H,N. Rzayev tarix el/nhri namizədi, Bakı Avrasiya Universiteti beynəlxalq
Yüklə 3,7 Mb. Pdf görüntüsü
|
iqtisadi İnkişaf Nazirliyi (xarici investisiyalar və beynəlxalq iqtisadi əməkdaşlıq departamenti), Dövlət Gömrük Komitəsi və b. aiddir. Digər nazirlik və idarələr də dövlətdaxili qanunvericiliklə müəyyən edilmiş səlahiyyətləri çərçivəsində dövləti onun xarici əlaqələrində təmsil edirlər. Xarici nümayəndəliyin yerləşdiyi ölkənin müxtəlif idarələri ilə əlaqələrinin bütün ölkələrdə mövcud olan ümumi qaydaları əsasən bunlardır; xarici dövlətin hər bir nümayəndəliyi müvafiq idarələrlə və rəsmi təşkilatlarla məişət məsələlərindən başqa bütün məsələlər üzrə əlaqələrini Xarici İşlər Nazirliyi vasitəsilə həyata keçirir. Məişətə aid məsələlərdə yəni xəstəxanadan, ticarət müəssisələrindən, poçtadan, teleqrafdan istifadəni bir qayda olaraq, xarici nümayəndəliklər özləri yaradırlar. Rəsmi idarə və təşkilatlarla diplomatik nümayəndəlik yerləşdiyi ölkənin Xarici İşlər Nazirliyi vasitəsilə əlaqə saxlayır. Bu qayda beynəlxalq təcrübə və beynəlxalq hüquqla müəyyən edilmiş, hamı tərəfindən qəbul edilmiş dövlətin daxili işlərinə qarışmamaq prinsipindən irəli gəlir. Səfirin (diplomatik nümayəndənin) və səfirliyin diplomatik heyətinin rəsmi və İctimai dairələrlə əlaqəsi səfir dövlət başçısına etimadnamə təqdim etdikdən sonra başlayır. Buna qədər isə səfir və səfirlik dövlət və ictimai təşkilatlarla əlaqəyə girmir. Səfir etimadnaməni təqdim etdikdən sonra səfirlik işə başlamış hesab edilir... Etimadnamə təqdim edildikdən sonra səfirin adından bu dövlətin diplomatik münasibətlərdə olduğu ölkələrin səfirlik və missiya başçılarına səfirin adından şəxsi nota göndərilir. Belə bir nota, əgər bu siyasi cəhətdən məqsədə uyğundursa, diplomatik münasibətlərin olmadığı ölkə səfirliklərinə də göndərilə bilər. Notada məlumat verilir ki, filan tarixdə səfir ölkə başçısına öz etimadnamə sini təqdim etmişdir və onlarla rəsmi əlaqə saxlamağa şad olardı. Bu cür notanın mətni yerləşdiyi ölkə ilə diplomatik münasibətlərin vəziyyəti nəzərə alınmaqla tərtib edilir. Əgər siyasi cəhətdən ziddiyyət döğurmazsa, belə bir nota diplomatik korpusun diayeninə də göndərilə bilər. Bundan sonra ölkədəki protokol qaydalarına müvafiq olaraq 39 rəsmi şəxslərin - xarici işlər nazirinin, nazirin müavinlərinin, şöbə müdirlərinin görüşlərinə getmək olar. Yerləşdiyi ölkənin müxtəlif dairələri ilə daha geniş əlaqələr yaratmaqda maraqlı olan səfirlik imkan düşdükcə, təkcə XİN çərçivəsində yox, bütün nazirlərlə, ölkənin daha çox nüfuzlu şəxsləri - parlament sədri, parlament fraksiyalarının rəhbərləri ilə tanış olmaq və gələcəkdə onlarla şəxsi əlaqələri davam etdirmək, qəbullara, kinofılmlərə baxışlara dəvət etmək üçün görüşlər keçirir. Səfirin getdiyi görüşlər heç də həmişə protokol səciyyəsi daşımır. Bu səfirin özündən asılıdır. Ümumi qayda belədir ki, protokol görüşünə nəzakət xatirinə gedilir və bu görüşdə, adətən mühüm məsələlərə toxunulmur. Bununla belə imkan yaranarsa və münasib olarsa, məsələn, səfirliyi maraqlandıran məsələlərlə məşğul olan hər hansı nazirlə görüşdə, bəzən səfir təbiidir ki, təkid etmədən bu məsələlərə toxunur., nazir isə lütfkarlıqla səfiri maraqlandıran suallara cavab verir. Nazirləri parlament sədri, əsas parlament fraksiyalarının liderləri və nəhayət,səfirin təmsil etdiyi ölkə ilə münasibəti olan Ölkələrin səfirləri ilə söhbətlərdən bacarıqla istifadə edilərsə, bu münasibətləri yaxşılaşdırır. Məhz bu baxımdan həmin söhbətlər mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Eyni zamanda bu söhbətlər yerləşdiyi ölkənin daxili vəziyyəti və xarici siyasəti haqqında zəngin informasiya verə bilər ki, bu da adətən, səfirliyin diplomatik fəaliyyəti üçün ciddi bazanı təşkil edir. Bundan əlavə bu söhbəti aparılan adamlar haqqında təsəvvür yaranır ki, səfirliyin gələcək işi üçün bunun mühüm əhəmiyyəti vardır. Səfirlər dövlət və ictimai xadimlər ilə görüşlər nəticəsində səfirliyin məşğul olacağı bir çox məsələlər haqqında təsəvvür yaranır. Bir çox səfirliklərin təcrübəsi göstərir ki, iki-üç ay ərzində bu ölkədəki hadisələrin inkişafını əsasən başa düşmək və sonralar bu görüşləri daha da dərinləşdirməklə müşahidə etmək olar. Bütün diplomatik heyətin bu söhbət və görüşləri nəzərə alması xeyirli olar. Buna görə də müşavirlərin və ya bütün diplomatik heyətin icrasında
hər hansı səfir və ya nazirlə söhbətdə nəyin maraqlı olması haqqında qısa məlumatı çatdırmağı, bu söhbətlərin protokollarını səfirliyin diplomatik heyətinə oxumaq üçün verilməsini bəzi səfirlər məqsədəuyğun hesab edirlər. Səfirin vizitlərindən sonra, adətən, səfirliyin digər işçiləri başqa səfirliklərin müvafiq işçiləri ilə tanış olurlar. Müşavirlər müşavirləri, birinci katiblər birinci katibləri və s. ziyarət edirlər. Səfirliyin müvafiq işçilərinin vizitindən sonra digər səfirliyin işçiləri cavab viziti edirlər. Bu, artıq digər ölkənin həmin nümayəndəsi ilə ikinci görüşdür və bu görüşdə birinci görüşdəki söhbəti davam etdirmək olar. Lakin bunu da nəzərə almaq lazımdır ki, bu görüşlər zamanı hər iki tərəf informasiya mübadiləsi edir. Digər ölkələrin təcmbəli səfir və diplomatik işçilərini təbii ki, həmkarlarının təmsil etdiyi ölkə haqqında bir sıra məsələlər, bu ölkənin siyasəti maraqlandırır, nə isə aydınlaşdırmaq istəyirlər. Bu söhbətlərdə qarşılıqlı surətdə fikir və informasiya mübadiləsi edilir, mübadilınin xeyirli olub-olmaması həmsöhbətlərin təcrübə və diplomatik bacarığından asılıdır. Beləliklə, diplomatik korpusa belə ünsiyyətdən diplomatlar çox böyük mənfəət əldə edir və sistematik kontaktlar yolu ilə bu əlaqələri gələcəkdə davam etdirirlər. Adətən, diplomatik təcrübə göstərdiyi kimi bütün danışıqlar yazılır, bu yazılardan təkcə səfirlik daxilində istifadə olunmur, həm də mərkəzə göndərilir. Yerləşdiyi ölkədə nümayəndəliyin xarici ünsiyyət formalarına hökümətin, XİN-in, səfirliklərin təşkil etdiyi rəsmi qəbullarda iştirakı da aid etmək olar. Ölkələr arasında münasibətlərin yaxşılaşdırılması və qiymətli informasiyaların alınması üçün şəxsi kontaktların yaranmasında bu qəbullar əhəmiyyətlidir. Bu hər bir öhdəlikdən azad ünsiyyət formasıdır. Bundan bütün diplomatlar istifadə edirlər. Elə buna görə də çox halda böyük məsələlər qəbullarda həll edilir, çətinlik ortaya çıxdıqda isə bu çətinliyi aradan qaldırmaq üçün xüsusi qəbul təşkil edilir. BMT Baş Məclisinin sessiyaları, müxtəlif beynəlxalq müşavirələr zamanı, adətən ayrı-ayrı kateqoriyalı səfirlər, dövlət nümayəndələri üçün qəbullar, səhər
Yüklə 3,7 Mb. Dostları ilə paylaş:
|