Microsoft Word Avropa v? Amerika olk?l?ri tarixcavablar Benovse doc
Yüklə 0,57 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 21.Konstantinopolun Osmanlılar t ər əfind ən f əth olunması.
Teymur Osmanlı dövlətini zəiflətmək üçün bəyliklərin müstəqilliklərini bərpa etdi. Osmanlıların hakimiyyəti altında olan əraziləri isə Bayazidin dörd oğlu arasında bölüşdürdü. Bayazidin oğulları arasında gedən hakimiyyət mübarizəsi Osmanlı dövlətini xeyli zəiflətdi.Osmanlı tarixində «səltənət fasiləsi» adlandıralan on bir illik dövrdə gedən mübarizə Mehmet Çələbinin qələbəsi ilə başa çatdı. Ankara döyüşü bütün türk dünyasının faciəsi idi. Teymur özü də bilmədən Avropanı xilas etdi və bütün türk dünyasının gələcək faciəsi üçün zəmin hazırladı. Təsadüfi deyildir ki, bu xəbəri eşidən Roma papası Avropa ölkələrinin kilsələrində üç gün fasiləisz olaraq, kilsə zənglərinin sədaları altında şükranlıq duası oxutdurmuşdu.
Konstantinopolun fəthi 6 Aprel-29 May 1453-cü ildə mühasirə nəticəsində Osmanlı hökmdarı II. Mehmet tərəfindən həyata keçirilmişdir. stanbul, daha əvvəl də dəfələrlə mühasirəyə alınmışdı. VII. -VIII. əsrlərdə Əməvilər və Abbasilər tərəfindən stanbul mühasiə edildi ancaq müvəffəqiyyətsiz oldu. Osmanlılar da şə həri daha əvvəllər mühasirəyə almışdılar, Mateos Kantakuzinosun Bizans taxtına keçməsini təmin etmişlər və mükafat olaraq Çimpe Qalasını alaraq Rumeliyə keçmişlərdi. Rumeliyə keçişlə birlikdə bölgədə sərhədləri genişlənən Osmanlılar, ilk dəfə I. Bəyazidin əmrində 1395-ci ildə stanbulu mühasirəyə aldılar. Bəzi qaynaqlarda isə 1391-ci il tarixli fərqli bir mühasirədən bəhs edilir. I. Bəyazidin mühasirəsində Macar Krallığı müasir Bolqarıstan torpaqlarına hücum etdi və stanbulun mühasirəsi sonlandırıldı. Növbəti il mühasir qalası təkrar başladı və bu səfər dəniz əlaqəsini tamamilə qoparmaq üçün Anadolu Hisarı inşa edildi. Bizans mperatorunun atəşkəs tələbi üzərinə mühasirə qaldırıldı. Ankara Döyüşüylə birlikdə Osmanlı Dövləti Səltənət fasiləsi dövrünə keçdi, bu dövrdə Bəyazidin oğullarından Musa Çələbi tərəfindən 1412-ci ildə stanbul təkrar mühasirəyə alındı. Ancaq rəqib şahzadələrdən Çələbi Məmmədin hərəkətə keçməsi səbəbiylə bu mühasirə də qaldırıldı. Dördüncü mühasirə isə II. Murad dövründə oldu; II. Murad elçilər göndərərək Yalançı Mustafanın dəstəklənilməməsini tələb etdi ancaq qarşılıq tapa bilmədi. Üsyan ilə məşğul olan II. Murad, Şahzadə Mustafaya kömək etdiyinə inandığı Bizans mperatorluğunun üzərinə getdi və mühasirə başladı. Bizans mperatoru VII. Yoannisin Qaradəniz sahillərindəki bəzi torpaqları və xərac verməyi təklif etməsiylə bu əhatə etmə də qaldırıldı. II. Mehmet taxta keçdiyində ə trafı tamamilə sarılmış bir şəhərlə qarşı qarşıyaydı. II Mehmet stanbulun fəthi qayəsini həyata keçirmək üçün macarlara, serblərə və bizanslılara qarşı yumşaq davranırdı. Məqsədi xristianların birləşməsinin qarşısını almaq, onları təhrik etməmək və vaxt qazanmaq idi. Min illik tarixinin sonuna gəlmiş olan Bizans kiçilə-kiçilə sadəcə stanbul şəhərinin sərhədləri içərisində hökm sürən bir dövlət halına gəlmişdi. Buna baxmayraq Bizansın varlığı Balkanlarda müsəlman hakimiyyəti baxımından təhlükə daşıyırdı. Bizans imperatorları Anadoludakı müxtəlif siyasi qüvvələri Osmanlılar əleyhinə təhrik etməkdən geri qalmırdı. Hətta, zaman-zaman Osmanlı şahzadələri arasandakı taxt- tac mübarizəsinə də qarışaraq daxili nizamı pozmaqda idi. stanbulun Osmanlı dövləti tərkibinə qatılması iqtisadi və mədəni yöndən də əhəmiyyətli mövqelərin ə lə keçirilməsi demək idi. Bununla boğazlar tam mənası ilə nəzarət altına alınacaq və Qara dənizdəki ticarət yolları ələ keçirilmiş olacaqdı. Qaramanoğulları məsələsini həll edən Sultan Mehmet stanbulun fəthi üçün hazırlıqlara başladı.
Sultan II Mehmet hazırlıqlarını tamamladıqdan sonra Bizans mperatoru Konstantinə bir elçi göndərərək qan tökülmədən şəhərin təslim edilməsini istəmişdi. Ancaq imperatorun “döyüşə hazırıq” cavabından sonra stanbulun qala divarlarının önünə gələn Osmanlı ordusu 4 aprel 1453-cü ildə mühasirəyə başladı. Ordu mərkəz, sağ və sol olaraq üç qismə ayrılmışdı. 19 apreldə edilən ilk hücumda təkərli qüllələrdən istifadə edildi və bu hücumla Topqapı qala divarlarna qədər irəli gedildi. Osmanlı ordusunda əskərin sayı 150-200 min arasında idi. Bu qüvvələrə Rumeli və Anadolu bəylərinə bağlı müxtəlif qüvvələr də qatılmışdı. Çox şiddətli döyüşlər getməkdə idi. Bizanslilar şəhərin qala divarları zədələnən kimi təmir edirdilər. Venesiyalılr və s. kimi xristian ölkələr də öz donanmaları ilə Bizanslılara yardım etməkdə idi. Fateh stanbulun fəthini asanlaşdracaq əhəmiyyətli bir qərar verdi: gəmiləri quru yolu ilə gətirib dənizə tökmək. Bununçün gəmiləri gətirəcəyi sahəyə şalbanlar düzdürdü. Gəmiləri şalbanların üzərində sürüşdürmək üçün Galatadakı xristianlaradan zeytunyağı, sadə yağ və donuz yağı alınaraq şalbanlar yağlanırdı. 21-22 aprel gecəsi 67 (vəya 72) gəmi düzəldilmiş bu yoldan körfəzə endirildi. Buradkı toplar stanbul qala divarlarını vurmağa başladı. 29 mayda ümumi hücum həyata keçiriləcəyinə dair qərar elan edildi. Artıq döyüşlər zamanı Bizansın qala divarlarında bərpası mümkün olmayan yarıqlar açılmışdı. Bəzi hallarda qaladan içəri keçməyə müvəffəq olan Osmanlı əskərləri bizanslılar tərəfindən zorla geri oturdulurdu. 19 aprel, 6 may, 12 may və 29 mayda edilən dörd böyük hücum həmləsindən sonra Şərqi Roma mperatorluğunun 1125 illik paytaxtı olan stanbul fəth edildi. 20 yaşında Osmanlı xəlifəsi olan Sultan II Mehmet stanbulu fəth etməklə 1100 illik Şərqi Roma mperiyasını ortadan qaldıraraq Fateh ünvannı qazandı. 22.Burjua inqilabı ərəfəsində ngiltərədə sosial-iqtisadi vəziyyət XVII əsrin ikinci rübündə ngiltərə feodal ölkəsi olaraq qalırdı.lakin ölkə iqtisadi inkişaf dövrü keçirirdi. nqilab ərəfəsində ngiltərədə manufakturaların sayı artırdı. ngiltərənin cənub-şərq bölgələrində orta və xırda mülkədar- zadəganlar və varlı kəndlilər təsərrüfatlarında muzdlu əmək tətbiq etməyə başlamışdılar. Öz maraq və məsuliyyətlərinə görə onlar burjuaziyaya bənzəyirdilər. Zadəganların bu hissəsini yeni zadəganlar Yüklə 0,57 Mb. Dostları ilə paylaş:
|