Deneysel ve diĞer biLİmsel amaçlar iÇİn kullanilan deney hayvanlarinin korunmasi, deney hayvanlarinin üretim yerleri İle deney

Madde 24. Deneysel çalışmanın pratik olanakları göz önünde bulundurulmalıdır. Araştırmacı genellikle en uygun yöntemi seçme konusunda özgür olmakla birlikte deneylerde gelişmiş otoritelerin yöntemlerini de dikkate almalıdır. Ancak deneyin boyutu daha önce saptanmış doğrulama standartları ile belirlenmelidir.

Deneyin Ayrıntılı Protokolü

Madde 25. Bir sonraki aşama olup uygulamada gerçekleştirilecek eylemlerin anlatıldığı ve hangi işin kim tarafından yapılacağını, deneyin akış şemasını basit bir şekilde gösteren belgedir. Deneyde kullanılacak hayvanların beslenmesi, hayvanlara uygulanacak deneysel işlemler biyolojik örneklerin alınması, saklanması ve uygulanacak ötanazi yöntemi eksiksiz biçimde belirtilmelidir. Bu konuda çalışacak kişilerin belirtilmeli ve çalışmaların Veteriner Hekim gözetiminde yapılmalıdır.

Hayvan Seçimi ve Sayısının Belirlenmesi

Madde 26. Hayvan deneyleri maksimum düzeyde bilgi sağlayacak şekilde planlanmalıdır. Hayvan sayıları etik kurallar göz önünde bulundurularak ve çalışmanın prosedürüne göre belirlenir. Bir hayvan deneyinin yapılması zorunlu ise, tür seçimi dikkatli bir şekilde yapılmalıdır. Deneyler arasında tercih yapılması durumunda, en az sayıda hayvan kullanılan, nörofizyolojik duyarlılığı en düşük seviyede olan hayvanların kullanıldığı, en az acı, ağrı, baskı ve fiziksel zarar vererek yeterli sonuçların elde edilebileceği deneyler tercih edilmelidir. Üretimi yapılan hayvanlar üzerinde yapılabilen deneyler, deneyin amaçlarını gerçekleştiremediği durumlar dışında doğal ortamlarında yaşayan hayvanlar üzerinde yapılmamalıdır. Evcil ırklardan uzaklaşmış hayvanlar deneylerde kullanılmaz. Yabani kedi ve köpekler ile deney için yabani türün zorunlu olması durumunda özel izinle yabani türler de kullanılabilir. Bir çalışmada hayvan sayısının çok fazla olması veya çok az olması istenilmez. Deneydeki gerçek etkiyi ortaya çıkarabilmek için çok az hayvan da doğru değildir. Bu şekilde düzenlenen deneyler gereksiz yere hayvan kullanımıdır ve etik kurallara uygun değildir. Bunun için deneye başlamadan önce hayvan sayısının bilimsel ve istatistiksel yöntemlerle belirlenir. Belirlenen hayvan sayısı yanlış pozitif ya da yanlış negatif olasılığını en düşük düzeye çekmelidir.

Hayvan Deneylerinin Organizasyonu ve İdaresi

Madde 27. Hayvan deneyleri genellikle çok sayıda insan tarafından yürütülür. Tüm bu çalışanlar proje yürütücüsü tarafından organize edilir. Proje yürütücüsü deneyin organizasyonunu en iyi şekilde planlamalıdır. Böyle olmazsa deney negatif olarak etkilenir. Araştırmalarda mevcut olan materyal ve personelin verimli bir şekilde kullanılması gerekmektedir. İyi bir proje yürütücüsünün görevi, yapılan işlemlerin düzgün, aksamadan kurallarına uygun ve gerekli her türlü emniyet tedbirini alarak zamanında yapılmasını sağlamaktır. Bir projenin sorumluluğu yönerge ve yönetmeliklere uygun olarak çalışılması proje yürütücüsünün ve araştırma biriminin sorumluluğundadır.

SEKİZİNCİ BÖLÜM

Personelin Korunması

Genel Sağlık

Madde 28. Üretim tesisi, laboratuvar ve Araştırma birimlerinde çalışacak personelin sağlık durumunun çalışmaya uygun olması, olabilecek sağlık problemlerinin hayvanlarla temas neticesinde daha ciddi problemlere yol açmaması için;

a) Aşağıdaki sağlık problemleri olan insanların bunu ilgili birime bildirerek gerekli koruma önlemlerinin ve kontrollerin geliştirilmesi gerekmektedir.

1) Hayvanlara karşı bilinen alerjik durumlar.

2) Diyabet gibi kronik sağlık durumları

3) Ciddi böbrek veya karaciğer rahatsızlıkları

4) İmmun sistem yetersizliği olanlar

5) Kalp kapakçığı rahatsızlıkları

6) Yüksek dozda steroid tedavisi görenler veya dalak yetersizliği olanlar

b) Laboratuvar ve Araştırma birimlerinde çalışan tüm personelin 6 ayda bir rutin muayeneleri yapılmasının yanı sıra alerjik testlerden ve tüberkülin testinden geçirilmesi, gerekli durumlarda tavsiye edilen aşıların yapılması (tetanoz, hepatit ve kuduz aşısı vb.) gerekmektedir.

c) Standart operasyon işlemlerindeki korunma önlemleri ise Laboratuvar ve Araştırma birimlerindeki yönergelerde yazılı halde bulunmalıdır. Kullanılan maddelerin özellikleri, nasıl kullanılacağı ve tehlikeleri bildirilmelidir. Tüm bu konularla ilgili sorumlu kişiler belirlenmeli kaza veya şüphe durumunda direkt bu kişilerle irtibat kurulmalıdır.

d) Barınaklar, laboratuvarlar, araştırma birimleri, ekipmanlar ve düzenlenen prosedürler, personelin fiziksel yaralanma oranını düşürecek şekilde ergonomik olarak düzenlenmeli, seçilmeli ve geliştirilmelidir.

e) Personele, düzenli aralıklarla hizmet içi eğitim verilmeli bunların kaydı tutulmalıdır.

Çalışma Odalarının Temizliği

Madde 29. Çalışma odalarının havalandırılması yüzeylerin ve aletlerin temizlenmesi, sağlık açısından çok önemlidir. Tüm kutular, hortumlar, malzeme çantaları ve malzemeler mutlaka rutin olarak çalışma alanından uzaklaştırılmalıdır. Yerler paspaslanmalı, uygun temizleyici ve dezenfektanlar ile yüzeyleri temizlenmelidir.

Tırmalamalar ve Isırıklar

Madde 30. Hayvanların tırmalamaları, ısırıkları ve kontaminasyonlu malzeme ile temas tehlikelidir.Bunun için personel uygun şekilde giyinmelidir. Uygun olmayan tutuş nedeniyle . oluşan hayvan ısırıkları ve sıyrıkları ihmal edilmeden hemen tedavi edilmelidir. Bu personel kayıtlara geçilmeli ve hastaneye sevk edilmelidir.

Kesikler

Madde 31. Tehlikeye neden olabilecek kesiciler, iğneler, kırık camlar, şırıngalar, pipetler ve cerrahi makaslardır. Dikkatsiz temas ve yaralanmalardan sakınılmalıdır. Laboratuvarlar ve araştırma birimlerinde, kullanılmış kesiciler için delinmeye dayanıklı ve sızdırmayan konteynırlar kullanılmalıdır. İğne batmalarını önlemek için, kullanılmış iğneler direkt olarak konteynıra, kıvırmadan, kapağı kapatılmadan, kesmeden, kırmadan atılmaları sağlanmalıdır.