Azərbaycan respublikasi təHSİl naziRLİYİ baki biznes universiteti
Yüklə 2,83 Kb. Pdf görüntüsü
|
93 Müxtəlif məqsəd qruplarına təsir etmək üçün marke- tinqin kommunikasiyalarını təsir istiqamətləri üzrə bölmək olar: 1. Son istehlakçilara ünvanlandırılan kommunikasi- yalar. 2. Vasitəçilərə yönəldilən kommunikasiyalar. 3.Tərəfmüqavillərə (partnyorlara - məhsul göndərən- lərə, investorlara – sərmayədarlara və b.) nəzərdə tutulan kommunikasiyalar. 4. Rəqiblərə nəzərdə tutulan kommunikasiyalar. 5. Firmadaxili kommunikasiyalar. 6.Dövlət orqanları və ictimai fikirin cilalanması və ola bilsin cilovlanmasına yönəldilmiş kommunikasiyalar. Marketinqin kommunikasiyalarını dəqiq təsnifləşdir- mək oldugca çətindir, çünki kommunikasiyaların özləri- nin təbiəti daima dəyişgəndir. Bununla belə, marketinqin kommunikasiyalarının müasir zamanda azı 12 əsas növü- nün tam siyahısını təqdim edək: - reklam; - birbaşa marketinq; - satışın irəlilədilməsi; - qablaşdırma; - satış yerlərinin səhmana salınması; - şirkətin (markanın) firma stili; - hadisələrlə əlaqədar olan marketinq; - idman marketinqi; - internet şəbəkəsində informasiya ilə iştirak; - sərgi və yarmarkalarda iştirak; - şəxsi satış; 94 - marketinq tədqiqatları və s. Sadalanan marketinq kommunikasiyaları və növləri kommunikasiya toplusunu təşkil edir. Onların köməyi ilə ayrılmış büdcə çərçivəsində məqsəd bazarını əhatə etmək üçün müxtəlif əhəmiyyətə malik müəyyən informasiyaları çatdırmaq məqsədilə kommunikasiya alətləri və omların kombinasiyaları nəzərdə tutulur. Hər bir marketoloq öz kommunikasiya toplusuna bu və ya digər kommunikasiya alətini daxil etdikdə, həmin alətin məqsəd bazarına uyğun gəlib-gəlməməsini, onların hər birinin satışını yüksəltmək və ya nəzərdə tutulanları məlumatlandırmaq imkanlarını və s. nəzərə almalıdır. İs- tehlakçının tipindən (növündən) asılı olaraq hər bir kom- munikasiya daşıyıcısının əhəmiyyəti dəyişir. Qeyd edək ki, ayrı-ayrılıqda marketinqin kommu- nikasiyasının konkret bir növünün əhəmiyyəti nəzərə çar- pan dərəcədə yüksək deyildir. Buna görə hər bir əmtəə və ya xidmətin bazarda satışını təmin etmək üçün marketin- qin kommunikasiyalarının müxtəlif kombinasiyalarından, o cümlədən marketinq tədqiqatlarından istifadə edilməsi zəruriyyəti həmişə hiss edilir. Belə ki, sənaye əmtəələri və xidmətləri üçün birbaşa marketinq və ictimaiyyətlə əla- qə daha çox əhəmiyyət daşıyır. Kütləvi istehlak məhsul- ları bazarı üçün isə, harada əmtəə alışları az miqdarda və tez-tez hər gün, gün aşırı və s. rejimdə həyata keçirilir, kommunikasiyalardan marketinq birbaşa reklama və sa- tışın irəlilədilməsinə daha çox üstünlük verir. Kütləvi is- tehlak malları bazarında sənaye məhsulları bazarına nis- bətən qablaşdırma vasitələri kommunikasiya kimi daha 95 çox əhəmiyyət kəsb edir. Qeyd edək ki, müasir zamanda marketinqin kommu- nikasiya vasitələri və imkanları daim dəyişir və genişlə- nir. Lakin marketinqin kommunikasiyalarının bünövrəsin- də şübhəsiz olaraq insanların şəxsi keyfiyyətləri, təlim və tərbiyələri, dini və insani dəyərlərи, mədəniyyəti və təhsil səviyyələri durur. 2.5. Müasir dövrdə kəskin dəyişən rəqabət şəraitində swot-təhlil müəssisələrin rəqabətə dözümlülüyünün artırılmsasının əsası kimi Bazardakı vəziyyəti, alıcı tələbinin dəyişməsi meyl- lərini, firmanın (müəssisənin, şirkətin və b.) perspektiv in- kişaf planlarını və s. nəzərə alaraq, eləcə də rəqabət reji- minə uyğun olaraq biznes vahidlərinin müvafiq strateji fəaliyyət proqramları tərtib edilməli və onların reallaşdı- rılmasının taktiki imkanları araşdırılmalıdır. Bütün bunlar strateji marketinqin imkanlarından istifadə edərək müm- kün olur Strateji marketinq iqtisadiyyatın vəziyyətinin, inkişaf perspektivlərinin, eləcə də əsas bazar rəqiblərinin təhlilin- dən başlayır desək səhv etmərik. İqtisadiyyatın təhlili nəzərdə tutur ki, iqtisadi sis- temin əsas inkişaf meylləri və onların qanunauyğunluqları İlk dəfə «strateji marketinq» anlayışı Amerikan şirkəti «Düpon» tərəfindən açıqlanmışdır. «Strateji marketinq» dedikdə, elə marketinq fəaliyyəti başa düşülür ki, təşkil və idarəetmə istehsal olunan məhsula, xidmətə və ya məmulata yox, istehlakçıya, xüsusi seçilmiş müştəriyə, əvvəlcədən təyin edilmiş seqmentlərə yönəldilir. 96 təyin edilsin və yalnız bunların nəticəsində müəssisənin (firmanın və s.) fəaliyyəti daha effektli qurulsun. Həmin təhlil prosesində ÜDM (ümumi daxili məhsul) və ÜMM (ümumi milli məhsul) və s. kimi makroiqtisadi göstəricilər təhlil edilməlidir ki, milli iqtisadiyyatın vəziyyətinə dair fikir söyləmək mümkün olsun. Şirkətin bazar rəqibləri sırasına eyni bazarda fəaliy- yət göstərən, analoji əmtəələr təklif edən və əsasən, eyni qrup alıcılara istiqamətlənən müəssisələr və firmalar daxil- dir. Bazar rəqiblərini təhlil etdikdə əsas diqqəti onların istehsal, satış, marketinq fəaliyyətlərinə yetirmək lazımdır, onların güclü və zəif cəhətlərini aşkar etmək, eləcədə müəssisənin eyni qrup göstəriciləri ilə müqayisə etmək gə- rəkdir. Strateji və taktiki marketinqin müxtəlif olsa da, onların ikisi də biri – birini labüd edən vəhdətlik təşkil edir. Strateji və taktiki marketinqin əsas fərqləndirici cə- hətləri ondan ibarətdir ki, strateji marketinq rəqabət qabi- liyyətli olmaq və nəzərdə tutulan mənfəəti əldə etmək üçün nəyi, nə vaxt və necə etməli sualına, taktiki marke- tinq isə istehsalçıların ehtiyaclarını ödəyərək, planda nə- zərdə tutulmuş mənfəəti almaq üçün hansı yöndəmdə, ha- rada, kimə və hansı qiymətə satmalı suallarına cavab verməlidir. Qeyd edilənlər onu göstərir ki, strateji marketinqin funksiyaları istehsal prosesinin əvvəlində, taktiki marke- tinqin funksiyaları isə onun sonuncu mərhələsində reallaş- dırılır. Təcrübədə strateji marketinq proqnozlaşdırma strateji seqmentləşdirmə, funksional – dəyər və SWOT – Yüklə 2,83 Kb. Dostları ilə paylaş:
|