İlham Əliyevin “Dünya ədəbiyyatının görkəmli nümayəndələrinin
Yüklə 5,98 Mb. Pdf görüntüsü
|
Tələbə üst mərtəbədəki otağına qalxdı. Votren evdən çıxıb getdi. Bir neçə dəqiqə sonra madam Kutürlə Viktorina, Silviyanın çağırdığı ekipaja mindilər. Puare qolunu madmazel Mişonoya tərəf uzatdı. Mişono onun qoluna girib, gün batmamış iki saat gəzmək üçün Botanika bağına getdi. Yoğun Silviya: -
gün evdən birlikdə çıxırlar. Qupquru quruyublar, adama elə gəlir ki, çaxmaq daşı kimi bir-birinə toxunsalar, qığılcım çıxar. Voke gülə-gülə: -
Elə olsa, - dedi, - madmazel Mişono şalından əlini üzə bilər: şal qov kimi yanıb puç olar. Qorio ata saat dörddə qayıtdıqdan sonra hislənən çıraqların işığında gözləri ağlamaqdan qızarmış Viktorinanı gördü. Madam Voke cənab Tayferin yanına səhərki müvəffəqiyyətsiz səfərin heka- yətinə qulaq asırdı. Qızı ilə bu qoca arvadın ziyarətləri Tayferi təngə gətirdiyindən, məsələni aydınlaşdırmaq üçün bunların hər ikisini qəbul etmişdi. Madam Kutür Vokeyə şikayətlənərək deyirdi: -
Təsəvvür edin, əzizim. O, Viktorinaya əyləşməyi belə təklif etmədi, qız ayaq üstə qaldı. O, mənə əsəbiləşmədən, tamamilə soyuq bir əda ilə söylədi ki, nahaq yerə zəhmət çəkirik, madmazel (o, bir dəfə də “qızım” demədi) onun gözündən düşmüşdür, nahaq yerə onun zəhləsini tökür (ildə bir dəfə! Onun nə qədər dəhşətli adam olduğunu görürsünüzmü!). Sözlərindən belə məlum oldu ki, Viktorinanın heç bir şey tələb etməyə haqqı yoxdur, çünki anası ərə getdiyi zaman yoxsul idi. Bir sözlə, o qədər acı sözlər söylədi ki, biçarə uşaq hönkür-hönkür ağlamağa başladı. Qız atasının ayaqlarına düşüb mərd-mərdanə söylədi ki, onun bu qədər israr etməyinə səbəb ancaq anasının xatirəsidir, indi isə o, atasının əmrinə sözsüz itaət edəcəkdir. O ancaq mərhum anasının vəsiyyətnaməsini oxumağı ondan xahiş etdi, məktubu çıxarıb ən təsirli, gözəl sözlərlə ona verdi. Doğrusu, onun bu sözləri haradan öyrəndiyini bilmirəm, görünür, Allah ona bu sözləri təlqin etmişdir. Zavallı uşaq lap ilhamla danışırdı. Mən ona qulaq asdıqca, dəli kimi ağlayırdım. Bilirsinizmi, bu dəhşətli adam, qızı danışdıqca nə ilə məşğul idi? O, dırnaqlarını təmizləyirdi, yazıq madam Tayferin göz 59 downloaded from KitabYurdu.org DÜNYA ƏDƏBİYYATI KLASSİKLƏRİ
yaşları ilə islanmış məktubunu isə buxarıya atıb dedi ki: “Yaxşı!” O, qızını yerdən qaldırmaq istədi, lakin Viktorina onun əllərindən yapışaraq öpürdü, o isə əllərini çəkirdi. Bu qədər də zülm olarmı? Elə bu zaman onun sarsaq oğlu içəri girdi, bacısına salam belə vermədi. Qorio ata: -
Madam Kutür qocanın sözlərinə əhəmiyyət vermədən sözünə davam edərək: -
edərək, bizdən üzr istədilər və vidalaşıb getdilər. Bu da bizim ziyarətimiz! O, heç olmasa, öz qızını gördü. Onun öz qızını necə rədd edə bildiyini mən qətiyyən başa düşə bilmirəm. Onlar iki damcı su kimi bir-birinə oxşayırlar. Pansionda yaşayan kirayənişinlər və kənardan gələnlər bir-bir gəlir, salamlaşır, Paris cəmiyyətinin müəyyən təbəqələrində şən, tutarlı söz kimi qəbul edilən boşboğazlığa başlayırdılar: bu boş- boğazlığın əsasını mənasız bir şey təşkil edirdisə, bunun məğzi, duzu söylənişində və hərəkətlərdə idi. Bu cür pozuq dil hər zaman dəyişir. Bunun binasını təşkil edən zarafat bir aydan artıq ömür sürməz. Siyasi hadisə, məhkəmədə baxılan bir cinayət işi, küçə nəğməsi, aktyorların şıltaqlığı, bir sözlə, hər şey bu müsahiblərin sözü, yaxud fikri atmacaları üçün şərait yaradırdı. Panorama nisbətən optik illüziyanın daha yüksək dərəcəsinə müvəffəq olan diorama- nın bu yaxın zamanlarda ixtira edilməsindən sonra bəzi rəssamlıq emalatxanalarında mənasız bir əda ilə sözlərin sonuna “rama” əlavə etməyə başlamışdılar və pansionerlərdən olan gənc bir rəssam bunu meyvə gətirən calaq kimi “Vokenin evi”nə calamışdı. Muzey məmuru Puareyə xitabla: -
Hə, cənab Puare, - dedi, - sağlıqramanız necədir? - Sonra verdiyi sualın cavabını belə gözləmədən, madam Kutürlə Viktorinaya tərəf dönərək: - Sevimli xanımlar, - dedi, - siz dərdli görünürsünüz. Rastinyakın dostu, təbib tələbə Oras Byanşon: -
isqie ad talones 1 səmtinə düşmüşdür. 1 Daban (lat.) 60
downloaded from KitabYurdu.org Votren də səsləndi: -
Bugünkü tələbəramamız qiyamətdir! Yaxşı, Qorio ata, bir az yerinizdən tərpənin. Belə də iş olar! Siz öz ayağınızla sobanın bütün məcrasını tutmuşunuz. Byanşon dedi: -
Bu, düz deyil, “tələmərama” deyilməlidir. Muzey məmuru etiraz edərək: -
adətən, “tələ” deyərlər. -
Ha! Ha! Byanşon Ejenin boynundan tutub, onu boğmağa hazırlaşırmış kimi sıxaraq: -
Nəhayət, əlahəzrət markiz de Rastinyak, yalan-palan doktoru da gəldi! - deyə bağırdı. - Ey, tez olun, köməyə gəlin! Madmazel Mişono yavaşca içəri daxil oldu, sakitcə salam verdi, bir söz söyləmədən üç arvadın yanında əyləşdi. Byanşon Votrenə pıçıldadı: -
Bu qoca yarasanı görəndə ətim ürpəşir. Mən Qall sistemini* öyrənirəm, onda Yəhudanın şişlərinə rast gəlirəm. Votren soruşdu: -
Siz onunla tanış idiniz? Byanşon cavab verdi: -
bu rəngi sarı-boz qoca bakirə mənə lap iri şalbanı çürüdən uzun qurdların təsirini bağışlayır. Votren bakenbardlarına sığal verə-verə: -
Bunun mənasını bilirsinizmi, oğlan? Bir gül kimi yaşadı o gül ancaq bir səhər: Güllərin qisməti bu*... Puare xörəyi təmkinlə gətirən Kristofun içəri girdiyini görərək: -
Voke cavab verdi: -
Bağışlayın, bu, kələm şorbasıdır. Gənclər qəhqəhə çəkib güldülər. 61 downloaded from KitabYurdu.org Yüklə 5,98 Mb. Dostları ilə paylaş:
|