Microsoft Word Chest Pain A5 for weboblojka
Yüklə 232,79 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Laborator-instrumental müayinə
- İlk yardım
- Ağrının xüsusiyyətləri
- Fizikal müayinə
- Kəskin pankreatit
- Laborator-instrumental müayinələr
- Qida borusu xəstəlikləri
- Qeyri-vertebrogen ağrılar
- Herpes Zoster (kəmərləyici dəmrov)
- Miofassial ağrı sindromu
- Ön pilləli əzələ sindromu
- Sümük-oynaq xəstəlikləri Titse sindromu
- Rentgenoloji müayinədə
- Psixoemosional pozulmalar
- Hiperventilyasion sindrom
- Praktik fəaliyyət üçün əsas tövsiyələr
- ƏLAVƏ №1
- ƏLAVƏ №2 DÖŞ QƏFƏSİNDƏ AĞRININ DİFFERENSİAL DİAQNOSTİKASI
25 Xora xəstəliyi bəzən atipik gedişə malik olub, ağırlaşmaların meydana çıxması ilə təzahür edə bilər. Təcili diaqnostika və tibbi müdaxilə tələb edən ağırlaşma xoranın perforasiyasıdır. Bu zaman ağrı çox intensiv (“xəncər” ağrısı) olub, qusma, bəzən kollapsla müşayiət oluna bilər. Fizikal müayinə: ►
Xəstənin məcburi vəziyyəti – önə əyilmiş, böyrü üstə uzanmış, əlləri ilə epiqastral nahiyəni sıxır ►
aşkar olunur ►
Perforasiya zamanı qarnın ön divarı əzələlərinin kəskin gərginliyi (“taxtavari” qarın), peritonun qıcıqlanma simptomunun meydana çıxması, qara ciyər kütlüyünün itməsi təyin olunur
►
Nəcisdə gizli qanın aşkar olunması ►
Mədənin yuxarı şöbələrinin xoraları zamanı rentgenoloji üsul həmişə informativ olmur. Endoskopiya bu zaman daha informativ müayinə üsulu hesab olunur.
Mədə xorasının perforasiyasında xəstə dərhal cərrahi klinikaya çatdırılmalıdır.
Kalkulyoz və qeyri-kalkulyoz xolesistitlər əksərən qadınlar arasında rast gəlinir, yaş artdıqca rast gəlmə tezliyi də artır. Bədən kütləsinin artması, yanaşı gedən xəstəliklər (ŞD, mədə xorası, dislipidemiya) meyllilik yaradan amillərdir.
Qarın nahiyəsində kəskin ağrılar əksərən sağ qabırğaaltı nahiyədə lokalizasiya edir. Ağrılar bəzən döş sümüyünün arxası və ya döş qəfəsinin sol yarısına irradiasiya edə bilər.
Qida qəbulundan sonra (yağlı, qızarmış qida, alkoqol qəbulu) meydana gəlir
Antasidlərin təsirindən keçmir, analgetiklər, spazmolitiklər effektivdir 26
Ödlə (rahatlıq gətirməyən) qusma, hərarətin yüksəlməsi, bəzən sarılıqla müşayiət olunur Fizikal müayinə: ►
Ker, Ortner, Merfi, Müssi simptomları müsbətdir Laborator-instrumental müayinə: ►
Neytrofil leykositoz, EÇS artması ►
Qanda QF, QQT, aminotransferazaların, ümumi bilirubinin səviyyəsinin yüksəlməsi ►
►
Remissiya dövründə əks-göstərişlər olmadıqda duodenal zondlama və öd fraksiyalarının müayinəsi. Kəskin pankreatit Pankreasın quyruq hissəsinin zədələnməsi zamanı ağrı döş qəfəsinin sol yarısına irradiasiya edə bilər.
müxtəlif intensivlikli, kəskin, tutmaşəkilli, bəzən getdikcə artan sol qabırğaaltı nahiyədə lokalizasiya edir
sol qola, çiyinə, kürəyə irradiasiya edir, kəmərləyici ola bilər çoxlu miqdarda, yağlı, qızardılmış, ədviyyatlı qida, alkoqol qəbulu ilə əlaqədardır (40-60 dəq sonra baş verir; saatlarla, hətta günlərlə davam edir)
önə doğru əyildikdə azalır gəyirmə, qıcqırma, ürəkbulanma, meteorizm, epiqastral nahiyədə ağırlıq hissi, təkrari qusma, xronik gedişdə horrayabənzər, yağ parıltılı nəcis ifrazı ilə müşayiət olunur.
anamnezdə öd yolları xəstəlikləri, alkoqol, bəzi dərman preparatlarının uzun müddət qəbulu Fizikal müayinə: ►
Hərarətin yüksəlməsi (37-38 0 C) ►
Palpasiyada orqanın proyeksiyası nahiyəsində ağrı, müsbət frenikus-simptom 27 Laborator-instrumental müayinələr: ►
Serum amilazası və lipazasının səviyyəsinin dəyişməsi ►
Transabdominal USM-də və kontrast KT zamanı xəstəliyin gedişindən asılı olaraq səciyyəvi dəyişikliklər aşkar olunur. İlk yardım: Ağır gedişli kəskin pankreatit zamanı xəstə təcili intensiv terapiya şöbəsinə köçürülməlidir. Ağrıkəsici kimi narkotik vasitələrdən istifadə olunur.
Qida borusu xəstəlikləri Qida borusu xəstəlikləri ilə əlaqədar meydana çıxan ağrı sindromunun xüsusiyyətləri:
Döş sümüyünün arxasında, qida borusunun gedişi boyunca, bəzən tutmaşəkilli
Daimi, müxtəlif intensivlikli yanğı, dolma və ya təzyiq hissi (axalaziya zamanı), bəzən isə çox intensiv (“xəncər “ağrısı) olur (bu, diafraqma dəliyi yırtığının boğulması əlamətidir)
Boyuna, bəzən çənəyə, kürək nahiyəsinə irradiasiya edir Reflüks-ezofagitdə antasidlərin qəbulundan keçir, ezofaqospazm zamanı nitroqliserin effektiv ola bilər
Odinofagiya (kəskin ezofagitdə – əksərən soyuq, isti qidalar, xronik ezofagitdə – kobud, bərk qidalar)
Qida qəbulu ilə əlaqəli (ezofageal spazmda, axalaziyada), uzandıqda, önə əyildikdə meydana çıxır (reflüks-ezofagitdə), disfagiya, qıcqırma, turş möhtəviyyatla gəyirmə, qida borusu qusması, requrgitasiya ilə müşayiət olunur
►
pozulması, konturlarının nahamar olması, eroziyalar nahiyəsində barium depolarının aşkar olunması, axalaziya zamanı barium horrasının qida borusunda uzun müddət ləngiməsi, distal şöbədə iyəbənzər daralma ►
fibroezofaqoskopiya, bazal manometriya, təxribat sınaqları (Bernstein sınağı, xolinesteraza inhibitoru edrofonium ilə) 28 ►
Fiziki gərginlik sınaqlarının mənfi olması diaqnostik əhəmiyyət kəsb edir. İlk yardım: Qida borusunun spontan cırılması zamanı xəstə təcili cərrahi klinikaya çatdırılmalıdır.
Döş qəfəsində meydana çıxan döş qəfəsinin bilavasitə zədələnməsi ilə əlaqədar ağrıların səbəbini vertebrogen (onurğanın döş şöbəsinin distrofik zədələnmələri – spondilyoz, osteoxondroz; döş şöbəsi disklərinin yırtıqları) və qeyri-vertebrogen (mielit, Herpes Zoster, miofassial ağrı sindromu) olmaqla iki qrupa bölmək olar.
Osteoxondroz, gənclik kifozu, hormonal spondilopatiya, vərəm spondiliti, qabırğa oynaqlarının artriti və artrozu, distrofik dəyişikliklər (spondilyoz), döş şöbəsi disklərinin yırtıqları əksərən xroniki gedişə malik olur. Bəzən travmalardan sonra kəskin və yarımkəskin gedişli ola bilər.
Ağrı bu zaman kürək və döş nahiyəsində lokalizasiya olunur Hərəkətlər zamanı onurğa sütununda meydana çıxır
Döş şöbəsi disklərinin orta lokalizasiyalı yırtıqları zamanı kəskin aşağı paraplegiya meydana çıxa bilər
Yan yırtıqlarda sinir kötüklərinin sıxılması ilə əlaqədar olaraq döş qəfəsində meydana çıxan ağrı stenokardiya, plevral ağrıları imitasiya edə bilər
Kompression-işemik mielo- və radikulopatiyalardan başqa əksərən qabırğaarası nevropatiyalar da meydana çıxır (spinal pozulmalarla müşayiət olunmur)
►
Döş qəfəsinin yırtıqları zamanı R-qrafiya ya norma daxilindədir, ya da degenerativ dəyişikliklər aşkar olunur ►
kanalının stenozu aşkar olunur) 29 Qeyri-vertebrogen ağrılar Mielit onurğa beyninin iltihabı xəstəliyi olub kəskin başlayır, ağrı beldə lokalizasiya edir, ifliclər və hissiyyatın itməsi inkişaf edir. Diaqnostikasında informativ üsul kimi MRT istifadə olunur. Herpes Zoster (kəmərləyici dəmrov) İstənilən yaşda rast gəlinə bilər, lakin yaş artdıqca meydana çıxma ehtimalı artır. Xəstəliyin aşkar klinik təzahürlərinin əmələ gəlməsindən bir neçə gün əvvəl hərarətin yüksəlməsi, zəiflik və əzginlik hissi, başağrıları, limfa düyünlərinin böyüməsi (gələcəkdə səpgi əmələ gələcək tərəfdə) meydana çıxır. Sonralar dərinin müəyyən hissəsində lokal hiperesteziya, yanğı, qaşınma hissi, paresteziya aşkar olunur. EKQ-də spesifik dəyişikliklər yoxdur. 3-14 gün ərzində səpgilər meydana çıxa bilər.
Döş qəfəsi və yuxarı ətraf qurşağı əzələlərində ağrının səbəbi travmalar, fiziki gərginlik, trixinellyoz və s. ola bilər.
əlaqədar meydana çıxır.
Ağrının lokalizasiya nahiyəsinin palpasiyası zamanı ağrılı və spazma uğramış əzələ bərkimələri
Ağrı irradiasiya edir Trigger nöqtələrinin (bərkimə nöqtələri) palpasiyası zamanı kəskin ağrı meydana çıxır və irradiasiya nahiyələrində əks olunur
Bir neçə əzələ eyni zamanda zədələnə bilər
Fiziki gərginlik, qeyri-fizioloji poza, soyuqlama, psixi amillər (emosional stress) əzələ spazmına səbəb ola bilər.
Qeyri-steroid iltihab əleyhinə preparatlar az effektlidir, ağrılı nöqtələrə steroid ağrıkəsicilərin yeridilməsi effektiv olur Ön pilləli əzələ sindromu Sol qolun sinir-damar dəstəsinin ön və orta pilləli əzələ və əlavə boyun qabırğası və ya I qabırğa arasında sıxılması zamanı meydana çıxır.
30
ağrı boyun, bazu oynağı nahiyəsində, döş qəfəsinin ön divarında lokalizasiya olunur,
saidin ulnar səthinə irradiasiya edir küt, sızıldayan xarakterlidir
fiziki gərginlik zamanı artır bir neçə dəqiqədən bir neçə saata qədər davam edir
ağrının lokalizasiya və irradiasiya nahiyəsində hissiyyatın azalması, parasteziyalar, IV, V barmaqlarda əzələ gücünün azalması müşahidə edilir
ağrı
bəzən başgicəllənmə, qısamüddətli bayılmalar, ürəkdöyünmə hissi ilə müşayiət olunur
döş sümüyü-qabırğa birləşməsində (II-IV qabırğa qığırdaqları nahiyəsində) lokalizasiya
qola və çiyinə irradiasiya edən ağrılar fiziki gərginlik, döş qəfəsində hərəkətlər, asqırma, öskürmə, nəfəsalma zamanı artır
döş sümüyünün kənarında kəskin ağrılı şişkinlik (qabırğa qığırdağının ödemi və hipertrofiyası) qeyd olunur
qeyri-steroid iltihab əleyhinə preparatlar, fizioterapiya, blokada ağrının azalmasına, keçməsinə səbəb olur Rentgenoloji müayinədə osteoporoz ocaqları aşkar olunur. Manubriosternal sindrom
Döş sümüyünün yuxarı hissəsində kəskin ağrı ilə xarakterizə olunur
Fiziki hərəkət, bədənin vəziyyətini dəyişdikdə, öskürmə, asqırma zamanı ağrının artması səciyyəvidir
Həmin nahiyədə şişkinləşmə, palpator ağrı Əksərən revmatoid artritdə rast gəlinir 31 Psixoemosional pozulmalar Panik pozulmaların diaqnostikasında yüksək həssaslığa malik 2 sadə sualdan istifadə olunur
:
1.
Son 6 ay ərzində sizdə nə vaxtsa qəfildən qorxu, həyəcan və ya güclü narahatlıq hissi ilə müşayiət olunan tutmalar olubmu?
2.
Son 6 ay ərzində sizdə nə zamansa heç bir səbəb olmadan qəfildən ürəkdöyünmə, zəiflik və ya nəfəsalmanın çətinləşməsi kimi tutmalar olubmu? Əgər sualların hər hansı birinə müsbət cavab verilmişsə, bu, panik pozuntuların olmasını göstərir. Lakin nə bu suallar, nə də ki, klinik təəssürat həyəcanla bağlı ürəkdən kənar döş qəfəsi ağrıları diaqnozunun müəyyənləşdirilməsi üçün kifayət qədər spesifik deyil və müsbət cavab ÜD xəstəliklərinin risk amilləri olan xəstələrdə gələcəkdə kardioloji müayinələrin aparılmasına mane olmamalıdır. Ümumiyyətlə, psixo-emosional pozulmalar zamanı (depressiyalar, psixopatiyalar) döş qəfəsində meydana çıxan ağrıların aşağıdakı xüsusiyyətləri vardır:
çox qısa sancıcı xarakterli və ya uzunmüddətli ağırlıq hissi (depressiya zamanı)
bir qayda olaraq ürəyin zirvəsində lokalizasiya edir emosional gərginlik və yorulma ilə əlaqəlidir, fiziki gərginliklə əlaqəsi olmur
nevroloji əlamətlərlə müşayiət olunmur EKQ norma daxilindədir
psixoterapiya aparılması və stress amilinin aradan qaldırılması effektli olur Hiperventilyasion sindrom Bu vegetativ pozulma əsasən gənc yaşlı şəxslərdə təsadüf olunur. Əsas simptom qəflətən meydana gələn təngnəfəslik, hava çatışmazlığı hissidir. Tərləmə, dərinin avazıması, ətraflarda titrəmə, keyimə, başgicəllənmə ilə müşayiət olunur. Qanın qaz tərkibinin öyrənilməsi zamanı PaCO 2 azalması, PaO 2 artması və ya normada olması aşkar olunur.
32 Praktik fəaliyyət üçün əsas tövsiyələr 5
səviyyəsi Ağrının tipik, atipik anginal, qeyri-anginal olmasının müəyyənləşdirilməsi xəstələrin kardial riskinin təyin olunmasına yardım edir C Wells şkalasına görə balların cəmi 2-dən aşağı və normal d-Dimer sınağı AATE-ni inkar etməlidir
Qeyri-normal d-Dimer sınağı və Wells şkalasına görə orta və yüksək riski olan xəstələrdə spiral KT və aşağı ətraf venalarının USM-i AATE-ni təsdiq və ya inkar etmək üçün istifadə olunmalıdır A Diehr diaqnostik qaydası pnevmoniya ehtimalını qabaqcadan söyləmək üçün tövsiyə olunur
Panik pozulmaların aşkar olunması üçün xəstələrin 2 sualdan ibarət sorğu vasitəsilə skrininqi aparılmalıdır C Döş qəfəsində ağrısı olan xəstələrin EKQ-də ST elevasiyası, Q dişcikləri, keçiricilik pozulmaları qiymətləndirilməlidir. Nəticələr əvvəlki qeydlərlə müqayisə olunmalıdır.
Döş qəfəsində ağrısı olan və ilkin olaraq mənfi kardioloji qiymətləndirilmiş xəstələrə risk dərəcələrindən asılı olaraq əlavə stress EKQ, perfuzion skanerləşmə və ya angioqrafiya müayinələri aparılmalıdır. C Serum troponin səviyyəsinin öyrənilməsi Mİ diaqnostikasına yardımçı üsul kimi tövsiyə olunur, həmçinin 30 gün ərzində ölüm və Mİ- nin residivləşmə ehtimalını proqnozlaşdırmağa imkan verir. C 33 Ədəbiyyat: 1.
ESC Guidelines for the Management of Stable Angina Pectoris Executive Summary (European Heart Journal 2006; 27(11): 1341-1381), and Full Text (www.escardio.org). 2.
ESC Guidelines for the Management of Acute Myocardial Infarction in Patients with ST-segment Elevation (European Heart Journal 2003; 24: 28-66). 3.
ESC Guidelines on the Diagnosis and Treatment of Non-ST Segment Elevation Acute Coronary Syndromes (European Heart Journal 2007; 28 (13): 1598-1660). 4.
Gersh BJ, Braunwald E, Bonow RO. Chronic Coronary Heart Disease. İn Braunwald E, 6 th ed. Heart Disease: A Textbook of Cardiovascular Medicine. Philadelphia, Pa: WB Saunders Co Ltd; 2002:1272-1353. 5.
Fam Physician 2005;72:2012-21.www.aafp.org/afp 6.
Tamariz LJ, Eng J, Segal JB, Krishnan JA, Bolger DT, Streiff MD, et al. Usefulness of clinical prediction rules for the diagnosis of venous thromboembolism: a systematic review. Am J Med 2004;117:676-84 7.
Diehr P, Wood RW, Bushyhead J, Krueger L, Wolcott B, Tompkins RK. Prediction of pneumonia in outpatients with acute cough – a statistical approach. J Chronic Dis 1984;37:220 8.
основанные на доказательной медицине. Издательский дом «Геотар-мед» 2002. 9.
Halinen, M. Keltai, R. Koster, C. Marcassa, T. Quinn and H. van Weert. Task force on the management of chest pain. European Heart Journal (2002) 23, 1153-1176 doi:10.1053/euhj.2002.3194,
available online at http://www.idealibrary.com
ƏLAVƏ №1
34
ƏLAVƏ №2 DÖŞ QƏFƏSİNDƏ AĞRININ DİFFERENSİAL DİAQNOSTİKASI
35
Document Outline
Yüklə 232,79 Kb. Dostları ilə paylaş:
|