Kirish Asosiy qism Tuproq paydo bo’lish jarayonining umumiy sxemasi va tuproq profilining shakllanishi

Yoppasiga (sochma);

Joyiga (uyalab, uchog‘iga, qatorlab);

Lokal-tasmasimon, zaxiraviy, mexanizmlar yordamida va h.k.

O‘g‘itlarni tuproqbilan aralashtirishda plug, kultivator oziqlantirgich, diskali va tishli tirma kabi moslamalardan foydalaniladi.
O‘g‘itlash usullarining ahamiyati kattadir .Chunki,o‘g‘itlar turli chuqurlikda berilganda o‘simlik ildizlari orqali o‘zlashtirishi turlicha bo‘ladi.
O‘g‘itlarning berish usulini hosildorlikka ta’siri

Ekin turi	O‘g‘itsiz olingan hosil,s\ga	Olingan qo‘shimcha hosil , s\ga
		Sochma	Bir qatlamga	Ikki qatlamga
Kartoshka	117	42	66	90
Makkajo‘hori	32,7	3,8	7,1	10,8
Karam	370	107	190	241

O‘zPITI ma’lumotiga ko‘ra ,superfosfat o‘g‘iti jo‘yak ostiga berilganda , lentali-lokal usulida berilganda o‘zlashtirilish yuqori bo‘ladi.

Lokal-tasmasimon o‘g‘itlashning samaradorligi

Ekin turi va o‘g‘it dozasi, kg\ga	Hosil,nazorat s\ga	Qo‘shimcha hosil,s\ga
		O‘g‘it qo‘llash usullari
		Plug ostiga sochma	lenta
1.Kartoshka NPK 454-50 kg dan	156,2	40,2	67,0
2.Kartoshka NPK 60-80 kgdan	50,4	74,0	8,0
3.Makkajo‘hori silos uchun, go‘ng fonida NPK 45-80kgdan	258,0	25,4	58,8

Kuzgi bug‘doyga turli usullarda nitrofoska 60 kg\ga meyorda berilganda hosildorlikning o‘zgarishi
(I.F.Sendryakov ma’lumoti )

O‘g‘itlash usuli	Hosildorlik ,s.\ga	Qo‘shimcha hosil ,s\ga
1.O‘g‘itsiz	11,5	----
2.Sochma (kultivatsiyada)	16,3	4,8
3.Sochma (haydashda)	19,9	8,4
4.Lenta usulida juyak ostida	22,2	10,7
5.Yoppasiga juyak ostiga	21,4	9,9
6.Ikki qatlamda lenta usulida	20,0	8,5

Qishloq xo‘jaligida ko‘pchilik hollarda o‘g‘it meyori (normasi) va o‘g‘it dozasi tushunchalari bir-biri bilan almashtirib yuboriladi.
O‘g‘it meyori – qishloq xo‘jalik ekinlariga butun o‘suv davrida beriladigan o‘g‘itmiqdorining ko‘rsatkichi bo‘lib, bir gektar maydonga qo‘llaniladigan, sof moddalarning kilogramm (ba’zan tonna) birlikda ifodalanishidir.
O‘g‘it dozasi deyilganda – muayyan muddatda (masalan, ekish bilan birganlikda, 3-4 chinbarg, shonalash davri va h.k.) Bir marotaba beriladigan o‘g‘it meyori nazarda tutiladi.
O‘g‘itlarni tuproq xossasi va o‘simliklarni ildiz tizimining tarqalishini hisobga olgan holda turli chuqurlikka tushishiga erishish muhim agronomik tadbir hisoblanadi.
Xulosa
Xulosa qib aytganda Tuproqning paydo bo’lishi tog’ jinslariga yoki ularning nurash mahsulotlariga tirik organizmlarning qo’nishidan boshlanadi. Bu jarayonning dastlabki bosqichi o’z mohiyati jihatidan tog’ jinslarining nurashiga o’xshashdir. Keyinchalik, yer yuzasi rivojlanishining ko’proq yetuk bosqichlarida nurash va tuproq paydo bo’lishi jarayonlari makon va zamonda ajralib ketadilar, tuproq esa faqat tog’ jinslari nurash qobig’ining eng yuqori qatlamida vujudga keladi. Shu bilan birga Yerning uzoq o’tmishida, yuza qismining abiotik rivojlanganligini, uning yuzasida nurash qobig’i mavjud bo’lganligi, lekin tuproq paydo bo’lmaganligini ham esda tutish lozim.
Nurash va tuproq paydo bo’lishi jarayonlari, demak shunga muvofiq nurash qobig’i va tuproqni har xil tabiiy tana sifatida ajratish jiddiy ahamiyat kasb etadi. Nurash va tuproq hosil bo’lish jarayonlarining yuzaga keltiruvchi omillar o’xshash va bir xil termodinamik sharoitlarda yuzaga chiqsalarda, bu jarayonlar va ularning oxirgi mahsulotlari har xildir.

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR
Asosiy adabiyotlar
1. Musayev B.S. Agrokimyo (darslik). T. «Sharq»,2001
2.Mineyev V.G. Ekologicheskiye problemы agroximii. M.:izd. MGU, 1988. 285s.
3. Zokirov T.S. Paxta dalasi ekologiyasi. Toshkent, «Mehnat», 1988.
Qo’shimcha adabiyotlar
4. Volfkovich S.I. Problemы ximii v selskom xozyaystve M. Nauka. 1969
5. Sadinov B.F., Biologicheskaya azotofiksasiya v agrosenozax. Ufa. 1989.
6. Artamanov V.I. Biotexnologiya agropromыshlennomu kompleksu. M. Nauka 1989
7.Problemы ispolzovaniya i realizasii biofilnыx elementov (mejvuzovskiy sbornik). Izd. Leningradskogo univermiteta. Leningrad. 1980.
8. Abdullayev X.A. Bioximiya va tuproq muhofazasi asoslari. T. Mehnat. 1987.
9.Abdullayev X.A. Abduraxmonov T. Nazarov A. Tuproq, biosfera va ekologik muammolar. T. 1994. 55 b.
Xorijiy adabiyotlar

1. 
   Encyclopedia of Soil Science second edition. Edited by Rattan Lal. Copyright © 2006 by Taylor & Francis.
   
2. 
   Scheffer Schatschabel. Lehrbuch der Bodenkunde Spektrum akademischer verlag. 16 Auflage 2010.
   

Internet saytlari
1. http: www.chemistrynar(ru)/nasdel/istoriy htm.
2. http: www. Agno.rumsgs/ur/ru.htm
3. http: www. Himiy, ucor. Ru/ index/1-0-0
4. http: www. Agho com nauka/plant rachi ta/index.htm.