21
müdaxiləsinə çağırıĢlar edən, lakin onların təyinatı üzrə istifadə olunmasına
təminat verməyə tələsməyənlər arasında razılığa gəlmək mümkün olmur.
Təkrar etməyə ehtiyac yoxdur ki, bizim səhiyyə sistemi dağılmıĢdır,
dəhĢətli dərəcədə səmərsizdir və çoxdan artıq ömürlük iĢə götürmə
sistemindən imtina etmiĢ, halal amerikan zəhmətkeĢlərini xroniki mühafizə
olunmamaq və demək olar ki, mümkün olan məhrumiyyət zolağına salan bu
günkü iqtisadiyyata da pis uyğunlaĢmıĢdır. Ġllər gəlib keçir, bütün ideoloji və
siyasi oyunbazlıq heç nə ilə yekunlaĢmır. 2003-cü il istisna idi, həmin ili
dərman reseptini aldıq, bunda dövlətin və özəl bölmənin ən ciddi nöqsanları
birləĢmiĢdi – çox baha qiymətlər, bürokratik hərc-mərclik, hansısa bir real
təminatın olmaması və vergi ödəyənlər üçün astronomik hesablar.
Biz bilirik ki, beynəlxalq terrorizmlə mübarizə onun silahlı qaydada dəf
edilməsini, həm də ideyaların mübarizəsini nəzərdə tutur, bizim
perspektivdəki təhlükəsizliyimiz hərbi qüvvənin tətbiq edilməsinin etibarlı
hüquqi bazası ilə və digər dövlətlərlə olan sıx əməkdaĢlıqla təmin
edilməlidir. Dünya yoxsulluğu problemlərinə müraciət və geri qalan ölkələrə
kömək göstərmək, heç Ģübhəsiz, bizim dövlət maraqları sferasına daxildir,
heç də sadəcə xeyriyyə fəaliyyəti deyildir. Bizim xarici siyasət məsələləri
barədə mübahisələrimizi eĢitsəniz sizə elə gələ bilər ki, burada yalnız iki yol
vardır – hərbi təcavüz və ya izolyasiya.
Dində biz təskinlik və anlaĢılma mənbəyini tapsaq da, hətta burada da
tam yekdillik yoxdur. Biz özümüzü tolerantlıq nümunəsi hesab edirik, ancaq
bizi irqi, dini, mədəni kataklizmlər sarsıdır. Bunları həll etmək, bütün fikir
ayrılıqlarını yoluna qoymaq əvəzinə bizim siyasi xəttimiz onları qızıĢdırır,
istismar edir və beləliklə bizi əks tərəflərə ayırır.
Adi söhbətlərdə bizim dövlət məmurlarının çoxu səmimi qaydada etiraf
edir ki, real və necə deyərlər ideal siyasət arasında nəhəng fərq vardır.
Aydındır ki, Demokratlar mövcud Ģəraitlə heç də razı deyillər, çünki ən azı
indi onlar uduzmuĢ vəziyyətdədirlər, bütün seçkiləri udmaq hesabına
Respublikaçılar ağalıq edirlər və hakimiyyətin bütün budaqlarına nəzarət
etməklə heç bir kompromiss barədə hətta düĢünmürlər də. Lakin ən
uzaqgörən Respublikaçılar ümumilikdəc sevinməməlidirlər, çünki əgər
Demokratlar bir qədər güc sərf etsələr qalib gələcəklər. Respublikaçılar
ancaq göründüyü kimi, seçkiləri reallığa zidd olan Ģüarlarla udduqlarından
(xidmətləri ixtisar etmədən vergilərin aĢağı salınması, sığorta yardımları
sistemində islahat aparmadan Sosial Təminatın özəlləĢdirilməsi, qurbansız
müharibə aparmaq), idarəetmə iĢini demək olar ki, yaddan çıxarmıĢlar.
Bütün bunlara baxmayaraq, nə bu, nə də digər cəbhədə düĢünülmüĢ
təhlilin, dərin düĢüncələrin və ya mövcud çıxılmaz vəziyyətə görə hətta
xırda bir məsuliyyətin etirafının kiçicik əlamətləri də gözə çarpmır. Siyasi
22
kampaniyalarda heç bir tənqid eĢidilmir, heç bir ittiham irəli sürülmür,
onlara redaksiya məqalələrində də, kitablarda da, dünyada hələ təzə olan
bloqqerlərdə də rast gəlminmir. Nöqteyi-nəzərdən asılı olaraq bizim
bugünkü vəziyətimizi radikal mühafizəkarların və ya yola gəlməyən
liberalların, Tom Deleyin və ya Nensi Pelosinin, böyük neftin və ya
rüĢvətxor vəkillərin, dindar fanatiklərin və ya gey hərəkatı fəallarının,
«Foks-nyus» kanalının və ya «Nyu-York tayms»ın fəaliyyətinin təbii
nəticəsi hesab etmək olar. Hekayətlərin maraqlılığı, arqumentlərin
inandırıcılığı, sübutların dəqiqliyi müəllifdən müəllifə keçdikcə
fərqlənəcəkdir və gizlətmirəm ki, mənim rəğbətim Demokratların tərəfində
olacaqdır və hesab edirəm ki, liberalların arqumentləri daha yaxĢı
əsaslandırılmıĢdır. Ən ümumi cizgilərdə, solların və sağların izahları indi
bir-birinin güzgü əksinə çevrilmiĢdir. Burada siz qəsd nəzəriyyəsi, qorxutma
vasitələri barədə mülahizələrə də rast gələcəksiniz, bütün Amerika elə bil ki,
siyasi intriqaçıların pəncəsinə keçmiĢdir. Hər bir yaxĢı əsaslandırılmıĢ
nəzəriyyədə olduğu kimi, onlarda düzgünlük, inanmağa hazır olan adamları
qənaətləndirmək üçün tələb edilən miqdardadır, bütün aydın ziddiyətlər isə
ustalıqla ört-basdır edilir ki, heç kəs də azacıq da olsa Ģübhə əmələ gəlməsin.
Bunların hamısının məqsədi rəqibi inandırmaq olmayıb, öz tərəfdarlarında
inamın közərmə dərəcəsini yüksəltməkdir, üstəlik daha çox yeni tərəfdarlar
cəlb etməkdir ki, opponentini külə çevirə biləsən.
Əlbəttə, öz adəti gündəlik iĢi ilə məĢğul olan milyonlarla amerikalı sizə
tam baĢqa Ģeyləri söyləyəcəkdir. Onlar çox iĢləyir və ya iĢ axtarırlar, yeni iĢ
baĢlayır, dərs hazırlamaqda uĢaqlarına kömək edir, qaz və tibbi sığortaya
görə yüksək xərcləri ödəyir, pensiyaları ilə olan vəziyyəti araĢdırırlar, çünki
iflasa uğrama iĢləri üzrə hansısa məhkəmə bu pesiyaya etirazını bildirmiĢdir.
Həyatda onların ümidi gələcək barədəki təĢviĢlərlə növbələĢir. Ziddiyyətlər
və aydın olmayan məsələlər həddən çoxdur.
Siyasət deyəsən bu gündəlik qayğılardan nəhayətsiz qaydada uzaqdır,
onlar anlayırlar ki, siyasət bu gün biznesə çevrilmiĢdir, heç də missiya, borc
deyildir və qanun layihələri ətraındakı bütün müzakirələr teatr tamaĢasına
bənzəyir, ona görə də adamlar üzlərini çevirirlər ki, səs-küyü, mübahisələri
və ardı kəsilməyən çərənləmələri eĢitməsinlər.
Amerikalıları həqiqətən təmsil edən, həmin amerikalılara xidmət edən
hökumət tam baĢqa siyasət aparmalıdır. Belə siyasət bizim hər birimizin real
həyatının əsl güzgüsünə çevriləcəkdir. O bütün olan məsələlərə əlbəttə cavab
verməyəcəkdir, istehlaka hazır olan məhsula çevrilməyəcəkdir. Onu bizim
ən yaxĢı ənənələrimizdən yaratmaq lazımdır, bu vaxt həm də keçmiĢimizdə
pis olanları da unutmamalıyıq. BaĢa düĢməliyik necə oldu ki, biz vuruĢan
fraksiyaların və qəbilə nifrətinin olduğu bu yerə düĢdük. Daim yada
Dostları ilə paylaş: |