MəHƏMMƏDHÜseyn şƏHRİyar seçİLMİŞ ƏSƏRLƏRİ
Yüklə 2,39 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Qırx səkkizinci bənd
- Əlli birinci bənd
- Əlli dördüncü bənd
- Əlli beşinci bənd
- Əlli altıncı bənd
- Əlli yeddinci bənd
- Əlli səkkizinci bənd
- Əlli doqquzuncu bənd
_____________Milli Kitabxana______________ Qırx səkkizinci bənd: Ailəmiz Təbrizdə olduğu zaman böyük bibim hər ildə bir dəfə Təbrizə gələrdi. Rəhmətlik atam vəfat edib, ailə Tehrana köçdükdən sonra bibimin Təbrizə gəldiyini eşidəndə hamımız kədərlənib deyərdik: görəsən, yazıq bibimin əhvalı bizsiz necədir, harada qalır? Bu bənd məhz o hisslərə həsr olunmuşdur:
Mahmud Nur Azəriə bir dəfə oraya qonaq getdik. Bir neçə gün qalıb, səyahətlə, at çapmaqla məşğul olduq.
Qayışqurşaq kəndi ilə mənim ata-baba yurdum olan Xoşginab kəndini birləşdirir. Əlli dördüncü bənd: Ağa Mir Qafar - Xoşginabın görkəmli seyidlərindən idi ki, mərhum Mustəfiəlməmalikin dostu olan rəhmətlik Hacı Mir Şərifdən sonra Təbrizdə və Tehranda hamıdan artıq tanınmışdır. Xoşsurət, xoşsöhbət, səxavətli və şücaətli bir adam idi, Tündməzac olsa da, yeri gələndə həqiqət tərəfdarı olub, haqq üstdə əsib, haqsızı qılınc kimi kəsərdi. Onun zarafatları, məclislərdə söylədiyi incə, şirin sözləri və lətifələri onu bir sənətkar səviyyəsinə qaldırardı. Bu günün dili ilə desək, o, bir çox komik və əxlaqi pyeslərin həm müəllifi, həm də ifaçısı idi. Rollarını çox yaxşı oynayardı. O olan məclisdə hamı gülməkdən az qala huşunu itirərdi. Məsələn, Nəsrəddin şah vəfat edəndə vəliəhdi Müzeffərəddin şah Təbrizdən Tehrana gedəndə çox məhzun va kədərli idi, göz yaşlarını saxlaya bilmirdi, saray xadimləri şahın kefini bir qədər açmaq üçtin Ağa Mir Qafara müraciət edirlər. O dərhal şahın, atının cilovundan yapışır, zarafata başlayır, iş o yerə çatır ki, şah gülməkdən qəşş edib az qala atdan yıxılacaqdı, fəryad edir ki, gəlin məni seyidin əlindən qurtarın. Ozünün kiçik bir malikanəsi var idi, bundan gələn gəlirlə ailəsini dolandırırdı. Dövlətlilərdən aldığını da fəqirlərə paylardı. Onun sarayında o zamankı Xoşginabm kəndliləri də şal və tirmə arxalıq geyərdilər.
gövdəli, enli, qalın saqqallı, məşhur rus yazıçısı və filosofu Tolstoyu xatırladan bir adam idi. Ruhu etibarilə də Firdovsiyə oxşayardı. Çox epik şerlər və qəhrəmanlıq dastanlarını əzbərdən bi lirdi.
_____________Milli Kitabxana______________ Yerində oxuyurdu, hətta onun adi danışığı belə bir təşbeh, istiarə və başqa-başqa oxşatmalar ilə dolu idi. Bəzən də maraqlı və gülməli danışardı. Məsələn, bir gün qadının uzun burnunu insanların gözünü nişan alan qoşa lüləyə bənzətdi. Şəhərdə o qədər şöhrət sahibi deyildi, ancaq kəndlərdə böyük şöhrətə malik adlı-sanlı şəxsiyyət idi. Əlli altıncı bənd: Məcdəssadat- mərhum Ağa Mir Ətaullah rəşid və xoşəndam bir kişi idi. Hündür boya, cazibəli simaya, uca geniş alma, yanar yaşıl gözlərə malik idi. O da mərhum Ağa Mir Qafar kimi həmişə qaynayıb aşıb-daşardı, həm də çox zarafatcıl və məclis yaraşığı idi. Musiqini çox sevərdi. Uşaqlarını musiqi öyrənməyə təşviq edərdi. Qəhri mehrindən üstün idi. Hər halda Xoşginabın görkəmli şəxslərindən birisi idi. Əlli yeddinci bənd: Mənim rəhmətlik atam Hacı Mir Ağa Xoşginabi xoş sifətli bir seyid idi ki, ilk baxışda onun zatən əsil-nəcabəti dərhal özünü göstərərdi. Qrta boylu, xoş sifətli, ağır təbiətli, şirin söhbətli, iti baxışlı və çox səxavətli idi. Onun süfrəsi həmişə açıq olardı. Ailə üzvlərinin sayı 30-40 nəfərə çatardı. Onun qapısı istər kəndli olsun, istər şəhərli, hamınm üzünə açıq idi. Həddindən artıq şeri və musiqini sevəndi, hər cür hünəri, sənəti ürəkdən alqışlardı. Özü də gözəl xəttat idi. İri məşqi-xətdə mərhum Xoşnəvisbaşının, xırda yuzıda isə mərhum Əmir Nizam Kərrusinin tələbəsi olmuşdu. Adətən çox toxtaq, yumşaq, incə və mülayim məcaz bir adam idi. Lakin bəzən də şiddətli əsəbi olaraq, bərk qəzəblənərdi. Bu zaman tükləri biz kimi qalxıb, gözləri qızarardı. Atam ixtisası olan hüquq elmində və məhkəmə işlərində çox bilikli və təcrübəli idi. Bir çox ixtilaf və hadisələrə barışıqla son qoyardı, haqsızları, nə qədər pullu və nüfuzlu olmalarına baxmayaraq rədd edər, haqlıları müdafiəyə qalxardı. Yoxsul və məzlum insanların dadına çatar, qayğısına qalardı, bəzən də öz cibindən onlara xərclik verib mənzil şəraiti yaradardı. Doğrudan da o bütün ömrünü məzlumların haqqını müdafiədə başa vurdu. Zahirdə hamı ilə uyuşar, qaynayıb-qarışardı, ancaq son dərəcə pak, insaflı və ədalətli şəxs idi. Sözü o vaxtkı alimlərin yanında çox mötəbər idi. Xoşginab seyidlərinin içərisində, zənnimcə, iki nəfəri: mərhum Hacı Mir Ələkbər Xoşginabi, bir də mənim atam çox yüksək səviyyədə durub, höyük şöhrət və şəxsiyyət sahibi idilər. Allah onların hər ikisinə rəhmət eləsin. _____________Milli Kitabxana______________ Atam dəfələrlə arzulardı ki, qədr gecəsi vəfat etsin. Belə də oldu 1313-cü (şəmsi) ilin ramazan ayının 23-də obaşdan səhər azanına yaxın qəfildən beyninə qan sızmadan üzügülər halda dünyadan getmişdir. Mən elə həmin gecə Xorasan yaylaqlarının birində idim. Yuxumda gördüm ki, atam Ayın üstündə dayanıb, Ayla birlikdə dövr edir. Ayın nuru onu sinəsinə qədər örtmüşdü. O elə qəhqəhə çəkib gülürdü ki, səsi üfüqlərə yayılırdı. Gözlərimi açanda qoca kənd müəzzini "Allahü- əkbər" deyə azan verməyə başladı. Mən pərişan halda fənəri yandırdım və Hafizin divanından fal açdım. O vaxta qədər diqqətimi cəlb etməyən qəzəlin ilk beyti belə idi:
Yarın hicranı, fəraq gecələri sona çatdı. Tale ulduzum, dövran başa çatdı. İki gündən sonra atamın vəfatı haqqında teleqram aldım. Əlli səkkizinci bənd: Ağa Mir Salehin gözəl xətti və yazı üslubu vardı. O açıq qəlbli, nəcib bir insan idi. Danışanda elə həyəcan keçirirdi ki, tanış olmayan dinləyici onun özünü dəliliyə vurduğunu zənn edirdi. Rəhmətlik Ağa Mir Əziz də cüssəli, enli kürəkli, yaraşıqlı bir kişi idi. O, kəndin toyunda-yasında dəstəbaşı olub, işlərin idarəsində özünün ləyaqət və bacarığını göstərirdi. Mərhum Ağa Mir Məmməd Ağa Mir Möhsün oğlu atası kimi yaxşı at minib, sərrast tüfəng atardı. Onunla aralarında olan müəyyən bir, məsələdən danışanda özündən çıxardı, yoldaşları onun bu zəif tərəfindən yapışıb, bəzən də zarafatla ona sataşırdılar. Bu zaman onun, ağzı köpüklənə-köpüklənə danışması, hədə-qorxu gəlməsi çox, maraqlı olardı.
əri idi. Gəncliyində maraqlı işləri vardı. O cümlədən, qadınları yamsılayaraq üz- gözünü bəzərdi, qaşlarına vəsmə yaxıb gözünə sürmə çəkərdi, çarşaba bürünüb, divarın arxasından boylanar, gənclərə qaş-göz atardı. Onun bu hərəkəti mənim Xoşginabdi olduğum uşaqlıq dövrünün şirin xatiralərindən biri olduğuna görə nəzmə çəkdim. Yüklə 2,39 Mb. Dostları ilə paylaş:
|