37
alverçilərini də, ona ssuda verməkdən imtina edən bankir kimi söyür, axı
ssudasız o, öz biznesini inkiĢaf etdirə bilməyəcəkdir. Və ya orta yaĢlı
feminist qadın vaxtilə etdiyi aborta görə göz yaĢlarını axıtmaqda davam edir.
Və ya xristian qadın indicə yeniyetmə qızının abortunun xərcini ödəmiĢdir
və ya milyonlarla ofisiant qadınlar, müvəqqəti katibələr, Ģəfqət bacılarının
köməkçiləri olan qızlar, «Uol-mart» ın satıcı qızları hər ay ürək döyüntüləri
ilə öz maaĢlarını gözləyir və beyinlərində uĢaqlarını necə dolandırmaları
barədə haqq-hesab aparırlar.
Mən təscəvvür edirəm ki, onlar elə kamil siyasət gözləyirlər ki, o
siyasət idealizmi və realizmi harmonik qaydada birləĢdirsin, elə siyasət ki,
kompromissin mümkün olduğunu dəqiq göstərsin və belə olmadıqda isə
etiraf edir ki, digər tərəf də bəzən ağıllı qaydada düĢünə bilir. Sağlar və
sollar, mühafizəkarlarla liberallar arasındakı fikir ayrılıqlarının mahiyyəti
ona heç də həmiĢə aydın deyildir, lakin ehkamla sağlam məna arasındakı,
məsuliyyətlə məsuliyyətsizlik, əbədi ilə bir anlıq arasındakı fərq aydındır.
Bax belə adamlar gözləyirlər ki, nə vaxtsa Respublikaçılar və
Demokratlar da onlara gəlib çatacaqlar.
II fəsil
Dəyərlər
Ġlk dəfə Ağ evi mən 1984-cü ildə görmüĢdüm. O vaxt yenicə kolleci
bitirib Nyu-York ġəhər Kollecinin Harlem kampusunda icma təĢkilatçısı
iĢləyirdim. Prezident Reyqan həmin vaxtlar fəal surətdə tələbələrə yardımın
azaldılması proqramını həyata keçirirdi və mən tələbə liderləri qrupu ilə, -
əsasən qaradərililərlə, puertorikalılarla, ġərqi Avropadan çıxanlarla sıx
əməkdaĢlıq edirdim, onlardan çoxu ailələrində ilk ali təhsil alanlar idi, - bu
azaldılmaya qarĢı etiraz məktubları yazıb, Nyu-Yorkdan olan Konqress
nümayəndələrinə göndərirdik.
O vaxt hər Ģey tez baĢa çatdı, hər Ģeydən çox vaxtımızı Reybern-
bildinqin saysız-hesabsız dəhlizlərini dolaĢmağa sərf edirdik və Kapitoli
əməkdaĢlarının xoĢniyyətli, ancaq qısa müddət davam edən qəbullarına nail
olurduq. Bu əməkdaĢların çoxu yaĢca azacıq böyük idilər. Günün axırında
biz tələbələrlə Esplanada ilə Corc VaĢinqtonun abidəsinə qədər getdik, bir
qədər dayanıb, Ağ evə baxdıq, Pennsilvaniya-avenyuda, baĢ giriĢdəki dəniz
piyadalarının postundan bir neçə addım aralıda, öz iĢinə tələsən piyadaların
və bizdən arxada Ģütüyən maĢınların arasında mən Ağ evin yaraĢıqlılığına
heyran olmaqdan daha çox, bu Ģəhər vurnuxmasında onun necə açıq olması,
onun qapılarına necə yaxın gəlməyimiz, sonra isə onun digər ətrafına keçib,
38
oradakı qızıl güllüyə tamaĢa etməyimiz barədə düĢünürdüm. Həmin vaxt Ağ
evin bu açıqlılığının demokratiyaya bizim inamımız barədə nəsə dediyini
düĢünürdüm. Mən səmimi qaydada güman edirdim ki, siyasi liderlər də
bizim kimidirlər, onlar da bizim kimi qanun və ictimai rəy qarĢısında cavab
verirlər.
Ġyirmi ilə sonra Ağ evə yaxınlaĢmaq artıq çətinləĢmiĢdi. Blok-postlar,
silahlı mühafizə, maĢınlar, güzgülər, itlər və yığma maneələr Ağ ev
rayonundakı iki kvartalın bütöv dövrəsini mühafizə edirdi. Xüsusi icazə
olmadan bir maĢın da Pennsilvaniya -avenyu ilə hərəkət edə bilməzdi.
Senatda mənim andiçməm ərəfəsində soyuq yanvar axĢamı Lafayet-park
demək olar ki, boĢ idi. Ağ evin darvazasından maĢınla içəri keçəndə, sonra
cığırla addımlayanda bu mənzərədən məni kədər bürüdü.
Ağ evin içi televiziya reportajlarının və filmlərin göstərdiyi kimi o
qədər də gözəl deyildir. Daha çox qaydaya salınmıĢ olsa da, lakin artıq təzə
yaĢayıĢ yeri deyildi, burada yəqin ki, gecələr adam soyuqdan əsərdi. Mən
hələ foyedə dayanıb dəhlizlərə baxırdım, bu zaman həmin yerin bütün tarixi
yadıma düĢdü. Burada Con və Bobbi Kennedi Karib böhranının həlli
üstündə baĢ sındırırdılar. Franklin Delano Ruzvelt (FDR) özünün növbəti
radio müraciətinin mətnini tələsik gözdən keçirirdi. Linkoln dəhlizdə
təklikdə addımlayırdı, millətin yükünü öz çiyinlərində çəkirdi (Bir neçə
aydan sonra mən Linkolnun yataq otağını görə bildim, bu sadə otaqda köhnə
mebel, çarpayı qoyulmuĢdu, ĢüĢənin altında Gettisberq Müraciətinin orijinalı
var idi və... bir stolun üstündə yastı ekranı olan iri televizor qoyulmuĢdu.
Mən elə o vaxt təəccübləndim: kimə lazımdır ki, Linkolnun yataq otağında
gecələsin və gecələr burada idman kanalına baxsın?)
Məni həmin andaca Ağ evin əməkdaĢı qarĢıladı və Qızıl Otağa apardı,
burada Senatın və Nümayəndələr palatasının yeni seçilmiĢ üzvləri
toplaĢmıĢdı. Düz saat on altıda Prezident BuĢun gəldiyini elan etdilər, o, zala
aydın məqsədli adam kimi, ciddi görkəmdə girdi, yüksəkliyə qalxdı. Bu
ondan xəbər verirdi ki, o, qətiyyətli əhval-ruhiyyədədir və heç də dolayı
qaydada danıĢmaq istəmir. On dəqiqə ərzində o, nitq söylədi, zarafat etdi,
milləti birləĢməyə çağırdı, sonra isə bizim hamımızı Ağ evin digər
qurtaracağına, bir qədər Ģərab içməyə, onunla və Birinci ledi ilə Ģəkil
çəkdirməyə dəvət etdi.
Bu vaxt artıq mən çox acmıĢdım və yeni seçilmiĢ qanunvericilər Ģəkil
çəkdirməyə düzüləndə mən bufetə tələsdim. Salatı çeynəyə-çeynəyə mən
Nümayəndələr palatasının üzvləri ilə söhbətləĢirdim, Prezidentlə əvvəlki iki
söhbətimizi xatırladım, birinci dəfə o, özü mənə zəng edib seçkilərdə qalib
gəlməyimi təbrik etmiĢdi, ikinci dəfə isə yeni seçilmiĢ senatorların Ģərəfinə
Ağ evdə verilən səhər yeməyində görüĢmüĢdük. Hər iki dəfə prezident mənə
Dostları ilə paylaş: |