Azərbaycan respublikasinin təHSİl naziRLİYİ
Yüklə 0,55 Mb. Pdf görüntüsü
|
62
f) Qiymətli kağızlarla ticarət və hesablaşma sistemlərinin dayanıqlılığının təmin edilməsi həmçinin risklərin etibarlı idarəedilməsi sisteminin yaradılması(2016 – 2020) g)Qiymətli kağızlarla ticarət, klirinq-hesablaşma proseslərinin sadələşdirilməsi və optimallaşdırılması, bu sistemlərinin əlaqələndirilməsi və emal prinsipi əsasında inteqrasiya olunmuş elektron ticarət platformasının yaradılması(2013 – 2016) Qiymətli kağızlar haqqında qanunun , qiymətli kağızlkarla bağlı Azərbaycan Respublikasının digər qanunvericilik aktlarının pozulmasına görə şəxslər mulki, inzibati və cinayət qanunvericiliyində nəzərdə tutulmuş hallarda və qaydada məhsuliyyət daşıyırlar. Qiymətli Kağızlar üzrə Dövlət Komitəsi bir sıra cəzalar verə bilər məsələn qanunun pozulmasına görə məhsuliyyət daşıyan şəxsi inzibati qaydada tənbeh tədbirləri qanun pozuntularına görə məhsuliyyət daşıyan şəxsə qarşı əmlak iddiası qaldıra bilər və qiymətli kağızlar bazarında şirkətlərin və peşakar iştirakçıların litenziyasını dayandıra və ya təxirə salina bilər ,qiymətli kağızlar bazarında fəaliyyət göstərən şirkətləri bağlaya bilər , növbəti tədbirlərin görülməsi üçün komissiya hesabatlarını və sənədləri hüquq-mühafizə orqanlarına göndərə bilər. Bildirim ki dövlət proqramı çərçivəsində bir sıra işlər görüləcəkdir : 1)qiymətli kağızlar bazarı yeni təşkilati, texniki və kapital tələblər əsasında təkmilləşdiriləcəkdir həmçinin, sürətli və səmərəli kapital bazarı institutlarının fəaliyyəti təmin ediləcəkdir. 2)Fond birjasının ticarət imkanlarının genişləndirilməsi həyata keçiriləcək, onun müxtəlif maliyyə alətləri ilə ticarət imkanları təqdim edən vahid instituta çevrilməsi məqsədilə zəruri hüquqi və təşkilati tədbirlər görüləcəkdir. 3)ticarət sisteminin avtomatlaşdırılması prosesləri başa çatdırılacaqdır. Həmçinin qiymətli kağızların depozitar-uçot sistemi və qiymətli kağızlar və onlar üzərində hüquqların qeydiyyatı mexanizmlərinin təkmilləşdirilməsi nəzərdə tutulur. Bunun üçün Milli Depozit Mərkəzinin bazasında dövlət və korporativ qiymətli kağızların mərkəzi depozitar sistemi yaradılacaq,həmçinin qiymətli
63
kağızların və onlar üzərində hüquqların qeydiyyatı sistemi sadələşdiriləcəkdir. Qiymətli kağızların girovla yüklənməsinin mərkəzi depozitar sistemi vasitəsilə həyata keçirilməsi mexanizmi tətbiq olunacaqdır. Qiymətli kağızlarla ticarətin səmərəliliyinin artırılması və risklərin azaldılması üçün qiymətli kağızların ticarəti üzrə mərkəzləşdirilmiş klirinq sistemi yaradılacaqdır.Həmçinin onun elektron ödəniş sistemlərinə inteqrasiyası təmin ediləcəkdir. Sonra isə ikinci mərhələdə qiymətli kağızlar bazarında vahid elektron platformanın formalaşdırılması başa çatdırılacaq. Bununla da ticarət, klirinq- hesablaşma, depozitar uçot prosedurlarının tam avtomatlaşdırılması və konsolidə edilməsi əməli olaraq həyata keçiriləcəkdir. Qiymətli kağızlar bazarının inkişaf xəttinə uyğun olaraq, klirinq fondu, investorların kompensasiya fondu kimi institutların yaradılması planlaşdırılır. Bu isə qiymətli kağızlar bazarının ticarət və hesablaşma sistemlərinin dayanıqlılığının təmin edilməsinə və risklərin etibarlı idarəedilməsi üçün zəruri mexanizmlərin formalaşmasına xidmət edəcəkdir. Qiymətli kağızlar bazarının sonrakı inkişafı qiymətli kağızlarda investorların maraqlarına, hüquqlarının qorunmasına necə zəmanət verilməsindən asılı olacaqdır.QKDK xırda sahibkarların hüquqlarının müdafiəsi sisteminin yaradılması haqqında tədbirlər işlənib hazırlanmışdır ki, bunların arasında Adminstrativ kodeksə dəyişikliklərin edilməsi, ―İnvestorların hüquqlarının müdafiəsi haqqında‖ Qanunun hazırlanması və qəbul edilməsində iştirakını qeyd etmək olar. Qiymətli kağızlar bazarında onun açıqlığını və şəffaflığını xarakterizə edən informasiya təminatı sistemi yaradılmadan investorların hüquqlarının müdafiəsi qeyri mümkündür.Sivil qiymətli kağızlar bazarı invesrotlara qoyulan investisiyanın riski və gətirə biləcəyi mənfəət haqqında tam informasiyanı təmin etməlidir.Bu məqsədlə QKDK ardıcıl olaraq press-relizlər buraxır , press-konferensiyalar keçirir, kütləvi infirmasiya vasitələrində qiymətli kağızlar bazarı haqqında geniş təbliğat aparır və 64
əhalini ―oyunun qaydaları‖ haqqında məlumatlandırır.Geniş ictimaiyyəti QKDK-nın fəaliyyəti ilə tanış etmək məqsədilə internet saytı da hazırlanmışdır. Ümumiyətlə, QKDK-nın fəaliyyəti qiymətli kağızlar bazarının dövlət tənzimlənməsi sisteminin təkmilləşdirilməsi yolu ilə Azərbaycanda bu bazarın inkişafına,iqtisadi problemlərin həll olunması üçün zəmin yaradılmasına və beynəlxalq maliyyə bazarları sisteminə inteqrasiya olunmağa yönəlmişdir. Son illər ərzində ölkədə qiymətli kağızlar bazarının inkişafında beynəlxalq təşkilatlar tərəfindən göstərilən texniki yardımın böyük rolu vardır.Onlardan biri, Avropa Birliyi tərəfindən maliyələşdirilən Tasisin proqramına daxil olan ―AzərbaycanRespublikasının qiymətli kağızlar bazarının inkişaf‖layihəsidir. Qeyd edim ki 2004-cü il Azərbaycan Respublikasının qiymətli kağızlar bazarının inkişafında yeni mərhələ başlamışdır.Azərbaycan Respublikasının Prezdenti yanında Qiymətli Kağızlar üzrə Dövlət Komitəsi tərəfindən normativ hüquqi baza təkmilləşdirilmişdir. Broker və diler fəaliyyətlərinə dair əlavə tələblə irəli sürülmüş, təsərrufat subyektləri tərəfindən qiymətli kağızlar bazarının alətlərindən daha fəal istifadə etmələri üçün həvəsləndirici mexanizimlər tətbiq edilmişdir.Həmçinin, emitentlər tərəfindən investorların hüquq və maraqlarının riayət edilməsi, korporativ idarəetmə normalarına və emitentlər tərəfindən məlumatın lazımi şəkildə açıqlanmasına riayət olunmasının təmin edilməsi, mütəşəkkil borc bazarının formalaşması və digər istiqamətlərdə mühüm işlər görülmüşdür. Respublikada qiymətli kağızlar bazarının dəqiq və effektiv inkişaf etdirilməsi üçün, QKDK tərəfindən durmadan iş aparılmalıdır.Lakin yekun məqsədlərə çatmaq üçün bir sıra ara nailiyətlərin əldə olunmasını nəzərdə tutur.Bu nailiyyətlər arasında aşağıda sadalananları misal çəkmək olar -
şəraitin yaradılması ilə bərabər ölkənin qiymətli kağızlar bazarının potensiyal daxili və xarici investorların vəsaitlərinin və əmanətlərinin səfərbər edilməsi üzrə effektiv mexanizmə çevrilməsi.
Yüklə 0,55 Mb. Dostları ilə paylaş:
|