Q. S. Httseynov I e. d., prof. A. M. Məhərrəmov I e. d., prof. H. B. Rfistə]nbəyov I e. n., dos. A. H. Tağıyev Mammədova Ş. S. Beynalxalq kommersiya işi. Dərs
Yüklə 2,25 Mb. Pdf görüntüsü
|
L İqtisadi artımın yüksəlməsi (xüsusilə İEOÖ-də) məqsədilə beynəlxalq ticarətin inkişafına kömək və tə^r; 2. Beynəlxalq ticarətlə bağlı prinsiplərin işlənməsi; 3. BMT-nin beynəlxalq ticarət sahəsində digər təşkilatların işinə baxılması və onlara kömək edilməsi; 4. Ticarət sahəsində ehtiyac yaranarsa lazımi hüquqi, çoxtərəfli aktların qəbulu və danışıqlann aparılması; 5. Ticarət sahəsində dövlətlərin və regional iqtisadi qrupların siyasətinin razılaşdırılması və s. UNCTAD-m vəzifələrinə daxildir: - dövlətlər arasında ticarət və iqtisadi münasibətlərin tənzimlənməsi; - xammal əmtəələrinin beynəlxalq ticarətinin tənzimlənməsi üzrə tədbirlərin işlənməsi; - iqtisadi əməkdaşlıq üzrə tədbirlərin və vasitələrin işlənməsi; - İEOÖ arasında iqtisadi əməkdaşlığın inkişafına kömək edilməsi; - məhdud işgüzar təcrübənin tənzimlənməsi; - dünya ticarəti və digər problemlər üzrə dövlətlərin və regional iqtisadi qrupların siyasətinin uzlaşdırılması; - BMT çərçivəsində digər beynəlxalq təşkilatlarla - Ümum- dünya Ticarət Təşkilatı (ÜTT) ilə əməkdaşlıq və geniş əhatəli problemlər sahəsində analitik işlərin həyata keçirilməsi və s. BMT-nin AİK-si beynəlxalq kommersiya təcrübəsinin tənzimlənməsi sahəsində ticarətin inkişafı üzrə komitə çərçivəsində bir çox kompleks məsələləri həll edir. Ticarətin İnkişafı üzrə Komitə beynəlxalq kommersiya fəaliyyəti sahəsində illik sessiyalarda aşağıdakı suallara baxır: - iqtisadi əməkdaşlıq və ticarət haqqında uzunmüddətli razılaşmalar; 31 - ticarətin inkişafı yolunda müxtəlif növ maneələr; - regionlarda güzəştli ticarət; - bazarlar, marketinq metodları və işgüzar əlaqələr haqqında informasiya; - beynəlxalq ticarət qaydalarınm təkmilləşdirilməsi; - BMT-nin EDİFAKT (BMT-nin idarəetmə, ticarət və nəqliyyatda məlumatların elektron mübadiləsi qaydaları) standartlarının işlənməsi və s. Komitə çərçivəsində stabil olaraq sənaye məhsullarmm göndərilməsi sahəsində beynəlxalq müqavilələr üzrə və bu müqavilələrin tərtibini işləyən ekspertlər qrupu və xarici ticarət informasiyası və xarici ticarət sənədləşməsinin ötürülməsi sistemi üzrə təkliflər işləyən beynəlxalq ticarət qaydalannm sadələşdirilməsi üzrə işçi qrupu fəaliyyət göstərir. 1982-ci ildə sənaye məhsullarının göndərilməsi sahəsində beynəlxalq müqavilələrin işlənməsi üzrə ekspertlər qrupu tərəfindən AİK-in Ticarətin İnkişafı üzrə Komitəsi “Texniki dəstək aspektləri də daxil olmaqla injinirinq məsələlərinin beynəlxalq prinsip və qaydaları” işlənmişdir. Qeyd edilən sənəd özündə məsləhətçi və sifarişçi arasındakı müqaviləyə daxil edilməsi üçün lazım olan şərtlərin ətraflı siyahısı və xarakteristikaları, həmçinin mühəndis- məsləhətçi tərəfindən təqdim olunan xidmətlərin siyahısını birləşdirir. Dünya iqtisadi təsərrüfat əlaqələri sistemində yaranan münasibətlərin təşkilati-hüquqi əsaslarını beynəlxalq müqavilələr təşkil edir və bu müqavilə münasibətlərinin hüquqi tənzimlənməsi isə beynəlxalq hüquqi normalarla həyata keçirilir. Xarici iqtisadi fəaliyyətlə bağlı iki növ beynəlxalq müqavilələr böyük əhəmiyyət kəsb edir. Birinci növ beynəlxalq müqavilələrə iki dövlət və ya dövlətlər qrupu arasındakı münasibətlərdə ticarət rejimlərini 32 müəyyən edən müqavilələr aiddir. Məzmununa görə onlan ümumi olaraq beş əsas qrupa bölmək olar: - ticarət müqavilə və razılaşmaları; - iqtisadi və texniki əməkdaşlıq haqqmda razılaşmalar; - iqtisadi razılaşmalar; - maliyyə köməyinin təqdim edilməsi haqqında razılaşmalar; - investisiyaların qorunması haqqında razılaşmalar. Ümumi növ ticarət müqavilə və razılaşmalarında tərəflər daha əlverişli rejimin qarşılıqlı təqdimini nəzərdə tuturlar. Bunlar, bir qayda olaraq, gömrük rüsumlannm alınması, ixrac və idxal zamam bütün mümkün vergi və yığımlar sahəsinə və s. aiddir. Ticarət müqavilələri, adətən, uzun müddət üçün nəzərdə tutulduğundan, onlar ölkələr arasında ticarət münasibətlərində müəyyən stabillik yaradır. İqtisadi və texniki əməkdaşlıq haqqında dövlətlərarası razılaşmalar elm tutumlu əmtəələrin ticarətinin genişlənməsində vacib rol oynayır və adətən 1-5 il müddətlərinə bağlanılır. Dövlətlərarası iqtisadi razılaşmalar ümumi xarakterli ticarət razılaşmalarına oxşardır. Fərq ondadır ki, onlarda ümumi formada əmtəə və xidmətlərin mübadiləsi sualları ilə yanaşı, razılaşan tərəflər kapitalın hərəkəti və qarşılıqlı ödənişlərlə əlaqədar münasibətlərdə də diskriminasiyanı tətbiq etməməyi öz öhdələrinə götürürlər. İqtisadi razılaşmaların fəaliyyət müddəti adətən 1-1,5 il olur. Maliyyə köməyi haqqında dövlətlərarası razılaşmalar tərəflərin birinin digərinə uzunmüddətli (kreditin məbləği göstərilməklə) kreditin təqdimini nəzərdə tutur. İnvestisiyaların qorunması haqqında dövlətlərarası razılaşmalar tərəflərin qarşılıqlı kapital qoyuluşları ilə bağlı diskriminasiyanı tətbiq etməməyi, kapital və mənfəətin sərbəst hərəkətinin təmini, siyasi risklərdən kapitalın sığortalanması və s.-ni nəzərdə tutur. 33 Yüklə 2,25 Mb. Dostları ilə paylaş:
|