Microsoft Word Sosial inkisaf?n t?min edilm?sinin regional aspektl?ri docx
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
48 təbəqələrinin keyfiyyətli tibbi xidmətlə təmin edilməsindən ibarətdir.Qarşıya qoyulan məqsədlərə nail olmaq üçün səhiyyə sahəsində dövlət siyasətinin əsas istiqamətləri aşağıdakılar olacaqdır: - dövlətin maliyyə imkanları çərçivəsində pulsuz səhiyyə xidmətlərinin genişləndirilməsi və onun keyfiyyətinin artınlması; - ölkədə tibbi sığorta; - orta sisteminin yaradılması; - səhiyyə müəssisələrinin dərman və avadanlıq təminatının yaxşılaşdırıl- ması məqsədilə tibb sənayesi müəssisələrinin yaradılmasının və fəaliyyətinin döv- lət tərəfindən dəstəklənməsi; - tibbi profilaktika tədbirlərinin əhatəliliyinin və keyfiyyətinin əhəmiyyətli dərəcədə yüksəldilməsi; - ə halinin sosial cəhətdən ən aşağı təminatlı təbəqələrinə tibbi yardımın göstərilməsi ilə bağlı tədbirlər sisteminin hazırlanması və həyata keçirilməsi. Təhsil - əhalinin həyat səviyyəsinin yüksəldilməsinin və nsan nkişafı indek- sinin ən mühüm amillərindən biri olmaqla ölkənin sosial və iqtisadi inkişafının sürətlənməsinə hərtərəfli təsir göstərir. Bu amil indiki bazar iqtisadiyyatı şəraitində ölkədə təhsil səviyyəsinin artırılmasına xüsusi diqqət yetirilməsinin zəruriliyini qarşıya qoyur. Ə halinin həyat səviyyəsini xarakterizə edən göstəricilərdən biri də təhsil səviyyəsidir. Belə ki, 2015-ci ildə Azərbaycanda büdcədən təhsilə çəkilən xərclər 1711,2 milyon təşkil edir. Bu da 2014-cü illə müqayisədə 57,7 milyon manat və yaxud 3,5 faiz çox deməkdir. Ölkədə təhsilə ayrılan xərclər 2009-cu ildən etibarən hər il artır. Belə ki, həmin ildə 1147,9 milyon manat, 2010-cu ildə 1180,8, 2011-də 1268,5, 2012-də 1511,5, 2013-də isə bir qədər az - 1 437,7 milyon olsa da, keçən il 1653,4 milyon manat təşkil edib.[27] Məsələn, 2013-də Dünya qtisadi Forumunun (D F) 2013-2014-cü illərdə qlobal rəqabətqabiliyyətliliyə aid hesabatında 7 pillə yüksələrək 148 ölkə sırasında 39-cu pilləyə çıxmağımıza dair şərhimizdə yazmışdıq ki, qeyd olunan nəticə ölkəmizdə yüksək ixtisaslı kadrların 49 hazırlanması, yeni iqtisadi artım mənbələrinin yaradılması məsələlərinin həllini - insan kapitalını inkişaf etdirməyi ciddi vəzifə olaraq qarşıya qoyur. D F hesabatı hazırlayarkən institutsional vəziyyətə, infrastruktura, makroiqtisadi sabitliyə, səhiyyə, ibtidai təhsil ilə ali təhsildə professional hazırlıq səviyyəsinə, istehlak mallarıyla əmək bazarının səmərəliliyinə, maliyyə bazarının inkişafına, texnoloji səviyyəyə, daxili bazarın həcmiylə yanaşı, şirkətlərin rəqabət bacarığına, o cümlədən innovativ potensiala diqqət yetirir. Keçən ilki hesabatda isə Azərbaycan bir il əvvəlki göstərici ilə müqayisədə 1 pillə irəlilədi. Bu da müsbət nətisə idi. Ancaq hesabatda makroiqtisadi stabitliyə görə 9-cu, əmək bazarının effektivliyi üzrə 33-cü yeri tutsaq da, biznesə dəstək üzrə 80-ci, infrastruktur üzrə 70-ci, ali təhsilə görə 90-cı, tibb və ibtidai təhsil üzrə isə 104-cü yerlərə layiq görüldük. Halbuki ölkəmizi 2020-ci ilədək daha sürətlə inkişaf etdirmək üçün iqtisadiyyatı modernləşdirmək, yüksək texnoloji avadanlıq və texnologiyalar cəlb etmək, innovativ inkişaf və ixtisaslı kadrların yetişdirilməsi insan kapitalından istifadə əsas hədəf olaraq seçilmişdir. Ev təsərrüfatlarının ailə başçısının təhsilinə görə gəlirlər Cədvəl 1.5 Cəmi Ali Orta ixtisas Ümumi, orta Əsas İbtidai və ondan aşağı Gəlirlər-cəmi 100 236,2 217,6 207 196,6 211 Məşğulluqdan 100 128,2 76,4 50,8 38,2 34,4 Özünüməşğulluqdan 100 36,1 58,8 62 47,1 39,9 Kənd təsərrüfatından 100 15,2 25,2 35,8 40,9 44,8 İcarədən gəlirlər 100 2,3 1,7 1,3 2 1,2 Əmlakdan gəlirlər 100 0,8 0,5 0,4 0 - Alınmış cari transfertlər 100 33,5 33,2 34,5 37,9 57,8 Pensiyalar 100 28,5 29,3 28,3 34,7 55,1 Müavinət və sosial yardım 100 3,2 2,5 4 2,2 1,3 Naturada sosial transfertlər 100 1,8 1,4 2,1 1 1,4 Digər gəlirlər 100 20,1 21,8 22,3 30,5 32,9 50 Digər ailələrdən gəlirlər 100 15,1 16 16,6 21,5 20,7 Şəhər və kənd yerlərində 2013-2014-cü tədris ilində Azərbaycanda 1680 məktəbəqədər təhsil müəssisəsi olub. Bu, əvvəlki ildəkindən 3 vahid çoxdur. Rəsmi məlumata görə, 2001-ci ilin əvvəlində ölkədə 1790 uşaq bağçası və körpələr evi olub. Beləliklə, 13 ildə məktəbəqədər təhsil müəssisələrinin sayı 110 vahid və ya 6,2% azalıb. 2012-ci ildə bu müəssisələrdə 111 min.90, ötən il 107 699 uşaq (şəhərlərdə – 75,2 min) uşaq təhsil alıb. 2013-2014-cü dərs ilində dövlət ümumtəhsil məktəblərinin sayı 4485, şagirdlərin sayı isə 1283303 nəfər olmuşdur.Orta ixtisas məktəblərinin sayı 59,tələbələrin sayı isə 61053 olmuşdur.2013-2014-cü ildə isə dövlət ali məktəblərinin sayı 39, tələbələrin sayı isə 126672 nəfər olmuşdur. Dövlət Statistika Komitəsinin 2014-cü ilin 3-cü rübünə olan məlumata görə, Azərbaycanda uşaqlar üçün nəzərdə tutulan internat məktəblərinin sayı 45, orta təhsil və tərbiyə alan uşaqların sayı isə 9 min 356 nəfərdir.[14] Məlumata əsasən, 4 körpələr evində 163 uşaq, 6 uşaq evində isə 509 nəfər uşaq tərbiyə alır. Sağlamlıq imkanları məhdud uşaqlar üçün xüsusi internat məktəblərinin sayı 12, oradakı uşaqların sayı isə 2 min 653-dür.Əqli cəhətdən geri qalan uşaqlar üçün internat evlərinin sayı 2, tərbiyə alan uşaqların sayı isə 297 nəfərdir. Ümumi təhsil internat məktəblərinin sayı 21, uşaqların sayı isə 5 min 734 nəfərdir Əhalinin həyat səviyyəsinin yüksəldilməsi yollanndan biri də mənzil şəraitinin yaxşılaşdırılmasıdır. 2014-cü ildə ölkədə mənzil fondunun ümumi sahəsi 166,4 milyon kvadratmetr təşkil edib. Bunun 112,2 milyon kvadratmetri yaşayış sahəsi olub. Orta hesabla əhalinin hər nəfərinə düşən yaşayış sahəsi 12,0 m2 (Bakı şə həri üzrə bu rəqəm 11,6 m2-dir) qeydə alınıb. 2013-cü ildə isə həmin rəqəm 11,7 m2 təşkil edib. Əslində bu rəqəmlərin özü əhalinin mənzil şəraitinin hansı vəziyyətdə olmasını açıq göstərir. Məlumat üçün bildirək ki, xarici ölkələrdə əhalinin hər nəfərinə düşən yaşayış sahəsi ən pis halda 20 Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|