Microsoft Word Aygun dissertasiya isi yekun doc
Yüklə 0,71 Mb. Pdf görüntüsü
|
52
35 Polşa 102,9
3,4% 36
Avstraliya 79,9
5,8% 37
Kuveyt 79,0
13,1% 38
Kazakstan 187,6
24,9% 39
Misir 65,6
16,5% 40
ndoneziya 73,1
3.2% 41
Danimarka 66,5
3,9% 42
Pakistan 184,4
17,6% 43
Argentina 54,7
5,9% 44
Koreya 54,4
0,9% 45
Finlandiya 49,1
23,5% 46
Belarusiya 45,9
24,1% 47
Bolqariya 39,9
11,4% 48
Boliviya 42,3
17,4% 49
Qərbi Afrika Əməkdaşlıq Təşkilatı 36,5 12,4%
50 Malaziya 36,4 1,3%
51 Peru
34,7 3,6%
52 Braziliya 33,6 0,5%
53 Slovakiya 31,8 64,7%
54 Ukraina
28,0 4,3%
55 Ekvador
26,3 43,7%
56 Siriya
25,8 7,1%
57 Mərəkeş
22,1 5,0%
58 Nigeriya 21,4 3,0%
59 Serbiya
14,3 4,7%
60 Kipr
13,9 57,5%
Mənbə: world Cold Council ( www.qold.orq ) 2015 il
Qızılın fiziki istifadəçisi əsas etibarilə yuvelir sənayesidir. Bu sektorda tələbat qiymətdən asılıdır: ikinci aşağı olduqda birinci artır, yuxarı olduqda isə azalır. qtisadi böhran dövründə bu qanunauyğunluq işləmir: əhalinin gəlirlərinin azalması nəticəsində qızılın aşağı qiyməti belə yuvelir məmulatlarına tələbatı artırmır. Amma ə vəzində qızılın yığım vasitəsi kimi rolu artır. Çünki milli valyutaların mövqeyinin zəifləməsi insanları öz vəsaitlərini daha etibarlı görünən qızıla yatırmalarına səbəb olur. Dünyada əsas qızıl istehlakçısı olan ölkələr iki qrupa bölünür. Birinci qrupa texniki cəhətdən inkişaf etmiş ölkələr daxildir: onlar qızıldan sənaye və texniki istehsal sahələrində geniş istifadə edirlər. Qızıldan texniki məqsədlə istifadə edən belə ölkələr arasında liderlik Yaponiya, ABŞ və Almaniyaya məxsusdur. kinci qrup qızıl istifadəçisi ölkələrdə bu metalın böyük hissəsi yuvelir sənayesinin payına düşür. Belə ölkələrdən Avropada taliya, Portuqaliya, Cənub-Şərqi Asiyada 53
Çin və Hindistan, ndoneziya, Malayziya, Yaxın Şərq, Kiçik Asiya və Şimali Afrikada Ə rəb Əmirlikləri, zrail, Küveyt və Misir öndə gedir. Avropada istehsal edilən yuvelir məhsullarının 15,6 faizi taliyanın, Asiyada isə 15,2 faizi Hindistanın payına düşür.
54
3.1. Qızıl bazarlarında qızılın qiymətinə təsir göstərən amillərin qiymətləndirilməsi
Ə srlərdir həm ləl-cəvahirat olaraq həm də ehtiyat və dəyişmə vasitəsi olaraq istifadə edilən qızıl, qiymətli mədənlər içərisində mühüm əhəmiyyətə malikdir. Asan işlənə, elektrik və istilik keçiriciliyi, turşulara qarşı dayanıqlılığı kimi üstün fiziki və kimyəvi xüsusiyyətləri səbəbiylə həmişə insanların marağını çəkən, uğrunda döyüşlər yaşanan bu bənzərsiz mədən indiki vaxtda sənaye istehsalının və maliyyə bazarların dəyişməz bir parçası halına gəlmişdir. Qızıl, 1870-1930 illərdə pul sisteminin təməlini meydana gətirmiş, Bretton-Vuds Sistemində (1944-1973) isə dollara konvertizasiya tam olan bir açar ehtiyat vasitəsi xüsusiyyəti daşımışdı. 1970-ci ildən etibarən dolların qızıla konvertizasiya son verilmiş, bu vəziyyət dəyişmə vasitəsi xüsusiyyətini itirməsinə, fərdi qənaət vasitəsi və mərkəzi bankların ehtiyatlarının bir hissəsi kimi istifadə edilməsinə səbəb olmuşdur. 1980 və 1990-cı illər maliyyə bazarların sürətlə inkişaf illər olub qızıl investisiya cazibəsini itirmişdir. Ancaq 2000-ci illərdə maliyyə bazarlarda yaşanan sıxıntılar və müşahidə qeyri-müəyyənlik mühitinin da təsiriylə investorların təkrar marağını çəkməyə başlamış, xüsusilə qlobal böhranın yaşandığı son dövrdə qızıl qiymətləri rekord səviyyədə yüksəlməsinə səbəb olmuşdur. Bu isə qızılın tələb quruluşu və qızıl qiymətlərinin təhlil edib araşdırılaraq qızıl qiymətlərinə təsir edən faktorların tətbiqi olaraq təsbit edilməsi məqsəd qoyulmaqdadır. 1970-1976 –ci illəri təhlil etdikdə qızıl qiymətlər və inflyasiya arasında çox az dövrdə müsbət bir korrelyasiya olduğunu görərik. 1971-1987 dövrünü araşdırdıqda qızıl qiymətləri və inflyasiya arasında eyni istiqamətli bir hərəkət olmaqla birlikdə qızıl qiymətlərinin inflyasiyaya qarşı qorumalı olacaq qədər güclü bir əlaqədə olmadıqları aydın görünür. Belə bir faktı qeyd etmək lazımdır ki, 29 dekabr 1979-31 Mart 1981 illər arası gündəlik məlumatları təhlil etdikdə qızıl qiymətlərinin Amerikan dolları, faiz nisbəti,
Yüklə 0,71 Mb. Dostları ilə paylaş:
|