Əli Kərim
51
qalınlığında cəmi 3-4 məcmuəsi buraxılan bir şairin birdən-
birə ikicildliyi buraxılmışdır. Fərəhləndim ona görə ki,
yaradıcılığı ilə pərakəndə şəkildə tanış olan oxucular indi Əli
Kərim barədə tam təsəvvür alacaq, onun keçdiyi maraqlı
poeziya yolu ilə bütövlükdə tanış olacaqlar.
Cildləri əlimə alanda, mənə tanış olan şeirləri bir
daha nəzərdən keçirəndə elə bil ki, Əlinin özünü gördüm.
Elə bil ki, üz-üzə oturub canlı Əli ilə söhbət etdim.
Doğrudan da cildlərə daxil olan əsərlər o qədər diri, canlı,
müəllifinə oxşar şeirlərdir ki, sanki hər sözün arxasında
Əlinin özü dayanmışdır. Əlinin ikicildliyi çıxdı. Onun iki
balaca heykəli ucaldı...
Əli dünyada hər şeydən çox həyatı, insanları sevirdi,
şeir yazmağı, aya, ulduza, günəşə, adamlara baxmağı. Ciyər-
dolusu nəfəs alıb yaşamağı xoşlayırdı... Fikri iti, gözləri
sərrast, fəhmi, zənni dəqiq idi. O yaşamaq, yenə də yaşamaq
arzusunda idi. Lakin ölümdən də qorxmurdu. Ölümdən
söhbət düşəndə həmişə zarafat ilə deyərdi: ”Bir canımız var,
onu da bir gün almışıq, bir gün də təhvil verəcəyik. Bir az da
yaşayaq, görək başımıza nə gələcək” Lakin o, yaşamağa
“Allaha təvəkkül” kimi baxmırdı, o həyatı çox sevirdi...
O poeziyanı təkcə söz, misra, qafiyə düzmək üçün,
şeir yazmaq mənasında başa düşmürdü. Onun poeziya
anlasyışı genişdi. Poeziya onun üçün tale idi, ömür idi,
sevgi idi, məhəbbət idi, zəhmət idi, yaşayanlara, ölənlərə,
vaxtsız gedənlərə hörmət idi, yersiz qalanlara, artıq görü-
Sona Xəyal
52
nənlərə laqeyd olub, duyğusuz, məsləksiz yaşayanlara
nifrət idi”.
50
***
Əli Kərimin növbəti kitabı “Pillələr” adlanır. “Gənc-
lik” nəşriyyatının 1978-ci ildə çapdan buraxdığı bu kitaba
müəllifin eyniadlı romanı daxil edilmişdir. Müəllif kitabı
həm atası Paşanın əziz xatirəsinə, həm də oğlu Paşaya
ithaf etdiyini qeyd edir.
Kitabın əvvəlində müəllifin daha bir qeydi var-
dır: ”Bəziləri övladını özü üçün, bəziləri övladını övladının özü
üçün, bəziləri də övladlarını hamı üçün böyüdür. Böyüyürlər.
Rastlaşırlar. Onların haqqında sizə danışmaq istəyirəm”.
51
Əli Kərimin “Pillələr” romanı 1987-ci ildə yenidən
“Yazıçı” nəşriyyatında çap olunur. Əkrəm Əylislinin”
Novruzgülünün nəğməsi” adlı ön sözündə oxuyuruq: ”...Biz
Əlini şair kimi tanıyırıq və sevirik. Əlinin nəsri isə bizdən
ötrü onun şair həyatının bir hissəsidir. Və məhz buna görə
maraqlıdır.
“Pillələr” müasir nəsrimizin fonunda sənət nöqteyi-
nəzərindən bəlkə də elə bir əsaslı əhəmiyyət kəsb eləmir.
Ancaq bu əsərin də hər sətrində, hər sözündə gözlərini
gen-gen açıb, bu dünyaya uşaq heyranlığı və vurğunluğu
ilə tamaşa eləyən Əli Kərimin sadəlövh, saf və sədaqətli
ürəyi döyünür”.
52
***
Əli Kərimin növbəti kitabı yenə də uşaqlara hədiy-
yədir. “Gənclik” nəşriyyatının 1979-cu ildə nəşr etdiyi
Əli Kərim
53
“Qız və kəpənək” adlı kitaba “Uşaqlar və ulduzlar” kita-
bında çap olunmuş “Qardaşımın cavabı”, “Güclü qoca,
“Adam”, “Çinar və gilənar”, “On bir yaşında” adlı əsər-
lərdən başqa bütün şeirlər və poemalar daxil edilmişdir.
“Qız və kəpənək” 1992-ci ildə yenidən şəkilli jurnal
kimi çap olunmuşdur. Şəkilləri Əliəşrəf Məmmədov çəkmiş,
kitabın redaktoru isə Məmməd Namazdır. Jurnalda əvvəlki
çap tarixi nədənsə 1979 əvəzinə 1971-ci il yazılmışdır ki, bu
da “Uşaqlar və ulduzlar” kitabının çap tarixidir....
***
“Yazıçı” nəşriyyatı 1983-cü ildə Əli Kərimin “Qa-
yıt” adlı kitabını dərc edir. Kitabı şairin oğlu Paşa Əlioğlu
tərtib etmiş, professor Tofiq Hacıyev kitaba geniş bir ön
söz yazmışdır. “Yenilikçi poeziya” adlanan bu yazıda
müəllif çox uzaqdan başlayaraq, Əli Kərimin etirafını sitat
gətirir və şairin yaradıcılığına keçir. Müəllifin digər
məqalələrində olduğu kimi burada da şairin yaradıcılığına
hərtərəfli baxış, Əli Kərim şeirinin mövzusu, ideyası,
yaratdığı obrazlar, poetik üslubu, bədii təsvir və ifadə
vasitələri üzərində təhlil diqqəti çəkir. Müəllif fikrini belə
yekunlaşdırır: ”Əli Kərim axtardı, öyrəndi, bədii dil-üslub
sistemində beləcə örnək kimi qaldı. Getdi. Getdi, ancaq
nəsil-nəsil oxucularla, yeni-yeni oxucu nəsillərinin zövqü
ilə təzədən sənət şəklində qayıdır, qayıdıb zövqləri “sah-
mana salır”, oxucuları ilə mənən yaşayır, söhbət edir,
Sona Xəyal
54
tərənnüm etdiyi ideal zirvəyə — gələcəyə doğru bizimlə
birgə addımlayır”.
53
Kitabda şairin seçilmiş şeirləri və poemaları topla-
nıb. Burada ən çox xoşuma gələn şeirlərdən biri birinci
misrası dillər əzbəri olan adsız bir şeirdir”
Nə xoşbəxt imişəm bir zaman, Allah,
Xəbərim olmayıb bu səadətdən.
Nə xoşbəxt imişəm,
nə xoşbəxt,
xoşbəxt!
Bu gün eşitmişəm bunu həsrətdən.
Niyə yazmamışam o zaman, Allah,
Əlimə qələm də gəlməyir indi.
De, niyə aradan küləklər əsir?
Aramız, de, niyə belə sərindir?
İçdiyim o su da səadət imiş,
İşə getməyim də, qayıtmağım da.
Ona baxmağım da xoşbəxtıik imiş,
Onu yuxusundan oyatmağım da.
Dünya başdan-başa səadət imiş,
Mənsə bu dünyanın qoynundayammış...
54
***
“Yazıçı” nəşriyyatı 1991-ci ildə Əli Kərimin “Mavi
nəğmənin sahilində” adlı kitabını çapdan buraxır. Kitaba
müəllifin eyniadlı povesti, hekayələri, iki pyesi və məqa-
Dostları ilə paylaş: |