Hakemli Bu makale hakem incelemesinden geçmiştir ve TÜBİtak–ulakbim veri Tabanında indekslenmektedir
Yüklə 183,1 Kb. Pdf görüntüsü
|
5941 Sayılı Çek Kanunu’nda Düzenlenen İdari ve Cezai Yaptırımlar / Ş. DEMİR 232
Ankara Barosu Dergisi 2013/ 1 HAKEML
İ veya talimatı verilmediği sürece suçun oluşmasını engellemez. Aynı şekilde çek hesabında yeterli para olmasına rağmen hesabın rehinli veya hacizli olması halinde de çekin karşılığı ödenemeyeceğinden karşılıksız çek fiili oluşur [25] .
e) Hamilin Çeke Karşılıksızdır İşlemi Yapılması Talebi ve Durumun Usulüne Uygun Olarak Tespiti Son olarak karşılıksız çek fiilinin oluşması için çekin karşılığının ibrazı anında hazır bulunmaması unsuru yanında, yetkili hamilin çeke karşılıksızdır işlemi yapılmasını talep etmesi gerekir. Hamil dilerse karşılıksız çek işlemi yaptırmaz [26]
. Karşılıksızdır işlemi, çekin arka yüzüne tahsil için bankaya ibraz edildiği tarih, hesap durumu, bankanın yükümlülüğü çerçevesinde hamile ödediği tutar ve ibraz edenin adı ve soyadı yazılmak, bedel tüzel kişi adına tahsil ediliyorsa bu husus belirtilmek ve ibraz eden ile banka yetkilisi tarafından birlikte imzalanmak suretiyle yapılır. Fakat hamilin, çeke uygulanan karşılıksız- dır işlemini onayladığı anlamına gelen -banka görevlisi tarafından çek üzerine yazılan- hususların altını imzalamaktan kaçınması halinde karşılıksızdır işlemi yapılamaz (m. 3/4) [27] .
2) Karşılıksız Çek Fiilinden Doğan İdari Yaptırımın Sorumlusu ÇK’nda 6273 sayılı Kanun ile yapılan değişiklik, karşılıksız çek fiili nedeniyle ortaya çıkan ceza sorumluluğunu ortadan kaldırarak idari yaptırım sorumlulu- ğuna dönüştürmüştür. Buna göre düzenleme tarihine göre süresi içinde ibraz edildiği halde düzenledikleri çekle ilgili olarak karşılıksızdır işlemi yapılan gerçek ve tüzel kişiler hakkında hamilin talepte bulunması üzerine, Cumhu- riyet savcısı tarafından, her bir çekle ilgili olarak çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı kararı verilir (m. 5/1). Değişiklikten önce cezai sorumluluk, tüzel kişilerin mali sorumlularının araştırılması sonucunda tespit edilen bir gerçek kişiye ait olmasına rağmen; fiilin cezai sorumluluk gerektiren bir suç olmaktan çıkarılması nedeniyle, artık tüzel kişilik hakkında da doğrudan idari yaptırım uygulanmasının yolu açılmıştır [28] .
kişiyi temsilci veya vekil tayin edemezler. Bu kurala aykırı olarak temsilci veya vekil sıfatıyla düzenlenen çeklerden dolayı doğacak hukuki ve idari yaptırım sorumluluğu çek hesabı sahibine ait olacaktır (m. 5/3). [25] Öztan, s. 310-311; Keskin, s. 93; Bahtiyar, s. 162-163; Kendigelen, s. 339-343; Keskin- Kiziroğlu, agm. [26] Pulaşlı, s. 377-378; Öztan, s. 307; Kendigelen, s. 343-344; Kırca, s. 15; Ağar/Sandal s. 57-59. [27] Öztan, s. 307; Pulaşlı, s. 376-377; Kendigelen, s. 343-344; Keskin-Kiziroğlu, agm. [28] Pulaşlı, s. 334; Öztan, s. 312; Şen/Malbeleği, s. 32, 34; Ağar, agm. 5941 Sayılı Çek Kanunu’nda Düzenlenen İdari ve Cezai Yaptırımlar / Ş. DEMİR 233
2013/ 1 Ankara Barosu Dergisi HAKEML
İ 3) Karşılıksız Çek Fiilinin Sorumlusuna Uygulanacak Çek Düzenleme ve Çek Hesabı Açma Yasağı Kararı ve Sonuçları a) Çek Düzenleme ve Çek Hesabı Açma Yasağı Kararı Çek hakkında karşılıksızdır işlemi yapıldıktan sonra altı aylık hak düşürücü süre içinde hamilin talepte bulunması halinde, çek hesabı sahibi gerçek veya tüzel kişi hakkında, görevli Cumhuriyet savcısı tarafından, karşılıksız çıkan her bir çekle ilgili olarak çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı kararı verilir. Bu kararlar, karşılıksızdır işlemine tabi tutulan çekin düzenlenmesi suretiyle dolandırıcılık, belgede sahtecilik veya başka bir suçun işlenmesi hâlinde de verilir (m. 5/1) [29] .
bulunması gerekir: a. Hakkında çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı kararı verilen kişinin kimlik ve adresi,
Çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı kararı verilmesini gerektiren fiil,
Karşılıksız çek fiilinin işlendiğini ispata yarayacak bütün deliller, d. Karar tarihi ve kararı veren Cumhuriyet savcısının kimliği. Kararda, ayrıca karşılıksız çek fiili, işlendiği yer ve zaman gösterilerek açıklanır [30] .
kesinleşmesinin önündeki engelleri kaldırmak üzere olağan tebliğ usullerinin dışına çıkarak Cumhuriyet savcılığı tarafından verilen çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı kararının, hesap sahibi muhatap bankaya adres değişikliği bildirilmedikçe ilgilinin çek hesabı açıldığı sırada bildirdiği adrese Tebligat Kanunu m. 35’e göre tebliğ edileceği düzenlenmiştir. Tebligat Kanunu m. 35’e göre tebligat yapmanın bir sonucu olarak hesap sahibinin bankaya yanlış adres bildirilmesi veya adresi fiilen terkedilmiş olması hallerinde tebligat, tebliğ usulüne uyulmak şartıyla yapılmış sayılacaktır. b) Çek Düzenleme ve Çek Hesabı Açma Yasağı Kararının Sonuçları Çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı kararının bir sonucu olarak yasaklanmış gerçek veya tüzel kişi, elindeki bütün çek yapraklarını ait olduğu bankalara iade etmek zorundadır. Yasak kararı kalkmadıkça bu kişi adına yeni bir çek hesabı açılamaz (m. 5/6). [29] Öztan, s. 312; Şen/Malbeleği, s. 26 vd.; Can, s. 193; Ağar, agm. [30] Can, s. 194.
Yüklə 183,1 Kb. Dostları ilə paylaş:
|