PYESLƏR DİQQƏTDƏN
KƏNAR QALAN QADIN
(Dördpərdəli komediya)
İŞTIRAK EDİRLƏR:
Lord İllinqvort
Ser Con Pontefrakt
Lord Alfred Rafford
Mister Kelvil
Arxidiakon (baş keşiş) doktor Dobeni
Cerald Arbetnot
Farker – nökər
Frensis – nökər
Ledi Hanstenton
Ledi Kerolayn Pontefrakt
Ledi Statfild
Missis Ollonbi
Miss Ester Vorsley
Alisa – xidmətçi
Missis Arbetnot
Birinci pərdə. Hanstentonlar ailəsinin malikanəsi. Balkonun qabağındakı
çəmənlik
İkinci pərdə. Hanstentonların qonaq otağı
Üçüncü pərdə. Hanstentonların zalı
Dördüncü pərdə. Missis Arbetnotun evi. Qonaq otağı
Hadisələr müasir dövrdə baş verir.
Şir şəhəri
BİRİNCİ PƏRDƏ
Hanstentonların malikanəsi. Balkonun qabağındakı çəmənlik. Ser Con və ledi
Kerolayn Pontefrakt, miss Ester Vorsley böyük bir qaraçöhrə ağacının altında
oturublar.
LEDİ KAROLİN. Miss Vorsley, məncə, siz birinci dəfədir ingilis bağ evində
qalırsınız, hə?
ESTER. Bəli, ledi Kerolayn.
LEDİ KAROLİN. Sizin Amerikada, deyilənə görə, bağ evləri, belə malikanələr
yoxdur, hə?
ESTER. Var, amma çox azdır.
LEDİ KAROLİN. Sizdə kənd varmı? Yəni bizdə buna kənd yerləri deyirlər...
ESTER (gülür). Ledi Kerolayn, bizim ölkəmiz dünyanın ən böyük ölkəsidir. Bizə
məktəbdə öyrədirdilər ki, bəzi ştatlarımız böyüklüyünə görə bütövlükdə Fransa və
İngiltərənin ərazisinə bərabərdir.
LEDİ KAROLİN. Ah! Təsəvvür edirəm sizdəki yelçəkənləri! (ser Cona) Con,
şərfini bağlasana! Başım çıxmır, əgər şərfi bağlamırsansa, mən bunu niyə özümlə
daşıyıram?
SER CON. Mənə soyuq deyil, Kerolayn.
LEDİ KAROLİN. Məncə, yox, Con! Hə, miss Vorsley, belə gözəl yer
görmüşdünüz? Düzdü, ev bir qədər nəmişlikdir, özü də sizə deyim ki, dözülməz
dərəcədə rütubəti var. Hərdən ledi Hanstenton adamları bura dəvət edəndə
diqqətsizlik göstərir. (ser Cona) O qadın həlləm-qəlləm adamları xoşlayır! Lord
İllinqvort, əlbəttə, görkəmli adamdır. Onunla görüşməyin özü bir şərəfdir. Amma
o Parlamentin üzvü var e, mister Kettl...
SER CON. Kettl yox, əzizim, Kelvil...
LEDİ KAROLİN. Hə, o Kelvil, görünür, mötəbər adamdır. Hələ ondan heç kim
heç nə eşitməyib; indiki dövrdə elə bu özü artıq adama çox şey deyir. Sizə deyim
ki, missis Ollonbi ona o qədər də münasib deyil.
ESTER. Mənim missis Ollonbidən xoşum gəlmir. Xoşum gəlmir azdır, lap
zəhləm gedir ondan.
LEDİ KAROLİN. Bilmirəm, vallah, miss Vorsley, sizin kimi əcnəbi qonaq üçün
nə dərəcədə belə demək yaxşı səslənir; sizi dəvət ediblər ki, adamlarla tanış
olasınız, onların birbaşa yaxşı, yaxud pis olmasını dilə gətirmək nə dərəcədə
nəzakətli səslənir. Missis Ollonbi çox yaxşı ailədəndir. O, lord Blakasterin bacısı
qızıdır. Doğrudur, deyirlər ki, ərə getməmişdən qabaq o qız iki dəfə evdən
qaçmışdır. Lakin siz özünüz də bilirsiniz, insanlar necə ədalətsizdirlər. Mən
şəxsən inanıram ki, o, evdən bir dəfə qaçıb.
ESTER. Mister Arbetnot çox sevimlidir.
LEDİ KAROLİN. Ooo, əlbəttə! O bankda işləyən cavan oğlanı deyirsiniz də!
Ledi Hanstenton çox yaxşı eləyib onu da dəvət edib; görünür, o gənc lord
İllinqvortun da xoşuna gəlib. Amma bilmirəm bu Ceyn onun adi vəzifəsini
böyütməklə yaxşı iş görürmü? Miss Vorsley, bizim vaxtımızda çörəkpulu
qazanan adamları belə məclislərdə görməzdin. Bu, qəbulolunmaz hal hesab
olunurdu.
ESTER. Amerikada məhz belə adamlara daha çox hörmət edirlər.
LEDİ KAROLİN. Buna şübhəm yoxdur.
ESTER. Mister Arbetnotun gözəl xasiyyəti var! O çox sadə, çox səmimi adamdır.
Mənə elə gəlir ki, o, həyatda rast gəldiyim ən yaxşı xasiyyətli adamlardan biridir.
Onunla tanış olmaq da bir imtiyazdır.
LEDİ KAROLİN. Miss Vorsley, İngiltərədə gənc qızın əks cinsin nümayəndəsi
barədə belə ehtiras və şövqlə danışması ayıb sayılır. İngilis qadınları ərə gedənə
qədər öz hisslərini gizlədirlər. Onlar evləndikdən sonra bu hissləri büruzə verirlər.
ESTER. Məgər İngiltərədə qızla oğlanın dostluq etməsinə icazə vermirlər?
Ledi Hanstenton əlində şal və balış tutmuş nökərin müşayiəti ilə daxil olur.
LEDİ KAROLİN. Biz bunu arzuolunmaz hesab edirik. Ceyn, biz elə indicə
danışırdıq ki, nə yaxşı sizdə belə xeyirxah adamlar toplaşıb. Sizin seçmə insanları
bir araya toplamaq kimi əla istedadınız var. Elə bil, vergidir verilib sizə.
LEDİ HANSTENTON. Əzizim Kerolayn, siz necə də nəcib qadınsınız! Məncə,
biz hamımız bir-birimizlə əla yola gedirik. Ümidvaram ki, bizim füsunkar
amerikali qonağımız da ingilis kənd malikanəsindən özüylə xoş xatirələr
aparacaq. (Nökərə.) Frensis, balışı bura qoyun. Mənim şalımı da verin. Yox,
şotland şalımı gətirin, şotland şalımı!
Nökər şalın dalınca çıxır. Mister Cerald Arbetnot daxil olur.
CERALD. Ledi Hanstenton, sizə xoş xəbər gətirmişəm. Lord İllinqvort indicə
mənə təklif elədi ki, onun köməkçisi olum.
LEDİ HANSTENTON. Köməkçisi? Doğrudan, Cerald, bu lap əla xəbər oldu ki!
Bu, o deməkdir ki, sizin qarşınızda parlaq bir gələcək açılır. Sizin sevimli ananız
çox sevinəcək. Gərək onu axşam bura gəlməyə razı salım. Cerald, necə bilirsiniz,
ananız gələrmi? Bilirəm ki, o, heç yerə getmir, dilə tutmaq da bir fayda vermir.
CERALD. Oh! Məncə, gələcək, ledi Hanstenton. Əlbəttə, əgər bilsə ki oğluna
yeni vəzifə təklif ediblər, gələr.
Nökər daxil olur, şalı gətirir.
LEDİ HANSTENTON. Mən ona bu barədə yazacağam və xahiş edəcəyəm ki,
bura gəlsin. (Nökərə) Frensis, bir dəqiqə gözləyin. (Məktub yazır.)
LEDİ KAROLİN. Mister Arbetnot, sizin kimi gənc bir oğlan üçün əla
başlanğıcdır!
CERALD. Həqiqətən elədir, ledi Kerolayn. İnanıram ki, mən etimadı doğrulda
biləcəyəm.
LEDİ KAROLİN. Mən də buna inanıram.
CERALD (Esterə). Miss Vorsley, siz heç məni təbrik etmədiniz?!