Rasim gəNZƏLİ qizil türkləRDƏN
Yüklə 9,47 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- RUSLAN DOST ƏLİ şair, Əhməd Yəsəvi adına Universitetin tələbəsi MAYAK ADAM!
- *** ELÇİN İSGƏNDƏRZADƏYƏ Bilirəm, hər gecə şair xəyalın
- KİTABDAKILAR
- Rasim GƏNZƏLİ QIZIL TÜRKLƏRDƏN BİRİ
225 el üçün” kitabını oxuyanda Elçin İsgəndərzadənin internet saytlarından birində gördüyüm şəkli yadıma düşdü. Həmin şəkildə professor kostyumda idi və pencəyinin hər iki yaxasında orden-medallardan barmaq basmağa yer görünmürdü. Qərib müəllimin toplayıb ərsəyə gətirdiyi sənədlər və bədii-publisistik materiallar Elçin İsgəndərzadənin bütöv portretini yaratmaq baxımdan əvəzsiz sənət nümunəsidir. Kitabda qarşıya qoyulan məqsədə yüksək səviyyədə nail olunub. Orada professorun həyatının və yaradıcılığının ən incə məqamlarına elə toxunulub ki, adam istər-istəməz sonrakı səhifələri mütləq oxumaq istəyir. İzmirli professor Fəyyaz Sağlamın 2012-ci ildə öz şəhərində, “KIBATEK Yayınları”nın xəttiylə (Kıbrıs- Balkanlar –Türkiyə Ədəbiyyat Kurumu) ərsəyə gətirdiyi “Lalələr, lalələr, lalələr” (Güldəstə) kitabının elə üz qabığındaca belə bir qeyd var: (Professor Elçin İsgəndərzadəyə ərməğan). Fəyyaz Sağlamın Elçin İsgəndərzadəyə həsr olunmuş “Bir tar səsi gəlir uzaqdan…” adlı şeirindən bir bəndə nəzər salaq: “Bir tar səsi gəlir uzaqlardan, çalan bizdən, dinləyən biz. Kıyısında bir iç dəniz, adı Hazar, halkı biziz…” Tanınmış şair Osman Başın “Xarı bulbul” şeirlər kitabı da Elçin İsgəndərzadəyə ithaf olunub. Osman bəyin kitabda verilmiş “Bir neçə söz” adlı yazısında Elçinin həsrəti Anadolu türkünün qələmiylə bu şəkildə ifadə olunur: “ Şimdi ( məqalə aprelin 30-da qələmə alınıb) Şuşada – Cıdır Ovasında Harı Bülbül də ermənilərin işğalı altındadır. Öz sahiplerine hasretdir”. Şairin kitabın sonunda verilmiş “Bizi kimsə böləməz”şeiri isə istənilən işğalı və münaqişəni rədd edə biləcəyimizə işarədir. Bundan başqa, Ankarada çıxan “İhlamur” adlı mədəniyyət, incəsənət və ədəbiyyat jurnalının “Elçin 226 İsgəndərzadə” xüsusi buraxılışı olan 18-ci nömrəsində professor Elçin İsgəndərzadəyə həsr olunmuş əhatəli materiallar verilmişdir. Burada soydaşımızın türk dünyasının elminə və ədəbiyyatına verdiyi töhfələr sadalanmış, bu geniş məkanın ən ünlü sənətçiləri ilə birlikdə keçirilən tədbirlərdə çəkilmiş xeyli şəkillər verilmişdir. Yeri gəlmişkən, Elçin İsgəndərzadə də türkiyəli dostlarımıza qətiyyən “borclu qalmır”. Onun redaktorluğu ilə , “Türk birliyi!!!” şüarıyla nəşr olunub yayılan “Bayatı” Beynəlxalq sənət jurnalının bütün nömrələrində türk dünyasının ən müxtəlif qütblərini təmsil edən görkəmli insanların yazıları və ya onlar haqqında məqalələr verilir. Elçin İsgəndərzadə elmi və ədəbi uğurlarına görə Avropa Şərəf Ordeni (Cenevrə), V.V.Mayakovski ordeni (Rusiya), «Елм вя Тящсилин инкишафындакы хидмятляриня эюря» Бюйцк Гызыл Ордени (Ukrayna), A.P.Çexov medalı (Rusiya), A.S.Puşkin medalı (Rusiya), Leonardo Da Vinçi medalı (İtaliya), İ.V.Göte medalı (Almaniya), S.Yesenin Qızıl medalı (Rusiya), «Roma şəhərinin fəxri alimi» medalı (İtaliya) və digər orden və medallarla təltif олунub. Hal-hazırda Azərbaycan Texniki Universitetinin tədris işləri üzrə prorektorunun müşaviri və “Metrologiya və standartlaşdırma” kafedrasının professoru vəzifəsində çalışan Elçin İsgəndərzadə eyni zamanda Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında Ali Attestasiya Komissiyasının Ekspert Şurasının üzvü kimi də səmərəli fəaliyyət göstərir. O. bu ilin may ayında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 06 avqust 2007-ci il tarixli 612 saylı Fərmanına əsasən Prezident Mükafatına layiq görülüb. Özbəkistanlı dostumuzun dediyi kimi Elçin İsgəndərzadə sözün həqiqi mənasında türk dünyasının elminə və ədəbiyyatına, ədəbi-mədəni əlaqələrinin daha da 227 genişlənməsinə xüsusi töhfələr vermiş ziyalı soydaşımızdır. Elə sərlövhədə də qeyd etdiyimiz kimi o, ömrünün geridə qalan əlli ilində bir ziyalının təxminən yüz ildə görə biləcəyi işləri reallaşdırıb. Alim və şair dostumuza uğurlar arzulayırıq. 228 RUSLAN DOST ƏLİ şair, Əhməd Yəsəvi adına Universitetin tələbəsi MAYAK ADAM! (Professor Elçin İsgəndərzadənin 50 yaşına 4 fraqment) - I - Bir neçə ay öncə ilk dəfə AYB-nin Natəvan klubunda çıxışı zamanı gördüyüm bu şəxs BÖYÜK İNSAN imiş ... Hər zaman barəsində xoş sözlər, yüksək fikirlər eşitdim. Hələ ki, şəxsi tanışlığım olmasa da, içimdə bir sayğı, rəğbət yarandı. Sevindim ki, nə yaxşı həyatda hələ də belə insanlar var olmaqdadı. Hələ yaşamağa dəyər bir az da ... Bəli, haqqında söz açdığım bu şəxs, bir neçə həftə bundan qabaq kütləvi şəhid verdiyimiz bir vaxtda şəhidlik mövzusunda yazdığım şeirə görə (əyani tanışlığımız olmadığı halda) kitabımın yayımını öz boynuna götürən Prof. Dr. Elçin İsgəndərzadədir! Elçin müəllim, haçansa müəllifi olacağım ilk kitabımın sevincini yaşamağa sizin bir cümləniz bəs elədi ... MİNNƏTDARAM! Mən elə bilirəm ki, artıq o kitab çıxıb. Bilin ki, bir azərbaycan gənci olaraq SİZİNLƏ FƏXR EDİRƏM!!! 229 Yaşamaqda olduğunuz şərəfli ömürdən dolayı aldığınız qiymət = 5, İçinizin təmizliyindən, saflığından, dürüstlüyünüzdən, səmimiliyinizdən dolayı kin-küdurətiniz = 0. Budur, iki rəqəmin yan-yana duruşu və adı = 50. Əlliyə qədərki ömrünüz bəlli ... Gözəl şairimiz Z. Yaqub yaxşı deyib: Qırx körpü var, qırx keçid var, qırx ada, Salam verdim otuza da, qırxa da, Bir də gördüm əlli qalıb arxada, Baş götürüb əlli beşə gedirəm ... Gedin, Elçin müəllim, gedin. Gedin ki, biz də gələ bilək.. 25.08.2014 - II - Bir neçə həftədən sonra Elçin müəllimlə Bakıda görüşümüz baş tutdu. Zəlimxan Yaqub yaxşı deyib: Ürəkdən verilən xoş bir salamla, Əli əl isidər, qanı qan çəkər. Elə ilk andan Elçin müəllimin əli əlimi isitdi, qanı qanımı çəkdi. Əvvəl şeirlərimdən oxuyub, bir-bir təhlil etdi, çatışan və çatışmayan tərəflərini dedi. Sonra uğurlar arzuladı. Elçin müəllimin elmi təfəkkürü, dərin düçüncəsi də nəzərimdən yayınmadı. O deyəndə ki, “MƏN GERÇƏK İSTEDADLI GƏNCLƏRİMİZİ DOĞULDUĞUM ŞUŞAM 230 KİMİ, VƏTƏN KİMİ SEVİRƏM!” o d əqiqə Valteri xatırladım: “İstedad nəcabətdən üstündür...“ Görüşümüzün sonunda dəyərli kitablarından mənə də hədiyyə etdi. O kitabları təhlil etmək, Elçin İsgəndərzadə yaradıcılığı haqqında söz demək fikrindən çok-çox uzaq olsam da, o kitablarla bağlı təəssüratlarımı paylaşacaq qədər varam. Şeirlərdən və poemalardan ibarət olan “Qürbət Hücrəsində” adlı kitabda elə adından da göründüyü kimi müəllifin əsasən qürbətdə qələmə aldığı şeirlər yer almışdır. Mən həmişə demişəm ki, şeir səni səndən alıb, uzaqlara, heç vaxt vara bilməyəcəyin yerə aparmadısa, o şeir deyil. Az öncə qeyd etdiyim kitab elə ilk misralarından məni məndən alıb aparmağa başladı. Əlil arabalarında iyirmi yaşlı qazilər ağrı acılarını təbəssümlərində gizlədər. Qanadlanıb uçmaq arzuları əlil arabalarının təkər izlərinə qədər. O sınırı aşa bilmir İyirmi yaşlı qazilərin gözlərinə hopmuş kədər... Bir şair ürəyində Xarıbülbül uyuyur, İyirmi yaşlı qazilərin təbəssümləri bəzən biganəlikdən solur, soyuyur... Şair təkcə öz ağrı-acılarını deyil, həm də dünyəvi, bəşəri ağrı-acıları yazmalı və yanmalıdır, Elçin İsgəndərzadə kimi! Volter deyir ki: Yaxşı kitabı ilk dəfə oxuyanda bizə elə gəlir ki, yeni dost qazanmışıq. Həmin kitabı təkrar oxumaq köhnə dostu yenidən görməkdir. 231 Mən də bu kitabları vərəqlədikcə Elçin İsgəndərzadəni görürəm sanki. O harda olursa olsun! Ağlamağa nə var ki, gülməyə nə var, dostum. Bu fani dünyadan, küsüb ölməyə nə var, dostum. Oğul odu Qarabağlı ola, özü də qərib şair, sinəsi dağlı ola. Və günlərin bir günü Gedib çıxa Dördyola. Qabaq Ağdam, Qənşər Şuşa, Ürək qanlı bir çiçək, Könül sınıq bir şüşə. Hörmətli professor, tənqidçi Nizami Cəfərov – “Elçin bu günkü poeziyamızın Qarabağ şikəstəsidir” – deyir. Nədənsə mən də, artıq Elçin İsgəndərzadəni görəndə Şuşa, Şuşa deyiləndə Elçin İsgəndərzadə yadıma düşür. Elə aramızda körpü salan şeirimdə də təpədən-dırnağa Elçin İsgəndərzadəni gördüm. Buna görə də həmən şeiri Şuşa Tanrının şüşəsidir deyən Elçin İsgəndərzadə adına yazdım, ona həsr elədim. 232 ELÇİN İSGƏNDƏRZADƏYƏ! *** Yoxdu, xeyr, yoxdu, Kim deyir var? – Xeyir! Yoxdu. Təzə şeir yoxdu, Təzə qan var! Kim gəlir buraxın gəlsin, Qoşun gəlsin, axın gəlsin, Kim istəyir yaxın gəlsin, Təzə qan var! Öpüş, görüş: Ağrı, Acı ... Ağrı zəhər, ağrı acı. Köhnə-kürüş ağrı-acı, Təzə qan var! Götür qanlı köynəyini belinə sarı, dəsmalını əlinə sarı, kəmərini qoluna sarı, gecə-gündüz boylan elə yoluna sarı, amandır ha, o paltarı qurumağa atma, atma ip üstünə, Şəhid yarı, səp üstünə, Təzə qan var! Bir uşaq da küncdə durub, İçin-için səs eyləyər, o da belə qan eyləyər, bizi pərişan eyləyər. ay adamlar, 233 elə billəm hamımıza bəs eyləyər, Təzə qan var! Şəhidlər həm də rəssamdı, Gül rəssamı, lap Qızılgül rəssamı. Qanları torpaqda gül kimidi. təzə yolunmuş gül kimi. Özləri də gül kimiydi, gül kimi ... Amma Vətənin gülüdü. Bu da Vətənin bir günüdü, köhnə günü. Təzə qan var! Bayraq Vətənin alın yazısıdı, onda da qan rəngi var. Qan bu Vətənin alnına yazılıb. Dirəyini də rəngləyin, Təzə qan var! Cəngi səsi getmiş hara? Durun bürünün odlara, Rəngi bəyaz, rəngi qara, Xəbər verin boz qurdlara, Təzə qan var! Təzə qan var! - III - “EŞQ” kitabını necə başladım, necə bitirdim heç özüm də bilmədim. Dağlar alatoranda – tül kimi ağ dumanda, 234 Xarıbülbülün ləçəklərində nazlanır şeh damlaları, səhər alatoranı bir röya kimidir yenə. Hələ bir quş səsi qonmayıb təzəcə şeh düşmüş ləçəklərə. Xarıbülbül gülümsəyir Arzulara, ümidlərə, diləklərə, bu anda bir şeir yazmaq istədim, bir şeir sənə... Oskar Uayld deyirdi ki: Bu dünyanı alman fəlsəfəsi yox, sevgi izah edir. Elçin İsgəndərzadənin içindəki eşq tonqalını, sevda alovunu görməmək, onun isitisində qızınmamaq mümkün deyil. Sevda – nəfəsin bitincəyə qədərdi – deyirdi, Nazim Hikmət. Yunus İmrə yolunun yolçusudur Elçin İsgəndərzadə. Artıq haqq dünyasına qovuşmuş şairimiz Adil Mirseyid Elçin İsgəndərzadə haqqında yazarkən başlığı belə qoymuşdu – HARDAN BAXSAN GÖRÜNƏN ADAM! Elçin İsgəndərzadənin bədii obrazları, poetik ifadələri, metoforaları, müşahidələri, bir sözlə özünəməxsus bənzərsiz poeziyası da elə özü kimi görünəndir. İydə yarpaqlarından süzülən, inci kimi saçlarına düzlən yağmur damlaları səsinin titrəyişində ilişib qalmışdı sevgisiz bir gecədə... Sən sevgisiz gecələrin qızısan, sən sevgisiz gecələrin dan ulduzusan. Sevgisiz gecələrdə gözlərin 235 səssiz-səssiz hıçqırır, saçların yarpaqlayır. Gözlərini sevirəm sənin, Gözlərin sirrimizi saxlayır... Sevgisiz gecələrdən həsrət qorxusu gəlir, saçlarından gözəlim, iydə qoxusu gəlir... Seneca yazırdı ki: Hər kitabxana bir həpsxananı bağlayar. Elçin müəllimə arzum, istəyim odur ki, yeni-yeni kitablar yazsın, yeni kitablar çap etsin ki, ölkəmizdə kitabxanaların sayı ildən-ilə artsın, çoxalsın... Dənizdə gəmilər mayakı tutub getdiyi kimi, həyatda da insan öz mayakını seçməlidir. Bu mənada mən vətənpərvərliyin, insanlığın, şəxsiyyətin əsl nümunəsi, nümayəndəsi Elçin İsgəndərzadəni mayak olaraq görürəm. Hər zaman yerinizdə olmağınızı arzulayıram. Yerinizdə olun ki, sizə tərəf istiqamət götürən gəmilər ünvanına çata bilsin, Mayak Adam!.. 09.08.2014 - IV - Dünəndən gözləyirəm ki, hamı təbrikini yazsın, mən lap axırda yazım. Çünki, məncə təbrik edənlərin ən kiçiyi ya da ən kiçiklərindən biri mənəm və növbəmi gözləməliyəm... (təbrik etməyin sırası, növbəsi olmasa belə) Bütün təbrikləri oxudum. Məncə təbrikin pisi olmur... Onun kitablarında torpaq qoxusu, dağ havası var. Ona həsr olunan şeirlərə də elə bil Şuşa ətri səpilib... Mən onu görəndə elə bilirəm Çiynində Şuşanın əl yeri qalıb... 236 Onun yaddaşında təkcə Şuşadakı evləri yox, Şuşanın hər yeri qalıb... Söhbət hamımızın doğması, əzizi, istedadlı gənclərimizlə qürur duyan, hər zaman könlünün qapısı üzümüzə açıq olan, dayağımız, fəxr yerimiz professor Elçin İsgəndərzadədən gedir!!! Elçin müəllim, MÜBARƏKSİZ! Mən sizi əlimdən gələn qədər deyil, ürəyimdən gələn qədər təbrik etməyə çalışdım... *** ELÇİN İSGƏNDƏRZADƏYƏ Bilirəm, hər gecə şair xəyalın, Gedib yurd yerinə baş çəkib gəlir. Bu qəm kotanı da xatirələrin, Sinəsi üstünə xış çəkib gəlir... Tərgitmək olmur ki, belə vərdişi: Hey gəlir qaralar, ağlar ağlına. O Dağlar nə bilir vaxtın gərdişi, İndi nə dağ çəkir dağlar oğluna... Yazıb, yaratdığın canlı şeir də, Hələ də bir qara don içindədir! Qələmə aldığın "Qanlı şeir"də, Təpədən-dırnağa qan içindədir... 237 O gənc qazilərə yozulmuş şeir, Bizim üzümüzə dəyən şillədi! "Tüfəng qundağına yazılmış şeir", Qəfildən açılmış paslı güllədi... Sıxıb yumruğunu bu yer üzündə, Ürəyi bir qırıq şüşə boyda san... Şuşa sən boydadı mənim gözümdə, Elə sən özün də Şuşa boydasan!!! 17.09.2014. 238 KİTABDAKILAR: Ön söz yerinə, yaxud, təqdimat çətinliyi................................4 Uşaqlığın altı ili......................................................................6 Məktəb illərinin xatirələri.....................................................13 Yeni yolun cığırları...............................................................22 Tələbəlik illəri və yaxud İsgəndərov düsturu.......................28 Əhəd babanın mərdliyi.........................................................35 Poetik dünyanın işığı............................................................40 Gəncədən gəlirəm, yüküm... kitabdı.....................................53 Bir gecənin tarixçəsi.............................................................59 Tanrının yar bəxşişi.............................................................65 Arzuların “Vektor”u.............................................................71 Ayşən, Aydan və... Əli.........................................................75 “İlham”dan gələn ilham.......................................................82 Arazların Araz boyda dərdi var............................................88 Türk dünyasının Denktaşı....................................................98 Ömrə bərabər görüş............................................................112 Dünyaya baxanlar və görənlər............................................120 Elmi yaradıcılığına bir nəzər..............................................124 Poetik dünyasına nasir baxışı.............................................131 Poeziya çinarından yeddi yarpaq........................................140 Son söz yerinə və yaxud bənzəri olmayan insan................147 Müzəffər Məmmədov “Türk dünyasının fəxri”.................150 Nəriman Həsənzadə “Elçin İsgəndərzadə yaradıcılığı”....159 Zəlimxan Yaqub “Ümidin qanadlarında”..........................170 Nizaməddin Şəmsizadə “İdrakın bədii şöləsi”...................176 239 Vaqif Nəsib “Quzeydən Güneyə göyqurşağı səyahət”.....185 Ümbülbanu “Xoşbəxt yolçuluq”.......................................198 Cаодат Mухамедова “ Aлмазные грани творчества Эльчина Искандарзада”...................................................201 İttifaq Mirzəbəyli “Əlli ildə yüz ilin çalışmalarına vəsiqə vermiş ziyalımız”................................................................218 Ruslan Dost Əli “Mayak adam!”........................................228 240 Rasim GƏNZƏLİ QIZIL TÜRKLƏRDƏN BİRİ Чапа имзаланмыш : 16.04.2015 Каьыз форматы: 60x84 1//// /16 Щяъми: 14 ч.в.; Сифариш: 613; Sayы: 1000 «ВЕКТОР» БЕЙНЯЛХАЛГ ЕЛМ МЯРКЯЗИ «ВЕКТОР» НЯШРЛЯР ЕВИ Цнван: АЗ1018. Бакы шящ, Зыь йолу, 20 г тел: (+99470) 3007000; (+99412) 4471404 faks: (+99412) 3796003 е-mail: isgenderzadeh@rambler.ru www.vektor.az Yüklə 9,47 Mb. Dostları ilə paylaş:
|