İlham Əliyevin “Dünya ədəbiyyatının görkəmli nümayəndələrinin
Yüklə 5,98 Mb. Pdf görüntüsü
|
DÜNYA ƏDƏBİYYATI KLASSİKLƏRİ
doğru demişlər ki, yelkənlərini açmış freqatdan, dördnala çapan atdan və rəqs edən qadından gözəl heç nə yoxdur. Votren:
-
Dünən səadətin zirvələrində, hersoginyanın yanında olan qadın bu gün səhər səfalətin son pilləsində, sələmçi yanında! Paris qadını belədir, - dedi. - Ərləri onların cilovsuz zinətlərini təmin edə bilmədikdə arvadlar öz bədənlərini satmağa başlayırlar. Özlərini sata bilmədikdə isə onlar ancaq parlamaq üçün öz doğma analarını belə soyub qarət edirlər. Bir sözlə, onlar hər bir şeyə, hər bir cinayətə hazırdırlar. Bu, qoca dünyanın köhnə adətidir. Rastinyakı dinlədikcə aydın bir gündüzün günəşi kimi üzü gülən Qorio ata, Votrenin acı sözlərini eşidər-eşitməz, dərhal məyus oldu. Madam Voke: -
Bəs sizin sərgüzəştiniz hanı? - deyə soruşdu. - Siz onunla söhbət etdinizmi? Hüquq elmini öyrənmək niyyətində olub-olma- dığını soruşdunuzmu? Ejen cavab verdi: -
qadınlarının ən gözəllərindən birinə səhər saat doqquzda de-Qre küçəsində rast gəlmək qəribə deyilmi? Bu cür sərgüzəştlərə ancaq Parisdə rast gəlmək mümkündür! Votren:
-
Yox, canım! Bundan da əyləncəli sərgüzəştlər var! - dedi. Madmazel Tayfer atası ilə görüşəcəyi fikrinə daldığından söhbətə çox az qulaq asırdı. Madam Kutür işarə elədi ki, süfrədən durub, paltarını geyinməyə getsin. Xanımlar çıxdıqdan sonra Qorio ata da onları təqib etdi. Voke Votrenə və başqa kirayənişinlərə xitabən: -
Gördünüzmü? Gördünüzmü? - dedi. - Onun bu cür qadınların sayəsində müflis olduğu aydın məsələdir. Tələbə: -
Mən heç zaman qrafinya de Resto kimi bir gözəlin Qorio ata ilə yaşamasına inanmaram! - dedi. Votren Ejenin sözünü kəsərək: -
Biz sizi qətiyyən inandırmaq niyyətində deyilik, - dedi. - Parisi yaxşı tanımaq üçün siz hələ çox cavansınız. Bir az da keçər və siz başa düşərsiniz ki, Parisdə
dediyimiz qadınlar da var. 56
downloaded from KitabYurdu.org Madmazel Mişono bu sözləri eşidər-eşitməz diqqətlə qulaq asmağa başladı və mənalı bir şəkildə Votrenə tərəf baxdı. O lap boru səsi eşidən alay atına bənzəyirdi. Votren diqqətlə Mişonoya baxaraq öz sözünü kəsdi və: -
təsadüf etmək olar? Qoca bakirə, çılpaq heykəlləri görən bir rahibə kimi başını aşağı saldı. Votren isə davam edərək: -
Budur, - dedi, - bu adamlar beyinlərindəki fikirdən elə bərk yapışırlar ki, onları bundan qopara bilməzsən. Onlar müəyyən su üçün susamışlar, müəyyən bir quyudan, bəzən iylənmiş bir quyudan su içməyə can atırlar və bu quyunun suyunu içmək üçün arvadlarını, uşaqlarını belə satmağa, ruhlarını da şeytana satmağa hazırdırlar. Bəzən adamlar üçün bu quyu - qumar, birja, şəkil, yaxud həşərat toplamaqdan, musiqidən ibarətdir. Bəziləri üçün də bu, ağızlarını şirinlədə biləcək bir qadındır. Bu cür adamlara dünyanın bütün qadınlarını təklif etsəniz, hamısını rədd edərlər; onlara ancaq ehtiraslarını təmin edə bilən həmin qadın lazımdır. Çox vaxt bu qadın qətiyyən onları sevməz, onlarla qaba rəftar edər və nəşə tör- töküntülərini çox baha qiymətə satar, bununla belə, mənim dəcəl kişilərimə bu, təsir etməz: onlar həmin qadına son ekülərini 1 vermək
üçün son yorğanlannı lombarda apararlar. Qorio ata da o cür kişilərdəndir. O, hər şeyini gizli saxladığından, qrafinya da onu ələ keçirmişdir. Yüksək zadəgan həyatı belədir! O, əcaib, zavallı bir adamdır, o yalnız qrafinyanı düşünür. Ehtiraslarının xaricində isə özünüz yaxşı görürsünüz ki, o, vəhşi heyvandan başqa bir şey deyildir. Siz bu barədə onunla söhbətə başlasanız, üzü almaz daşı kimi parlayacaqdır. Onun sirrini anlamaq çox da çətin məsələ deyil. O, bu səhər gümüş şeylərini yenidən tökdürməyə aparmışdı. Mən onun de-Qre küçəsində Qob- sek dayının yanına girdiyini öz gözlərimlə gördüm. Yaxşı diqqət edin! O, Qobsekin yanından gəldikdən sonra bu axmaq Kristofu qrafinya de Restonun yanına göndərdi, Kristof isə məktubun ünvanını bizə göstərmişdi: məktubun içində ödənilmiş bir veksel vardı. Aydın şeydir ki, qrafinyanın da qoca sələmçinin yanına 1
57
downloaded from KitabYurdu.org DÜNYA ƏDƏBİYYATI KLASSİKLƏRİ
getməsi işin çox təcili olduğunu sübut edir. Qorio ata iltifat göstərib qrafinyanın borcunu özü ödəmişdir. Bu işi başa düşmək üçün çox da böyük ağıla ehtiyac yoxdur. Mənim gənc dostum, bu, onu göstərir ki, qrafinya gülüb-oynadığı, nazlandığı, şaftalı çiçəkləri ilə fərəhləndiyi və barmaqcığazları ilə paltarının ətəklərini yığışdırdığı zaman özünün, yaxud oynaşının vaxtı ötmüş veksellərini yada saldıqca ürəyi tir-tir əsirmiş. Tələbə: -
Siz məndə həqiqəti öyrənmək üçün qüvvətli bir arzu oyadır- sınız, - dedi, - mən lap sabah qrafinya de Restonun yanına get- məliyəm! -
Çox ola bilsin ki, siz orada öz iltifatının əvəzini almaq üçün gəlmiş olan Qorio ataya rast gələcəksiniz. Ejen nifrətlə dedi: -
Demək, sizin Paris iyrənc bir bataqlıqdır. -
Həm də əyləncəli bir bataqlıq, - deyə Votren əlavə etdi. - Ekipajlarda gəzə-gəzə bu bataqlığa bulaşanlar abırlı adamlardır, piyada gəzə-gəzə bulaşanlar isə fırıldaqçılardır. Əgər bədbəxtlikdən, cüzi bir şeyi oğurlamış olsanız, sizi görünməmiş bir şey kimi Ədalət sarayının meydanına çıxararlar. Lakin bir milyon oğurlamış olsanız, sizin yaxşı adam olduğunuzu bütün məclislərdə danışarlar. Bu əxlaqı davam etdirmək üçün biz jandarmlara və məhkəməyə ildə otuz milyon pul veririk. Bəd deyil! Madam Voke: -
Necə? Qorio ata qızıllanmış gümüş fincanını yenidən tökdür- mək üçün satmışdır? - deyə bağırdı. Ejen soruşdu: -
O qabın qapağında iki qumru quşu yox idi ki? -
Elədir ki var. Ejen dedi: -
onları əzdiyi zaman ağlamışdı. Mən bunu təsadüfən gördüm. Voke cavab verdi: -
Votren: -
Görürsünüzmü, bizim bu əcaib Qorionun ehtirası nə qədər qüvvətlidir! Bu qadın onu necə qızışdırmaq lazım gəldiyini bilir. 58 downloaded from KitabYurdu.org Yüklə 5,98 Mb. Dostları ilə paylaş:
|