Dövlot vo bolodiyyo idarəçiliyi
formasından asılı olmayaraq təsərrüfat subyektləri arasında normal
münasibətlərin qurulmasını nəzərdə tutur.
Yerli özünüidarə orqanları tərəfindən sahibkarlığın inkişafına
kömək bilavasitə aşağıdakı vasitələrlə həyata keçirilə bilər:
-
kreditləşdirmə və burada təminatçı kimi çıxış etmə;
-
yeni iş yerlərinin açılmasına dotasiya.
Bu vasitələrlə ərazidə yerləşən və bir və ya neçə sahədə fəaliyyət
göstərən müəssisələr qrupuna güzəştlər edilir. Təkcə götürülmüş bir
müəssisəyə kömək isə aşağıdakı işləri görməklə aparıla bilər:
-
investor üçün ayrılan torpaq sahələrinin mənimsənilməsi;
-
müəssisə üçün xüsusi dotasiya;
-
sərfəli biznes aparmaq üçün xüsusi əhəmiyyəti olan daşınmaz
əmlakın verilməsi.
Sahibkarlığa
köməyin
konkret
vasitə
və
alətlərini
müəyyənləşdirməzdən əvvəl bələdiyyə ilə müəssisələr arasında qarşılıqlı
münasibətlər və hər bir sahənin potensialı təhlil edilməlidir.
Sahibkarla bələdiyyə arasında qarşılıqlı münasibətləri təhlil
edərkən aşağıdakılar haqqında konkret məlumatlar toplanılmalıdır.
-
bələdiyyə orqanına hansı məsələlər haqqında sahibkarlar tez- tez
müraciət edirlər?
-
telefon və digər rabitə vasitələriylə müraciətlərin miqdarı nə
qədərdir?
-
bələdiyyə və ya yerli icra orqanı tərəfindən sahibkarların
müraciətləri haqqında qərarların qəbul edilməsinin müddəti;
-
bələdiyyə orqanı ilə sahibkarlar arasında ünsiyyət zamanı
təşəbbüsün kimin əlində olması;
-
ayba-ay şəhərdə qeydiyyata alınan müəssisələrin sayı;
-
qeydiyyatdan keçmiş müəssisələrin bələdiyyə orqanı ilə aktiv
münasibətdə olanlarının sayı.
Həmin prinsiplər üzrə toplanılmış məlumatlar düzgün qərar
çıxarmaq üçün elmi şəkildə təhlil olunmalıdır. Əgər bələdiyyə icra
orqanı ilə sahibkarların arasında da ünsiyyət zamanı təşəbbüs bərabər
səviyyəyə bölünürsə onda tərəflər arasında münasibəti qənaətbəxş hesab
etmək olar.
Müraciətlər üzrə qərarların qəbul edilməsi müddəti göstəricisini
də görülən işin səmərəsini qiymətləndirmək üçün düzgün hesab etmək
olar.
Müraciətlərin xarakteri də çox şeydən xəbər verir. Belə ki,
sahibkarlar əgər, yalnız yerli özünüidarə orqanına qeydiyyat və ya
992
Yeni Vo^kilal-VosorTüfat formalannın Votbiqi >>sasımla ora/inin sosial-iqlisadi inkişafının tıın/imliinmusi xüsusiyyiitlori
lisenziya almaq üçün müraciət edirlərsə, onda tərəflər arasında
münasibəti kafi saymaq olmaz.
Yuxarıda göstərilən istiqamətlər üzrə informasiyanın toplanması
və təhlilindən başqa sahibkarlar arasında yazılı sorğunun keçirilməsi də
yaxşı nəticə verir. Əlbəttə, sorğunun kənar təşkilat tərəfindən aparılması
daha səmərəli olardı. Amma təşkilati və maddi xarakterli mürəkkəbliyi
nəzərə alaraq, hazırkı şəraitdə sorğunun bələdiyyənin öz gücü, öz vəsaiti
hesabına aparılması məcbur sayılmalıdır.
Regionun iqtisadi potensialını qiymətləndirərkən aşağıdakı
suallar öyrənilməlidir.
-
Qısa, orta və uzunmüddətli planda regionun hansı potensialı
istifadə olunmalıdır? Bununla bağlı regionun iqtisadiyyatının güclü və
zəif tərəfləri üzə çıxarılmalıdır. Region iqtisadiyyatının güclü tərəfləri
möhkəmləndirilməli, zəif tərəfləri isə ixtisara salınmalıdır;
-
Satış məsələləri üzrə müəssisələrə kömək edilməlidirmi? Hansı
müəssisə və sektorlara kömək edilməlidir?
-
Regiona ayrı-ayrı istehsalatları cəlb etmək üçün, reklam
kompaniyasının aparılması zəruridirmi?
Bu məsələlər haqqında hesabat aşağıdakı formada hazırlana
bilər:
1.
Aktual şəraitin təhlili:
-
iqtisadi quruluş;
-
maşınqayırma, yüngül sənaye, toxuculuq sənayesi, məişət
xidməti, mənzil-kommunal xidməti və elmi-texniki sektor xüsusi
tədqiqə məruz qalmalıdır;
-
əmək bazarı, ixtisas strukturu.
2.
Çətinliklər haqqında nəticələr: ’
-
mövcud olan inkişaf planlarının təhlili;
-
istehsal potensiallarının müəyyənləşdirilməsi;
-
yeni
müəssisələrin
yaradılması
motivləri
və
əsaslandırılmalarının təhlili.
3.
Bələdiyyənin iqtisadi inkişaf konsepsiyasının hazırlanması:
-
inkişafın strateji sahələri;
-
mövcud potensialdan istifadə səviyyəsinin yüksəldilməsi
imkanları.
4.
Bələdiyyə işinin konkret priariletləri:
-
ayrı-ayrı müəssisələrə kömək;
-
maliyyələşmə mənbərələrinin cəlb edilməsi;
-
ayrı-ayrı investorlarla əməkdaşlıq.
993
Dövlot və bələdiyyə idarəçiliyi
Bu İşləri gördükdən sonra sahibkarlığın inkişafının konkret
tədbirlərinin hazırlanmasına keçmək olar. Göstərilən konkret tədbirlər
həm yüksək iqtisadiyyata malik ölkələrdə, həm də keçid iqtisadiyyatlı
ölkələrdə tətbiq edilir.
5.
Müəssisələr qrupu səviyyəsində tədbirlər:
-
vergi imtiyazları;
hər bir bələdiyyə öz səlahiyyəti çərçivəsində vergi imtiyazına
malik olan müəssisələr müəyyən vergilər ödənilməsindən azad
olunurlar.
6.
İnvestisiyalarm dotasiya olunması:
-
müəyyən əraziyə kapital qoyuluşu etməyə hazu- olan
müəssisələr reallaşdırdıqları investisiyalara görə dotasiya alırlar. Yəni,
bu müəssisələr sifarişləri əsasında vergi orqanlarından investisiya edilən
məbləğin qərbi və şərqi Avropa ölkələrində geniş yayılmışdır.
7.
Biznes inkubatorların, sənaye parklarının yaradılması:
-
biznes inkubatorlara yeni işə başlayan sahibkarlara, sənaye
parklarında isə artıq fəaliyyətlərinin genişləndirilməsi üçün lazımi şərait
yaradılır. Biznes inkubatorlarda bu hazır ofis yeri ümumi kargüzarlıq,
ümumi mühasibatlıq, hüquqi məsləhətlərin alınması və s. deməkdir.
Sənaye parkları isə ümumi avtomobil, dəmir yolu keçidləri,
kanalizasiya, su təchizatı və s. deməkdir. Bundan başqa sənaye
parklarında sahibkarlar tikinti, ekoloji və digər standartlarla bağlı işlərin
görülməsindən azad olurlar.
8.
Kreditləşdirmə və kreditlərin alınmasına təminatvermə:
Büdcələrin məxaric hissəsində bələdiyyələr ayrıca maddə ilə
və ya xüsusi qeyri-büdcə fondunda müəssisələrin kreditləşməsini
nəzərdə tuta bilörlər. Digər tərəfdən, bələdiyyə orqanı müəssisə
tərəfindən bank krediti almaq üçün təminatçı qismində də çıxış edə bilər.
Yerli niyyət və məqsədlərə müvafiq olaraq bələdiyyələr müsabiqə yolu
ilə kreditlər və ya təminatlar verə bilərlər. Bu zaman imkan daxilində
birbaşa kredit vermədən yayınmaq məqsədəuyğundur. Çünki, bunlar
üçün xüsusi maliyyə institutları (banklar, investisiya fondları, lazinq
şirkətləri və s.) vardır.
9.
Yeni iş yerlərinin açılmasına dotasiyaların verilməsi:
Bələdiyyə və məşğulluq problemi ilə məşğul olan digər
orqanlar müəssisələrə hər bir yeni açılan iş yerinə görə müəyyən
məbləğdə pul ödədikdə, işsizlər çox olan yerlərdə yalnız sahibkarlar
yeni iş yerləri açmağa maraqlı olurlar.
10.
Ayrıca götürülmüş müəssisə səviyyəsində görülən
994
Ədəbiyyat
23.
Друкер П. Эффективное управление. - М., 2003.
24.
Дункан У.Дж. Основополагаюнше идей в менеджмента.
Пер. с англ. - М.. Дело, 1996.
25.
Евланов Л.Г. Теория и практика принятия решений. - М.,
Экономика, 1984.
26.
Егошип А.П. Управление персоналом. - Н.Новгород, 1999.
27.
Фатхудинов Р.А. Стратегический менеджмент. - М., 1999.
28.
Финансовое управление компанией (Общ.ред.
Е.В.Кузнецовой). - М., 1995.
29.
Финансы предприятий (Под.ред. Е.И.Бородиной), - М.,
Банки и биржы, 1995.
30.
Хейнман С. Стратегия организационно - структурных
решений (Вопросы экономики. 1996, №5).
31.
Иванов М.Н., Колупаева С.Р., Кочетков Г.Б. США -
управление наукой и нововведениями. - М., Наука, 1990.
32.
Инновационный менеджмент (Под.ред. С.Д.Ильенковой), -
М., 2000.
33.
Каганов В.Ш., Рыбин М.В. Как создать и сделать успешным
бизнес - инкубатор. - М., Агроконсалт, 1996.
34.
Карлов Б. Деловая стратегия. Пер.с англ., - М., Экономика,
1991.
35.
Книга делового человека (Под.ред. Г.А.Карюхина
Э.С.Минаева), - М., Высшая школа, 1993.
36.
Корпоративное управление: владельцы, директора и
наемные работника акционерного общества: пер.с англ., -
М., 1996.
37.
Коротков Э.М. Исследование систем управления. М: Дека,
2000
.
38.
Котлер Ф. Основы маркетинга : Пер. с англ. - М; Прогресс,
1991.
39.
Qeybulläyev Q. İdarəçiliyin- Menecmentin əsasları. Bakı
2000
.
40.
Генри Минцберг и др. Школы стратегий. Пер.с англ.-
«Питер» 2000
41.
Герчикова И.Н. Менеджмент.-М; ЮНИТИ 2001
42.
Глазьев
С.
Ю.
Теория
долгосрочного
технико-экономического развития. - М; Владар, 1993.
43.
Глушенко В.В. Менеджмент М. 1998.
997
____________________________________________________________________ Ədəbiyyat
44.
Гомилов В.В. Культура предпринимательства. Изд-во
«Питер», 2000.
45.
Гончаров В.В. В поисках совершенства управления:
руководства для высшего управленческих персонала - М:
МНИИ, 1996.
46.
Quliyev T.Ə. Menecmentin (idarəetmənin) əsaslan. Bakı -
2000
.
47.
Турков И.Б. Стратегически менеджмент организации - М;
ТЕИС, 2004.
48.
Грачев М.В. Суперкадры: Управление персоналом между
народный корпораций - М, Дело, 1993.
49.
Липсиц И. Секреты умелого руководства - М, Экономика,
1991.
50.
Майкл Портер. Конкуренция - Санкт-Петербург, Москва-
Киев, 2003.
51.
Менеджмент (под.ред. Ю.А.Цыпкина) - М, 2001.
52.
Менеджмент: 100 экс-х ответов, М, 2003 (составитель
А.С.Пелих).
53.
Менеджмент организации (под.ред. З.П.Румянцевой,
Н.А.Соломатина) - М, ИНФРА - М, 1997.
54.
Мескон М.Х., Альберт М, Хедоури Ф. Основы
менеджмента. Пер.с англ. М., Дело, 2002.
55.
Мильнеч Б.З. Теория организации - М, 2003.
56.
Омаров А.М. Предприимчивость руководителя - М,
Политиздат, 1990.
57.
Основы управления персоналов (под.ред. Б.М.Генкина) -
М, 1996.
58.
Основы менеджмента (под.ред. А.А.Родугина) - М, 2000.
59.
Основы менеджмента (под.обш.ред. В.П.Фомина) - М,
2000
.
60.
Паблик Рилейшнз (под.ред.Уткина, Э.А.) - М. ЕКОМС,
2001.
61.
Паршина Ю.Э. Стратегия и тактика гибкого управления -
М, Финансы и статистика, 1995.
62.
Поршнев А.Г. Управления инновациями в условиях
перехода к рынку - М, РИЦЛО, 1993.
63.
Портер М. Международная конкуренция ; конкурентные
преимущества ст|!)ан: перевод с англ - М, 1993.
998
Ədəbiyyat
64.
Пронников В,А. , Ладанов Н.Д. Управления персоналом в
Японии: Очерки - М, 1989.
65.
Самедов С. Психология менеджмента, Баку, 2000.
66.
Санталайнен Т., Водтилайнен Э., Поренне, Ниссиней Й.Х.
Управление по результатам: Пер.с фин.- М, Прогресс,
1993.
67.
Седегов Р.С. Основы менеджмента и маркетинга. - Минск,
вьющая школа, 1995.
68.
Семенов Б.Д., Седегов Р.С. Организационные структуры
капиталистического менеджмента - М, Изд-во МЭУ, 1993.
69.
Слезингер Г.Э. Социальная экономика, М, 2001.
70.
Словарь - справочник менеджера (под.ред.М.Г.Лапусты)
ИНФРА,-М, 1996.
71.
Современные теории управления (под.ред.В.Ю.Пашкуса)
М, 2002.
72.
Социальный менеджмент (под.ред.Д.В.Волового) - М,
2000
.
73.
Старобинский Э.К. Как управлять персоналом - М, 1995.
74.
Старобинский З.Е. Как управлять персоналом - М, ЗАО,
1997.
75.
Циглевич В.Н. Корпоративный менеджмент в условиях
нестабильного рынка - М, 2003.
76.
Şahbazov К.А., Məmmədov М.Н., Həsənov H.S. Müasir
menecment, Bakı - 1994.
77.
Şahbazov K.A., Məmmədov M.H., Həsənov H.S. Müasir
menecment (II kitab), Bakı, 1995.
78.
Şahbazov K.A., Məmmədov M.H., Həsənov H.S. Antiböhranlı
idarəetmə: müflisləşmə, iflas və sanasiya, Bakı - 1997.
79.
Шепель B.H. Настольная книга бизнесмена и менеджера -
М, Финансы и статистика, 1993.
80.
Шекшня С.В. Управления персоналом современной
организаций - М, 1996.
81.
Шихвердиев А.П. Корпоративное управление - М, 2003.
82.
Томпсон А.А., Стрикленд А. Стратегический менеджмент
-М, 1998.
83.
Травин В.В. , Дятлов
В.А. Основы кадрового
менеджмента, ДЕЛО, 1995.
84.
Тьэатар Р.А. Менеджмент М, 2003.
999
_________________________________________________________________ Ədəbiyyat
85.
Управление
персоналом
организации
(под
ред.
А.Я.Кибанова) - М, ИНФРА, М, 1999.
86.
Управление финансовой деятельностью предприятия
(под.ред.Ж.И.Ткачук). - Минск, ИБО, 1995.
87.
Управление
организацией
(под.ред.Порщнева
А.Г.,
Румянцевой З.П., Соломатина Н.А.) - М, ИНФРА, М, 1999.
88.
Устинов В.А. Управление инновационной деятельностью в
процессе создания новой техники, освоения производства
новой продукций - М, ГАУ, 1995.
89.
Уткин Э.А., Баяндаев В.В., Баяндаева М.Л. Управление
связями с общественностью - М. ТЕИС, 2001.
90.
Уткин Э.А. Профессия - менеджер - М, Экономика, 1995.
91.
Якокка Н. Карьера менеджера: перевод с англ. - М. 1991.
92.
Яхонтова Э.С. Эффективность управленческого лидерства
-М, ТЕИС, 2002.
93.
Васильев Ю.П. Управление развитием производства: опыт
США. - М, Экономика, 1989.
94.
Вернер Фурман. Менеджмент: организации управления
предпринимательством. Женева, Москва, 1998.
95.
Вершигора Е.Е. Менеджмент - М, ИНФРА, М, 2003.
96.
Виссеман X. Менеджмент в подразделениях фирмы: пер.с
англ. - М, ИНФРА, М, 1996.
97.
Виханский О.С. Стратегическое управление - М, изд-во
МГУ, 1995.
98.
Виханский О.С., Наумов А.И. Менеджмент: человек,
стратегия, организация, процесс: - М, Гардарика, 1996.
1000
Dostları ilə paylaş: |