Down sendromlu çocuklarda motor geliŞİMİ ve müdahalesi

22
2.2.2 Supin (sırtüstü) pozisyonu
5 çocuğun hepsi, daha çok ya da daha az şekilde hipotonikti ve 
kollara nazaran bacaklarda daha düşük bir kas gerilimi 
gösterdiler. Çocuk A, şiddetli hipotonikten orta hipotoniğe doğru bir 
tonus gelişimi gösterdi (5 aylık); B ve C ise orta seviyede 
hipotonikti; D’de şiddetli ile orta seviyede hipotoni varken, E’de ise 
kollarda hafif, bacaklarda orta seviyede hipotoni gözlendi.
Çocuk A (5 aylık) bütün vücudu düz bir şekilde sırtüstü uzanıyordu 
ve neredeyse hiç hareket etmiyordu. Kolları genellikle yaşasın 
pozisyonundaydı (hurray position), omuzlar ise 40 derecelik 
açıklıktaydı. Üst kol ve kol altının dorsal yanı dış rotasyon 
derecesinde açıktı. Dirsekler yaklaşık 90 derece eğilmişti. 
Bacakları “kurbağa pozisyonu” olarak adlandırılan şekildeydi; 
kalçaları, bacaklarının üstü ve altı yere değecek şekilde  
40 derecelik dış rotasyonda abdükte olmuştu. Dizler yaklaşık  
90 derece fleksiyona gelmişti (figür 2.5). Çocuk zorlukla hareket 
ediyordu, başını biraz döndürdü ama tanımlanan pozisyonu 
gerçekte değişmedi.
Kol ve bacakların aktivitesi arasında gözlenebilir bir farklılık vardı. 
Bacaklar neredeyse sabitken, kollar yere doğru bastırılıyor, bu da 
değişken miktarda omuz abdüksiyonu ve dirsek fleksiyonuna
neden oluyordu. Ne kollar ne de bacaklar yerden kesilmedi. Bunun 
sensorimotor gelişim için bazı sonuçları olacak gibi görünüyordu 
(istemli hareket, el-göz koordinasyonu, vücut şeması, duyarlılık).
Çocuk D (22 aylık) sırtüstü yatarken ellerini göğsü üzerinde 
birleştirebiliyordu. Ancak burada fark edilen nokta kollarının yer 
çekim kuvvetine karşı koyamadığı; elleriyle oynarken  kollarının 
üstünü göğsünün üstünde sıkıca, kollarının altını ise göğsüne 
dik olarak tuttuğudur. Ko-kontraksiyonların omuz eklemlerinde 
sabitlenmesi açıkça ulaşabilmesi için yeterli değildi. Telafi için, 
Figür 2.5 Supin Pozisyon
Figür 2.6 Supin poziyonda bir 
şeye uzanma

---

23
2.2.3 Pron (yüzüstü) pozisyonu  
kolun üst bölümünde göğsü üstünde bir nokta belirledi. Bacakları 
göreceli olarak daha önce tanımlandığı gibi kurbağa pozisyonunda 
pasifti (figür 2.6). B ve C çocukları (her biri ayrı olarak 18 aylık ve 
34 aylık) sırtlarının üstünde bir dakika durmadılar; belki de pron 
(sırtüstü) pozisyonu onlara daha fazla hareket imkanı vermişti. 
Çocuk E için (34 ve 36 aylık) supin pozisyonu yine pek fazla 
hareket imkanı vermedi. O oturmayı, ayakta durmayı ve yürümeyi 
tercih etti.
Çocuk A (5 aylık) ile ilgili gözlenen ilk şey hareket yokluğuydu. 
Bedeni tamamen yüzeydeydi, başını çok az kaldırılabiliyor ve 
çevrilebiliyordu. Ancak başını kaldırılmış pozisyonda tutmaya 
yetecek stabilite yoktu. Kollar yerde düz şekilde uzanıyordu. 
Omuzlar 90 derece abdükteydi. Üst kol ve alt kolu destekleyecek 
nitelikte dış rotasyon vardı. Dirsekler 80 derecelik açıyla fleksiyona 
gelmişti. Avuç içleri yere konmuştu ve parmaklar açıktı. Vücut 
ve omuz kuşağı çocuğun dirseklerinin üzerinde durabilmesine 
yetecek stabilitiye sahip değildi. Bacaklar fleksiyona gelmişti, kalça 
ve dizler düz şekilde yerdeydi. Kalçalar 90 derece abdükte ve dış 
rotasyondaydı. Dizler yaklaşık 100 derece fleksiyona gelmişti, 
ayaklar ise hafif plantar fleksiyondaydı (figür 2.7). Çocuk yerde çok 
düz bir şekilde uzanıyor ve hareket etmiyordu.  
Kol-bacaklarda yatay düzlemde hareket vardı ancak yer çekimine 
karşı kalkamıyordu.
Kollar bacaklara oranla göreceli olarak daha hareketliydi. 
Pron pozisyonda çocuğun hareket için çok sınırlı imkanı vardı, 
yapamıyordu. Pron (yüzüstü) pozisyonda çocuk D (22 aylık) 
simetrik şekilde dirseklerine dayandı ve başını dik tuttu ama 
bundan ayrı olarak pasif bir izlenim verdi. Omuz kuşağı, üst kolu 
göğüsten destekleyerek stabilize edilmişti. Bacakların tercih 
edilen pozisyonu daha önce tanımlanan fleksiyon/ abdüksiyon/
Figür 2.7 Pron (yüzüstü) 
pozisyonu
Figür 2.8 Yan pozisyonda bir 
şeye uzanma

---

24
dış rotasyon postürüydü. Bu çocuk, dizlerini düzgün bir şekilde 
uzattı ama kalçalarını uzatamadı. Kollarından biri yerden kurtulup 
uzatıldığında arkadaki uzantı (özellikle de lumbar uzantı, pelvis ve 
fleksiyona gelmiş dizler) yerden ayrılıp çocuğun düşeceği kadar 
arttı. Beden adale sisteminin aktivitesi, bu vakada lumbar, 
ekstansiyona gelmeye fırsat verecek yeterlilikte dengeleyici 
değildi. Çocuk D (22 aylık) pron pozisyonu sevmedi, belki de bu 
postürdeyken oyun oynama imkanı çok sınırlı olduğundandı. Yine 
de beden rotasyonu yapmadan dönüp bir yanına doğru yatarak, 
serbest kalan eliyle gerilip oyuncağı alabilecek pozisyona geçti. Bu 
vakada da, omuz kuşağının dayanıksızlığı için telafi vardı. Çocuk 
elini oyuncağın üzerine koyarak uzakta bir sabit nokta yaratmıştı. 
Bedenin dayanıklılığı ve dengesi, kalçanın kasılması ile elde 
edilmişti (figür 2.8). 
Çocuk B (18 aylık) dirseklerine dayanarak kollarının üstünü 
bedenine karşı simetrik şekilde sabitledi. Açılmış spinal kolonun 
düzgün bir eğri göstermemesi ama torasik lumbar bölümde 
keskin bir gerilim gözlenirken servikotorasik bölümün düz 
tutulması çarpıcıydı. Mide ve pelvis yine yerde düz bir şekilde 
uzanıyordu. Kalçalar yuvarlak ve abdükte; bacaklar ise göreceli 
olarak pasifti (figür 2.9). Kollarından birini uzatırken, çocuğun 
üzerine dayandığı omzun sabitleme kapasitesi beden 
pozisyonunu sağlamak için yetersizdi. Uzatılan kol tarafındaki 
omuz eğikti, destekleyen omzun addüksiyonu artıyordu. 
Bu postür aynı zamanda çocuk C’de de pron pozisyonda 
uzanırken gözlenebiliyordu (figür 2.10). Bunun yanında, çocuk B 
simetrik olarak uzatılmış kollarına dayanabiliyordu. Pron 
pozisyonda dirseklere dayanarak durduğunda başın pozisyonu da 
oldukça çarpıcıydı: Büyük ihtimalle ekstra destek sağlamak için 
düzgün bir şekilde boynun arka kısmında duruyordu (çocuk A’da 
görüldüğü gibi- 18 aylık) (figür 2.11). Çocuk E (34 ve 46 aylık) pron 
pozisyonda hiçbir gariplik göstermedi.
Figür 2.9 Pron 
pozisyonda 
torasiklumbar uzantı
Figür 2.11 Pron pozisyonda 
baş  desteği
Figür 2.10 Pron 
pozisyonda ileri 
doğru uzanma

---