Hakemli Bu makale hakem incelemesinden geçmiştir ve TÜBİtak–ulakbim veri Tabanında indekslenmektedir
Yüklə 183,1 Kb. Pdf görüntüsü
|
5941 Sayılı Çek Kanunu’nda Düzenlenen İdari ve Cezai Yaptırımlar / Ş. DEMİR 236
Ankara Barosu Dergisi 2013/ 1 HAKEML
İ • çekin bankaya ibraz edildiği yer Cumhuriyet savcısı, • çek hesabının açıldığı banka şubesinin bulunduğu yer Cumhuriyet savcısı, • çek hesabı sahibinin veya talepte bulunanın yerleşim yeri Cumhuriyet savcısı verilebilir. Görüldüğü gibi talepte bulunana yetkili savcılığı belirleme bakımından dört seçenek tanınmıştır. 2) Talep Hakkı ÇK m. 5/1 e göre süresi içinde ibraz edilen bir çek hakkında karşılıksızdır işlemi yapılmışsa, hamilin altı ay içinde talepte bulunması üzerine yetkili Cum- huriyet savcılığı tarafından çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı kararı verilir. Buradan da anlaşılacağı üzere karşılıksız çek fiilinde talep hakkı, düzgün ciro silsilesiyle çeki elinde bulunduran ve çeke karşılıksızdır işlemi yaptıran meşru hamildir. Çek karşılıksızdır işlemi gördükten sonra yapılan ciroyla ancak alacak devredilebilir fakat talep hakkı devredilemez. Talep hakkının çeke karşılıksızdır işlemi yapıldığı tarihten itibaren altı aylık süre içerisinde kullanılması gerekir. Altı aylık süre hak düşürücü süre olup savcılık tarafından re’sen dikkate alınır [39] .
3) Kanun Yolu 5941 sayılı ÇK’nda 6273 sayılı kanunla yapılan değişiklikten sonra Cum- huriyet savcılığı tarafından uygulanacak çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı kararlarına karşı gidilebilecek kanun yoluna ilişkin başvurular, 5326 sayılı Kabahatler Kanununa göre yapılır (m. 5/10). Kabahatler Kanunu (KK) m. 27 ila m. 31 arasında düzenlenen kanun yoluna ilişkin hükümlere göre, kanun yoluna gitmek isteyenler Cumhuriyet savcılığı tarafından verilen idari yaptırım kararının tebliğinden itibaren en geç on beş gün içerisinde Sulh Ceza mahkemesine başvuru yapabilirler [40]
. Kararın tebliğinden itibaren on beş günlük süre içerisinde kanun yoluna gidilmezse, Cumhuriyet savcısının verdiği karar kesinleşir (KK m. 27/1). İdari yaptırım kararına karşı bir mücbir sebep nede- niyle süresinde kanun yoluna gidilememişse mücbir sebebin ortadan kalktığı tarihten itibaren en geç yedi gün içinde sulh ceza mahkemesine başvurulabilir. Bu başvuru, kararın kesinleşmesini engellemez. Fakat başvuruyu inceleyen mahkeme kararın yerine getirilmesini durdurabilir (KK m. 27/2). Sulh ceza mahkemesine yapılacak başvuru, iki nüsha dilekçeyle idari yaptırıma maruz kalan kişi tarafından bizzat yapılabileceği gibi kanuni temsilci veya avukatı vası- tasıyla da yapılabilir (KK m. 27/3). Dilekçede, Cumhuriyet savcılığı tarafından verilen çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı kararlarına ilişkin bilgiler ve [39] Şen/Malbeleği, s. 47, 50-52, 79; Bahtiyar, s. 163. [40] Öztan, s. 313; Şen/Malbeleği, s. 52-53; Can, s. 195-196; Ağar, agm.
5941 Sayılı Çek Kanunu’nda Düzenlenen İdari ve Cezai Yaptırımlar / Ş. DEMİR 237
2013/ 1 Ankara Barosu Dergisi HAKEML
İ karara karşı ileri sürülen deliller açıkça gösterilir. Eğer mücbir sebebin varlığı nedeniyle gecikmiş bir başvuru yapılıyorsa dilekçede ayrıca, başvurunun süre- sinde yapılmasını engelleyen mücbir sebep ve mücbir sebebe ilişkin dayanaklar da gösterilir (KK m. 27/4). Talebi inceleyen sulh ceza mahkemesi, savcılığın verdiği idari yaptırım uygulanmasına ilişkin kararının usul ve kanuna uygun olup olmaması durum- larına göre, yasaklama kararının kaldırılmasına veya başvurunun reddine karar verir (KK m. 28/8,a,b). Mahkemenin verdiği son karara, tebliğinden itibaren yedi gün içinde CMK’na göre itiraz edilebilir. İtirazı dosya üzerinden inceleyen mahkeme, itirazın kabulüne veya reddine karar vererek kararı taraflara tebliğ eder (KK m. 29). Kanun yolu neticesinde mahkeme tarafından verilen karar, çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı kararının hukuka uygun olmadığı yönündeyse, Cumhuriyet savcılığı idari yaptırım kararını kaldırır ve TCMB nezdinde gerekli bildirimleri yapar (ÇK m. 5/8; m. 6). D. 5941 Sayılı Çek Kanunu’nda Düzenlenen Suçlar 5441 sayılı ÇK m. 5/1’de karşılıksız çekle ilgili idari yaptırımlar öngörmüş, Kanunda ayrıca bu idari yaptırımları destekleyecek şekilde ve çekin itibarının artırılması ve kayıt dışı ekonominin denetim altına alınmasına yönelik cezai hükümler de getirilmiştir [41]
. Aşağıda ÇK m. 7 ile düzenlenen suçlar ve unsurları incelenecektir. • ÇK m. 7/1 tacirin ticari işletmesiyle ilgili iş ve işlemlerinde, tacir olmayan kişinin çek defterini kullanarak çek düzenlemesi ve düzenletmesi fiili için altı aydan iki yıla kadar hapis cezası öngörmüştür. Bu suç kasten işlene- bileceğinden tacire ait olmayan çekin ne şekilde elde edildiğinin ve çek düzenlendiğinin önemi yoktur. Suç tacirin, tacir olmayan kişinin çekini ticari faaliyetinde kullanmasıyla oluşur [42] .
defterini veren banka görevlisinin elli günden yüz elli güne kadar adli para cezasıyla cezalandırılacağını düzenlemiştir. Failin suçu işleyebilmesi için öncelikle banka görevlisi olması ve başvuru sahiplerine çek defteri verme yetkisine sahip olması gerekir. Ayrıca banka görevlisi tacir olmadı- ğını bildiği bir kişiye, tacir kişiye verilmesi gereken çek defterini vermesi gerekir. Suçun işlenmesi için çek hesabı açmak ve başvuru kabul etmek [41] Şen/Malbeleği, s. 59. [42] Pulaşlı, s. 334; Şen/Malbeleği, s. 59. Yüklə 183,1 Kb. Dostları ilə paylaş:
|