5
Birinci İnstansiya məhkəməsinin Qətnaməsini tərəf rəsmi şəkildə aldıqdan sonra 1 ay müddətində, Qərardandan
isə 10 gün müddətində Apellyasiya Şikayəti yazmaqla Apellyasiya məhkəməsinə müraciət etməlidir. Apellyasiya
məhkəməsinin daxil olmuş Şikayət əsasında Məhkəmə işinə baxma müddəti 3 aydır. Apellyasiya Məhkəməsi
birinci instansiya məhkəməsinin Qətnaməsini Ləğv edə, Qismən Ləğv edə və ya Qüvvədə saxlaya bilər.
Apellyasiya Qətnaməsi qəbul olunduqdan sonra, tərəflər Apellyasiya Qətnaməsini aldıqdan sonra 2 ay müddətində
Kassasiya Şikayəti verməklə Azərbaycan Respublikası Ali Məhkəməsinə müraciət etmək hüquqları vardır. Əgər bu
müddət ərzində Kassasiya Şikayəti verilməmişdirsə, o zaman Apellyasiya məhkəməsinin çıxardığı Qətnamə
Qanunu Qüvvəyə minir və İcraya yönəldilir.
8. Kassasiya İnstansiyasına necə müraciət edilir, hansı müddətdə işə baxılır?
Apellyasiya Məhkəməsinin Qətnaməsindən qanunla göstərilmiş müddət ərzində ( 2 ay ) Kassasiya şikayəti
verildikdə Ali Məhkəmə işə 2 ay ərzində baxır və Yekun Qərar çıxarılır və bu qərar qəbul edildiyi gündən 1 ay
müddətinə məktub vasitəsilə tərəflərə göndərilir. Ali Məhkəmə Apellyasiya məhkəməsinin qətnaməsini Ləğv edə,
Qismən Ləğv edə və ya Qüvvədə saxlaya bilər. Əgər Apellyasiya məhkəməsinin Qətnaməsi Ali Məhkəmə
tərəfindən Ləğv edilərsə o zaman işə yenidən baxılması üçün Apellyasiya məhkəməsinə göndərilir. Ali
Məhkəmənin Yekun Qərarından Ali Məhkəmənin Plenumuna Şikayət, təqdimat və protest 2 ay müddətində verilə
bilər.
Qeyd: Əgər şəxs ölkə daxili məhkəmələrdə işinə düzgün, ədalətli və Qanunun Aliliyi prinsipinə uyğun
baxılmadığını, o cümlədən əgər şəxsin İnsan Hüquqları Konvensiyasında göstərilmiş hüquqlarından birinin
pozulduğunu hesab edərsə, o zaman Azərbaycan Respublikası Ali Məhkəməsinin Yekun Qərarını Rəsmi şəkildə
əldə etdikdən 6 ay müddətində Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsinə Müraciət edə bilər.
2. Məhkəmə qərarlarının icrası
1. Məhkəmə Qərarları Nə vaxt İcraya yönləndirilir?
Azərbaycan Respublikası qanunları ilə müəyyən edilmiş qaydada və müəyyən edilmiş müddət ərzində Məhkəmə
prosesi yekunlaşdıqdan, yəni Məhkəmə baxdığı işlə bağlı Qərar qəbul etdikdən sonra həmin qərardan yuxarı
Məhkəmə orqanına qanunvericliklə müəyyən edilmiş vaxt ərzində şikayət edilmədiyi təqdirdə Qərar Qüvvəyə
minmiş hesab edilir və İcraya yönəldilir. Məhkəmə qərarlarının İcrası fəaliyyəti bir başa olaraq Azərbaycan
Respublikası Ədliyyə Nazirliyinin İcraçılar Baş idarəsinə həvalə olunur. Belə ki, Qətnamə hüquqi hərəkətin baş
verməli yer üzrə icra olunmalıdır.
2. İcra Hansı Qaydada Həyata keçirilir?
Ədliyyə Nazirliyi baş idarəsinin hər bir Rayon(şəhər) məhkəmələrində İcra şöbələri fəaliyyət göstərməkdədirlər.
Məhkəmə Qərarlarının icrası həmin şöbələrin əməkdaşlarından birinə, daha doğrusu İcra Məmuruna həvalə edilir.
Azərbaycan Respublikası adından çıxan Qərarların icrası öhdələyini İcra Məmuru və onun aid olduğu orqan
daşıyır. O cümlədən Məhkəmənin Qərarı ilə Qərarın İcrası Qərarda adı göstərilən digər dövlət orqanlarına və
təşkilatlara tapşırıla bilər. Yəni Məhkəmə işinin mahiyyətindən asılı olaraq Qərar ilə edilməli olan hərəkət həmin
funksiyanı yerinə yetirən orqana və ya təşkilata tapşırılır. Məhkəmə qərarı icraya yönləndirmək üçün qərarı çıxaran
hakim İcra sənədi hazırlayıb aidiyyatı üzrə İcra məmuruna və ya icranı həyata keçirən digər orqana, təşkilata
göndərməlidir.
3.Məhkəmə Qərarı hansı müddətə həll olunmalıdır?
İcra sənədi almış İcra məmuru və ya Orqan təşkilatlar 2 ay ərzində Qərarı icra etməlidirlər. Müstəsna hallarda İcra
sənədində göstərilən halların icra olunması üçün icra qurumun rəhbərinin təqdimatı əsasında icra xidmətinin
rəhbəri ( Baş İcra məmuru ) tərəfindən 1 ay müdətinədək uzadıla bilər.
4. Məhkəmə Qərarlarının icrası qanunla müəyyən edilmiş müddət ərzində həyata keçirilməsə hansı orqana
müraciət etmək olar?
Məhkəmə qərarlarının icrası zamanı yaranan problemlərlə bağlı tərəf Azərbaycan Respublikası Ədliyyə Nazirliyi
İcraçılar baş idarəsinə, habelə İcranı həyata keçirməli olan orqan və ya təşkilatın Yuxarı qurumuna Qətnamənin
İcrasının həyata keçirilməsi Tələbi ilə bağlı Şikayət Ərizəsi ilə müraciət edə bilər. Azərbaycan Respublikasının
adından çıxan Qərarların icrası Məcburidir və bu yalnız Yuxarı Məhkəmə orqanın həmin qərarı ləğv etməsi ilə
dayandırıla bilər. Xüsusilə qeyd etmək istəyirəm ki, Məhkəmə Qərarlarını icra etməməyə və Məhməkə Qərarlarının
icrasına mane olmağa görə Azərbaycan Respublikası Cinayət Məcəlləsinin müvafiq Maddələrinə əsasən
Məsuliyyət nəzərdə tutulmuşdur.
6
Qeyd: Məhkəmə qərarlarının icrası zamanı tərəflərdən birinə maddi ziyan vurulması halı aşkar edilərsə o zaman
həmin maddi ziyan vurulmuş tərəf Məhkəmədə İcranı həyata keçirən orqana qarşı Maddi tələblə bağlı İddia
qaldırmaq hüququna malikdir.
3. Şəxsiyyət vəsiqəsinin alınması
1 . Şəxsiyyət vəsiqəsinin hansı növləri var?
16 yaşına çatanadək vətəndaşa verilən şəxsiyyət vəsiqəsi;
16 yaşına çatdıqdan sonra vətəndaşa verilən şəxsiyyət vəsiqəsi.
2. Şəxsiyyət vəsiqəsinin verilməsi üçün hansı sənədlər tələb olunur?
Şəxsiyyət vəsiqəsinin verilməsi üçün Azərbaycan Respublikasının hər bir vətəndaşının və ya onun qanuni
nümayəndəsinin ərizəsi, doğum şəhadətnaməsi, 16 yaşına çatmış vətəndaşın 2 ədəd 3X4 ölçüdə fotoşəkli, dövlət
rüsumunun ödənilməsi barədə qəbz və zəruri hallarda Azərbaycan Respublikasının vətəndaşlığını təsdiq edən
sənədlər tələb olunur.
4. Şəxsiyyət vəsiqəsi hansı müddətə verilir?
Şəxsiyyət vəsiqəsi Azərbaycan Respublikasının vətəndaşının müraciətindən ən geci 10 gün keçənədək verilir.
5. Hansı hallarda şəxsiyyət vəsiqəsi dəyişdirilməlidir?
Azərbaycan Respublikası vətəndaşı 25, 35, 50 yaşına çatdıqda,
Azərbaycan Respublikası vətəndaşın soyadı, adı, atasının adı, yaşayış yeri, ailə vəziyyəti, hərbi vəzifəsi
dəyişildikdə,
Azərbaycan Respublikası vətəndaşının şəxsiyyət vəsiqəsində olan yazılar təhrif edildikdə, şəxsiyyət vəsiqəsi
yararsız hala düşdükdə,
Azərbaycan Respublikası vətəndaşının şəxsiyyət vəsiqəsi itdikdə,
Şəxsiyyət vəsiqəsi bu hallardan biri baş verdikdən sonra bir ay ərzində dəyişdirməlidir.
6. Şəxsiyyət vəsiqəsi verilərkən qanunla hansı məbləğdə dövlət rüsumu ödənilməsi nəzərdə tutulmuşdur?
16 yaşına çatmış Azərbaycan Respublikasının vətəndaşlarına şəxsiyyət vəsiqəsi verilməsi üçün
-üç iş günü müddətində verildikdə 5 manat,
-üç iş günündən sonrakı müddətdə verildikdə 1 manat məbləğdə dövlət rüsumu ödənilməsi
qanunla müəyyən edilmişdr.
16 yaşına çatmamış vətəndaşlara şəxsiyyət vəsiqəsi verilərkən dövlət rüsumu alınmır.
8. Azərbaycan Respublikasının vətəndaşları 25, 35, 50 yaşına çatdıqda, həmçinin onların soyadı, adı,
atasının adı, yaşayış yeri, ailə vəziyyəti və hərbi vəzifəsi dəyişdikdə şəxsiyyət vəsiqəsinin dəyişdirilməsinə
görə qanunla hansı məbləğdə dövlət rüsumu müəyyən edilmişdir?
Azərbaycan Respublikasının vətəndaşları 25, 35, 50 yaşına çatdıqda, həmçinin onların soyadı, adı, atasının adı,
yaşayış yeri, ailə vəziyyəti və hərbi vəzifəsi dəyişdikdə şəxsiyyət vəsiqəsinin dəyişdirilməsinə görə 2 manat dövlət
rüsumu müəyyən edilmişdir.
9. Şəxsiyyət vəsiqəsi vətəndaşdan hansı hallarda müvəqqəti alınır?
Azərbaycan Respublikası vətəndaşının şəxsiyyət vəsiqəsi vətəndaşdan aşağıdakı hallarda müvəqqəti olaraq alınır:
Vətəndaş müddətli həqiqi hərbi xidmətə çağırıldıqda onun yaşadığı yerin hərbi komissarlığı, hərbi tədris
müəssisəsinə daxil olduqda isə həmin müəssisənin müdiriyyəti çağırışçının (kursantın) şəxsiyyət vəsiqəsini
müvəqqəti alaraq hərbi xidmət başa çatanadək saxlamaq və sonra sahibinə qaytarmaq üçün yaşayış yeri üzrə
müvafiq dövlət orqanına göndərir.
Barəsində həbsəalma qəti-imkan tədbiri seçilmiş, azadlığın məhdudlaşdırılması, müəyyən müddətə azadlıqdan
məhrum etmə və ya ömürlük azadlıqdan məhrum etmə növündə cəzaya məhkum olunmuş şəxslərdən şəxsiyyət
vəsiqəsi təhqiqat, ibtidai istintaq, məhkəmə orqanları və cəzanı icra edən orqanlar tərəfindən müvəqqəti alınır
və həmin şəxs haqqında iş üzrə icraata və ya şəxsi işə əlavə edilir.
Göstərilən əsaslar aradan qalxdıqda şəxsiyyət vəsiqəsi dərhal sahibinə qaytarılır.