Kbt я25 uot (059) Baş redaktor
Yüklə 6,03 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Ə d ə b i y y a t
- İ n t e r n e t d ə
53 110 illiyi Həbib İsmayılov 1906-1966 FEVRAL Həbib Ələkbər oğlu İsmayılov 1906-cı il fevral ayının 21-də Naxçı- van MR-da anadan olmuşdur. 1931-ci ildə Azərbaycan Dövlət Teatr İnstitutunun (indiki Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Uni- versiteti) (bəzi mənbələrdə Moskvada Dövlət Teatr Sənəti İnstitutu) rejissor- luq və aktyorluq fakültəsini bitirmiş- dir. 1936-cı ildə Gəncə teatrına bədii rəhbər təyin olunmuşdur. Mirzə Fətəli Axundzadənin “Lənkəran xanının vəziri”, Cəlil Məmmədquluzadənin “Ölülər”, Cəfər Cabbarlının “1905- ci ildə”, Mirzə İbrahimovun “Həyat” pyesləri onun quruluşunda səhnəyə qoyulmuşdur. 1941-1943-cü illərdə Bakı, Gəncə, Mahaçqala teatrlarında bədii rəhbər, rejissor və baş rejissor kimi çalışmışdır. Şıxəli Qurbanov adına Azərbaycan Dövlət Musiqili Teatrının ilk bədii rəhbəri olmuş, teatrda Zülfüqar bəy Hacıbəyovun “Aşıq Qərib” operasına (1939), Boris Aleksandrovun “Moli- novkada toy”, Məmməd Səid Orduba- di və Səid Rüstəmovun “Beş manatlıq gəlin” (1940) musiqili komediyalarına quruluş vermişdir. 1943-cü ildən kino sahəsində də fəaliyyət göstərmişdir. “Naxçıvan”, “Dağıstan MSSR-in 25 illiyi”, “Pam- bıqçılıqda qabaqcıl metodların tətbiqi” və s. sənədli filmlərin, “Ögey ana”, (1959. Həmin il Kiyevdə keçirilən Ümumittifaq kinofestivalında müka- fata layiq görülmüşdür), “Böyük Da- yaq” (1963) bədii filmlərinin rejissoru olmuşdur. Pedoqoji fəaliyyətlə məşğul ol- muş, tələbələrə rejissorluğun sirlərinin öyrətmişdir. Kino sahəsindəki xidmətləri yüksək qiymətləndirilmiş və 1960-cı ildə “Əməkdar incəsənət xadimi” fəxri adı- na layiq görülmışdür. Görkəmli rejissor Həbib İsmayılov 1966-cı il dekabr ayının 31-də Bakıda vəfat etmişdir.
54 105 illiyi Şəmsi Bədəlbəyli 1911-1987 FEVRAL Şəmsi Bədəl oğlu Bədəlbəyli 1911- ci il fevral ayının 23-də Şuşada ana- dan olmuşdur. Bakıda orta məktəbi bitirdikdən sonra Azərbaycan Peda- qoji Texnikumuna daxil olmuş, təhsil illərində özfəaliyyət dərnəyində akt- yorluq istedadını sınamışdır. 1927-ci ildə texnikumu bitirmiş, 1927-1932-ci illərdə Azərbaycan Dövlət Konser- vatoriyasında təhsil almışdır. 1932- ci ildən etibarən Ş.Bədəlbəyli özünü rejissor kimi sınayaraq, A.Tuqanov, İ.Hidayətzadə və R.Təhmasib kimi görkəmli rejissorlara assistentlik et- mişdir. 1934-cü ildə isə o, Moskva şəhərində “Malıy Teatr”da rejissor kimi təcrübə keçməyə göndərilmişdir. Ş.Bədəlbəyli 1938-ci ildən etibarən Azərbaycan Dövlət Dram Teatrında müstəqil surətdə rejissorluq fəaliyyətinə başlamış, ilk yaradıcılıq işi Mirzə Fətəli Axundovun “Müsyö Jordan və Dərviş Məstəli şah” komediyası olmuş- dur. İlk işi ona uğur gətirmiş, tamaşa yüksək qiymətləndirilmişdir. 1939-cu ildə “Ölülər” komediyasına və Sabit Rəhmanın “Xoşbəxtlər” əsərinə verdi- yi quruluş da uğurlu alınmışdır. Onun quruluş verdiyi son tamaşa Şekspirin “Kral Lir” pyesi olmuşdur. İkinci Dünya müharibəsi dövründə Ş.Bədəlbəyli hərbi müxbir kimi İrana ezam edilmiş, öz həmkarları ilə birlikdə “Vətən uğrunda” qəzetində ədəbi işçi kimi çalışmış, həm də həvəskar akt- yorlarla birlikdə Ü.Hacıbəylinin “Ar- şın mal alan”, Zülfüqar Hacıbəylinin “Əlli yaşında cavan”, “Evli ikən su- bay” əsərlərini tamaşaya qoymuşdur. 1943-cü ildə Bakıda Musiqili Kome- diya Teatrı yaradılımış və Ş.Bədəlbəyli teatra rejissor təyin edilmişdir. 1942- 1949, 1956-1961 və 1963-1974-cü illərdə bu teatrda müəyyən fasilələrlə baş rejissor, bədii rəhbər və direk- tor vəzifələrində çalışmışdır. 1974- 1976-cı illərdə M.Maqomayev adına Azərbaycan Dövlət Filarmoniyasının direktoru və bədii rəhbəri vəzifəsində, 1976-cı ildən isə ömrünün sonuna kimi Teatr Cəmiyyətinin sədri vəzifəsində səmərəli fəaliyyət göstərmişdir. Rejissor Opera və Balet Teatrın- da “Koroğlu”, “Əsli və Kərəm”, “Se- vilya bərbəri” kimi operalara da qu- ruluş vermiş, hətta 1957-ci ildə onu Türkmənistan Opera və Balet Teatrına dəvət etmişlər. O, burada “Koroğlu” operasını tamaşaya qoymuşdur. Ş.Bədəlbəyli kino sənətinin də in- kişafında öz əməyini əsirgəməmiş, bir sıra bədii və sənədli filmlərdə (“O qızı tapın”, “Axırıncı aşırım”, “Xatirələr sahili” və s.) aktyor kimi də iştirak et- mişdir.
Teatr sənətinin inkişafında göstərdiyi böyük xidmətlərə görə 1943-cü ildə “Azərbaycan Respublika- sının Əməkdar artisti”, 29 iyul 1964- cü ildə isə “Xalq artisti” fəxri adlarına layiq görülmüşdür. “Qırmızı Əmək Bayrağı” ordeni və bir sıra medallarla təltif edilmişdir. Görkəmli rejissor Şəmsi Bədəlbəyli 23 may 1987-cı ildə Bakıda vəfat et- miş, Fəxri Xiyabanda dəfn olunmuş- dur.
Ə d ə b i y y a t Rəhmanzadə, F. Bədəlbəylilər /F.Rəhmanzadə; red. İ.Kərimov; məsl. T.Bədəlbəyli- Ağdamskiy; burax. məsul Ə.Məhərrəmov.- Bakı: Nurlan, 2006.-244 s. Rəhimli, İ. Şəmsi Bədəlbəyli /İ.Rəhimli //Azərbaycan teatr tarixi.- Bakı, 2005.- S.316. Şərif, A. Şəmsi Bədəlbəyli /A.Şərif //XX əsr Azərbaycanının yaradıcı nəsilləri.- Bakı, 2007.- S.108-109. Рагимбейли, H. Шамси Бадалбейли- жизнь в искусстве /Н.Рагимбейли; [Общество “Книга” Азербайджанской Республики].- Баку, 2008.- 202 с. İ n t e r n e t d ə www.anl.az www.adam.az www.az.wikipedia.org www.shamsi.musigi-dunya. az 23 Rejissor Teatr.Kino Yüklə 6,03 Mb. Dostları ilə paylaş:
|