Isa h seynov. Se[ilmi] wswrlwri

3

vedrwni oraya bas\b doldurdu. Dikwlwndw, sinwsindwki k^t a`r\ xeyli artd\. +mr^ndw he[

adi ba]a`r\s\ da g=rmwdiyindwn, a`\r y^k qald\rmaqda, yeri d^]sw, d=]^nw d=ywn hwr hans\

bir gwnclw qur]aq tutmaqda vw sair bu kimi ]eylwrdw he[ kwsdwn geri qalmayan bwdwninin

sa`laml\`\na m=hkwm etiqad\ oldu`undan, sinwsindwki a`r\ya qwtiyywn whwmiyywt vermwdi,

qay\d\b lwywni su ilw doldurdu. Alver[i Xeyrwnin pasl\ dwhrwsinw =twri bax\b, g^nd^zlwr

nwvwlwrinin oynad\qlar\ k^ncw f\rland\, orda divardan as\l\ qoltuq a`ac\n\ g=t^r^b qay\td\.

K^rwyw wl boyda bir dwmir par[as\ at\b, k=r^y^ basma`a ba]lad\.

Otaqda [at\lt\-pat\lt\ qopdu, qoltuq a`ac\n\n, zindan\n, mwngwnwnin, su lwywninin ^zwrinw

says\z-hesabs\z q\`\lc\m swpwlwndi. K^rw sakitlw]wndw ordan g=y^mt^l alov p^sk^rd^.

Dwmir par[as\ wvvwlcw q\zard\, sonra twdricwn a`ard\, ^st^n^n alovu da a`\mt\l rwngw

[alanda, qoca k=r^y^n ipini burax\b, necw cwld twrpwndisw, [wkiclw kwlbwtini he[ elw bil =z^

g=t^rmwdi, wksinw, [wkiclw kwlbwtin =zlwri at\l\b dwmir[inin wllwrindw haz\r oldu. Q\zmar

dwmir par[as\ da elw bil =z-=z^nw k^rwdwn u[ub dwmir[ixanan\n yar\mqaranl\`\nda q=vs

c\z\b zindan\n ^st^ndw q\`\lc\mland\, tez-tez o yan-bu yana f\rlanan kwlbwtinin ucunda,

fasilwsiz [wkic zwrbwlwri alt\nda nahamvar g=rkwmini dwyi]ib uzand\, yast\land\, bir ucdan

q\vr\l\b t^nd q\rm\z\ bilwrzik ]wklinw d^]d^. Qoca dwmir par[as\n\ lwywnin i[inw atd\.

Poqqulday\b bu`lanan suya baxa-baxa k=ynwyinin qolu ilw aln\n\n twrini sildi. Bwdwni

nwm[iyib yum]alm\]d\. Bayaqk\ a`\rl\qdan, hwvwssizlikdwn wswr-wlamwt qalmam\]d\.

Cavanl\qda oldu`u kimi, i]lwywndwn sonra qollar\nda, sinwsindw wzwlwlwrinin =z-=z^nw

twrpwnib oyna]d\`\n\ duyurdu.

Qoca bir az da g=zlwyib kwlbwtini g=t^rd^, dwmir halqan\ sudan [\xar\b wlinw ald\. Dwmir

hwlw isti idi. Ba]qa birisi bunu bwlkw dw wlinw g=t^rw bilmwzdi. Isfwndiyar ki]inin ovuclar\

isw oddan da yanm\rd\. Dwmir hwlqwni [\ra`\n i]\`\na tutub ora-buras\na baxd\, k^rwnin

wtraf\ndak\ m^xtwlif bi[imli yeywlwrdwn wn balacas\n\ g=t^r^b hwlqwnin ^st^n^ qa]\d\,

i[wrisini yeywlwdi, indi g^m^]^ rwngli bilwrziyw ox]ayan hwlqwni qoltuq a`ac\n\n ucuna

ke[irdi, x\rdaca [wkiclw [\q-[\q vurub oturtdu.

Bu qoltuq a`ac\n\ Isfwndiyar ki]i, kwndin feld]erinin xahi]i ilw, indi uzaq da`larda

kolxozun qoyun s^r^s^n^ otaran [oban Abdullan\n o`lu Mwhwrrwm ^[^n d^zwltmi]di.

O`lunun Rusiyan\n haras\nda isw hwrbi xwstwxanada yatd\`\n\ bilwndwn sonra [oban

Abdulla birdwn on be] qoyununu bazara s^r^b sat\b, voyenkom Tal\bovun k=mwyi ilw

o`lunu hwrbi xwstwxanadan [\xar\b gwtirmi]di. Atas\n\n dediyi kimi, lap u]aql\qdan wmlik

wti, qaymaq, dwlwmw ilw bwslwnmwsinw baxmayaraq, Mwhwrrwm c\l\z o`land\; bir ne[w

yerdwn s^m^y^ zwdwlwnmi] sol q\[\ [oxdan sa`alsa da feld]erin dediyinw g=rw, ke[mi]

a`r\lar\n ]iddwtindwn g=z^ qorxdu`undan, qalx\b aya`\n\ yerw basma`a casarwt elwmirdi.

Isfwndiyar ki]i qwmli-qwmli g^l^ms^nd^; feld]eri [a`\r\b, bir yerdw gedib, dwh]wtli can

a`r\s\ndan ufac\q olmu] wsgwri nwhaywt aya`a qald\r\b Abdullan\n arvad-u]a`\n\

sevindirwcwyini fikirlw]wndw, =z^ dw sevindi.

---

4

Amma bu ax]am qoltuq a`ac\n\ aparas\ olmad\; g=dwkcwsini [iyninw sal\b, k^rwdw odun

^st^n^ k^llw =rt^b, divara s=ykwndi, qoltuq a`ac\ wlindwn d^]d^. Bircw dwqiqw bundan

wvvwl sinwsindw oynayan wzwlwlwri indi a`r\dan dart\l\b qwfildwn qurumu]du. Bwdwni

soyumu]du. Isfwndiyar ki]i belwcw nw qwdwr dayand\`\n\ bilmwdi. A`r\ azalanda,

gwlinlwrinin gwlib onu belw b^z^]^k g=rwcwyindwn ehtiyatlan\b qamwtini d^zwltdi. Lomu

qap\n\n dal\na s=ykwdi, arx\n ^st^nw ayaq k=rp^s^ wvwzinw qoyulmu] dwmir borunu

adlay\b, yava]-yava] evw do`ru add\mlad\.

Demwk, yenw evw gedirdi. Rwhmans\z, Bwhmwnsiz evw, gwlinlwrinin, nwvwlwrinin ^z^nw

baxa-baxa, qwm dwryas\na qwrq olma`a gedirdi.

2

Q\rx birinci ilin yaz\nda, may bayram\ m^nasibwtilw pwhlwvan gwlmi]di. Idarwnin

qaba`\ndak\ meydan[aya [oxlu xal\-xal[a d=]wnmi]di. Pwhlwvan qur]aqdan yuxar\

soyunub burda da] qald\r\rd\, wzwlwlwrini oynad\rd\, arxas\ ^stw uzan\b qarn\n\n ^st^ndw

pianino [ald\r\rd\.

Meydan[an\n bir k^nc^nw bilwk yo`unlu`unda uzun bir dwmir qoyulmu]du. Camaat

p\[\lda]\rd\ ki, pwhlwvan bu dwmiri wyib, kwmwr elwyib belinw dolayacaq. Da] qald\rmas\,

wzwlwlwrini oynatmas\, y\x\l\b qarn\n\n ^st^ndw pianino [ald\rmas\ nw qwdwr maraql\ olsa

da, pwhlwvan\n hwmin yo`un dwmiri kwmwr kimi belinw dolayaca`\n\ ham\ x^susi maraqla

g=zlwyirdi. “W]i, ba] tutan ]ey deyil!” “O yo`unluqda dwmiri dw wymwk olar?”—deyib ]^bhw

edwnlwr dw vard\.

Birdwn camaat\n aras\ndan meydan[aya bir c^t o`lan [\xd\. Ikisi dw bwstwboy. Ikisi dw

enlik^rwk. Bellwri, necw deywrlwr, ^z^kdwn ke[wrdi. Meydan[an\n d=vrwsindw x\s\n-x\s\n

p\[\lt\ gwzdi ki, Isfwndiyar ki]inin o`lanlar\ pwhlwvanla g^lw]mwk istwyirlwr. P\[\lt\ s^rwtlw

gwzib birdwn dw x\rp kwsildi. Yeriywndw ay\ kimi yan\n\ basan, yekwqar\n, nataraz

pwhlwvan\n yan\nda bu cavanlar [ox zwrif vw y^ng^l g=r^n^rd^lwr. Tamamilw ayd\nd\ ki,

dwmir[i qarda]lar, ikisi dw birdwn hwmlw gwlsw belw, qara da`twk dayanm\] pwhlwvan\ bwlkw

he[ yerindwn twrpwtmwk dw m^mk^n olmaz. Bax\]lardan narahatl\q, intizar oxundu.

Isfwndiyar ki]inin barmaqlar\n\n aras\nda twsbehin [\qq\lt\s\ kwsildi. Qoca irwli durub,

o`lanlar\na twpinmwk istwdi. Amma demw dwmir[i qarda]lar\n niyywti ayr\ imi]. Pwhlwvana

g^lw] twklif etmwk wvwzinw, meydan[an\n k^nc^ndwki hwmin yo`un dwmirw yax\nla]d\lar.

Hwrwsi dwmirin bir ucundan qald\r\b belinw dayad\ vw… dwmir elw bil muma [evrildi.

Camaat sevinclw, fwxrlw q\]q\r\]d\. Twkcw Isfwndiyar ki]idwn sws [\xmad\. Qocan\n dodaqlar\

vw saqqal\n\n ucu titrwdi.

—Ay\b olsun, ay\b olsun mwnim o`ullar\ma da, sizw dw, ay camaat!

Yenw ham\ susdu. Qoca dwmir[inin belw dan\]mas\ wvvwlcw twwcc^b do`ursa da, sonra

mwlum oldu: pwhlwvan bas\lm\]d\. +z^ dw necw pwhlwvan! B^t^n =lkwdw ad-san qazanm\],

b^t^n xalq\n h=rmwt etdiyi, sevdiyi Rw]id pwhlwvan!

---