22
gənclik həvəsi ilə çalışmaqda, bir-birindən maraqlı olan yeni
əsərlər yazıb yaratmaqdadır.
II aparıcı: Hər bir xalqın folkloru o xalqın güzgüsüdür. O
güzgüdə xalqın tarixi, dili, inancı, inanışı, adət və ənənələri
görünür. Bir xalqı çox yaxından anlamaq üçün o xalqın hər
şeydən əvvəl folklorunu öyrənmək gərəkdir. Professor Qəzənfər
Paşayev İraqda yaşadığı uzun illər boyunca həm İraq xalqını
yaxından tanıdı, həm də İraqda yaşayan-danışdıqları dilin
Azərbaycan dilindən fərqli olmayan İraq türkmanlarının
ədəbiyyat və folkloru üzrə tədqiqatını davam etdirdi. İraq
türkmanlarının
folklorunu
azərbaycanlı
qardaşlarımıza
çatdırmaq üçün tədqiqatçı alim, folklorşünas Qəzənfər Paşayev
böyük çətinliklərə qatlandı. Yorğunluq bilmədən yaradıcılığını
sürdürdü. Gözəl və unudulmayan əsərlər ortaya atdı. Qəzənfər
Paşayevin İraq türkmanları ilə əlaqəli çap etdirdiyi qiymətli
folklor kitabları, Oğuz kökündən və soyundan olan
azərbaycanlılara İraq türkmanlarının nə qədər bir-birilərinə dil
və folklor baxımından bağlı olduqlarını-yüzillər boyunca
zamanın qopartdığı qanlı və dumanlı qasırğalara baxmayaraq,
yenə də dədə misrasına, Dədə Qorquda, əzabkeş Nəsimiyə
Kərbalanın müqəddəs torpağında uyuyan böyük Füzuliyə olan
bağlılığlarını göstərmək üçün ölümsüz bir tarixdir.
I aparıcı: Kərküklü İrmağın doğru olaraq qeyd etdiyi kimi,
“Vətən torpağı kiçilib-genişlənə bilər, sərhədləri tükənə bilər,
hətta şan və şərəfi tapdalana bilər. Dini dəyişdirilə bilər, tarixi
təhrif edilə bilər”. Lakin dil folklor adlandırılan iki varlıq vardır
ki, həyat yaşadıqca yaşayır, xalqın keçmişi haqqında
təkzibolunmaz tarixi sənədə çevrilir. İraq-Türkman folklorunun
tarixi qiyməti, bizcə hər şeydən əvvəl bundadır. Bu gerçək tarixi
bizdən sonra gələn nəsillər oxuduqca öz xalqlarına, dillərinə,
tarixlərinə, adət-ənənələrinə, milli miraslarına, doğma torpağın
müqəddəsliyinə sayğılrını artıracaqlar.
Qəzənfər Paşayevin
23
“İraq-türkman folkloru” kitabına bənzər bir kitab indiyə qədər
nə İraq-türkmanlarının folkloru ilə məşğul olan xarici alim və
tədqiqatçılar tərəfindən yazılmışdır. Qəzənfər Paşayevin yazdığı
bu əsər hər kəs üçün sevgi və sevinc doğuran, könüllərdə
yaşayıb-unudulmayan, işıqlarla dolu bir hadisə kimi qalacaqdır.
II aparıcı: Qəzənfər Paşayevin Azərbaycan aşıq sənəti və aşıq
yaradıcılığına həsr etdiyi məqalələri və tərtib etdiyi kitabları
içtimaiyyətin rəğbətini qazanmışdır. Xüsusən də “Qoca
Azaflıyam” kitabı nəinki təkcə ölkəmizdə, eləcə də İranda və
Türkiyədə geniş şöhrət qazanmışdır. Q.
Paşayev ayrıca olaraq
maddi-mədəniyyət abidələrini yaşadan bir adamdır. O, sadəcə
Kərkük folklorunu tədqiq etməklə kifayətlənməmiş, silinməyə
üz tutan bu abidələri toplayaraq yaşatmağa və əzmli və qərarlı
davranmışdır. Bakının folklor qoxuyan İçərişəhərində əski bir ev
təmir etdirərək onu “İraq-Türkman ocağı” adı altında muzeyə
çevirmişdir. İçinə də bu qədər İraq türkləri haqqında İraqda,
Türkiyədə və Azərbaycanda yayınlanmış bütün kitab və
dərgiləri şüşəli vitrinlərdə sərgiləmişdir.
I aparıcı: Filologiya elmləri doktoru, professor Qəzənfər
Paşayev elmi maraq dairəsi çox geniş olan tanınmış Azərbaycan
alimlərindən
biridir.
Onun yaradıcılığına işıq salan
mütəxəsislərin yazısından görərik ki, Qəzənfər müəllimin 40-a
yaxın kitabı (monoqrafiyaları, tərtibləri tərcümə əsrələri),
çoxsaylı elmi və publisistik məqalələri, rəyləri vardır. Onu xarici
ölkələrdə ingilis, rus, türk və ərəb dillərində də xeyli kitab və
məqaləsi nəşr olunmuşdur. Bütün bunlar onu deməyə əsas verir
ki, professor Qəzənfər Paşayev öz alim ömrünün bu ahıl çağında
da xalqımız, ədəbiyyatımız və elmimiz üçün gənclik həvəsi ilə
çalışmaqda, bir-birindən maraqlı olan yeni əsərlər yazıb
yaratmaqdadır.
24
II aparıcı
:
Qəzənfər Paşayev zamanın ağır ruzigarlarının, tufan
və qasırğalarının yaddaşlardan qoparıb apara bilmədiyi, əsrlərin
və nəsillərin əmanət kimi yaşatdığı, sirli-soraqlı folklor
xəzinəsinə baş vurduqca qəlbində bir ilham çağlayır. O, yeni
güc və qüdrətlə qanadlanır... Professor Qəzənfər Paşayevin
çoxşaxəli fəaliyyətində xeyriyyəçilik, mesenatlıq həmişə razılıq
və minnətdarlıqla qarşılanır, təqdir olunur. Çətinə-dara düşənin
yanında olmaq, yıxılanı qaldırmaq istəyi onun təbiətində,
fitrətindədir. O, əsl xalq adamı, xalqın ürəyindən qopan, xalqla
nəfəs alan ziyalıdır. Qəzənfər Paşayevin çoxlarına örnək olan
mənalı həyatı, elmi, bədii yaradıcılığı ayrı-ayrı publisistik və
bədii əsərlərin mövzusuna çevrilmişdir. Oxucular tərəfindən
maraqla qarşılanan “Bu sevda ölüncədir”, “İraq bizə iraq deyil”
kitabları və görkəmli şair H.Kürdoğlunun ona həsr etdiyi
“Tovuzum mənim, Oğuzum mənim” poeması bu qəbildəndir.
I aparıcı: Professor Qəzənfər Paşayev fenomeni elmi və ədəbi
içtimaiyyət, eləcə də oxucular arasında mötəbər nüfuz rəmzinə
çevrilmişdir.O, klassik və müasir ədəbiyyatımızı, incəsənətimizi
geniş arenada-dünyada təmsil edən söz-sənət adamları haqqında
həmişə qürur duyğusu ilə söz açır. Müxtəlif dillərdə çap olunan
məqalələrində Azərbaycan elmini ləyaqətlə təmsil edir.
“Qəzənfər müəllimi tanıyanlar, dostları deyəcəklər ki, biz onun
bu adda əsərini görməmişik, oxumamışıq. Elə Qəzənfər müəllim
özü də bu adda kitab yazmadığını söyləyəcək.
Düşünürük ki, hər gün gördüyümüz, oxuduğumuz bu “İNSAN”
əsəri elə Qəzənfər müəllimin özüdür. Bəli, bu kitabı oxuduqca,
onunla tanış olduqca, ünsiyyət bağladıqca gözlərimiz önündə
özü bütöv, sözü bütöv, amalı yalnız yaxşılıq, xeyirxahlıq olan,
kimsənin qəlbini qırmayan, “əl tutmaq Əlidən qalıb” ideyasını
kredosuna çevirən, ödədiyindən ödənc gözləməyən, istəməyən,
əməlpərvər, ürəyiaçıq, mehriban, səmimi bir insan yüksəlir,
heykəlləşir: Qəzənfər Paşayev!” (Vüqar Əhməd).
25
I aparıcı: Məncə Qəzənfər Paşayevin insanlığına, iç dünyasına,
özü də sağlığında bundan böyük qiymət ola bilməz. Ömrünün
bir müdriklik zirvəsi də keçildi, 80 yaş arxada qaldı. Qarşıda isə
yeni zirvələr, yeni yaradıcılıq üfüqləri... Bu zirvələr də, üfüqlər
də ona “gəl-gəl” deyir. Gəlin, bu dəyərli şəxsiyyət, elm adamı
Qəzənfər Paşayevi 80-illik yubileyi münasıbəti ilə təbrik edək,
ona həyatda və yaradıcılığında yeni-yeni nailiyyətlər arzu edək.
Allah amanında, tanrı sevgisində, uğurlar qanadında!
Ədəbiyyat siyahısı
Qəzənfər Paşayev
Əsərləri
Seçilmiş əsərləri : 7 cilddə. I cild. - Bakı : Təhsil, 2012. - 568 s.
Seçilmiş əsərləri : 7 cilddə. II cild. - Bakı : Təhsil, 2012. - 536
s.
Seçilmiş əsərləri : 7 cilddə. III cild. - Bakı : Təhsil, 2012. - 512
s.
Seçilmiş əsərləri : 7 cilddə. IV cild. - Bakı : Təhsil, 2012. - 544
s.
Altı il Dəclə-Fərat sahillərində. - Bakı : Kitab klubu, 2015. -
312 s.
Borcumuzdur bu ehtiram. - Bakı : Qarabağ, 2010. - 199 s.
Əbədi məktublar. - Bakı : "Təhsil" , 2015. - 256 s.
Nəsimi haqqında araşdırmalar. - Bakı : Qarabağ, 2010. - 168 s.
Nostradamusun möcüzəli aləmi. - Bakı : Təhsil, 2007. - 760 s.
26
Kitablarda
Abbas müəllimi anarkən : Abbas Zamanov haqqında //
Borcumuzdur bu ehtiram. - Bakı : Qarabağ, 2010. - S. 29-46.
Bilməz idim ayrılıq var : Ağalar Mirzə haqqında //
Borcumuzdur bu ehtiram. - B. : Qarabağ, 2010. - S. 179-181.
Ədəbiyyatşünaslıq elmimizin iftixarı : Yaşar Qarayev haqqında
// Borcumuzdur bu ehtiram. - Bakı : Qarabağ, 2010. - S. 47-57.
Fərman Kərimzadə // Borcumuzdur bu ehtiram. - Bakı :
Qarabağ, 2010. - S. 102-104.
Həlim xasiyyətli, dağ vüqarlı... : Qasım Qasımzadə haqqında //
Borcumuzdur bu ehtiram. - Bakı : Qarabağ, 2010. - S. 67-71.
Hüseyn Arif dünyası // Borcumuzdur bu ehtiram. - Bakı :
Qarabağ, 2010. - S. 81-86.
Nəcabətli adam : Nəsir İmanquliyev haqqında // Borcumuzdur
bu ehtiram. - Bakı : Qarabağ, 2010. - S. 63-66.
Nəsrimizdə İsi Məlikzadə nəfəsi // Borcumuzdur bu ehtiram. -
Bakı : Qarabağ, 2010. - S. 105-108.
O, xalqın ümid və güvənc yeri idi : Bəxtiyar Vahabzadə
haqqında// Borcumuzdur bu ehtiram. - Bakı : Qarabağ, 2010. -
S. 10-17.
Ömrüm sənsiz olmasın : Nigar Rəfibəyli haqqında //
Borcumuzdur bu ehtiram. - Bakı : Qarabağ, 2010. - S. 78-80.
Öyünməyə haqqı olan şair : Tofiq Bayram haqqında //
Borcumuzdur bu ehtiram. - Bakı : Qarabağ, 2010. - S. 87-101.
Son görüş : Əlfi Qasımov haqqında // Borcumuzdur bu
ehtiram. - Bakı : Qarabağ, 2010. - S. 187-190.
Son şəkil : Əzizə Cəfərzadə haqqında // Borcumuzdur bu
ehtiram. - Bakı : Qarabağ, 2010. - S. 58-62.
27
Xilaskar : Heydər Əliyev haqqında // Borcumuzdur bu ehtiram.
- Bakı : Qarabağ, 2010. - S. 7-9.
Dövri mətbuatda
Aşıq-ozan sənətinin memarlarından biri : Aşıq Şəmşir
haqqında // Ədəbiyyat qəzeti. - 2011. - 16 dekabr. - № 46. - S.
3.
Azərbaycan jurnalının baş redaktoru İntiqam Qasımzadəyə //
Ədəbiyyat qəzeti. - 2016. - 9 aprel. - № 13. - S. 3.
Azərbaycan və Hindistan ədəbi-mədəni əlaqələrinə bir baxış :
Nizami Gəncəvi - 870 // Ədəbiyyat qəzeti. - 2012. - 7 dekabr. -
№ 45. - S. 1,3.
Bölgələrdə ədəbi həyatın yorulmaz tədqiqatçısı : [Vaqif
Yusiflinin yaradıcılığı haqqında ] // Ədəbiyyat qəzeti. - 2016. -
17 dekabr. - № 50. - S. 10-11.
Böyük alim, bənzərsiz şəxsiyyət : Vasim Məmmədəliyev - 70 //
Ədəbiyyat qəzeti. - 2012. - 28 dekabr. - № 48/52. - S. 3.
Deyilən söz yadigardır : zəlimxan Yaqubun yaradıcılığı
haqqında // Ədəbiyyat qəzeti. - 2011. - 30 sentyabr. - № 36. - S.
5.
Dilçilik elmimizin iftixarı haqqında xatirələr : [Ağamusa
Axundov haqqında] // Ədəbiyyat qəzeti. - 2017. - 18 fevral. -
№ 6. - S. 11.
Elçinin folklor dünyası : Elçin Əfəndiyev - 70 // Mədəni Həyat.
- 2013. - № 12. - S. 7-11. ; 2014. - № 1. - S.18-23.
Elçinin sənət dünyası : Azərbaycanın xalq yazıçısı Elçin
Əfəndiyev haqqında // Respublika. - 2013. - 7 may. - № 96. - S.
12.
Əta Tərzibaşı və Azərbaycan-İraq-türkman ədəbi-elmi əlaqələri
// Ədəbiyyat qəzeti. - 2015. - 14 noyabr. - № 58. - S. 16-17.
28
Folklora bağlı ömür : Bəhlul Abdulla - 70 // Ədəbiyyat qəzeti. -
2010. - 23 aprel. - № 16. - S. 4.
Folklorumuza vicdanla xidmət edən alim : Bəhlul Abdulla
haqqında // Ədəbiyyat qəzeti. - 2013. - 21 iyun. - № 23. - S. 5.
Görkəmli alim, nüfuzlu ziyalı : Teymur Bünyadov - 85 //
Ədəbiyyat qəzeti. - 2013. - 1 fevral. - № 4. - S. 5.
Həlim xasiyyətli, dağ vüqarlı... : Qasım Qasımzadə haqqında :
"Ədəbiyyat qəzeti" - 75 // Ədəbiyyat qəzeti. - 2010. - 22
yanvar. - № 3. - S. 5.
İmamverdi müəllim nümunə məktəbi idi // Ədəbiyyat qəzeti. -
2016. - 16 aprel. - № 14. - S. 7.
İtirdiklərimiz və qazandıqlarımız : Xalq yazıçısı Elçinin
"Sosrealizm bizə nə verdi?" silsilə məqalələrini ("ƏQ", N41-
44) oxuyarkən // Ədəbiyyat qəzeti. - 2010. - 17 dekabr. - № 49.
- S. 1-2.
Kərkük ruhu : Rəsul Rza -100// Ədəbiyyat qəzeti. - 2010. - 3
sentyabr. - N 35. - S. 4.
"Kitabi-Dədə Qorqud" un izi ilə // Azərbaycan. - 2011. - 13
mart. - № 57. - S. 4.
"Koroğlu" operasının tamaşası haqqında düşüncələrim //
Ədəbiyyat qəzeti. - 2014. - 5 dekabr. - № 47. - S. 7.
Mirəlinin siğə kəbini : novella // Ədəbiyyat qəzeti. - 2014. - 19
sentyabr. - № 36. - S. 3.
Nigar Rəfibəylinin keşməkeşli həyatı və yaradıcılıq yolu //
Ədəbiyyat qəzeti. - 2013. - 1 noyabr. - № 40. - S. 5-6.
O da Bakı həsrəti ilə yaşayırdı : Mövlud Taha Qayaçı haqqında
// Ədəbiyyat qəzeti. - 2011. - 6 may. - № 16. - S. 3.
29
Qibtə ediləsi həqiqət salnaməsi : Aleksandr Dümanın "Qafqaz"
əsərinin nəşri haqqında // Ədəbiyyat qəzeti. - 2011. 14 yanvar.
- № 1. - S. 1-2.
Sadə və ləyaqətli : İmamverdi Əbilov - 90 // Ədəbiyyat qəzeti.
- 2017. - 8 aprel. - № 12. - S. 16.
Şair Məmməd İsmayıla açıq məktub // Ədəbiyyat qəzeti. -
2014. - 4 iyul. - № 25. - S. 3.
"Teleskop"dan görünən dünyamız : Elçinin "Teleskop"
pyesinin tamaşası haqqında // Ədəbiyyat qəzeti. - 2011. - 13
may. - № 17. - S. 4.
Tələbəm haqqında vida sözü : Zeydulla Ağayev haqqında //
Ədəbiyyat qəzeti. - 2014. - 21 fevral. - № 7. - S. 8.
Türkologiya elmimizin iftixarı : Tofiq Hacıyev - 75//
Ədəbiyyat qəzeti. - 2011. - 29 aprel. - № 15. - S. 5.
Unudulmaz Bəkir müəllim : Bəkir Nəbiyev haqqında //
Ədəbiyyat qəzeti. - 2013. - 15 mart. - № 10. - S. 5.
Üzeyir bəyi düşünərkən...// Ədəbiyyat qəzeti. - 2011. - 7
oktyabr. - № 37. - S. 5.
Xalq yazıçısı Elçinə açıq məktub // Ədəbiyyat qəzeti. - 2015. -
31 oktyabr. - № 56. - S. 8-9.
Xalqın ümid və güvənc yeri : Bəxtiyar Vahabzadə haqqında //
Ədəbiyyat qəzeti. - 2010. - 12 fevral. - № 6. - S. 3.
Xalqın və nəslin iftixarı // Respublika. - 2013. - 14 sentyabr. -
№ 201. - S. 12.
Xalqın və nəslin iftixarı : Nigar Rəfibəylı - 100 // Azərbaycan.
- 2013. - 29 iyun. - № 139. - S. 5.
Yarım əsrlik yolun yorulmaz yolçusu : Ayaz Vəfalı – 75 //
Ədəbiyyat qəzeti. - 2012. - 2 iyun. - № 20. - S. 4.
30
Yaxşılar ölmür : Vilayət Rüstəmzadə haqqında // Ədəbiyyat
qəzeti. - 2010. - 5 fevral. - № 5. - S. 5.
Haqqında
Kitablarda
Hacızadə N. Alimlik və insanlıq istedadı : Professor Qəzənfər
Paşayevin 70 yaşına // Yada düşdü. - B. : Araz, 2008. - S. 498-
510.
Dövri mətbuatda
Arzumanlı V. 7 cildə sığmayan 75 il : Professor Qəzənfər
Paşayevin "Seçilmiş əsərləri"nin yeddi cildliyi haqqında
düşüncələr // Ədəbiyyat qəzeti. - 2012. - 12 may. - № 17. - S. 4.
Bəşirqızı Z. Elə bir aləm ki... // Xalq qəzeti. - 2007. - 6 may. -
S.7.
Əhmədli B. Ədəbi məktublar-əbədi məktublar : Professor
Q.Paşayevin "Ədəbi məktublar" (B. 2016) kitabı üzərinə //
Ədəbiyyat qəzeti. - 2016. - 2 iyul. - № 25. - S. 28.
Əhmədoğlu A. "Azərbaycan ədəbiyyatına yeni dəyərlər
prizmasından baxış" : Beynəlxalq konfrans // Ədəbiyyat qəzeti.
- 2006. - 15 dekabr. - S.1-2.
Əlişanoğlu T. Fenomenal ədib - Qəzənfər Paşayev //
Ədəbiyyat qəzeti. - 2016. - 30 yanvar. - № 4. - S. 27.
Fərəcova Z. Ölümə qarşı... // EL. - 2005. - sentyabr. - № 9. - S.
85-95.
Hacızadə N. Alimlik və və insanlıq istedadı : P rofessor
Qəzənfər Paşayev haqqında // Ədəbiyyat. - 2007. - 16 noyabr. -
S. 5.
Həmidov M. İllərlə söylənən söz : Qəzənfər Paşayev - 75 //
Zaman. - 2012. - 15-16 noyabr. - № 137. - S. 12.
31
Hüseynoğlu S. Nə arayırsansa - sənsən : elçin - 70 //
Ədəbiyyat qəzeti. - 2013. - 3 may. - № 16. - S. 4.
Xəlilzadə F. Solmayan sevdaların Kərkük həsrəti :
[Azərbaycan ədəbiyyatşünası, folklorşünas Qəzənfər Paşayev
haqqında] // Kaspi. - 2016. - 27 avqust. - № 134. - S. 7.
“İlk dəfə beşinci sinifdə vurulmuşam" : [ədəbiyyatşünas,
publisist, dilçi və tərcüməçi, filologiya elmləri doktoru
Qəzənfər Paşayev ilə / söhbətləşdi Fərqanə M.] // Ulduz. -
2010. - № 10. - S. 4-6.
Kazımoğlu M. Kərkük sevdası : Qəzənfər Paşayev //
Ədəbiyyat qəzeti. - 2012. - 4 avqust. - № 29. - S. 4.
Kazımov Q. Əbədiyaşar ədəbi-elmi abidə // Respublika. -
2012. - 22 aprel. - № 87. - S. 6. - [alim ədəbiyyatşünas
Qəzənfər Paşayevin 7 cilddə çap edilmiş "Seçilmiş əsərləri"
kitabı haqqında].
Qarabağlı S. Bir yazının düşündürdükləri : Qəzənfər
Paşayevin "Koroğlu" operasının tamaşası haqqında //
Ədəbiyyat qəzeti. - 2015. - 16 yanvar. - № 2/3. - S. 23.
Qayaçı Mövlud Taha. Onu sevməmək olmur : Qəzənfər
Paşayev haqqında // Ədəbiyyat qəzeti. - 2011. - 1 iyul. - № 24.
- S. 3.
Mədətoğlu Ə. O, ürəyimdə qeydiyyatdadı : Azərbaycan
ədəbiyyatşünası, folklorşünas, publisist, dilçi, yazıçı Qəzənfər
Paşayev haqqında // Yada düşdü. - 2015. - № 1. - S. 20-23.
Mehdixanlı T. Milli dəyərlərə bağlı alim : Qəzənfər Paşayev //
Azərbaycan. - 20007. - 18 sentyabr. - S.8.
Musaqızı E. Varlığı ilə öyündüklərimiz : Qəzənfər Paşayev-
75. // Mədəni həyat. - 2012. - № 6. - S. 39.
Nəbiyev B. Alim haqqında dost sözü : Qəzənfər Paşayev -
70 // Ədəbiyyat qəzeti. - 2007. - 24 avqust. - S.3.
32
Rüstəmxanlı S. Milli qeyrət : Qəzənfər Paşayev haqqında //
Ədəbiyyat qəzeti. - 2012. - 1 sentyabr. - № 32. - S. 5.
Salmansoy A. Elmə "öz mətnləri" ilə gələn alim : [Qəzənfər
Paşayev haqqında] // Ədəbiyyat qəzeti. - 2013. - 19 aprel. - №
14. - S. 7.
33
“Fenomenal ədib-Qəzənfər Paşayev”
(metodik vəsait)
Ünvan:AZ-1022 Bakı şəh.,S.Vurğun küç.88;
E-mail: childlibbaku@yahoo.com
URL:www.clb.az
F.Köçərli adına Respublika
Uşaq Kitabxanasında
çap olunmuşdur.
Sifariş: 27
Çapa imzalanmışdır:15.05.2017
Tirajı:100
Pulsuz
Dostları ilə paylaş: |