Redaktor: Cahangir Məmmədli
Yüklə 2,98 Kb. Pdf görüntüsü
|
6 iĢtirakçılarıdırlar. Burada beynəlxalq elmi standartlara uyğun çalıĢa bilən mobil bir qrup formalaĢıb. Ġnstitutda bu istiqamətdə aparılan kompleks iĢlərə müstəqil Azərbaycan elminin inkiĢafı və dünya elminə inteqrasiyasının proqressiv modeli kimi bax- maq olar. Bu institutun direktoru akademik Fikrət Əliyev və dosent ġahin Ağayevin milli elmi fikrin, ideyaların dünya səviyyəsinə çıxarılması problemləri ilə bağlı dövri mətbuatda (“Azərbaycan”, “Respublika”, “Elm” qəzetləri) çap etdirdikləri silsilə məqalələri oxucuların yaxĢı yadındadır. Təxminən ona yaxın bu fundamental məqalələrin hamısını bir ideya birləĢdirir: Azərbaycan elmi öz səviyyəsini, sambalını, səmərəlilik əm- salını yüksəltməklə dünya elmi arenasına çıxmalı və bu sırada öz yerini dəqiqləĢdirməlidir. Bu məqalələr silsiləsi qəzetlərdə dərc olunduğu günlərdə geniĢ rezonansa səbəb oldu və müasir milli elmi düĢüncəmizin aparıcı xadimləri onların barəsində polemik fikirlər səsləndirdilər. Elə bu polemikanın özü də ictimaiyyət tərəfindən həmin silsilə məqalələrin qoyduğu ide- yaların elmi təsdiqi kimi qiymətləndirildi. Həmin silsilə məqalələrin dövri mətbuatda dərc olunmasından az müddət keçdi və onlara elmi reaksiyalar həmin yazıların ayrıca kitab halında çap olunması zərurətini yaratdı. Dostları, elmi icti- maiyyətin bir çox nümayəndələri, o cümlədən bu sətirlərin müəllifi Fikrət Əliyevdən və ġahin Ağayevdən həmin əsərləri kitab halında çap etdirməyi məsləhət bildilər. Ġndi bu kitab oxucunun qarĢısındadır və indi hər kəsin həmin məqalələrə kompleks Ģəkildə yenidən müraciət etmək Ģansı var. Lakin bütün hallarda bu əsərlərin kitab variantının yaranmasını doğuran səbəblər və bu məqalələrin müasir elmi ictimaiy- yətimiz üçün nə qədər səmərəli olduğunun da təhlilə böyük ehtiyacı var. Məsələ burasındadır ki, kitabdakı əsərlər bir küll halında müasir Azərbaycan elminin və aliminin səmərəlilik keyfiy- yətinin hansı dərəcədə, hansı səviyyədə olduğunu təhlil edir. Həm də bu təhlillər özünün elmi–fəlsəfi aspekti ilə diqqəti 7 çəkir. Digər tərəfdən, bu əsərlər onun müəlliflərinin vətəndaĢlıq mövqeyidir, mükəmməl azərbaycançılıq mövqeyidir. Maraqlı cəhət bir də orasındadır ki, bu əsərlərin ümumi konsepsiyası dövlətçilik marağına söykənir. Bu konsepsiyanın əsas mahiy- yəti isə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 4 may 2009-cu il tarixli sərəncamı ilə təsdiq olunmuĢ “Azərbaycan Respub- likasında 2009-2015-ci illərdə elmin inkiĢafı üzrə Milli Stra- tegiya” proqramında öz ifadəsini tapmıĢdır. Deməli, kitabdakı əsərlər birbaĢa elmin inkiĢafı ilə bağlı dövlət strategiyasına əsaslanır. Kitabdakı birinci məqalə “Azərbaycanda elmin inkiĢafına təsir edən beynəlxalq meyarlar” adlanır və müəlliflər belə bir fundamental məqsəddən çıxıĢ edirlər ki, alimlərimizin tədqi- qatları, elmi nailiyyətləri müxtəlif formatlarda, o cümlədən ciddi mahiyyət kəsb edən məqalələrlə dünyaya çatdırılmalıdır. Əsərdə qoyulan belə bir tezis tamamilə əsaslıdır ki, “müxtəlif sahələr üzrə ixtisaslaĢmıĢ jurnallarda çap edilmiĢ məqalələr müəlliflərlə yanaĢı onların çalıĢdıqları universitet və institut- ların, təmsil etdikləri ölkələrin elmi nüfuzunu birbaĢa müəyyən edən və son nəticədə, ölkənin inkiĢaf səviyyəsini göstərən amillərdəndir”. Bu fikirdən sonra kitab müəllifləri elmi nəĢrlərin, o cümlədən jurnal nəĢrinin qiymət meyarlarını müəy- yən edən qurumları və amilləri təhlil edir, Azərbaycan aliminin yüksək səviyyəli jurnallara çıxıĢ zərurətini və yollarını göstərir. ABġ-dakı Elmi Ġnformasiya Ġnstitutunun araĢdırmalarına istina- dən müəlliflərin Azərbaycan məkanına dair apardıqları təhlillər elmimizin inkiĢaf səviyyəsi barədə düĢünməyə çoxlu fakt verir. Bu məqalə bir tərəfdən elmi jurnalın nüfuz qazanma meyar- larını verir, digər tərəfdən Azərbaycan jurnallarının beynəlxalq standartlara cavab verməsi üçün çox maraqlı təkliflər irəli sürür. Və cəsarətlə deyə bilərik ki, ölkəmizdə elmin inkiĢaf perspektivləri bu məqalədə qaldırılan problemlərin, təklif edilən ideyaların həllindən də çox asılıdır. Kitabdakı daha bir məqalə Azərbaycanda elmin mövcud və 8 gələcək prioritetlərinə həsr olunub. Məqalənin ümumi ruhu belə bir həqiqəti əks etdirir ki, “müasir dövrdə istənilən dövlətin iqtisadi, hərbi və siyasi qüdrəti onun elmi potensialından, bu potensialın səmərəli istifadəsindən asılıdır”. Azərbaycan dövlə- tinin, elmin inkiĢafı üzrə Milli Strategiyasının ümumi məz- munundan irəli gələn bu fikrin təqdimi ilə məqalə müəllifləri alimlərimizə elmin prioritetlərini xatırladır və bu sahədə qarĢıda ciddi vəzifələrin durduğunu bildirirlər. Müəlliflər burada da Azərbaycan elminin vəziyyəti barədə təsəvvür yaratmaq üçün ABġ-ın Tomson Röyters Agentliyinin Elmi Ġnformasiya Ġnsti- tutunun məlumatlarına və təhlillərinə əsaslanırlar. Bu institutun hesabatında Azərbaycanda əsas elmi mərkəzlər kimi Milli Elmlər Akademiyası və Bakı Dövlət Universitetinin göstərildiyi qeyd edilir. Məqalənin maraqlı cəhəti həm də orasındadır ki, Azərbaycanın yalnız elmi ictimaiyyətinin maraq dairəsində olan aparıcı beynəlxalq elmi mərkəzlərin ölkəmizlə bağlı araĢdırmaları həm də geniĢ ictimaiyyətə çatdırılır. Müəlliflər beynəlxalq prioritetlərin elmin inkiĢafı üzrə Azərbaycanın dövlət maraqlarını ifadə edən Milli Strategiyadakı yerini təhlil edir. Əlimizdəki kitab bu prioritetlərin yerinə yetirilməsində elmi-tədqiqat institutlarının, universitetlərin əməkdaĢlarının sayına deyil, beynəlxalq elm və informasiya mərkəzlərinin hesabatlarına daxil edilmiĢ elmi nəticənin həcminə istinad edərək qiymətləndirmə aparmağı tövsiyə edir. Müəlliflər bu nəticələrə istinadən ölkəmizdə elmin inkiĢafı ilə bağlı bir sıra uğurları qeyd edirlər, lakin yenə də dərc olunmuĢ məqalələrin, tədqiqatların keyfiyyətini yüksəltmək tələbi üzərində ayrıca dayanırlar. Və nəhayət belə bir fundamental sualı cavab- landırmağa nail olurlar: “Mövcud prioritetlər Azərbaycanın gələcəyini, geniĢ mənada milli təhlükəsizliyini, yüksələn iqtisa- diyyatını, yaranmaqda olan hərbi sənayesini elmi-texniki kadrlarla və yeni texnalogiyalarla təmin etmək üçün kifayət- dirmi? Müasir dövrdə ölkə elminin prioritetləri necə olmalıdır?” – məqalə məhz bu suallara dolğun, əsaslı cavabları Yüklə 2,98 Kb. Dostları ilə paylaş:
|