Microsoft Word H?simzade Seyid Zeyn?b doc docx

mühafizə vasitələrindən, o cümlədən “məsafə” ilə mühafizə; ekranlaşdırma,yerə 

birləşdirmə və digər üsullarən tətbiqi nəzərdə tutulur   [ 3] (Cədvəl 8) 

Cədvəl 8.

 Sənaye tezlikli elektromaqnit şüalanmalarından mühafizə 

tədbirləri. 

Mühafizə 

tədbirinin 

adı 

Kollektiv mühafizə 

Fərdi mühafizə 

 

 

 

 

 

 

Təşkilatı 

mühafizə 

tədbirləri 

Müalicə-profilaktik tədbirlər 

Elektromaqnit şüalanmalar 

 haqqında    əyani  xəbərdarlıq 

vasitələrinin tətbiqi. 

şə

 qəbulda tibbi arayışın tələb olun- 

ması. 

Ehtiyatlı olmaq üsullarını 

göstərən vasitələrdən istifadə. 

ş

çilərin  periodik  olaraq  həkim 

müayinəsindən keçirilməsi. 

EMŞ 

haqqında 

təhlükə 

sizliyin  təmin  olunması  üçün 

mühazirələrin keçi- rilməsi. 

ş

  yerlərində  sənaye  tezlikli  EMŞ 

real  səviy-  yəsi  haqqında  məlumat- 

ların verilməsi. 

“Vaxtla” mühafizə tədbirləri. 

ş

çilərin  optimal  əmək  və 

istirahət  rejiminin  işlənib 

hazırlanması. ş  vaxtı  EMŞ 

mənbələri ilə minimum sayda 

kontakt-  da  olmağın  təmin 

olunma sı. 

Sənaye  tezlikli  EMŞ  mənbələri  ilə 

ancaq  istehsal  prosesi  ilə  əlaqədar 

kontaktda olmaq.Kontaktda  olduqda 

dəqiq  olaraq  konkurent  hallar  üçün 

tərtib  edilmiş  reqlamentə  əməl 

etməsi. 

Mühəndis

-texniki 

tədbirlər 

Mənbələrin  ekranlaşmasını, 

örtüklərin  çəkilməsi,  torpaq 

lamaların  aparılması,  avadan 

lığın düzgün yerləşdirilməsi. 

Fərdi mühafizə vasitələri 

(kombinezonlar,ayaqqabılar,eynəklə

r,şlemlər,maskalar) 

ilə 

təmin 

olunma. 

---

Qeyd etmək lazımdır ki, sınaye tezlikli EMŞ mənbələrində işləmək ancaq 

18 yaşı tamam olmuş şəxslərə icazə verilir. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

 

2.3.Maqnit sahəsinin və elektromaqnit şüalanmasının təsirindən 

mühafizə və neytrallaşdırılması. 

Maqnit sahəsindən mühafizə tədbirləri əsasən cədvəl 8-də göstərilən üsullarla 

həyata  keçirilir.  Bu  məqsəd  üçün  hazırlanan  mühafizə  ekranları  qapalı  olmalı, 

yumşaq  maqnit  materiallarından  hazırlanmalıdır.  Bir  sıra  hallarda  isı  maqnit 

sahəsinin  təsiri  zonasından  çıxmaq  lazımdır.  Belə  ki,  mənbədən  uzaqlaşdıqca 

onun təsir xüsusiyyəti kəskin azalır. 

Maqnit sahəsindən fərdi mühafizə üçün məəsafədən idarə etmə vasitələrindən 

istifadə  etmək  olar.  Bəzi  hallarda  isə  işçilərin  güclü  maqnit  sahəsinin  təsirinə 

məruz qalmamaları üçün bloklaşdırıcı qurğuların tətbiq olunmasıdır. 

Ə

sas mühafizə tədbirləri kimi aşağıda göstərilən xəbərdarlıq üsullarıdır: 

-

  işçilərin  maqnit  sahəsini  qiymətinin  yüksək  olduğu  (buraxıla  bilən 

səviyyədən)  yerlərdə  müntəzəm  olaraq  uzun  müddət  işləməsinə  yol 

verilməməlidir; 

-

  gecə  istirahət  zamanı  çarpayı  sahə  mənbəyindən  maksimum  uzaqda 

yerləşdirilməlidir. Bu halda məsafə 2,5-3m-dən az olmamalıdır; 

-

  otaqda  tanış  olmayan  kabel,bölüşdürücü  şkaf,  transformator  olduğu 

hallarda  lazımi  ölçmələr  aparmadan  orada  uzun  müddət  (bir  neçə  saat) 

qalmağa icazə verilməməlidir; 

-

  elektrik cərəyanı ilə qızdırılan döşəmə konstruksiya olunarkən elə sistem 

seçilməlidir ki, onun maqnit sahəsi aşağı olsun. 

Müəyyən  olunmuşdur  ki,  yaçayış  evlərində  və  istehsal  sahələrində 

elektromaqnit  şəraiti  dəyişmək  üçün  elektrik  işlədicilərini  mənbəyə  bilavasitə 

rozetka  ilə  yox,  “neytralizator”  adlanan  sistem  vasitəsi  ilə  qoşulması 

məqsədəuyğun  hesab  olunur.Bu  halda  elektrik  sahəsi  rozetka  və  neytralizator 

arasındakı  fəzada  lokallaşdırılır.  Bu  səbəbdən  avadanlıq  yerləşən  sahədə  və 

ümumiyyətlə otaqda elektrik sahəsinin qiyməti 15-20 dəfə azalır. 

---

Rusiyada  istehsal  olunan  “NGP-350”  neytrallaşdırıcı  texnoloji,  ofis 

avadanlığı  və  kompüter  yerləşdiyi  otaqlarda    elektrik  sahəsini  kompensasiya 

edərək insn orqanizminə zərərin təsirini azaldır. 

Cihazın ölçüləri 75x170x230 mm; 

Uzun müddət işlədikdə maksimal yüklənmə gücü 300 Vt təşkil edir; 

f.i.ə. 95-97%; 

yüklənmə  tipi  –  aktv,  tutum,  induktivikli,  sənaye  tezlikli  (50Hs),  elektrik 

sahəsinin zəiflətmə əmsalı 23-25 dB. 

5-400  kHs  tezliyində  elektrik  sahəsinin  zəiflətmə  əmsalı  texniki  vasitənin 

xüsusiyyətindən asılı olaraq zəiflətmə əmsalı 20 dB-ə kimi; 

Tezliyin qiyməti 10 kHs-30MHs olduğu halda zəiflətmə əmsalı 40-60dB; 

Neytrallaşdırıcı 0,5  m məsafədə şəxsin maqnit sahəsinin qiyməti – 100 nTL-

dən çox olmur. 

Neytrallaşdırıcı  qabaq  panelində  yükün  qoşulması  üçün  iki  rozetka  yeri, 

dövrəyə qoşulma indikatoru və sahənin neytrallaşmasına nəzarət edən indikator 

yerləşdirilir. 

Neytrallaşdırıcı dövrəyə bir fazalı üç məftilli sxem üzrə və yaxud ikiməftilli 

dövrəyə  torpaqlama  ilə  birləşdirilə  bilər.  Neytrallaşdırıcı  yük  qoşulduqda  onun 

torpaqlanması tələb olunmur. 

Neytrallaşdırıcı  eyni  zamanda  dövrədə  olan  maneələrin  neytrallaşmasına 

şə

rait yaradır. 

EMŞ  spektrində  ən  böyük  bioloji  təsirə  malik  olan  diapazonlar  RT  və  YT 

diapazonlarıdır.  Bu  diapazonlarda  baş  verən  şüalanmaların  intensivliyi  və 

davametmə  müddətindən asılı olaraq orqanizmdə kəskin və xroniki dəyişmələr 

---