34
ə
sas elementləri diqqətlə çəkilmiş gözlər, boyanmış, sulu dodaqlardır. Bu tipin
nümayəndələri, böyük həcmli, barokko üslubunda olan aksessuarları xoşlayarlar.
Onlar düşünərlər ki, seçdikləri bu tip aksessuarlar onları daha da cazibədar edər.
Dəb artıq ciddi qaydalar və üsullar diktə etmir, hər kəsə adi şeylərin yeni
obrazda təzahürü üçün axtarışlar, cəsarətli eksperiment aparmağı təklif edir.
Dizaynerlərin işləyib hazırladıqları dəbli meyillər bu gün insana imkan verir ki,
kostyum vasitəsilə öz fərdiliyini ifadə etsin, ona daha çox yaraşanı seçsin,
bununla da zahiri ləyaqətini nəzərə çarpdırsın və xarakterinin təkrarsız
xüsusiyyətlərini açıb göstərsin.
2.4.Folklor üslubun xüsusiyyə tlə ri
Belə geyimlər insanları adətən əcdadlarına, keçmişinə daha yaxın edir.
Bunlar əsasən milli geyimlər üzərində tikilən paltarlardır. Müxtəlif milli naxışlarla,
ornamentlərlə bəzədilmiş geyimlərdir.(şək.10)Folklor üslublu geyimin yaranma
mənbəyi milli geyimlərdir. Onun fərqləndirici xüsusiyyətləri rahatlıq və milli
koloriti, sadə biçimi, funksionallığıdır.
Folklor üslublu geyim adətən, rahatlığı ilə seçilir, bu geyimdə insan özünü
sərbəst, rahat, azad hiss edir. O, müasir şəhər sakininə çox müyəssər olmayan
təbiətə yaxınlığı nəzərdə tutur. Bu keyfiyyətlər həmin geyimdən bağda, dəniz
istirahətində, qış dağ turunda sərbəst istirahət şəraitində istifadə etməyi nəzərdə
tutur.
Folklor üslubu etnik üslub kimi də qəbul olunub. Folklor üsluba mənsub
olan müasir geyim müxtəlif xalqların və epoxaların milli kostyumların ruhunda
hazırlanır və onlardan əsas cəhətləri – sadəliyi və biçim rasionallığını, rahatlığı və
forma funksionallığını, çoxqatlığı, yüksək dekorativliyi götürürlər.
Etnik üslublu kostyum xalq geyimi üçün səciyyəvi olan aksessuarlardan –
parlaq bijuteriyalardan, şərf və yaylıqlardan, kəmərlərdən, müxtəlif baş geyimlərin
və ayaqqabılardan, toxunma corabın istifadə olunmasını nəzərdə tutur.
35
Folklor üslublu geyimi gənclər xüsusilə çox sevirlər. Etnik üslub XX əsrin
ə
vvəlindən xalq milli mədəniyyətinə ümumi marağın artdığı dövrdə və bununla
yanaşı xalq sənətini öyrənməyin, qoruyub saxlamağın, onun ən yaxşı nümunələrini
muzeylərdə saxlamağın vacibliyinin başa düşüldüyü müasir dəbdə bərqərar olmağa
başlamışdır. 60-cı illərin əvvəlində öz geyimlərinə milli kostyumların elementlərini
daxil edən hippilərin sayəsində folklor üslubu daha geniş yayılmağa başlayır. O,
vaxtdan bu üslub dəbdə öz lider mövqeyini əldən vermir.
Müxtəlif vaxtlarda dizaynerlər dünyanın müxtəlif regionlarının folklyor
kostyumlarına müraciət etmişlər: bunlar həm rus kostyumu, həm amerika
hindlilərinin kostyumu, həm Ucqar Şimal, budda Şərq, Şimali Afrika və s.
xalqlarının geyimidir.
Müasir kostyumun öz ilkin mənbəyinə yaxınlığı dərəcəsini dizaynerlərin özü
seçir. Lakin yadda saxlamaq vacibdir ki, etnik üslubda hazırlanmış müasir geyim
heç bir vəchlə xalq kostyumunun surətinə çevrilməməlidir. Yaradıcılıq mənbəyilə
assosiativ əlaqə nə qədər incə və zərifdirsə müasir dizaynerin yaratdığı kostyum
da bir o qədər təkmilləşmiş və harmonik olar.
Bu tipin nümayəndəsi, təvazükar, ənənələrə sadiq, öz ayaqları üzərində
dayanmış, ailəyə hörmət edən bir insan tipidir. Qadınlar üçün ailə, uşaq əsasdır.
Bu xanımlar, ev rahatlığını sevən, qonaqpərvər, nümunəvi ana və qadın, etibarlı,
diqqətli dost və sirdaşdırlar. Belə qadınları qarderobunu dəyişməyə məcbur edirlər,
çünki ona heç vaxt, heç nə lazım olmur. Qarderobları, ancaq vacib olan şeylərdən
ibarətdir.
Folklor üslubun qadınları praktik və səliqəli saç kəsimi saxlayırlar. Saç
rəngi təbii olar, makiyaj demək olar ki, istifadə edilməz, onlar üçün sanki, sabun və
su hər şeyi həll edir. Şəhər üslubu düz ətək, qırçınlı və ya plise ətəklər qəbul edilər.
Bu tipin nümayəndələri alçaq, enli dabanlı ayaqqabı, makasınilər, ziyafət geyimi
ilə qara laklı “lodoçka” geyinməyi xoşlayarlar.
Folklor üslubda geyinən insanlar dəbsiz görünərlər.Kişilər saçlarını çox
qısa kəsdirməz, hərdən bığ saxlayarlar. Kişi geyimində, ənənəvi geyim
ingilissayağı kostyum olur. Köynəklər bir rəngli və ya xətli olur, qalstuklarını bir
36
rəngli, tünd noxudlu və yaxud xətli seçərlər. Sərbəst geyimdə isə idman üslubuna
üstünlük verərlər. Onlar üçün rahat makasinilər, işlənmiş portfel vacibdir. Rəng
qammaları qəhvəyi, göy və yaşıl tonlardan ibarət rəng çalarlarına üstünlük verirlər.
2.5. Müasir kostyumda eklektika
Müasir məişət geyimində üslublar öz xalis təzahüründə çox nadir hallarda istifadə
olunur – daha çox üslubların qarışığını müşahidə edirik. ncəsənətdə bu hadisə
eklektika adlanır.Müxtəlif üslublar bir-biri ilə rahat və təbii şəkildə birləşərək
vahid və harmonik kostyum yaradırlar. Beləki, məsələn, klassik üslublu kostyum
üzvü olaraq romantik və idman üslubları ilə əlaqələndirilir. Samballı kostyumla
geyilmiş romantik bluz nəinki zahiri görünüşü pozmur, əksinə qadının simasına,
görkəminə böyük yüngüllük və məlahət verir. Klassik pencəyin cinslə, sviterlə,
yaxud mayka birləşməsi bu gün heç kəsi təəccübləndirmir. Belə komplekt işğüzar
şə
rait üçün (əgər bu, rəsmi xarakter daşımırsa) tamamilə uyğundur.
dman üslubu ilə folklor üslubunu, folklor üslubunun romantik üslubla
birləşməsi də uğurlu nisbət yaradır. Üslubların bacarıqla və yerində
ə
laqələndirilməsi,
bir
tərəfdən,
qarderob
çərçivəsində
kostyumların
çoxvariantlığına nail olmağa, digər tərəfdən, müasir geyimin obrazlı səslənməsini
gücləndirməyə imkan verir. Belə halda, kostyumun bütövlüyünün və
ahəngdarlığının saxlanmasının başlıca şərti – zövqə və ölçü hissinə riayət
olunmasıdır.Son vaxtlar geyimdə eklektiklik dəbli meylə çevrilmişdir. Bir
kostyumda ənənəvi olaraq birləşdirilməsi mümkün olmayanı birləşdirmək müasir
dizaynerlərin üsuluna çevrilmişdir, onlar bunda yenilik axtarışının qeyri-məhdud
imkanlarını görürlər.
Bu gün Paris və dünya podiumlarında eyni zamanda ən nazik ipək və kobud
pambıq kətan, təbii bahalı dəri və “sürtülmüş” cinslər, əcaib rəsimli parça və ciddi
ingilis tvidi geymiş modelləri görmək mümkündür.
Dəb artıq ciddi qaydalar və üsullar diktə etmir, hər kəsə adi şeylərin yeni
obrazda təzahürü üçün axtarışlar, cəsarətli eksperiment aparmağı təklif edir.
Dostları ilə paylaş: |