"Fenomenal ədib-Qəzənfər Paşayev": metodik vəsait / tərt ed
Yüklə 0,79 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- “biblioqrafik icmal ”
- “Altı il Dəclə-Fərat sahillərində”
- “İraq-türkmən folklorunun janrları”
13
“İsi Məlikzadə-70” (2004), “Tofiq Bayram-70” (2005), “Əlibala Hacızadə-70” (2005), “Fikrət Qoca -70” (2005), “Bəkir Nəbiyev-70” (2005) kimi çox maraqlı portret kitabları da öz vəsaiti hesabına çap etdirmişdir. İngiltərənin tarixi, coğrafiyası və mədəniyyətindən bəhs edən “İngiltərə haqqında” (1981, ingilis dilində) adlı kitab, eləcə də ingilis filologiyasına dair onlarca elmi məqalə yazmışdır. ABŞ, İngiltərə, İraq, Türkiyə, Rusiya, Özbəkistan, Qazaxıstan, Gürcüstan və s. ölkələrdə keçirilən elmi simpoziumlarda məruzələr etmiş, elmi məqalələri çap olunmuşdur. “Füzulinin həyat və yaradıcılığı” ndan bəhs edən məqaləsi ABŞ-da çıxan “Reforma” (№ 2, 1996, s.17-25) jurnalında və Bağdadda ərəbcə elmi məcmuədə (1995), “İraq türkmanlarının tarixi, folkloru və ləhcəsi” ndən bəhs edən əsəri ABŞ-da nəşr olunan “Azerbaijan international” jurnalında (1.1.2003, 5.22-25), “Azərbaycanlılar İraqda az tanınan elat” adlı məqalə İraq türkmanlarının İstanbulda çıxan “Qardaşlıq” (№ 22 və № 23, 2004) dərgisində ingiliscə, “İraq-Türkman tarixinə və ədəbiyyatına bir baxış” iki məqalə, “Aleksandr Dümanın Qafqaz səfəri” məqaləsi “Literaturnıy Azerbaydjan” jurnalında (№ 3, 2004) və “Düma Qafqazda” adlı rusca ssenarisi çap olunmuşdur. Onun A. Dümanın “Qafqaz səfəri” (1985, H. Abbasovla birgə), S.Benetin “Necə yaşayasan, yüzü haqlayasan” (1989) , A. Kristinin “Mavi qatarın sirri” (1995), Professor İ.Pərsinacın “M.F.Axundovun kritikası” (ABŞ, 1989) orijinaldan dilimizə tərcümələri oxuculara çatdırılmışdır.
Qəzənfər Paşayevin yubileyi ilə bağlı kitabxanada keçirilən tədbirlərdən biri də “biblioqrafik icmal” dır. Kitabxanaçı biblioqrafik icmal keçirərkən oxuculara
Qəzənfər Paşayevin kitabları haqqında məlumat verir. 14
Professor Qəzənfər Paşayevin dilçi-alim dialektoloq, ədəbiyyatşünas, folklorşünas, etnoqraf, salnaməçi, publisist, tərcüməçi, pedoqoq kimi zəngin yaradıcılığı ilə çoxşaxəli fəaliyyətindən xaricdə və ölkəmizdə görkəmli elm xadimləri dərin ehtiramla bəhs ediblər. Məlumdur ki, hər hansı bir xalqın tarixini, dilini, ədəbiyyatını, bütövlükdə mədəniyyətini “unikal sistem”, tarixin yaddaşı və informasiya daşıyıcısı olan mətnlər vasitəsilə öyrənmək mümkündür... Q.Paşayev elmə “öz mətnləri”- özünün topladığı mətnlərlə gəlib və tədqiqat obyektini böyük zəhmətlə özü əldə edib. Mətnlərin toplanması və nəşrə hazırlanması professorun elmi fəaliyyətinin təməlində dayanır. Və çoxşaxəli yaradıcılığının böyük bir hissəsini təşkil edir: o hər biri ədəbiyyatşünaslığımızda hadisəyə çevrilən 15 elmi
əsərin müəllifi olmaqla yanaşı, 21 çox dəyərli kitabın da tərtibçisidir... “Altı il Dəclə-Fərat sahillərində” kitabı filologiya elmləri namizədi Qəzənfər Paşayevin altı illik müşahidə və tədqiqatının nəticəsi olan bu kitab qədim mədəniyyətin beşiyi İraq və iraqlıların dünəni, bu günü, adət-ənənəsi, içtimai həyatı, inkişafı haqqında geniş məlumat verir. Bir vaxtlar gözəl nəfəsli müğənnimiz Nərminə Məmmədovanın iraqlı Sinan Səidlə birgə oxuduğu Yonca qalxıb dam boyunca... misralı məşhur Kərkük bayatısı varlığımıza süzülərək bizə çox mətləbləri açıqlayırdı. Bu həzin və məlahətli səsin qəlbimizdə yaratdığı ilk təlatüm sonralar görkəmli tədqiqatçı-alim Qəzənfər Paşayevin “Altı il Dəclə-Fərat sahillərində” kitabı ilə bir daha ruhumuzu dara çəkərək bizi silkələdi. Ötən əsrin 80-ci illərində Qəzənfər Paşayevin ən böyük tirajla (130 min) çap olunmuş
15
“Altı il Dəclə-Fərat sahillərində” adlı sanballı, elmi publisistik daha dəqiqi, bir səyahət salnaməsi olan kitabı əllərdə gəzdi, dillər əzbərinə çevrildi. Hamı bu əsərdən danışırdı. Qapalı bir mühitdə-sovet quruluşunun ağır diktələri və rejimi altında yaşadığımız bir zamanda biz əslində böyük dünyadan xəbərsiz idik. Məhz Qəzənfər Paşayevin bu kitabının vasitəsilə bizə bəlli oldu ki, o qədər də iraq olmayan ölkədə, İraqda dilimizdə danışan İraq türkmanları yaşayır. Biz ilk dəfə məhz professor Qəzənfər Paşayevin bu kitabının vasitəsilə İraq ellərindən, Kərkükdən xəbər tutduq. Bizi təccübləndirən təkcə bu xəbər deyildi, bizi heyrətləndirən bütün buxovları, sədd və sərhədləri sözün böyük qüdrəti ilə vurub dağıtmağı bacaran Qəzənfər Paşayevin yazıçılıq məharəti, vətəndaşlıq yanğısı, milli təəssübkeşliyi və cəsarəti idi. O zaman Qəzənfər Paşayev bizim üçün bir əfsanəvi insana çevrilmişdi. Qəzənfər Paşayev İraq- Azərbaycan ədəbi əlaqələrində bir elmi institutunun görəcəyi işi təkbaşına yerinə yetirir. “Altı il Dəclə-Fərat sahillərində” 1996- cı ildə Bağdadda ərəbcə nəşr olunmuş və bu ölkədə böyük ədəbi hadisəyə çevrilmişdi. Müəllifin “İraq-türkmən folklorunun janrları” kitabı da həm Bakıda, həm Bağdadda, həm də İstanbulda nəşr edilib. “İraq-Türkmən ləhcəsi” araşdırmasıda böyük rəğbətlə qarşılanıb. Kərkükdə yaşayıb-yaradan söz adamları haqqında professor Qəzənfər Paşayevin müxtəlif yazılarını oxumuşuq. Görkəmli alimimizin çap etdirdiyi “İraq-Kərkük bayatıları”, “Kərkük mahnıları”, “İraq-Kərkük atalar sözləri”, “Kərkük tapmacaları”, “Kərkük folklor antologiyası”, “Nəsiminin İraq divanı” və s. kitabları ədəbiyyatımızın zənginləşməsinin bu yöndə böyük fədakarlıq, vətəndaşlıq mövqeyinin göstəricisidir. Müəllif kitabın bir fəslin belə adlandırmışdır: “İraq bizə iraq deyil”. Burada onu qeyd edə bilərik ki, ümumən uzaqların yaxın olmasını, o cümlədən İraqın bizə iraq yox, daha da yaxın
Yüklə 0,79 Mb. Dostları ilə paylaş:
|