İCTİMAİ elmləR 2009

İctimai elmlər

2009

müxtəlif mövqelərin güclü və zəif tərəflərini üzərə çıxarır; 

Qız və oğlanların maraqlarını ifadə edən qrupda  bölgüdən sonra fərdi şəkildə ”evlənmək 

•

intizarı” cədvəlini doldurur:

 

•

Arzular 

Hüquqlar

Vəzifələr 

Öz siyahısını qrup yoldaşlarının işləri ilə müqayisə edir;  müəllimlə birlikdə hər iki qrupun 

•

işləri ilə müqayisədə və ümumi yekun sənədin yaradılmasında iştirak edir, hansında qızların 

və oğlanların maraqları maksimal şəkildə nəzərə alınacaqdır; 

Məktəbin inkişafı ilə (məs.: təhsilin səviyyəsi, texniki təchizat, milli və ya beynəlxalq 

•

layihələrdə iştirak etmək, gəlirlərin artımı və s.) ilə əlaqədar sinif diskusiyasında iştirak 

edir; öz mövqeyini düzgün ifadə edir və onu mühafizə edir;  ifadə olunan mövqelərin 

qiymətləndirilməsi zamanı ideyanın müəllifinə olan şəxsi münasibətilə yox, ictimai maraqları 

ilə rəhbərlik edir.  

Vət. X 6.  Ümumi maraqları həyata keçirmək üçün həmyaşıdları və     

 

   

yeniyetmələrlə əməkdaşlıq edir. 

Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird:

Daha az müdafiə olunan sosial qrupu seçir, onların ehtiyatlarını öyrənir  və həmin problemlərin 

•

həllində maraqlı olan tərəflərini öyrənir; onların gələcək əməkdaşlıqlarının planını və öz 

iştiraklarını nəzərə almaqla mümkün konstruktiv tədbirləri  tərtib edir;  

Sinif yoldaşları ilə birlikdə məktəbin vəziyyətinin yaxşılaşdırılmasına yönəlmiş əməlləri 

•

sadalayır, konkret tədbirləri seçir və onu həyata keçirmək üçün həmfikirlərini seçir; qrupun 

üzvləri ilə birlikdə onlar tərəfindən təqdim edilən müxtəlif informasiya və baxışlarını müzakirə 

edir; iş planını yazılı şəkildə formalaşdırır və məktəbin idarəçiliyinə təqdim edir; 

Məktəbin inkişafı ilə əlaqədar ümumi müzakirədə və ya diskusiyada iştirak edən zaman 

•

fərqli mövqelər arasında ümumi maraqları və bütün tərəflər üçün qəbul edilən sübutları 

axtarır; söylənilən dəlilləri və mövqeləri həmin planın təkmilləşdirilməsində nəzərə alır; 

onun həmfikirlərinin və opponentlərinin əməkdaşlıq planını tərtib edir.   

  Vətəndaş və dövlət 

Vət. X 7.  Demokratik cəmiyyət üçün səciyyəvi olan institut funksiyalarını  

 

   

təhlil edir. 

Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird:

Sinif yoldaşları ilə birlikdə ictimai həyatın hər hansı bir aləmini seçir və onda iştirak edən tərəflər 

•

(şəxsiyyət, dövlət və ictimai təşkilatlar) haqqında informasiya axtarır (məs.: öz yaşadığı yerin 

misallarında); verilən aləmin inkişafında həmin tərəflərin funksiyalarını xarakterizə edir;   

İ.E.X. - 13

---

İctimai elmlər

2009

Sinif  yoldaşlarının  qrupu  ilə  birlikdə  məktəbin  və  ya  ölkənin  hər  hansı  bir  idarəçilk 

•

vəzifəsinin və ya orqanının (məs.: məktəb direktoru, deputat, mer və sairə) informasiyanı 

işləyir və simulyativ seçkilərdə ona aid olan rolu yerinə yetirir (məs. seçici, namizəd, 

tərəfdar,  müşahidəçi,  jurnalist,  hüquqmühafizəçi  və  s.);  ehtimal  edilən  və  əldə  edilən 

nəticələri bir-biri ilə müqayisə edir, hansının əsasında hər bir iştirakçının rolunu/funksiyasını 

qiymətləndirir;  

İnsan hüquqlarının pozuntularını, hər hansı bir konkret faktı seçir (məs. zorakılıq, korrupsiya, 

•

diskriminasiya, səlahiyyətlərin çoxalması və s.) və simulyativ məhkəmə müzakirəsində 

seçdiyi rolu (məs.şikayətçi, cavabdeh, vəkil, hakim, müqəssir və s.); müzakirə prosesi və 

nəticələrini təhlil edir, hansının əsasında onun rolundan irəli gələrək prosesi uzatmaq və ya 

davam etdirmək üçün lazımi ”sənədi” tərtib edir (məs.: məhkəmənin nəticəsi, apelyasiya, 

vasitəçilik, protokol, müştəriyə hesabat və s.).  

Vət. X 8.  Cəmiyyətin rifahını dəstəkləyən işlərdə iştirak edir. 

Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird:

Öz nailiyyət və imkanlarına əsasən, məktəbdə müxtəlif ictimai qruplara qoşulur  (məs.: 

•

elmi-texniki, yaradıcı və ya idman klublarında, hüquq mühafizə qruplarına və s.) və onların 

işlərində iştirak edir;  

İctimai məsələlərdə şəxsi (və ya qrupun) nəzərini ifadə etmək (məs.: ərizələr, müraciətlər, 

•

qəzet və ya jurnal məqalənin yazısı, tele-radio interaktiv sorğuda iştirak etmək, internet-

forumlarda iştirak etmək və s.) üçün müxtəlif vasitələrdən istifadə etmək;  

Sosial cəhətdən müdafiə olunmayan qruplara yardım etmək  üçün adı çəkilən əməllərin 

•

ideyasını  sinif  yoldaşları  ilə  bölüşdürür  və  həmfikirlərini  toplayır;  ictimai  tərəfdarlığı 

axtaran kampaniyaları planlaşdırır, bunun üçün qanuni formalara müraciət edir (məs.: ərizə, 

petisiya, sorğu, imzaların toplanması və s.);  sinif yoldaşları ilə birlikdə palnlaşdırılmış və 

gerçəklikdən əldə edilən nəticələri qiymətləndirir. 

Tövsiyyə olunan məzmun: 

1.  İnsan müxtəlif sosial qruplarda 

2.  Özünüqiymətləndirmə və məqsədyönlük 

3.  Nümunəvi şəxsiyyətlər

4.  Əmək bazarı və tendensiyalar 

5.  Təhsilin əldə edilməsi və peşəkar hazırlıq imkanları 

6.  Öz ölkələrində və xaricdə əmək hüquqları 

7.  Yetkinlik və nikah 

8.  Ailə və digər sosial qruplar 

9.  Sosial baxımdan aztəminatlılar  

İ.E.X. - 14

---

İctimai elmlər

2009

10. Əməkdaşlar və liderlər 

11. Münaqişələr və onların həlli 

12. Məhdud və məhdud olmayan münasibətlər 

13. Həmyaşıd və böyüklərin cəmiyyəti  

14. Demokratik idarəçilik modeli 

15. İctimai fikir və qərarlar 

16. Bərabərlik – çoxluq və azlıq 

17. İştirak mədəniyyəti 

18. Korrupsiya və soyuqqanlılıq 

19. Məhkəmə və hüquq mühafizəçilər – insan hüquqlarının vasitələri 

20. İctimai sifariş və dövlət vəzifələri  

21. Vətəndaş və məmur – məsuliyyətin bölünməsi  

İ.E.X. - 15

---