Rasim gəNZƏLİ qizil türkləRDƏN
Yüklə 9,47 Mb. Pdf görüntüsü
|
187 Vaqif gözəlləməsi müasir, bənzərsiz bir şəkildə öz vəhdətini təşkil edirdi. Sonradan öyrəndim ki, qələm yoldaşım özünə dərkini çox erkən başlatmışdı. Özünün istinad nöqtəsini tapıb, ordan doğulduğu dünyaya, ana vətəninə baxmağa çalışmışdı. ...Ağdamdan Şuşaya gedən avtobusda oturmuş 13-14 yaşlarındakı oğlanı heç kəs görmürdü. Heç o özü də kimsəni narahat etmək istəmirdi. Axı sakitcə əyləşib gözlərini yola zilləyirdi. Həmin zamanlar, ətrafdakı adamlar bu yeniyetmənin yolunu Cıdır Düzünə salmaq istədiyindən xəbərsiz idilər. Onu da bilmirdilər ki, həmin səfərlər həmin uşağın az qala vərdişinə çevriləcək. Uşaqlığını Şuşada, Malıbəyli kəndində keçirmişdi. Qarabağın şah misrasına bənzəyən, Şuşanın yollarının izinə uşaqlıq dünyasına səyahət etmək üçün düşmüşdü. Dünyaya səyahətini başlatma üçün meydan axtarışına çıxıb Cıdır Düzünü seçmişdi. Burdan onun gözünə, qəlbinə yığmaq istədiyi cümlə- cahan görünə bilirdi. Təbiət şah əsərlərindən ibarət sərgisini həmin yerlərdə açmışdı. Həmin yerlərin ağacları, çayları, qayaları, əsrarəngiz nəyi varsa nəğmə üstə köklənmişdi. Təbiət bu yerdə həm gözəlliyi ilə cilvələnir, həm də çalıb çağırırdı. Həmin zamanlar Cıdır Düzündə bir yeniyetmə dünyaya baxa-baxa özünün arzu heykəlinə çevrilmişdi. (Bəlkə də həmin şeiri, həmin dövrünə boylandığı zaman yaranmışdı): Gözlərimin yaşında, Ürəyimin başında Bir bulud hüzn, Bir yarpaq niskil,- Xəyalımda xarıbülbül,- 188 İlk sevdamdı elə bil. Ömür qaralı-ağlı, Bütün yollarım bağlı Bu gün mənim misralarım Ormanda azmış cığır... Həmin cığır başlamağına həmin yerlərdən başladı. Amma nə düyənsiz dağ çaylarında axıb getdi, nə dağların kor dumanında itib batdı, nə ormanların zümrüd qaranlığında lövbər atdı. O dünya çətinliklərini yara-yara elmin, sənətin böyük yoluna çatdı. Çünki, bu səfər Cıdır Düzündən başlayırdı. Oranı gözlərindən ağıl və nağıl yağan bir yeniyetmə dünya oynatmaq üçün özünə istinadgah nöqtəsi seçmişdi. Zirvələrin qaşında özünün arzu heykəlinə dönüb məslək andını içmişdi: - Ehey dünya, eşidirsənmi Qarabağ atlarının kişnərtisini... Görürsənmi onların birinin yalmanındakı Qarabağın bir yeniyetmə balasını. Bu yerin adamları andlarına sadiq olur. Arzusuna yetənə kimi, lap saqqalı yerə dəysə də bu Qarabağlı balası, həmin Qarabağ atının yalmanından düşməyəcək... ...Həmin gün bir dostun bir şeir kitabı bələdçiyə çevrilib məni ömrümün quzeyinə bir səyahətə çıxardı. Və ömrümün quzeyinə düşmüş unudulmaz dostlarımla görüşdürdü. Doğrudan da əsl sənət nümunələri də qranitləşə, qayalaşa bilir. Və onlar da sədalara əks-sədalarını ərmağan edir. Həmin gün həmin səfərimdə dostlarım oxuduğum şeirlərin əks-sədaları ilə görüşümə gəldi: Mikayıl Müşfiqin Cavanlıq şəkli baxır divardan, Baxır, gülümsəyir elə bil, Elə bil heç otuz yeddidə 189 İyirmi doqquz yaşında Güllələnən şair deyil... Bu nakam şairin həmin ağısı, nədənsə Əli Kərimi xatırlatdı. Yaddaş səmasında onun gülümsəyən şəklini gördüm. Onu deyim ki, rəhmətlik Əliyə ilahidən saf, uşaq təbəssümü bəxş olunmuşdu.İInanırdım ki, həmin məsumluq zamanın ən cansız adamını da insafa gətirə bilərdi. Amma xeyirxahı Mehdi Hüseynin ölümündən sonra ədəbi yetimə çevrilmiş Əli Kərimin həmin təbəssümü bəzi ədəbi “çekistləri” rəhmə gətirə bilmədi. Poeziyamızın ritorikadan xilasında az qala körpüyə çevrilmiş o boyda şairi yaşarı şeirlərinə, körpə təbəssümünə əhəmiyyət vermədən kiçicik qulluğundan, - ədəbi işçiliyindən – uzaqlaşdırdılar. Necə deyərlər onu küçələrə saldılar. Şirin çaxıra qurşanan şairin acı günləri bax beləcə başladı. Əli Kərimi də bax beləcə öz əlləri ilə güllələdilər. Özünə vurduğu güllələrdən boş şüşələr ətrafında gilizlər kimi qaldı. Həmin zamanlar Əlini şəhər küçələrində görən zaman ürəyimdən qara qanlar axırdı. Amma bunların poetik donunu biçə bilmirdim. Qələm dostumun aşağıdakı misraları gec də olsa dadıma çatdı: Bu boyda dünyada... (Əli Kərim təbiri ilə: Şərq boyda xarabada), Təkcə bir allahı var, Həmin allahın Həmin bəndəsinə Verə biləcəyi Bircə qəpik pulu yox. 190 ...Əvvəlcə Əli Kərim, özüvari kövrək bulud şəklində quzeyinə yetişib böyrümdə əyləşdi. (Onsuz da sağlığında da qaradinməz idi. Yaxınlarının istədiklərini gözlərindən oxumasını arzulayırdı.) İkinci şeir rəhmətlik Sərdar Əsədi də yada saldı. (Şairlər çox vaxt haqlarını ala bilmir. Ehtiyac onları divara dirəyir. Dünya divarlarına diqqətlə baxılsa divara dirənmiş nə qədər sənət adamını barelyef şəklində görmək olar). Bir dəfə Sərdarla rastlaşmışdıq. Maaşdan-maaşa azmaz tüklənən gözəl şairin cibi boş, üzü tüklü idi. Elə bil allahının bir qəpik vermədiyi bəndəsinə rəhmi gəldi. Bir hallı-varlı yerlisini qənşərinə çıxardı. O da cibinə bir onluq basdı. Onun yeməkxanaya yox, dəlləkxanaya üz tutduğunu görüb təəccübləndim. Sözləri heyrətimi yuyub apardı: - Əvvəl üzümdəki pislikləri qırxdırım, sonra vuraq... Gözümü açandan, ağlım kəsəndən Aynalı tüfəng görmüşəm mən. Aynalı tüfəng vardı Qarabağdakı evimizdə. Aynalı tüfəng namusdu bizdə Əski əlifbayla bir misra yazılmışdı Tüfəngin qundağında. Bəzən tüfəng elə bil Səsləyib çağırırdı məni, Gün batanda, axşamçağında. Qırx beş yaşında Eşidirəm o aynalı tüfəngin Babamınkına oxşar səsini. Qarabağdakı evimizdəki Aynalı tüfəngin qundağındakı yazıdan Öyrəndim nəslimin şəcərəsini... Yüklə 9,47 Mb. Dostları ilə paylaş:
|