Kbt я25 uot (059) Baş redaktor
Yüklə 6,03 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Ə d ə b i y y a t
- İ n t e r n e t d ə
- Bəhram Mansurov 1911-1985 FEVRAL
47 Musiqi.Opera.Balet 80 illiyi Məmməd Quliyev 1936-2001 FEVRAL Məmməd Mehdi oğlu Quliyev 1936- cı il fevral ayının 9-da Göyçay rayonun- da anadan olmuşdur. 1958-ci ildə Bakı Musiqi Texniku- munu tar sinfi üzrə bitirərək Ü.Hacıbəyli adına Azərbaycan Dövlət Konservato- riyasına - Qara Qarayevin sinfinə daxil olmuşdur. 1963-cü ildə diplom işi kimi təqdim etdiyi ilk irihəcmli əsəri - I sim- foniyası, Dövlət imtahan komissiyası tərəfindən yüksək qiymətləndirilmişdir. XX əsrin 60-cı illərində yaradıcılıq yo- luna qədəm qoyan bəstəkarın maraqlı, orijinal və yüksək bədiiliyi ilə seçilən əsərləri nəinki respublikamızda, habelə onun hüdudlarından kənarda da musi- qi ictimaiyyətinin diqqətini cəlb etmiş, əsərləri Ümumittifaq müsabiqələrdə, qurultay və plenumlarda uğurla səslən- mişdir. Məmməd Quliyev 30 ildən artıq pedaqoji fəaliyyətlə məşğul ol- muş, A.Zeynallı adına Bakı Musi- qi Kollecində alətşünaslıq, dirijorluq fənlərini tədris etmişdir. İctimai musiqi xadimi kimi Məmməd Quliyev 1966-cı ildən Azərbaycan Bəstəkarlar İttifaqının, İdarə Heyətinin üzvü, habelə “Simfonik musiqi bölməsi”nin fəal üzvlərindən biri olmuşdur. Xalq mahnılarının melodiya və for- masını götürüb özünəməxsus şəkildə orkestrləşdirən M.Quliyev, ilk dəfə olaraq Azərbaycan bəstəkarları arasında məhz xalq mahnılarından ibarət “7 Azərbaycan xalq mahnısı” (“Dəli ceyran”, “Süsən sünbül”, “Yaxan düymələ” və s.) adlı irihəcmli silsilə mahnı bəstələmiş və onu, bu əsərin ilk ifaçısı, Əməkdar incəsənət xadimi, müğənni R.Adıgözəlova ithaf etmişdir. M.Quliyevin 20 pyesdən ibarət olan “Fortepiano üçün albom” əsərində bəstəkar hər muğamı bir pyes şəklində təqdim etmişdir. M.Quliyev “Aldanmış ulduzlar” (M.F.Axundovun povesti əsasında) ope- rasının, 7 simfoniyanın, instrumental konsertlərin, irihəcmli xor əsərlərinin, o cümlədən “Dədə Qorqud diyarı” (Fikrət Qocanın sözlərinə) kantatasının, “Şəbi- hicran” (Füzulinin sözlərinə) lirik po- emanın, kamera-instrumental əsərlərin müəllifidir. Xocalı qurbanlarına həsr olunmuş faciəli “Simfoniya-rekviyem” isə yaşanan ağrılı-acılı hisslərin ifadəsi kimi dəyərləndirilir. Bəstəkar, şair F.Qocanın sözlərinə yazdığı 5 solist, qarışıq xor və simfonik orkestr üçün “Azərbaycan” adlı III simfoniyasındakı solo vokal partiyalarda qədim mərasim mahnısı olan ağıdan bacarıqla və yaradı- cı şəkildə istifadə etmişdir. Yaradıcılığında daim muğam ənənə- lərinə müraciət etmiş bəstəkar xüsusilə simfonik yaradıcılığında bu üsuldan ge- niş istifadə etmişdir. Onun 4 saylı “Mu- ğam” simfoniyası, Kamera orkestri üçün “Muğamsayağı” əsərini göstərmək olar. Görkəmli bəstəkar 1992-ci ildə “Azərbaycanın Əməkdar incəsənət xadi- mi” fəxri adına layiq görülmüşdür. Məmməd Quliyev 2001-ci il oktyabr ayının 2-də Bakıda vəfat etmişdir.
48 105 illiyi Bəhram Mansurov 1911-1985 FEVRAL Bəhram Məşədi Süleyman bəy oğlu Mansurov 1911-ci il fevral ayının 12- də Bakıda anadan olmuşdur. Bəhram Mansurov uşaqlıqdan evlərində təşkil olunan musiqi məclislərinin şahidi olub. Babası Məşədi Məlik bəy dövrü- nün açıq fikirli şəxslərindən biri, həm də istedadlı musiqişünas, mahir çalğıçı idi. Onun tara, musiqiyə olan həvəsini görən atası Məşədi Süleyman Bəhrama həmişə deyərmiş: “Mən hiss edirəm ki, sən tarı birdən-birə çalacaqsan. Sənə öyrətmək lazım deyil”. Doğrudan da Bəhram 8 yaşından tarı sinəsinə ba- saraq uşaq arzularını tarın kövrək tellərinə kökləyir. Bəhram Mansurovun 19 yaşı olan- da Müslüm Maqomayev onu ilk notlu xalq çalğı alətləri orkestrinə, daha son- ra isə Opera və Balet Teatrına solist- tarzən kimi dəvət etmişdir. 1929-cu ildən Azərbaycan Dövlət Şərq Orkestrində, sonralar 1931-ci ildə Azərbaycan Radiosu Xalq Çalğı Alətləri Orkestrində fəaliyyət göstər- miş, Azərbaycan Dövlət Filarmoni- yasının solisti olmuş, 1932-ci ildə isə Opera və Balet Teatrında Hüseynqulu Sarabski, Yavər Kələntərli, Hüseyna- ğa Hacıbababəyov, Əlövsət Sadıqov, Həqiqət Rzayeva kimi korifeylərlə işləmişdir. Rübabə Muradova, Sara Qədimova, Əbülfət Əliyev, Gülxar Həsənova, Zeynəb Xanlarova, Mais Salmanov, Bakir Haşımov, Qulu Əsgərov, Arif Babayev, Baba Mirzəyev və başqa sənətkarları müşayiət etmiş- dir. Bəhram Mansurovun ifasında “Ça- hargah” (1970) və “Rast” (1978) mu- ğamları nota köçürülmüş, 1971-ci və 1975-ci illərdə “Bayatı-Şiraz”, “Hu- mayun”, “Şur”, “Bayatı-kürd”, “Çahar- gah” muğamları ilk dəfə YUNESKO xətti ilə vallara və CD-lərə yazılmış, bütün dünyaya yayılmışdır. Sadıqcandan sonra klassik Azərbay- can muğamlarını qoruyub saxlayan və təbliğ edən yeganə tarzən idi. Dəfələrlə beynəlxalq simpozium və konsertlərdə Azərbaycan musiqisini təmsil et- mişdir. 1978-ci və 1983-cü illərdə Səmərqənddə keçirilən Beynəlxalq Muğam Simpoziumunda Azərbaycan muğamlarını məharətlə dinləyicilərə çatdırmışdır. Onun ifasında bütün muğamlar, dəraməd, diringə, təsnif və rənglər bəstəkar Eldar Mansurov tərəfindən nota salınmışdır. Bəhram Mansurovun yaradıcılı- ğı dövlət tərəfindən yüksək qiymət- ləndirilmiş, 1956-cı ildə “Azərbaycanın Əməkdar artisti”, 1978-ci ildə “Xalq artisti” fəxri adlarına layiq görülmüş- dür. 1959 və 1967-ci illərdə iki dəfə “Şərəf Nişanı” ordeni, 1976-cı ildə “Əmək veteranı” medalı və digər mü- kafatlarla təltif edilmişdir. Görkəmli tarzən Bəhram Mansurov 1985-ci il may ayının 14-də vəfat et- mişdir.
Yüklə 6,03 Mb. Dostları ilə paylaş:
|