I uşaq xəSTƏLİKLƏRİ kafedrasi tibb üzrə elmlər doktoru, professor S. M. Qasımova

61 

 

Azərbaycan Respublikasının milli peyvənd təqvimi 

 

Cədvəl 3 

Yaşı  

Peyvəndlər  

Xəstəliklərin profilaktikası  

Doğumdan 

sonra 12 saat 

ərzində 

Hep B 

Hepatit B xəstəliyinə qarşı peyvənd  

4-7-ci gün 

BCG 

OPV 

Vərəm əleyhinə peyvənd  

Poliomielitə qarşı peyvənd  

2 aylıqda 

Hib 

B tipli hemofil infeksiyaya, difteriya, 

göyöskürək, tetanus və hepatit B infeksiyasına 

qarşı peyvənd  

2 aylıqda 

OPV 

Pk 

Poliomielitə qarşı peyvənd  

Pnevmokokk infeksiyalarına qarşı peyvənd 

3 aylıqda 

Hib 

B tipli hemofil infeksiyaya, difteriya, 

göyöskürək, tetanus və hepatit B infeksiyasına 

qarşı peyvənd  

3 aylıqda 

OPV 

Poliomielitə qarşı peyvənd  

4 aylıqda 

Hib 

B tipli hemofil infeksiyaya, difteriya, 

göyöskürək, tetanus və hepatit Binfeksiyasına 

qarşı peyvənd  

4 aylıqda 

OPV 

Pk 

Poliomielitə qarşı peyvənd  

Pnevmokokk infeksiyalarına qarşı peyvənd 

6 aylıqda 

Pk 

Pnevmokokk infeksiyalarına qarşı peyvənd 

12 aylıqda 

QPM 

Vit A 

Qızılca, parotit və məxmərəyə qarşı 

peyvəndVitamin A 

18 aylıqda 

GDT 

OPV 

Vit A 

Difteriya, göyöskürək, tetanusa qarşı peyvənd 

Poliomielitə qarşı peyvənd  

Vitamin A 

---

62 

 

6 yaşında 

QPM 

DT 

Vit A 

Qızılca, parotit və məxmərəyə qarşı peyvənd  

Difteriya və tetanus əleyhinə peyvənd 

Vitamin A 

Müqayisə  üçün  Rusiyada  tətbiq  edilən  vaksinasiyaların  təqvimi  aşağıda 

göstərilmişdir (cədvəl 21). 

Epidemiya  əleyhinə  effekt  о  zaman  əldə  oluna  bilər  ki,  hər  hansı  bir 

infeksiyaya qarşı həssas uşaqların 97-98%-i peyvənd almış olsun. 

Peyvənd  işinin  təşkili  poliklinika  tərəfindən  həyata  keçirilir.  Vaksinasiya 

peyvəndlərin  aparılma  planı  əsasında  peyvənd  kabinetlərində  icra  edilir.  Kənd 

ərazilərində bu iş sahə xəstəxanasının rəhbərliyi ilə feldşer məntəqələrində aparılır, 

məktəbə  və  uşaq  müəssisələrinə  gedən  uşaqlar  isə  bu  məntəqələrdə  peyvənd 

almalıdır. Ev şəraitində peyvənd etmək qəti qadağandır. 

 

Rusiyada peyvəndləşdirmələrin təqvimi 

Cədvəl 4 

Hansı 

infeksiyaəleyh

inə 

Peyvəndləşdir

mələrin 

aparılma 

vaxtları 

Təkrar peyvəndləşdirmələrin 

aparılma vaxtları 

Şərh 

Vərəm -(BCG)  4-7-ci gün 

7 yaşında 

14 

yaşında 

 

Təkrar 

peyvəndləşdirmə 

ancaqTuberkulin

neqativ uşaqlara 

aparılır 

Poliomielit-

(OPV) 

3 aylıqdan 

başlayaraq  

3 dəfə 

45 günlük 

18 aylıqda  

1 dəfə 

2 yaşında 

1 dəfə 

6 yaşında 

1 dəfə 

AGDT(ADT)pey

vəndi ilə 

eyni zamanda 

aparılması 

---

63 

 

fasilələrlə 

məsləhət olunur 

Göyöskürək, 

difteriya, 

tetanus -

(AGDT) 

3 aylıqdan 

başlayaraq  

3 dəfə  

45 günlük 

fasilələrlə 

Vaksinasiya 

qurtardıqdan    

12-18 ay 

sonra 

6 yaşında 

(ADTM) 

1 1 yaşda -

(ADM), 

16-17 

yaşında -

(ADTM) 

Poliomielit 

əleyhinə peyvənd 

ilə eyni vaxtda 

aparılır 

Qızılca 

12-15 aylarda 

6 yaşında 

məktəbəqəd

ər 

 

 

 

Epidemik 

parotit 

12-15 aylarda 

6 yaşında 

 

 

 

Məxmərək 

12-15 aylarda 

6 yaşında 

 

 

 

Hepatit 

В(rekombinant 

Endjeriks B, 

Kombiotex 

LTD, HB-

VAX Ilvəb.) 

1 -ci doza - 4 və5 aylığında 

AGDT-2 və OPV-2 ilə 

birlikdə;  

2-ci doza  6 aylığında AGDT 

0,3 və OPV-3 ilə birlikdə; 

3-cü doza - 12 aylığında diri 

qızılca peyvəndi ilə birlkdə 

Şərh: xəstə və virus gəzdirici analardan 

olan uşaqların В hepatiti əleyhinə  

peyvəndləşdirilmələri onların  

həyatlarının birinci 24 saatından 

başlayaraq 0,1 və 6 aylıq sxemi üzrə 

aparılır 

 

 

 

Peyvənd  alan  uşaq  həkim  tərəfindən  (feldşer  məntəqələrində  feldşer 

tərəfindən)  mütləq  müayinədən  keçməlidir.  Peyvənd  aparılan  gün  uşaq  yenidən 

diqqətlə  müayinə  edilir,  bədəninin  temperaturu  ölçülür.  Peyvənd  ancaq  sağlam 

uşaqlar  üzərində  aparılır.Нər  hansı  kəskin  xəstəlik  keçirmiş  uşağa  peyvəndin 

aparılması həkim tərəfindən qərara alınır, lakin peyvənd klinikisağalmadan bir ay 

sonra  aparıla  bilinər.  Bu  qaydaya  ciddi  riayət  olunmalıdır,  çünki  hər  hansı 

peyvəndləşdirilmədə  uşaq  orqanizmində  nəinki  immunoloji  dəyişiklik,  həm  də 

müxtəlif  orqan  və  sistemlərin  funksiyası  da  dəyişilir.  Peyvənd  uşaq  üçün  “ciddi 

bioloji əməliyyat”sayılır (P.F.Zdrodovski). 

---