I uşaq xəSTƏLİKLƏRİ kafedrasi tibb üzrə elmlər doktoru, professor S. M. Qasımova

---

 

AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI SƏHİYYƏ NAZİRLİYİ 

AZƏRBAYCAN TİBB UNİVERSİTETİ 

I UŞAQ XƏSTƏLİKLƏRİ KAFEDRASI 

 

Tibb üzrə elmlər doktoru, professor S.M.Qasımova 

Əməkdar elm xadimi, professor N.C.Quliyev 

 

ERKƏN YAŞLI UŞAQLARDA  

PNEVMONİYALARA DAİR PRAKTİK TÖVSİYYƏLƏR  

(tədris-metodik vəsait) 

 

 

Bakı 2017 

---

2 

 

Tərtib edənlər: 

 

Tibb üzrə elmlər doktoru, professor   

 

 

S.M.QASIMOVA  

 

 

Əməkdar elm xadimi, 

tibb elmləri doktoru, professor  

 

 

 

N.C.QULİYEV 

 

 

 

Rəyçilər:    

 

 

 

 

 

 

 

ATU-nun III Uşaq xəstəlikləri kafedrasının 

tibb üzrə elmlər doktoru   

 

 

 

 

F.O.SEYİDBƏYOVA 

 

ATU-nun III Uşaq xəstəlikləri kafedrasının 

tibb elmləri doktoru 

 

 

 

 

 

H.Ə.QURBANOV 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

3 

 

M Ü N D Ə R İ C A T  

 

Ön söz .............................................................................................................

  2 

Qısaldılmış terminlərin siyahısı ...................................................................  4 

Giriş  ...............................................................................................................  5 

Tənəffüs aktının fiziologiyası və ümumi müddəalar.......................................  6 

Tənəffüs pozuntularının və çatışmazlığının əsas səbəbləri, klinik  

 

əlamətləri.........................................................................................................  13 

Pnevmoniyanın etologiyası, inkişafına  səbəb olan  risk faktorları ................ 

Pnevmoniyanın əsas patogenetik istiqamətləri, klinik əlamətləri ................... 

15 

19 

Müalicə strategiyası və  taktikası, profilaktika tədbirləri ................................  24 

Diaqnostik açıqlamalar (baxış, palpasiya, perkussiya, auskultasiya,  

 

laborator və instrumental müayinələr) ............................................................  32 

Əlavələr ...........................................................................................................  58 

Testlər .............................................................................................................  73 

Ədəbiyyat .......................................................................................................  77 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

4 

 

Ön söz 

 

Tədris-metodik  vəsait  Azərbaycan  Tibb  Universitetinin    I  Uşaq  xəstəlikləri 

kafedrasında  professor  t.ü.e.d.  S.M.Qasımova  və  ə.e.x.,  prof.  N.C.Quliyev 

tərəfindən  tərtib  olunmuşdur.  Təqdim  edilən  vəsaitdə  məqsəd  kimi  bəşəri  xəstəlik 

olan  pnevmoniyaların  əsas  aspektləri-etiopatogenezi,  uşaqlarda  xəstəliyə 

meyilliliyin əsas faktorları, diaqnostikası, klinika və müalicəsinin  incəlikləri əksini 

tapmışdır,  spesifik  və  qeyri-spesifik  profilaktik  tədbirlər  diqqət  mərkəzində  

olmuşdur.  

 

Klinik  müşahidələr  və  elmi  tədqiqatlar  əsasında  pnevmoniyanın  müasir 

zamanda effektli müalicə taktikası öz əksini tapmışdır.  

 

Pnevmoniya-  dünyada  5  yaşa  qədər  körpələrin  ölüm  faizinin  15%-ni  təşkil 

edir.  Mövzu  ilə  əlaqəli  çoxsaylı  ədəbi  qaynaqlarının  olmasına    baxmayaraq 

problemin  pediatriya  gündəmində  aparıcı  yer  tutması  mövzuya  müraciət  etmənin 

zərurətini  əsaslandırır.  Tibbi  xidmətə  və  müalicəsinə  dövlət  tərəfindən  ayrılan 

vəsaitlər, xərclər, pnevmoniyalı uşaqlara  baxmaq üçün analara verilən ayırmalar, 

xəstəliyin profilaktikasının iqtisadi  səmərəliliyinin göstəricisidir.  

Ödənilən  kompensasiyalar  xəstəliyin  cəmiyyətə  ciddi  iqtisadi  zərər 

vurmasından xəbər verir. 

Vəsait  tibb  təhsili  verən  Universitetlərin  tələbələri,  rezidentləri  və  həkim-

pediatrları üçün nəzərdə tutulmuşdur.  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---