Hakemli Bu makale hakem incelemesinden geçmiştir ve TÜBİtak–ulakbim veri Tabanında indekslenmektedir



Yüklə 183,1 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə8/9
tarix06.02.2018
ölçüsü183,1 Kb.
#26797
1   2   3   4   5   6   7   8   9

5941 Sayılı Çek Kanunu’nda Düzenlenen İdari ve Cezai Yaptırımlar / Ş. DEMİR

238


Ankara Barosu Dergisi  2013/ 1

HAKEML


İ

gibi hazırlık işlemleri yapmak gerektiğinden bu suç teşebbüse uygun ve 

kasten işlenebilen bir suçtur

[43]


.

•  ÇK m. 7/3, ÇK m. 2/3’te düzenlenen yükümlülüklere aykırı olarak bankaya 

gerçek dışı beyanda bulunan kişinin, üç aydan iki yıla kadar hapis cezası ile 

cezalandırılacağını düzenlemiştir. Bu suç, fail bankaya bilerek ve isteyerek 

gerçeğe aykırı beyanda bulunabileceğinden kasten işlenebilecek bir suçtur

[44]


Ayrıca ÇK m. 7/3, çek başvurusunda bulunanlardan beyanname almadan 

veya beyanname almasına rağmen, hakkında çek düzenleme ve çek hesabı 

açma yasağı bulunan kişilere veya bu kişilerin yönetim organında görev 

yaptığı veya temsilcisi ya da imza yetkilisi olduğu tüzel kişilere çek defteri 

veren banka görevlilerinin, elli günden yüz elli güne kadar adli para cezası 

ile cezalandırılacağını düzenlemiştir. Suç işlenişi itibariyle hazırlık hareketle-

rini gerektirdiğinden teşebbüse uygun ve kasten işlenebilecek bir suçtur

[45]

.

•  ÇK m. 7/4 kısmen veya tamamen karşılığı bulunmayan bir çekle ilgili 



olarak, ibraz eden hamil talep etmesine rağmen, karşılıksızdır işlemi yap-

mayan banka görevlisinin, şikâyet üzerine bir yıla kadar hapis cezası ile 

cezalandırılacağını düzenlemiştir. Bu suç banka görevlisinin çekin kısmen 

veya tamamen karşılıksız olduğunu bilmesine rağmen, kasten çeke karşı-

lıksızdır işlemi yapmamasıyla oluşan bir suçtur

[46]


.

•  ÇK m. 7/5 karşılığı tahsil edilmek üzere bankaya ibraz edilen çekin karşılığı 

hesapta bulunmasına rağmen, hamile ödeme yapmayan ya da bankanın 

kanunen ödemekle yükümlü olduğu miktarı ödemeyen banka görevlisinin

şikâyet üzerine bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılacağını düzenlemiş-

tir. Bu fıkrada düzenlenen suç sadece banka görevlisi tarafından ve kasten 

işlenebilecek bir suçtur

[47]


.

•  ÇK m. 7/6 hakkında çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı kararı veril-

miş olan bir kişinin, çek düzenlemesi halinde, işlediği fiil daha ağır cezayı 

gerektiren başka bir suç oluşturmadığı takdirde, bir yıldan üç yıla kadar 

hapis cezası ile cezalandırılacağı düzenlenmiştir. Bu suç kasten işlenebilecek 

teşebbüse uygun olmayan bir suçtur

[48]

.

•  ÇK m. 7/7 hakkında çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı kararı 



verilmiş olan bir kişi adına bilerek ve isteyerek çek hesabı açan banka 

[43]  Şen/Malbeleği, s. 59-60; Pulaşlı, s. 334; Kırca, s. 10.

[44]  Pulaşlı, s. 334; Şen/Malbeleği, s. 60.

[45]  Şen/Malbeleği, s. 60; Pulaşlı, s. 334.

[46]  Öztan, s. 307; Şen/Malbeleği, s. 82-83.

[47]  Şen/Malbeleği, s. 60-61.

[48]  Pulaşlı, s. 334; Öztan, s. 312; Şen/Malbeleği, s. 61; Can, s. 195; Ağar/Sandal s. 133.



5941 Sayılı Çek Kanunu’nda Düzenlenen İdari ve Cezai Yaptırımlar / Ş. DEMİR

239


2013/ 1  Ankara Barosu Dergisi

HAKEML


İ

görevlisinin, üç aydan bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılacağını 

düzenlemiştir. Bu fıkrada düzenlenen suç sadece banka görevlisi tarafın-

dan ve kasten işlenebilecek bir suçtur

[49]

. Suçun işlenmesi başvuru kabul 



etmek ve işlemleri başlatmak gibi hazırlık hareketlerini gerektirdiğinden 

teşebbüse uygundur.

•  ÇK m. 7/8 çek defteri basmaya veya bastırmaya kanunen yetkili kılınanlar 

dışında çek defteri basanların ve bastıranların iki yıldan beş yıla kadar hapis 

ve bin beş yüz güne kadar adli para cezasıyla cezalandırılacağı düzenlemiş-

tir. Burada düzenlenen suç esasında bir tür sahtecilik suçudur ve kanunen 

yetkilendirilmemiş kişilerce kasten ve teşebbüse uygun olabilecek şekilde, 

sahte çek basılması ve bastırılması fiilini cezalandırmaktadır

[50]

.

•  ÇK m. 7/9 “hamiline” ibresi çek üzerinde açıkça basılmış çek kullanma-



dan, hamiline çek düzenleyen kişinin, bu şekilde düzenlediği her bir çekle 

yaprağı için, Cumhuriyet savcısı tarafından üç yüz Türk Lirasından üç bin 

Türk Lirasına kadar idari para cezası ile cezalandırılacağını düzenlemiştir. 

Bu fiil 6273 sayılı yasayla yapılan değişiklikten önce bir yıla kadar hapis 

cezası gerektiren bir suç olarak düzenlenmişti. Fakat ticari hayatta hami-

line çek yazmak yaygın bir uygulama olduğundan çok fazla kişi hakkında 

soruşturma ve kovuşturma başlatılması, fiilin suç olmaktan çıkarılarak idari 

yaptırıma bağlanmasına neden olmuştur

[51]

.

•  ÇK m. 7/10, ÇK m. 2’ye göre sağlanması ve saklanması gereken bilgi ve 



belgelere ilişkin hükmüne aykırı hareket eden veya çekin karşılıksız çıkması 

halinde hesap sahibinin banka kayıtlarındaki adreslerini, hamil tarafından 

istenmesine rağmen vermeyen bankaya, Cumhuriyet savcısı tarafından beş 

yüz Türk Lirasından beş bin Türk Lirasına kadar idari para cezası verileceği 

düzenlenmiştir

[52]


. Bu fıkrada düzenlenen fiil her ne kadar bir banka görev-

lisi tarafından işlenebilecek olsa da kanun koyucu idari yaptırımı bankaya 

uygulamayı tercih etmiştir.

[49]  Öztan, s. 316; Şen/Malbeleği, s. 62; Can, s. 195.

[50]  Şen/Malbeleği, s. 62.

[51]  Pulaşlı, s. 333, 339; Şen/Malbeleği, s. 62-63; Kırca, s. 11; Ağar/Sandal s. 132; Ayrıntılı 

değerlendirme için bkz. Gedik, Doğan: “Hamiline Çek Defteri Yaprağını Kullanmadan 

Hamiline Çek Düzenleme Suçu”, Terazi Hukuk Dergisi Mayıs 2011 S. 57, s. 20-27; Narbay, 

s. 80.


[52]  Öztan, s. 316; Şen/Malbeleği, s. 64.


Yüklə 183,1 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©www.genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə