Kbt я25 uot (059) Baş redaktor
Yüklə 6,03 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Ə d ə b i y y a t
- İ n t e r n e t d ə
45 45 Rəssamlıq.Heykəltəraşlıq.Memarlıq 95 illiyi Böyükağa Mirzəzadə 1921-2007 FEVRAL Böyükağa Məşədi oğlu Mirzəzadə 1921-ci il fevral ayının 21-də Bakıda anadan olmuşdur. O, Əzim Əzimzadənin rəhbərliyi ilə boyakarlıq sənətinin əsaslarını mənimsəyərək, 1939-cu ildə Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Texniku- munu bitirmişdir. 1940-cı ildə Moskva Rəssamlıq İnstitutuna daxil olmuş, la- kin müharibənin başlanması səbəbindən təhsilini davam etdirə bilməmişdir. An- caq 1973-cü ildən Azərbaycan Dövlət İncəsənət İnstitutunda təhsil ala bilmiş- dir.
Əmək fəaliyyətinə Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Texnikumunun müəllimi kimi başlamışdır. Ömrünün son günlərinədək pedaqoji fəaliyyətlə məşğul olmuş, Azərbaycan Dövlət İncəsənət İnstitu- tunda kafedra müdiri və Azərbaycan Rəssamlıq Akademiyasının professoru vəzifələrində çalışmışdır. Onun rəngkarlıq, qrafika, səhnə rəssamlığı və digər janrlarda, müxtəlif mövzularda yaratdığı əsərlər qiymətli sənət nümunələri kimi rəssamlıq tariximizə həmişəlik daxil olmuşdur. Portret janrında ustalıqla yaratdığı “Di- rijor Niyazinin portreti” (1951), “Gənc rəssamın portreti” (1967), “Ədilənin portreti” (1969), “Şıxəli Qurbanovun portreti” (1969) “Aşıq Ələsgərin portre- ti” (1972), “Çəhrayı geyimli qız” (1973), “Şəmsi Bədəlbəylinin portreti” (1975), “Bəstəkar Xəyyam Mirzəzadənin port- reti” və s. boyakarlıq əsərlərində tarixi şəxsiyyətlərin və müasirlərinin daxili aləmi, xarakteri və mənəvi zənginlikləri bütün dolğunluğu ilə öz əksini tapmışdır. O, güllərlə bağlı natürmortları: “Sarı güllər”, “Tüstü ilə natürmort”, “Dolça ilə natürmort”, “Qızılgüllər”, “Güllərlə natürmort”, “Bankalı natürmort” rəssa- mın yaradıcılığında xüsusi yer tutur. Böyükağa Mirzəzadə fırçasının məhsulu olan bu tablo və lövhələr özünün yüksək emosional təsir qüvvəsi ilə seçilir, insanı doğma vətəni və onun təbiətini sevməyə çağırır. Teatr rəssamı kimi də səmərəli fəaliyyət göstərmişdir. Uzun illər ərzində Azərbaycan teatrında “Qaynana” (1965, Z.Bağırov), “Milyonçunun dilənçi oğlu” (1966, Ş.Qurbanov), “Bayadera” (1973, İ.Kalman), “Mənim günahım” (1967, İ.Əfəndiyev) və s. kimi iyirmiyə yaxın tamaşaya səhnə tərtibatı vermişdir. Rəssamın əsərləri 1940-cı ildən etibarən Çexoslovakiya, Fransa, İtaliya və onlarca xarici ölkələrin sərgi salonlarında və rəsm qalereyalarında müvəffəqiyyətlə nümayiş etdirilmiş, sənətsevərlərin rəğbətini qazanmışdır. O, 1960-cı ildə “Azərbaycan SSR-in Əməkdar incəsənət xadimi”, 1966-cı ildə Üzeyir Hacıbəylı adına Dövlət mükafa- tına və 1967-ci ildə isə “Xalq rəssamı” fəxri adına layiq görülmüş, 1998-ci ildə “Şöhrət” ordeni ilə təltif edilmişdir. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərdi təqaüdçüsü olmuşdur. Böyükağa Mirzəzadə 2007-ci il no- yabr ayının 3-də ömrünün 87-ci ilində vəfat etmişdir. Ə d ə b i y y a t Böyükağa Mirzəzadə [İzomaterial]: rəngkarlıq və qrafika /layih. rəhb. R.Həşimov; tərt. E.Məmmədov; bədii tərt. və dizayn T.Qorçu; mətnin müəl. Ş.Məlikova; tərc. E.Triller; red. S.Babullaoğlu; ideya Xalq Bank.- Bakı: Tutu, 2010.- 212 s. Əliyeva, F. Böyükağa Mirzəzadə: Zamanın sınağından keçmiş rəssam /F.Əliyeva //Mədəniyyət.-2011.- 2 mart.- S.15. Quliyev, Ə. Azərbaycan rəssamlığında kolorit ustası - Böyükağa Mirzəzadə /Ə.Quliyev //525-ci qəzet.- 2012.- 1 fevral.- S.7. Mirzəzadə Böyükağa Məşədi oğlu //Cəlil Məmmədquluzadə Ensiklopediyası.- Bakı, 2008.- S.197. www.anl.az www.az.wikipedia.org www.mct.gov.az www.elibrary.azlib.net 21 Rəssam 46 Rəssamlıq.Heykəltəraşlıq.Memarlıq 95 illiyi Oqtay Sadıqzadə 1921-2014 FEVRAL Oqtay Seyid Hüseyn oğlu Sadıqzadə 1921-ci il fevral ayının 24-də Bakının Novxanı kəndində anadan olmuşdur. Valideynlərini repressiya illərində itir- miş və gənc yaşlarından rəssamlığa ma- raq göstərməyə başlamışdır. 1935-1939-cu illərdə Bakı Rəssamlıq Texnikumunda təhsil alaraq ilk əsərləri ilə sənətşünasların diqqətini cəlb etmiş- dir. 1941-ci ildə repressiyaya məruz qal- mış ailənin nümayəndəsi kimi sürgün olunmuş, lakin düşdüyü ağır şəraitə bax- mayaraq yaradıcılığını davam etdirmiş- dir. 1946-cı ildə Bakıya qayıtdıqdan son- ra kitab qrafikası ilə məşğul olmuş və bu sahədə nəzərə çarpacaq uğurlar qazan- mışdır. Təhsilini davam etdirmək üçün Surikov adına Moskva Dövlət Rəssamlıq İnstitutuna daxil olmuş və 1956-cı ildə oranı qrafika ixtisası üzrə bitirmişdir. Təhsilini başa vurduqdan sonra Bakı- da Azərnəşrdə bədii redaktor kimi əmək fəaliyyətinə başlayan Oqtay Sadıqzadə dünya təsviri sənətinin nailiyyətlərindən bəhrələnməklə, ədəbi fikrin qüdrətli si- malarından Mirzə Fətəli Axundzadə, Hüseyn Cavid, Cəfər Cabbarlı, Rəşad Nuri Güntəkin, Onore de Balzak, Viktor Hüqo, İvan Turgenev, Maksim Qorkinin və digər söz ustalarının əsərlərinin dərin emosional təsir gücünə malik yaddaqa- lan obrazlarını yaratmışdır. N.Gəncəvi adına Milli Azərbaycan Ədəbiyyatı Muzeyinin, Milli Azərbaycan Tarixi Muzeyinin, Üzeyir Hacıbəyli, Hüseyn Cavid, Səməd Vurğun və Bül- bülün ev-muzeylərinin tərtibatında rəssamın əsərlərinə xüsusi yer verilmiş- dir. Onun “Nizami Gəncəvi və dünya mədəniyyəti” adlı monumental silsilə əsərləri, Qətran Təbrizinin, Xurşidbanu Natəvanın portretləri, “1937-ci il repres- siyasının qurbanları” tablosu və “Hüseyn Cavidin aləmi” adlı rəsmləri obrazların təkrarolunmazlığı, kompozisiya üsulla- rının müxtəlifliyi və rəngkarlıq həllinin mükəmməlliyi ilə seçilir. Sənətkarın əsərləri Azərbaycan Dövlət İncəsənət Muzeyində, eləcə də Tretyakov qalereyası kimi mötəbər mədəniyyət mərkəzində nümayiş etdiri- lir, dünyanın bir çox ölkələrin şəxsi kol- leksiyalarında saxlanılır. Oqtay Sadıqzadə 1977-ci ildə “Əməkdar incəsənət xadimi”, 1992-ci ildə “Xalq rəssamı” fəxri adlarına layiq görülmüş, 1999-cu ildə “Şöhrət”, 2011- ci ildə “Şərəf” ordenləri və 2014-cü ildə Azərbaycan Respublikasının Dövlət mü- kafatı ilə təltif edilmişdir. 2002-ci ildə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərdi təqaüdçüsü olmuşdur. Xalq rəssamı Oqtay Sadıqzadə 2014- cü il dekabr ayının 20-də Bakı şəhərində vəfat etmişdir.
Yüklə 6,03 Mb. Dostları ilə paylaş:
|