H,N. Rzayev tarix el/nhri namizədi, Bakı Avrasiya Universiteti beynəlxalq
Yüklə 3,7 Mb. Pdf görüntüsü
|
yeməkləri və naharlar təşkil edilir. Belə qeyri-rəsmi görüşlər zamanı mövqelər dəqiqləşdirilir, bu və ya digər dövlətə təsir göstərilir, bir sıra məsələlərdə - rəsmi şəraitdə bunlar üzrə razılığa gəlmək olmamışsa, mövqelərin yaxınlaşması baş verir. İkitərəfli görüşləri, bu və ya digər ölkəyə rəsmi səfərləri də buraya aid etmək olar. Nəhayət, səfirlikdə, səfirin, müşavirin evində qəbulların təşkili də ünsiyyətin və informasiya toplamağın mühüm vasitəsidir. Səfirliyin bütün işi və ya ölkədə konkret şəraitdə onun qarşısında duran vəzifələrdən asılı olaraq belə qəbullar, adətən, əvvəlcədən planlaşdırılır. Belə qəbulların təşkilinin bütün ölkələr tərəfindən qəbul edilmiş protokol qaydaları mövcuddur. Bu qəbulların hər biri, adətən, müəyyən vaxtlarda təşkil edilir. Belə ki, əvvəldə qeyd elədiyimiz kimi: səhər yeməyi saat 12:00 - 15:00 arasında, çox vaxt saat 13:00-da, nahar saat 20:00- 21:00 arasında, çay saatı 16:00- 18:00 arasında, kokteyl və "a lya furşet** ( stol üzərində yüngül qəlyanaltı və başqa şeylər olmaqla) saat 17:00-20:00 arasında, bəzən lap gec (xüsusilə dövlət və ya hökümət başçılarının gəlməsi ilə əlaqədar böyük qəbullar) təşkil edilir. Bəzi ölkələrdə (məsələn, Fransada) yüksək qonaqların təntənəli qəbulu zamanı nümayəndəliklərin başçıları üçün nahar təşkil edilir, nahardan sonra “kokteyl” tipli qəbul keçirilir ki, buraya daha çox qonaq dəvət edilir. Onlar isə əsas qonaqlar stol arxasından qalxanda (adətən, saat 22:00-da) gəlirlər. Hər qəbuldan əvvəl dəvət edənlə, dəvət olunan tərəflər təxminən eyni sayda olmaqla dəvət olunanların siyahısı tutulur (bu, kiçik qəbullar, səhər yeməyi və nahar təşkil edilərkən xüsusi əhəmiyyət kəsb edir, çünki bütün dəvət olunanların arxasında müvafiq şəkildə oturmağı tələb olunur). Bütün dəvət olunanlara əvvəlcədən adətən bir həftədən gec olmayaraq, müəyyən formada dəvətnamə göndərilir, bu dəvətnamələrdə qəbulun yeri və vaxtı, həmçinin geyim forması (adi səhər kostyumu, smokinq, frak, forma) göstərilir. Bu dəvətnamələrdə, adətən dəvətin qəbul edilməsi haqqında məlumat vermək xahiş olunur. Hər qəbul üçün müvafiq yer hazırlanır, menyu tərtib edilir.
yemək dəstləri müəyyən qaydada düzülür, dəvət olunanların rütbəsinə və qəbul zamanı aparılacaq söhbətlərin maraq dairəsinə uyğun olaraq kimin harada oturacağı müəyyən edilir. Ümumi qayda var ki, səhər yeməyi və naharda ancaq kişilər iştirak edirsə, ev sahibindən sağ tərəfdə əsas qonaq əyləşir. Əgər qonaqlar həyat yoldaşları ilə birgə dəvət olunurlarsa, ev sahibəsinin sağ tərəfində əsas qonaq, ev sahibinin sol tərəfində isə əsas qonağın xanımı əyləşir. Qonaqlar stol ətrafında yerləşdirilərkən bu qaydaya əməl edilir - ev sahibinə və onun xanımına yaxın yerlər ən hörmətli yerlər hesab olunur; ev sahibi və onun xanımdan uzaqlaşdıqca yerlər daha az hörmətli sayılır. Qadınla yanaşı (imkan dairəsində) qadın əyləşmir, ər ilə arvad yanaşı əyləşir. Qonaqlar yerləşdirilərkən yanaşı oturan qonaqların hansı dili bilmələri nəzərə alınmalıdır. Hər dəvət olunanın yeri stol üzərindəki onun soyadı yazılmış kartoçka ilə göstərilir, girişdə isə kiçik stol olur ki, dəvət olunan qonaqların stol arxasında yerləşdirilməsinin sxemi bu stolun üzərinə qoyulur. Qəbulda göstərilən xidmətin beynəlxalq protokol praktikasında hamı tərəfindən qəbul olunan və bütün ölkələrdə əməl edilən çoxsaylı detalları və nəzakət qaydaları mövcuddur. Diplomatik nümayəndəliklərin hüquq və
vəzifələrinin aydınlaşdırılması da zəruridir. Müəyyən bir ölkədə dövləti təmsil edən ali şəxs diplomatik nümayəndəliyin başçısı - səfirdir. Ümumi bir qayda vardır ki, özünün bu ölkədə daimi və ya müvəqqəti nümayəndəsi olan bütün təşkilatlar öz fəaliyyətlərini səfirlə razılaşdırmalıdırlar. Ölkəyə gələn bütün nümayəndə heyətləri və ayrı-ayrı şəxslər öz fəaliyyətlərini səfir ilə razılaşdırırlar, çünki bu dövlətin ərazisində onların bütün fəaliyyətləri üçün öz dövlətinin başçısı, höküməti qarşısında səfir tam məsuliyyət daşıyır. Səfir xaricdə dövləti təmsil etdiyi üçün ona geniş hüquqlar verilir. Səfirlikdə, həmçinin təmsil etdiyi ölkənin bu dövlətin ərazisindəki vətəndaşları arasında baş verən bütün hadisələr səfirin səlahiyyətinə daxildir. Tam səlahiyyətə malik və daha təcrübəli işçi kimi səfir bu ölkəyə ezam edilmiş həmvətənlərini təlimatlandırmalı, öz dövlətinə dəyə biləcək ziyanın qarşısını almaq məqsədilə bütün
işçilərin hərəkətlərinin müşahidə olunmasını təmin etməlidir. Səfirin hər bir göstərişi dövlətin bu ölkədəki bütün vətəndaşları üçün məcburidir. Səfirliyin müşavirləri idarələrində olan iş sahələrinə (siyasi, iqtisadi, mədəni münasibətlər və s.) səfirin nəzarəti ilə müstəqil surətdə rəhbərlik etmək hüququna malikdirlər. Müşavirlərdən biri, adətən işlər müvəkkili olaraq qalır, səfir səfərdə olarkən və ya səfirlikdə olmadıqda səfirin müvafiq hüquqlarından İstifadə edərək səfirliyin işi üçün tam məsuliyyət daşıyır. Səfirliyin digər diplomatik işçiləri (katiblər, attaşe) adətən səfirliyin işinin müəyyən sahəsi üçün cavabdeh olur və müvafiq hüquqlardan istifadə edirlər. Diplomatik işçilərdən başqa səfirlik və missiyalarda texniki- inzibati işçilər və nümayəndəliyə xidmət edən personal olur. Bu personalın bir hissəsi səfirliyin yerləşdiyi ölkədə akkreditə edilmiş dövlətin vətəndaşlarıolan bütün diplomatik əməkdaşlar, texniki- inzabati işçilər, onlarla bir yerdə yaşayan ailə üzvləri, bir qayda olaraq, vəzifə borclarını yerinə yetirərkən göstərdikləri fəaliyyət dairəsində əsas imtiyaz və immunitetlərdən istifadə edirlər. Vəzifə borclarından kənar fəaliyyətlərində onlar yerləşdikləri dövlətin və inzibati yurisdiksiyasında olurlar. Nümayəndəliyin yerləşdiyi dövlət istənilən vaxt akkreditə edən dövlətə məlumat verə bilər ki, nümayəndəliyin başçısı və ya hər hansı əməkdaşı persona non qratadır (arzuolunmaz). Həm də bu zaman o öz qərarım əsaslandırmaya da bilər. Həmin diplomatik işçi arzuolunmaz şəxs elan olunduqdan sonra akkreditə edən dövlət onu geri çağırmalı və ya nümayəndəlikdə onun diplomatik fəaliyyətini dayandırmalıdır. Bununla belə, nümayəndəliyin yerləşdiyi dövlət nümayəndəliyin və onun əməkdaşlarının öz vəzifələrini yerinə yetirməsinə yardım etməli, onların yerləşdiyi ölkədə və öz dövlətlərilə rəsmi əlaqələrini qorumalıdır. Hətta müharibə zamanı belə, nümayəndəliyin yerləşdiyi dövlət nümayəndəlik əməkdaşlarının (ailələri ilə birlikdə) tezliklə vətənə qayıtmalarına kömək etməlidir. 44 Yüklə 3,7 Mb. Dostları ilə paylaş:
|