H2S 10 | 2 | 20 | NH3 | 25 | 1.5 | 37.5 | CO2 | 5000 | 1.25 | 6250 |
a TLV (threshold limit value: eşik sınır değer) günde sekiz saat ve haftada 40 saat maruz kalındığında herhangi bir yan etki görülmediği düşünülen değer. b Sapma faktörü: Ortamda bulunmasına izin verilen en yüksek değerin TLV’nin çarpanı şeklinde ifade edilmesi. c TWA (time-weighted average: zaman ağırlıklı ortalama) sınırı: kısa süreli maruz kalma durumunda kabul edilebilir en yüksek konsantrasyon. TLV x Sapma faktörü = TWA limiti.
7. Hayvanların barındıkları odaların pencereleri acil durumlar dışında açılmamalıdır.
8. Enfekte bölgelerde enfeksiyonun yayılmaması için düşük basınç, temiz bölgede ise herhangi bir enfeksiyon etkeninin girmemesi için yüksek basınç uygulanmalıdır.
c) Aydınlatma: 1.Tesisin ve deney hayvanı odalarının aydınlatması için ısı yaymayan (örneğin floresan lambalar) kullanılmalıdır (kanatlılar hariç).
2. Deney hayvanı odalarının aydınlık/karanlık periyotları otomatik zaman ayarlayıcılar ile düzenlenmelidir. Laboratuvar rodentleri için ideal karanlık/aydınlık periyodu 12 saat aydınlık ve 12 saat karanlık şeklinde olmalıdır. 3. Koridorlarda ve deney hayvanı odalarındaki ışık şiddeti ayarlanabilir olmalıdır. Rodentlerin yetiştirildiği odalardaki ışık şiddeti 130-325 lüks arasında olmalı ve 400 lüksden fazla olmamalıdır. Albino deney hayvanlarının ışığa olan hassasiyetleri de dikkate alınmalıdır. Işık odadaki tüm kafeslere eşit olarak gelecek şekilde dağılmalı ve kafes içerisinde ölçülen ışık şiddeti ise 40 lüksden fazla olmamalıdır. 4. Işık kontrolü hayvanların ihtiyaçları ve personelin deney hayvanı odalarındaki çalışma koşulları dikkate alınarak ayarlanmalıdır.
d) Ses Seviyesi (Gürültü) 1. Küçük rodentlerin yetiştirildiği odalardaki ses seviyesi 85 dB’yi geçmemelidir. Deney hayvanı odalarının içinde ya da yakınında telefon, radyo, televizyon, kamera, alarm sistemleri gibi elektronik aletler kesinlikle bulundurulmamalıdır.
2. Personel alanları ve gürültüye sebep olan aktivitelerin gerçekleştirildiği odalar, deney hayvanlarının bulunduğu yerlere yakın olmamalı ya da bu bölümlerde mutlaka ses yalıtımlarının yapılmış olması gerekmektedir. 3. Gürültü açısından köpek, domuz, keçi ve insan olmayan primatlar gibi hayvanlar, bunlara göre daha sessiz olan kemirgen ve tavşan gibi deney hayvanları ile aynı binalarda barındırılmamalıdır. 4. Deney hayvanların bakımlarını yapan teknisyenler, bakım, beslenme, temizlik ve dezenfeksiyon işlemleri sırasında gürültüyü en aza indirgeyerek çalışmalıdırlar.
e) Altlık Malzeme (Kafes zemini dolgu malzemesi) 1. Altlık malzemesi, kuru, emici özellikte, tozsuz ve gerektiğinde otoklavlanabilir olmalıdır. Toksik ve kontamine (fiziksel, kimyasal ve mikrobiyolojik) olmayan bir malzemenin kullanılması gerekir. 2. Kimyasal malzeme ile muamele edilmiş (vernik, boya vb.) tahtalardan yapılan talaş kesinlikle kullanılmamalıdır. 3. Tel ızgaradan yapılmış olan kafes altlığı kullanılmamalıdır. 4. Kafeslerin içerisine, oyuncaklar, tahta parçaları, karton ve tahta rulolar konulmak suretiyle kafes ortamı zenginleştirilebilir.
C) Deney Hayvanlarının Beslenmesi: a) Yem ve Yemleme Yöntemleri: 1) Yemlerin alımlarında ve depolanmalarında çevresel faktörler dikkate alınarak kimyasal, fiziksel ve mikrobiyolojik kontaminasyonun olmamasına özen gösterilmelidir. 2) Yemlerle bulaşabilecek hastalık, parazit, potansiyel hastalık vektörlerini engellemek için yiyeceklerin alınması, taşınması, saklanması ve deney hayvanlarına verilmesi hususunda dikkatli olunmalıdır. C vitamini içeren yemlerin depolanmasında raf ömrü dikkate alınmalıdır (3 ay). 3) Yemler depolanırken son kullanma tarihleri göz özünde bulundurularak uygun saklama koşullarında muhafaza edilmelidir. 4) Yemler, serin, karanlık, nemsiz, haşere ve kemirgen girişinin engellenmiş olduğu odalarda yerden yüksekte, paletlerin üzerinde ya da rafların üzerinde ağzı sıkı bir şekilde kapatılmış olarak depolanmalıdır. Et, balık, sebze, meyve ve diğer yeşillikler soğuk odalarda, buzdolaplarında ya da dondurucularda saklanmalıdır. 5) Deney hayvanlarına yemler verilirken tüm hayvanlara eşit olarak dağıtılmalı ve hayvan türlerine göre fizyolojik gereksinimlerini karşılayacak düzeyde ve miktarda verilmesine özen gösterilmelidir.
6) Deney hayvanları, fiziksel, kimyasal ve mikrobiyolojik açıdan kontamine olmamış, besin açısından zengin yiyeceklerle günlük ya da ihtiyaçları doğrultusunda belirlenen bir sıklıkla beslenmelidirler. 7) Deney hayvanlarının beslenmesinde kullanılan tüm yemlikler her gün düzenli olarak temizlenmeli , dezenfekte edilmeli ve gerektiğinde sterilize edilmelidir. 8) Kemirgenler, tavşanlar ve kanatlı deney hayvanlarına ad-libitum (hayvanın önünde sürekli yem bulunması) beslenme yapılmalıdır. 9) Mikrobiyolojik olarak standardize edilmiş deney hayvanlarının yemleri ayrıca otoklavlama, radyasyon, gamma-sterilizasyonu ile steril edilmelidir. Otoklavlanabilir diyetlerde sterilizasyon tarihi kaydedilmeli ve hızlı bir şekilde kullanılmalıdır. 10) Yemlikler ve su şişeleri, idrar ve dışkı ile kontamine olmayacak ve suyun ve yiyeceğin kolay geçişine izin verecek şekilde düzenlenmeli ve yerleştirilmelidir. 11) Deney hayvanları gruplar halinde barındırılıyor ise yiyecek için yeterli alan ve en az rekabete neden olacak kadar yeterli alım noktası olmalıdır.
Dostları ilə paylaş: |
