28
postürlerini kolaylıkla değiştirebilecek denge ve sağlamlığa sahip
değillermiş gibi görünüyorlardı; bu da beden motor becerilerinin
ileriki gelişimini etkileyebilirdi.
Figür 2.15 Oturma pozisyonunda
baş desteği
Figür 2.16 Oturma pozisyonunda
bir şeye uzanma
Figür 2.17 Oturma pozisyonu,
sağlıksız beden uzantısı
Oturma pozisyonundayken postürü sürdürmek için esas olarak
eller kullanılıyorsa, bunun normal kavrama aktivitelerinin gelişimini
ve özellikle de iki elin koordinasyonunu etkileme olasılığı vardır.
Çocuk D (35 aylık) ve A’nın (18 aylık) başlarını sıklıkla
boyunlarının arka kısmında taşımaları ve çocuk D (35 aylık) ve
çocuk C’nin (34 aylık) oynayabilmek için kollarının üst bölümlerini
göğüslerine doğru bastırmaları da oldukça ilginçtir (Figür 2.16). 35
ve 46 aylık çocuk D’nin her ikisinin de beden uzantıları sağlıksızdı
(figür 2.17).
29
2.2.7 Geçiş postüründe oturma
Çocuk B (18 aylık) desteksiz şekilde oturabiliyordu. Çocuk kendi
başına oturma pozisyonuna ve oturma pozisyonundan başka
bir postüre aktif bir şekilde geçemiyordu. Postürde gözlemlenen
tek çeşitlilik, homolateral gerilmiş bacağın destekleme bacağı
olarak kullanılması ve heterolateral bacağın biraz kaldırılmasıyla,
ağırlığın bir taraftan diğerine transferiydi. Beden simetrik olarak
kaldı, rotasyon ya da ekstansiyon ve tabii ki yan oturma oluşmadı.
Her iki kol ya da bazı durumlarda homolateral kol destek almak
için yere kondu. Çocuk D (35 aylık) oturma postürünü bırakmadı.
Bacakları açık şekilde otururken önündeki bir şeyi kavramak
istediğinde kalçasını ve bedenini, bacakları yerde genişçe abdükte
olana kadar öne doğru uzattı. Çocuk D 48 aylıkken bu hareketi,
oturur pozisyondan yüzüstü pozisyona geçmek için kullandı.
Bedeni ve kalçayı fleksiyona getirirken bacaklarını arkaya
almak için ayırdı ve karnının üzerinde uzandı. Çocuk A (18 aylık)
ve çocuk C’de (34 aylık) oturma pozisyonundan pron pozisyona
geçerken, bu aşırı abdüksiyon formunu kesin bir simetriyle kullandı
(figür 2.18).
Normal olarak bu tür postür değişikliklerinde gözlenen hareket
paternleri asimetrik motor becerileri gerektirir, yani yan oturma
ve beden rotasyon/ekstansiyonunda bedenin iyi motor becerisi
esastır. Bu çocuklarda oturma pozisyonunda, yan oturma ya da
beden rotasyonu gözlenemez. Oturma pozisyonundan yüzüstü
pozisyona geçişlerindeki spesifik davranışları, denge kaybını
minimuma indirmeye ve gövdenin ekstansiyonunu temin etmek
için mümkün olduğunca simetri sağlamaya odaklanır.
Çocuk C (34 aylık) kendi başına oturabiliyordu. Bunu, emekleme
pozisyonundayken bir ayağını yerde önüne hemen homolateral
elin arkasına yerleştirip, aynı şekilde diğer bacağını da ileri hareket
Figür 2.18 Oturmadan pron
pozisyona geçiş.
30
ettirerek yaptı. Sonra bacaklarını çapraz yapıp; kalçalarını flekse,
abdükte ve ekserote hale getirdi. Bu hareketler yine simetrik bir
şekilde gerçekleşti, yan oturma gözlenmedi ve denge ya da beden
rotasyonu için bir gereklilik yoktu.
Çocuk C (34 aylık) ve E bacaklar çapraz şekilde otururken, geçişte
yan oturuş ya da beden rotasyonu olmaksızın emekleme
pozisyonuna geçtiler. Bir tarafta diz ve el destek olarak kullanıldı
ve vücudun tamamı eksen boyunca iki destek arasında
çekilecek şekilde yan yattı. Boşta kalan bacağın dizinin hala
fleksiyon halinde olduğu gözlendi.
Çocuk E çapraz bacak pozisyonundayken iyice açılmış kollarını
yerde önüne koydu, sonra ileri doğru dönüp bedenini, pelvis her
iki dizinin üstüne gelecek şekilde, öne doğru meylederek dizüstü
pozisyona geldi. Bu, aynı zamanda emekleme pozisyonuna
geçmek için de bir alternatiftir. Yine, hareketler simetriktir ve yan
oturma ile beden rotasyonu gözlenmemiştir.
Çocuk E (46 aylık) ayaklarını sırasıyla yerde ellerinin arkasına
koyup, bacaklarını her iki kolunun yardımıyla gererek vücut
ağırlığını olabildiğince ayakları üzerine getirdi ve emekleme
pozisyonundan ayağa kalktı.
Çocuk C de (34 aylık) emekleme pozisyonundan ayağa kalktı ama
önce, ellerini sadece dizlerinin önüne yerleştirdi. Sonra dizüstü
pozisyona geçti, optimal vücut ağırlığını kollarının üzerine verip
ağırlığını bir dizinden aldı ve bu şekilde ayağını yere koyabildi.
Burada ayağa kalkma işlemi yine, gerçekte beden rotasyonsuz
ama denge kaybını engellemek için ellerin ve ayakların
maksimum desteğiyle vücut ağırlığını olabildiğince direkt olarak
ayaklara vererek, olabildiğince simetrik olarak gerçekleşti. Ayakta
dururken, çömelme pozisyonu kanalıyla her iki baldırını da simetrik
olarak yere koyarak oturma poziyonuna geçti.
Çocuk A, B ve D (aynı sırayla 5 ve 18, 18 ve 22, 35 ve 46 aylık)
henüz ayağa kalkmaya hazır değildi.
2.2.8 Ayağa kalkma
31
2.2.9 Yürüme
2.3 Tartışma
Çocuk C (34 aylık) bacakları genişçe açık ve kolları yanlara
uzatılmış şekilde desteksiz yürüdü. Kalçalarını öne doğru fleksiyon
yapmadan ama abdüksiyon ve dış rotasyon yaparak, beden
rotasyonsuz yürüdü ve bu sırada kollarıyla birçok denge
reaksiyonu gösterdi. Bacak aksiyonu hipotonik görünüyordu
(figür 2.20).
Çocuk E (46 aylık) hızlı ve beden rotasyonuyla desteksiz yürüdü.
Bir şekilde açılmış bacaklarla, kalçalarını iç rotasyona getirerek
yürüyordu. Bacak hareketi hipotonikti ve bu sebeple koordine
değildi. Çocuk tek bacak üzerinde duramıyordu.
Çocuk A, B ve D (sırasıyla 5 ve 18, 18 ve 22, 35 ve 46 aylık)
henüz yürüme evresinde değildi.
Her ne kadar DS’lu çocuklar zihinsel engelle ilişkilendirilseler de,
çeşitli çalışmalar motor becerilerle ilgili problemlere işaret
etmektedir. Cunningham’ın (1982) genel açıklaması, normal
çocuklarla karşılaştırıldıklarında bu çocukların beceri aşamalarına
ulaşmalarında belirgin bir gecikme olduğunu ve belli bir motor
seviyeye geçiş yaşının açıkça büyüdüğünü gösterir. Carr (1970)
sağlıklı çocuklarla karşılaştırıldıklarında; bu çocukların altı ve
onuncu aylarda Bayley Bebek Gelişimi Ölçeği’ndeki zihinsel ve
motor skorlarının keskin olarak inişe geçtiğini ve aynı zamanda
DS’lu çocukların altı ay sonra motor görevlere nazaran zihinsel
olarak daha iyi skorlara ulaştıklarını gösterir. Sonuç olarak, Conolly
ve Michael (1986) Bruininks Oseretsky Test’inde aynı zihinsel
yaştaki başka zihinsel engelli çocuklarla karşılaştırıldıklarında,
DS’lu çocukların bazı bölümlerde belirgin şekilde daha az başarılı
Figür 2.19 Ayağa kalkma
Figür 2.20 Yürüme
Dostları ilə paylaş: |