Microsoft Word ?liyeva Zibeyd? 869M. doc
Yüklə 0,53 Mb. Pdf görüntüsü
|
22 yaranır.Bir şərtlə ki, bu cəmiyyətdə mədəni rəqabət üçün şərait olmalıdır. Süpürgəçinin də maliyyə oliqarxı kimi geyinmək, onun üslubunda yaşamaq hüququ var, amma bu o halda baş verə bilər ki, buna onun maddi vəziyyəti imkan versin. Hüquq bərabərliyi təmin edilsə də, maddi imkan bərabərsizliyi özünü mütləq biruzə verir. Dəbin yaranması elə cəmiyyətdə mümkündür ki, burada dinamiklik, sosial differensasiya, sosial mobillik olsun.Dəbin - statik, bağlı, maddi cəhətdən kasıb və mədəni dəyərləri məhdud, sosial birtipli təbəqə (kasta, təbəqə və s.) mövcud olduğu dövlətlərdə yaranması və inkişafı qeyri mümkündür. Dəb sosial norma kimi müxtəlif dərəcəli kəskinliyə malik ola bilər. Bu yaxınlaradək bütün istehlak malları «dəbdə olan» və «dəbdə olmayan»a bölünürdü. Bununla yanaşı birinci qrup dəqiq və aydın cəhətə malik olurdu ki, bu cəhətlərə malik olmayan mexaniki şəkildə ikinci qrupa düşürdülər. Getdikcə dəb özünün əvvəlki kəskinliyini və birmənalığını itirməyə başlayır.Post modem mədəniyyəti bir çox üslublara bölünür ki, onlardan hər birinin də «dəbdə ı»olmaq» hüququ var.C.Kampbell bu haqda yazırdı: «Bu gün dəb» yoxdur, bu gün «dəblər» var. Dəbdə olan geyimlərin kütlə içərisində geniş yayılması prosesi, insan faktoru ilə bağlı baş verir. Bir sıra hallarda bu proses müqavimətə rast gəlir. Çünki yeniliklər insanlar tərəfındən müxtəlif cür tezlikdə qəbul edilir. Burada material imkanının da böyük rolu vardır. Dəbdə olan modellərin qəbul edilməsinə və alınmasma görə istehlakçılar bir neçə qrupa bölünürlər. “ nnovatorlar” (“referentlər”, “pionerlər”, “eksperimentatorlar”). Bu ən azsaylı istehlakçı qrupudur ki, onlar dəbi bərqərar edənlər kimi çıxış edərək, ən yeni dəbləri əldə edirlər. Bu qrup, birbaşa və ya bilavasitə təcrübə nümunələri istehsal edən istehsalçılarla birbaşa və ya bilavasitə əlaqədə olaraq, ilk təcrübə keçirmək riskini öz üzərlərinə götürürlər. Onların arasmda daha çox insana təsir etmək imkanı olanlar (müğənnilər, tele-diktorlar və s.) yəni referentlər, dəbi stabil şəkildə bərqərar edənlər olurlar.
23 “Liderlər”-Bu qrupa daxil olan insanlar, ətrafdakıların məxsusi hörmət bəslədikləri və lider kimi gördükləri insanlardır. Bu qrupa daxil olan insanlar, böyük əksəriyyətin önündə gedirlər, lakin eksperiment etməkdən çəkinirlər. Onlar model innovatorlanndan (eksperimentatorlarından) elə modelləri seçib götürürlər ki, həm gülüş obyektinə çevrilməsinlər, həm də bu modellərin əksəriyyət tərəfindən bəyənilmək şansı daha çox olsun. Yalnız bu qrup tərəfindən mənimsənilən modellər haqqında əminliklə demək olar ki, onlar dəb tendensiyasını müəyyən edirlər. “ lkin əksəriyyət»” (“ilkin ardıcıllar”, “təqlidçilər”)-Bunlar kütləvi şəkildə dəbi izləyib, ondan geniş şəkildə istifadə edən insanlardır. Onlar yeni modellərdən böyük məmnuniyyətlə istifadə edən, material cəhətdən heç bir məhdudiyyət bilməyən insanlardır. Yalnız bu qrup tərəfindən qəbul edilən modellər dəb obyekti olurlar. “Ləngiyən çoxluq”
(“skeptiklər”,“konservatorlar”)-bu qrup
üçün konservatizmlə bərabər, “hamı kimi olmaq” cəhdi xarakterikdir. Onlar artıq çoxları tərəfındən qəbul edilən modeli, öz radikal konservatizmliklərindən keçərək, istehlakçıların böyük əksəriyyətinə qoşulmaq məcburiyyətində qalaraq, qəbul edirlər.“Ənənəyə sadiq qalanlar” (“geridə qalanlar”)-bu qrupdan olan istahlakçılar üçün yalnız ənənəyə sadiq qalmaq xarakterikdir. Onlar da “innovatorlar” kimi, fərqlənməkdən qorxmayan, öz əqidələrinə sadiq qalan, heç bir dəb dəyişkənliyini qəbul etməyən, cəsarətli insanlardır. Onlar dəbə qarşı etinasız münasibət bəsləyərək, gülüş hədəfı olmaqdan qorxmurlar. Onlar üçün öz şəxsi fıkir və “mən”ləri ətrafdakıların qiymətindən daha yüksəkdir.
24 FƏS L II. MÜAS R GEY M NYARANMASINDA TƏŞƏKKÜL TAPMIŞ APARICI ÜSLUBLARIN XÜSUS YYƏTLƏR Geyim tarixi geyimin yaradılışından zəmanəmizə qədər çoxsaylı forma dəyişikliklərinə uğramışdır. nsanların ilk əvvəl istəyi ancaq örtünmək və qorunmaq olubsa da, sonralar nə ilə örtünmək, necə örtünmək barədə düşünmüş və nəhayət bu düşüncə “necə fərqlənim?”-ə qədər inkişaf etmişdir. Beləliklə, hər bir xalqda və hər bir insan cəmiyyətində geyim mədəniyyəti meydana gəlmiş və əsrlər boyu inkişaf edərək yeni dəblərin, üslubların, cərəyanların və geyim fəlsəfələrinin yaranmasına gətirib çıxarmışdır. Dəb haqqında kifayət qədər tez-tez "italyan stili", "fransız şıklığı", "amerikasayağı" kimi ifadələr eşidirik. Bu səbəbdən bu və ya digər əşyanın müəyyən millətin üslubunu necə xarakterizə etdiyini araşdırmaq, onların necə meydana çıxdığını və klassikaya çevrildiyini, müasir dizaynerlərin onlar barədə fikirlərini öyrənmək lazımdır. Dəb və Fransa sinonimlərdir. Bu, təkzibedilməz faktlarla möhkəmlənmiş tarixdir. Fransız dəbi 3 dahinin üzərində dayanır - Kristian Dior, Koko Şanel və Yubere de Jivanşi. Məhz bu şəxsiyyətlər müasir dünya dəbinin əsasını qoyaraq, öz ə sərlərini sonsuz sitatların obyektinə çeviriblər. Dəbi təqib edən və etməyən hər bir insan dəb sözünü işlədir. Dəb deyiləndə, ə sasən, dövrün populyar geyim seçimi düşünülür. Hər bir insana çox zaman, öz üslubunu tapmaq və ya dəyişmək üçün cəsarət və cəsurluq lazım olur. Özünə inanmaq, öz üslubuna inanmağa və bu da təkrarolunmaz, ifadəli və yadda qalan obrazların yaradılmasına səbəb olur. Bizim dövrümüzdə hər şey çox sürətlə dəyişir, yeni texnologiyalar və yeni materiallar meydana çıxır. Və, bütün bunlarla bərabər yeni ünsiyyət forması və həyat fəlsəfəsi yaranır. Dəbə, üsluba və ümumiyyətlə geyimə yeni baxış formalaşır. Həyatın ritmi, çox şeydə, bizim geyimə olan münasibətimizi sadələşdirir. Uzun illərdir ki, dəbi gənc nəsil diktə edir. Bəlkə də, məhz bu səbəbdən, daha çox idman üslubu məhşurlaşır. nsanların gündəlik geyimlərində demokrarik üslub üstünlük təşkil edir.
Yüklə 0,53 Mb. Dostları ilə paylaş:
|