Kerbela’yi doğru okumak

 

 

88 

Tablo 8.Türkiye‟ye Gelen Ortadoğu Ülkeleri VatandaĢlarının ArtıĢ Trendi 

 

2002 

2003 

2004 

2005 

2006 

2007 

2008 

2009 

2010 

B.A.E. 

4 977 

6 717 

7 213 

8 814 

12 153 

13 005 

19 676 

22 051 

30 480 

Bahreyn 

4 569 

4 133 

3 154 

4 201 

4 254 

5 829 

8 081 

9 090 

9 375 

Irak 

15 765 

24 727 

111 475 

107 968 

123 118 

180 217 

250 130 

285 229 

280 328 

Ġran 

432 282 

497 282 

628 725 

957 244 

865 941  1058 206  1 134 965  1 383 261  1 885 097 

Ġsrail 

270 263 

321 152 

299 172 

393 943 

362 501 

511 435 

558 183 

311 582 

109 559 

Katar 

824 

1 210 

1 414 

1 955 

2 585 

3 783 

4 862 

4 902 

6 043 

Kuveyt 

6 989 

8 210 

7 198 

11 086 

11 823 

12 589 

22 084 

26 801 

27 281 

Lübnan 

31 298 

35 285 

36 298 

41 074 

35 995 

45 461 

53 948 

71 771 

134 554 

Mısır 

21 583 

30 556 

34 454 

43 149 

42 686 

52 946 

57 994 

66 912 

61 560 

S.Arab. 

25 657 

23 676 

25 197 

36 328 

38 890 

41 490 

55 636 

66 938 

84 934 

Suriye  

126 323 

154 447 

193 961 

288 625 

277 779 

332 840 

406 935 

509 679 

899 494 

Ürdün 

33 130 

37 449 

39 985 

43 700 

46 518 

61 002 

74 340 

87 694 

96 562 

Yemen 

1 810 

2 141 

2 221 

2 529 

2 931 

4 027 

4 971 

6 181 

6 344 

Ort. Top. 

975 470  1 146 985  1 390 467  1 940 616  1 827 174  2322 830  2 651 805  2 852 091  3 631 611 

Gen. Top.  13 256 028 14 029 558 17 516 908 21 124 886 19 819 833 23 340 911 26 336 677 27 077 114 28 632 204 

Oran 

7,36 

8,18 

7,94 

9,19 

9,22 

9,95 

10,07 

10,53 

12,68 

Kaynak: Kültür ve Turizm Bakanlığı 

 

Üçüncü olarak, Türkiye‟nin bölgesel algıları yönlendirebilmesi ve kendi değer-

lerini  ihraç  edebilmesi  konusunda,  Nye‟ın  özellikle  vurguladığı  alan  medya 

sektörüdür. Bu noktada yumuĢak gücün bir unsuru olarak medyayı üç kategori-

de  inceleyebiliriz:  Arapça  yayın  yapan  TV  kanalları,  yazılı  basın  ve  eğlence 

sektörü (diziler ve filmler).  

 

Bir Yumuşak Güç Unsuru Olarak TRT Arapça 

Nisan  2010‟da  yayın  hayatına  baĢlayan  TRT  Arapça  Türkiye‟nin  son 

dönemde  özellikle  Arap  dünyasına  yönelik  uygulamaya  koyduğu  en  önemli 

açılımlardan  biridir.  Türkiye  bu  adımıyla  bölgeyle  aracısız  iletiĢim  kurmak 

konusunda önemli bir adım atmıĢtır. Zira pek çok aktör yıllardır bölgeye yöne-

lik yayın yapmaktadır. Örneğin, Rusya (Rusya el Yevm), Ġngiltere (BBC Arap-

ça,  Londra  Radyosu),  ABD  (Sava  Radyosu,  El  Hurra,  CNN  Arapça),  Çin 

(CCTV  Arapça),  Fransa  (France  24,  Monte  Carlo  Radyosu),  Almanya  (DW 

---

 

 

89 

Arapça)  ve Ġran

69

  gibi  Arap  olmayan  ülkelerin  Arapça  yayın  yapan  radyo  ve 

televizyon kanalları bulunmaktadır.  

TRT Arapça bu kanallarla karĢılaĢtırıldığında yeni olmasının da getir-

diği eksikliklerle henüz rekabette gerilerde bulunmaktadır.

70

 Görünen o ki TRT 

Arapça  ile  ilgili  olarak  bazı  hayal  kırıklıkları  ve  endiĢeler  mevcuttur.  Bu  an-

lamda  Arap  dünyasında  TRT  Arapça‟nın  nasıl  algılandığı,  ne  dereceye  kadar 

etkili olduğu konusunda kapsamlı bir araĢtırmanın yapılması gerektiği açıktır. 

Bu  çerçevede  yapılacak  geniĢ  katılımlı  bir  kamuoyu  araĢtırması,  TRT  Arap-

ça‟nın yayınları konusunda eksikliklerin ya da olumlu noktaların neler olduğu 

ve  daha  sağlıklı  bir  yayın  politikası  için  neler  yapılması  gerektiği  sorularına 

somut cevap oluĢturacaktır. Diğer Arap olmayan ülkelerin Arapça yayın yapan 

kanalları  bilinirliklerini  artırmak  ve  Arapların  görüĢlerini  alabilmek  adına  an-

ketler,  konferanslar  ve  sempozyumlar  düzenlemektedir.  Örneğin,  Suriye‟de 

Ġran AraĢtırmaları Merkezi, Suriye Kamuoyu AraĢtırmaları Merkezi ile birlikte 

Suriyelilerin televizyon izleme eğilimleri ile ilgili anketler yaparak Ġran kanal-

larının izlenme oranını takip ederken

71

 Arap dünyasında en çok izlenen Arapça 

kanallardan  biri  olan  Rusya  el  Yevm  kanalı  da  benzer  uygulamalarla  “etkinlik 

testleri” yapmaktadır.

72

 

Yazılı basında ise Türkiye‟de Arapça yayın yapan sadece iki derginin 

olduğu  görülmektedir.  Daha  ziyade  dini  içerikli  olan  bu  dergilerin  biri  Gülen 

grubu  (Hira)  tarafından  bir  diğeri  ise  Ġstanbul  Ġlim  ve  Kültür  Vakfı  (En  Nur 

liddirasat) tarafından yayınlanmaktadır. Bunların yanında bir iki haber sitesi ve 

sınırlı sayıda kiĢisel blok dıĢında Türkiye‟nin Araplara kendi dilleri üzerinden 

ulaĢabileceği  kanalı  bulunmamaktadır.  Bu  nedenle  Araplar,  Türkiye‟yi  daha 

çok Ġngilizce kaynaklardan ya da Türkçe bilen Araplar üzerinden okumaktadır-

lar.  

Türk Dizileri 

Türk  dizilerinin  Arap  ülkeleri  ile  kültürel  iliĢkilerin  geliĢtirilmesinde 

ciddi bir etki yaptığı son dönemde en çok tartıĢılan konular arasındadır. Suudi 

Arabistan‟da  Büyükelçilik de  yapmıĢ  olan  Naci Koru‟nun ifadesiyle “on  mil-

                                                           

69

Ġran‟ın  bölgeye  yönelik  yayın  yapan  30  civarında  kanalı  bulunmaktadır.  Ġran‟ın  bizzat  sahip 

olduğu  ya  da  ekonomik  destek  verdiği  kanallarının  ilk  akla  gelenleri:  Taha  Çocuk  Kanalı,  el 

Âlem Haber Kanalı, el Zehra, el Kevser, el Manar 1, el Manar 2, Ehl-i Beyt, el Ġman, el Mehdi, 

Kerbela, el Selam‟dır. Daha ayrıntılı bilgi için bkz: Kasir, “men yasna‟ el akl el Ģii fi dahiyetil 

cenubiye?”  

70

 GörüĢülen isimlerden öne çıkanlar Ģu Ģekildedir: Rabi el Hafiz (Irak), Seyyar el Cemil (Qatar), 

Ali  Hüseyin  Bekir  (Lübnan),  Ġbrahim  Beyyumi  Ganim  (Mısır),  Mouayed  Alwindawi  (Ürdün), 

Samir  Budinar  (Fas),  Fuad  Ferhavi  (Fas).  Özellikle  tartıĢma  programları  beğenilmemekte  hatta 

Türkiye‟nin imajına zarar verdiği iddia edilmektedir. 

71

http://www.spraweb.com/images/1%20pdf.pdf

.

 

72

Rusya  el  Yevm‟in,  2010  yılında  Dubai  Medya  ve  Pazarlama  Fuarı  çerçevesinde  düzenlediği 

“Arap Ġzleyicinin Ortadoğu Olaylarının Arapça Yayın Yapan Yabancı  Kanallar Tarafından Ele 

Alınması KarĢısındaki Tutumu” adlı sempozyum buna örnek olarak verilebilir. 

---