Паша Ибиш оьлу Сяфяров

Elnur 
İbiş oğlu Səfərov -Kiçik Qafqazın faydalı qazıntı yataqları 
 
 
92 
istiqam
ətli  zonalar  qızıllılıq  nöqteyi  nəzərdən daha 
perspektivlidir.  
XI  zona  Qarabulaqsu  çayının  III  adsız  sağ  qolunun  orta 
axımında  yerləşir  və  4 km.-ə  qədər izlənilir.  Zonanın  uzanması 
şimal-şərq  -50-60
0
,  düşümü  şimal-qərb  -70-80
0
-dir. 
Götürülmüş 
sınaqlarda  qızılın  miqdarı  “izi”  ndən 23,2 q/t.-a qədər, 
gümüşünkü isə 0,2-14,2 q/t. təşkil edir.  
XI
a
 
zonası  XI  zonadan  120-150 m.  şimal-qərbdə  yerləşir. 
Zonanın uzanması şimal-şərq 50-60
0
, tutumu c
ənub-şərqə 70-80
0
 
t
əşkil  edir.  Bu zona üzrə  8 m.  qalınlığa  1,6  q/t.  qızıl,  14,9  q/t. 
gümüş aşkar olunmuşdur. P
1
 
kateqoriyası ilə 1,44 t. qızılın, 13,41 
ton gümüşün proqnoz resursları hesablanmışdır.  
XII zona XI zonadan 160-180 m.  c
ənub-şərqdə  Qarabulaqsu 
çayının  III  adsız  sağ  qolunda  aşkar  olunmuşdur.  Bu zonada 
götürülmüş sınaqlarda 5 m.  qalınlığa qızılın orta miqdarı 3,4 q/t, 
gümüşünki isə 52,6 q/t . təşkil etmişdir.  
Qeyd etm
ək  lazımdır  ki,  bu  zonalarda  qızılın  yüksək  miqdarı 
şimal-şərq istiqamətli  zonalarla  şimal-qərb istiqamətli  zonaların 
k
əsişmə nöqtələrində qeyd olunur.  
Qeyd  olunan  zonaların mərkəzi hissələri intensiv piritləşməyə, 
kvarslaşmaya , malaxitləşməyə məruz qalmış, törəmə kvarsitlərə 
çevirilmişdir.  Mərkəzdən kənarlara getdikcə  filizləşmənin 
intensivliyi  azalır,  kaolinləşmə, piritləşmə  və  limonitləzmə 
müşahidə olunur. 1999-2005 –ci illərdə A. Həsənov və başqaları 
t
ərəfindən aparılmış axtarış işləri nəticəsində Kəpəz qızıl təzahürü 
üzr
ə  P
1
 
kateqoriyası  ilə  18,3 q/t.  qızılın,  168,0  ton  gümüşün 
proqnoz resursları hesablanmışdır.  
 
Alabaşlı hematit yatağı 
 
Alabaşlı  stansiyasından  9  km.  cənub–qərbdə  Şəmkir rayonu 
ərazisində yerləşmişdir. Hematit filizləşməsi müxtəlif istiqamətli 
q
ırılmalarla intensiv  doğranmış  kimeric  yaşlı  tufogen  süxurlarda 
yerl
əşir. Bu yataq əsasən lay formasında olub, üç qatdan ibarətdir. 

---

Elnur 
İbiş oğlu Səfərov -Kiçik Qafqazın faydalı qazıntı yataqları 
 
 
93 
Üst laylar eroziyaya m
əruz  qalaraq  yuyulmuş  və  ancaq relyefin 
hündür hiss
ələrində  qeyd  olunurlar,  alt  filiz  qatı  isə  təxminən 2 
km
2
.  sah
ədə  izlənir.  Alabaşlı  yatağının  filizi  layvarı  formaya 
malik olub, onun t
ərkibində  bəzən möhtəvi teksturalar qeyd 
olunur. Filizin 
əsas mineraloji tərkibi hematit, pirit, kvars, serisit, 
xlorit, epidot, kalsit, alunit, pirofillit, kaolinit v
ə  s.  ibarətdir. 
Yatağın  ehtiyyatları:  filiz  -  2519,7 ton; hematit -  6432,3 ton və 
ağırlaşdırıcı 1762,8 ton hesablanmışdır. Burada Fe
2
O
3
-
ün miqdarı 
23,55-56,0%-
ə qədərdir.  
 
 
Heamatit 
 
İncirlidərə maqnetitli  
tufqumdaşları təzahürü 
 
Alabaşlı  yatağından  cənub-qərbdə,  İncirlidərənin sol sahilində 
yerl
əşir.  Bu təzahür sahəsini təşkil  edən bat  yaşlı  andezitlər və 
onların  tuflarının  yayıldığı  ərazidə,  İncirlidərəyə  təxminən 
perpendikulyar, 880 m. v
ə 990 m. yüksəkliklərindən keçən, şimal-
şərq istiqaqmətli  qırılmaya  paralel  əmələ  gəlmiş  hər birinin 
u
zunluğu  160-180  m,  qalınlığı  0,5-1,2 m.  olan iki maqnetitli 
qumdaşı  layından  ibarətdir.Təzahürdə  Fe
2
O
3
-
ün  miqdarı  27,17-
63,85% arasında dəyişir.  

---

Elnur 
İbiş oğlu Səfərov -Kiçik Qafqazın faydalı qazıntı yataqları 
 
 
94 
 
Çinarlıdərə maqnetitli  
tufqumdaşları təzahürü 
 
İncirlidərədən 3 km qərbdə,  Çinarlıdərənin sol sahilində 
yerl
əşir.  Bu sahə,  əsasən bat  yaşlı  diabaz  və  onların  tuflarından 
t
əşkil olunmuşdur. Bu süxurların içərisində hər birinin uzunluğu 
200-
250 m, qalınlığı 1,1-1,9 m, aralarındakı məsafə 200-250 m. 
olan  üç  maqnetitli  tufqumdaşı  linzası  ayrılmışdır.  Bu linzalarda 
Fe
2
O
3
-
ün  miqdarı  23,45-47,06%, TiO
2
 
miqdarı  isə  2,78-5,80% 
arasında dəyişir.  
 
Novlud
ərə maqnetitli  
tufqumdaşları təzahürü 
 
Çinarlıdərə  təzahüründən 2 km.  qərbdə, Novludərənin sol 
sahilind
ə  yerləşir.  Bu sahəni təşkil  edən  bat  yaşlı  diabaz  və 
onların tuflarının yayılma sahəsində uzunluğu 350 m, qalınlığı 1,2 
m. 
olan  bir  maqnetitli  tufqumdaşı  linzası  qeydə  alınmışdır. 
Linzada Fe
2
O
3
-
ün  miqdarı  20,89-48,3%, TiO
2
 
miqdarı  isə  3,2-
6,4% arasında dəyişir.  
 
Şəmkirçay odadavamlı gil təzahürü 
 
Şəmkirçayın  sol  sahilində, Təknəli kəndinin qərbində  yerləşir. 
Üst b
ayos  yaşlı  liparitlər və  onların  tuflarının  yayıldığı  sahədən 
keç
ən  şimal-qərb istiqamətli  qırılma  boyu  intensiv  kaolinləşmə 
qeyd  olunmuşdur.  Kaolinləşmiş  süxurların  yayıldığı  sahənin eni 
2-
9 m, uzunluğu isə 150 m.-dir.  
 
Alabaşlı alunit təzahürü 
 
Alabaşlı  hematit  yatağının  cənubunda, üst yura  yaşlı  andezit 
tuflarının  içərisindən keçən  qırılma  boyu  əmələ  gəlmiş 

---