Azərbaycan Respublikası Silahlı Qüvvələri Daxili xidmət nizamnaməsinin təsdiq edilməsi haqqında

4 saylı əlavə

 

Hərbi andiçmə qaydası haqqında

 

Əsasnamə

 

1. Hər bir hərbi qulluqçu Azərbaycan Respublikasının Silahlı Qüvvələri sıralarına daxil olarkən, fərdi qaydada hərbi and içir və onu şəxsi imzası ilə təsdiq edir.

2. Hərbi and içirlər:

gənc əsgərlər və matroslar — onlar gənc əsgər (matros) proqramını keçdikdən, gənc əsgərin (matrosun) əsas vəzifələrini mənimsədikdən hərbi andın, hərbi hissənin Döyüş Bayrağının və hərbi intizamın mənasını dərk etdikdən sonra, lakin hərbi hissəyə gəldikləri gündən ay yarımdan gec olmayaraq;

əvvəllər hərbi and içməmiş hərbi (xüsusi) məktəb kursantları və hərbi akademiya dinləyiciləri — yuxarı bənddə göstərilən müddətdə.

3. Gənc əsgərlər və matroslar, eləcə də əvvəllər hərbi and içməmiş hərbi (xüsusi) məktəb kursantları və hərbi akademiya dinləyiciləri hərbi hissə komandirinin, məktəb, hərbi akademiya, idarə, müəssisə və şöbə rəisinin rəhbərliyi altında hərbi and içirlər.

4. Hərbi andiçmə vaxtı hərbi hissə komandirinin əmrində elan edilir. O vaxta qədər isə andiçənlərlə bölmələrdə hərbi andın mənası, Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının müvafiq maddələrinin tələbləri haqqında izahat işi aparılır.

5. Hərbi hissə təyin edilmiş vaxtda Döyüş Bayrağı və orkestrlə parad geyimi formasında, müharibə dövründə isə çöl geyimi formasında silahla piyada sırasında düzülür. Alay (briqada), adətən bölük, yaxud taqım kolonları xəttində düzülür. Hərbi and içməli olan şəxslər birinci cərgələrdə (səflərdə) dururlar. Hərbi hissə komandiri qısa nitqində onlara hərbi andın mənasını və Azərbaycan Hökumətinə sədaqətlə öz xalqına, Azərbaycan Respublikasına, and içən hərbi qulluqçuların üzərinə düşən şərəfli və məsul vəzifələri, eləcə də Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının müvafiq maddələrinin tələblərini xatırladır.

İzahat nitqindən sonra hərbi hissə komandiri «Azad» komandası və bölmə komandirlərinə gənc əsgərlərin (matrosların) hərbi and içmələrinə başlamaq sərəncamı verir.

Bölük (batareya) və digər bölmələrin komandirləri sıradan öz bölmələrinin and içən əsgərlərini (matroslarını) növbə ilə çağırırlar. Hər bir and içən şəxs bölmə sırasının qabağında hərbi andın mətnini ucadan oxuyur, sonra xüsusi siyahıda öz soyadı qarşısında şəxsən imza edir və sırada öz yerində durur.

Hərbi andiçən şəxslərin siyahısının blankları Azərbaycan Respublikası Müdafiə Nazirliyinin qabaqcadan müəyyən etdiyi nümunə üzrə hazırlanır və birinci vərəqində Azərbaycan Respublikasının Dövlət gerbi və Hərbi andın mətni olur.

Hərbi andiçmə mərasimi qurtaran kimi hərbi andiçənlərin şəxsi imzaları olan siyahılar bölmə komandirləri tərəfindən hərbi hissə komandirinə verilir. Hərbi hissə komandiri gənc əsgərləri (matrosları) hərbi and içmələri, bütün hərbi hissəni isə yeni tamhüquqlu əsgərlərin (matrosların) gəlmələri münasibətilə təbrik edir, bundan sonra orkestr Azərbaycan Respublikasının Dövlət Himnini ifa edir.

Azərbaycan Respublikasının Dövlət Himni ifa edildikdən sonra hərbi hissə Azərbaycan Respublikası Silahlı Qüvvələrinin Sıra nizamnaməsində göstərilən qaydada sıra baxışı üçün təntənəli marşla keçir.

Aşağı temperaturda və pis havada hərbi andiçmə mərasimi binada keçirilə bilər. Bölmələr hərbi hissə komandirinin çıxışından sonra binalara gedirlər. Hərbi andiçmə mərasimi qurtaran kimi bölmələr təntənəli marşla keçmək üçün komanda üzrə yenidən göstərilən yerdə düzülürlər.

Hər hansı səbəbə görə müəyyən olunmuş gün hərbi and içə bilməmiş bütün hərbi qulluqçular sonrakı günlərdə ayrıca hərbi hissə komandirinin rəhbərliyi altında hərbi hissə qərargahında hərbi and içirlər.

6. Hərbi andiçmə mərasimi tarixi, döyüş və əmək şöhrəti yerlərində, eləcə də Azərbaycan Respublikasının azadlığı və müstəqilliyi uğrunda mübarizədə həlak olmuş döyüşçülərin Şəhidlər xiyabanında keçirilə bilər. Belə hallarda andiçmə yerinə, adətən, ancaq and içməli olan hərbi qulluqçular gətirilirlər.

7. Hərbi andiçmə günü bu hərbi hissə üçün iş günü sayılmır və bayram günü kimi keçirilir.

8. Hərbi andiçmişlərin siyahıları hərbi hissə qərargahında nömrələnmiş, qaytanlanmış və surqucla möhürlənmiş xüsusi qovluqda saxlanılır.

Hərbi qulluqçunun hərbi biletində (xidmət vərəqəsində) hərbi hissə qərargahı rəisi tərəfindən «Hərbi and içdi (gün, ay, il)» qeydi edilir. Müəyyən edilmiş müddət keçdikdən sonra siyahılar arxivə verilir.

Hərbi hissədə qeydiyyatda olan hərbi vəzifəlilərdən əvvəllər hərbi andiçməyənlər hərbi hissəyə təlim toplanışına gəldikləri vaxtdan ən çoxu 5 gün keçənə qədər and içməlidirlər.

9. Ümumi, yaxud qismən səfərbərlik elan edildikdə, sülh dövründə hərbi and içməmiş ehtiyatda olan bütün hərbi vəzifəlilər hərbi hissəyə gələn kimi hərbi and içirlər.

10. Hərbi xidmətə qəbul olunmuş qadın hərbi qulluqçular hərbi hissə qərargahında hərbi hissə komandirinin rəhbərliyi altında and içirlər.

11. Bu Əsasnamənin vaxtında və dəqiq yerinə yetirilməsinə və hərbi and içmiş hərbi qulluqçuların uçotuna, eləcə də hərbi andiçmişlərin siyahılarının saxlanmasına hərbi hissə komandiri cavabdehdir.

 

5 saylı əlavə

Yanğın təhlükəsizliyi qaydaları

 

Hərbi hissə və bölmələrdə yanğına qarşı ümumi tədbirlər

 

1. Hərbi hissənin ərazisi daim zibil və quru otdan təmizlənməlidir.

Yanğından mühafizə üçün su təchizatı mənbələrinə, binalara gedən yollar və düşərgə ərazisindəki bütün keçidlər yanğınsöndürən maşınların keçməsi üçün həmişə açıq olmalıdır.

2. Yanğın təhlükəsizliyi məqsədilə aşağıdakılar qadağandır:

tikintilərdən, əmlak olan meydançalardan və maşınlardan 40 metrdən az olan məsafədə ocaq qalamaq, eləcə də parklarda, saxlanclarda, anqarlar və bunlara bənzər yerlərdə papiros çəkmək və alov saçan cihazlar tətbiq etmək;

nasaz sobalardan, ocaq qalamaq üçün alışan mayelərdən istifadə etmək, alışan materialları və əmlakı sobaların yaxınlığında qoymaq; yanan sobaları nəzarətsiz buraxmaq, paltarları sobaların üstündə, bacalarda qurutmaq, sobaları şəxsi heyətin istirahət etdiyi (yatdığı) saatlarda qalamaq (sobalar qalandığı dövrdə bacalar iki ayda bir dəfədən az olmayaraq təmizlənməlidir);

binalarda açıq alovla (məşəl, lehimləmə lampası və s. ilə) donmuş su borularını qızdırmaq (binalarda boru və başqa qurğular buxarla, isti su və başqa təhlükəsiz vasitələrlə qızdırılmalıdır);

binaların zirzəmilərində yanğın təhlükəsi olan materialların və mayelərin saxlanması, eləcə də onların emalı ilə bağlı anbarlar, emalatxanalar düzəltmək;

yanğınsöndürmə vasitələrinə gedən yolları kəsmək;

çardaqlarda, pilləkənlərdə və dəhlizlərdə alışan material və əmlak saxlamaq, arakəsmələr düzəltmək, köməkçi emalatxanalar və laboratoriyalar yerləşdirmək və belə yerlərdə yaşamaq;

yanğınsöndürmə vasitələrindən təyinatına uyğun olmayaraq istifadə etmək;

nasaz elektrik keçiriciləri və avadanlığından, alışmaz altlıq qoymadan — məişət elektrik qızdırıcı cihazlarından istifadə etmək, eləcə də elektrik lövhələrində yanmış qoruyucuları məftillər və başqa predmetlərlə əvəz etmək;

elektrik lampalarını kağız və parça ilə bürümək, məftillərin üstünü kağız, plakat, yaxud divar kağızı ilə örtüb yapışdırmaq; elektrik işığı şəbəkəsi düzəltmək üçün telefon məftillərindən istifadə etmək;

yanğın təhlükəsizliyi baxımından yoxlanmamış binaları (saxlancları) mühafizə olunmağa təhvil vermək.

3. Paltarların dezinfeksiyası və qurudulması təchiz edilmiş tipli dezkamera və qurutmaxanalarda daimi nəzarət altında keçirilir.

Paltarları kameralara asmazdan qabaq onların cibləri çevrilməlidir.

Paltarları dezinfeksiya edərkən və qurudarkən qadağandır:

kameralardakı temperaturu müəyyən olunmuş normadan yuxarı qaldırmaq;

kameralara və qurutmaxanalara normadan artıq paltar asmaq;

yağ və alışan mayelər hopmuş paltarı kameraya asmaq;

paltarları kameraların qoruyucu torlarının üstünə yığmaq.

4. Kazarmalarda, klublarda və istehsalat binalarında, eləcə də anbarların, parkların ərazilərində papiros çəkməyə ancaq bunun üçün ayrılmış və xüsusi hazırlanmış yerlərdə icazə verilir.

5. Dəhlizlər, keçidlər, əsas və ehtiyat çıxışları, pilləkənlər daim açıq saxlanmalı və başqa şeylərlə tutulmamalıdır. Kazarmanın, emalatxanaların, klubların və başqa binaların qapıları bayıra açılmalıdır. Ehtiyat çıxış yollarını mismarlamaq qadağandır.

6. Yanğınsöndürmə vasitələri, su hövzələri, yanğın hidrantları və kranları saz olmalıdır, onların olduqları yerlər isə göstəricilərlə işarələnməlidir.

Binalarda və obyektlərdə yanğınsöndürmə vasitələrinin sayı xüsusi normalarla müəyyən edilir. Anbarların, parkların, anqarların ərazilərində və istehsalat binalarında yanğınsöndürmə vasitələri lövhələrdə saxlanmalıdır.

7. Telefon aparatlarının yanında yaxınlıqdakı yanğınsöndürmə komandasının telefon nömrəsi yazılır, hərbi hissənin ərazisində yanğın həyəcanı siqnalı vermək üçün səs siqnalizasiyası vasitələri olmalıdır.

8. Hər gün bütün emalatxanalar, saxlanclar, anbarlar, parklar, anqarlar və yanğın təhlükəsi olan başqa istehsalat binaları bağlanmazdan qabaq anbar, saxlanc, sex rəisləri, park növbətçiləri və yanğın növbəsi nəfərləri tərəfindən yoxlanmalıdır; aşkar edilmiş bütün çatışmazlıqlar binalar (saxlanclar) bağlanana qədər aradan qaldırılmalıdır; elektrik şəbəkələri isə bayır rubilniki ilə söndürülür.

9. Hərbi hissələrdə (bölmələrdə, müəssisələrdə) əlavə yanğın təhlükəsizliyi tədbirləri xüsusi əsasnamə, təlimat, nizamnamə və göstərişlərə uyğun həyata keçirilir.

 

Parklarda və anqarlarda xüsusi yanğın təhlükəsizliyi tədbirləri

 

10. Maşınlar (təyyarələr) elə saxlanılır ki, yanğın baş verdikdə onları tez çıxarmaq üçün aralarında zəruri keçid qalsın.

11. Parklarda və anqarlarda yanğın baş verməsinin qarşısını almaq üçün aşağıdakılar qəti qadağandır:

dayanacaqda duran maşınları yanacaqla doldurmaq, yanacaq bakı və yanacaq boruları axıdan maşınları (təyyarələri) saxlamaq;

maşın dayanacaqlarında onların baklarındakından başqa yanacaq və sürtkü materialları, eləcə də boş qablar saxlamaq;

ağ neft, benzin və başqa maye yanacaqlarla çexolları, kapotları və paltarı yumaq və təmizləmək;

maşınlarda kənar əşyalar — xüsusilə yağlı əski, çexol, xüsusi paltar saxlamaq;

parklara və anqarlara yanacaq çənləri gətirmək və saxlamaq;

yanğın təhlükəsi olan qızdırıcılar tətbiq etmək;

baklara yanacaq doldurarkən və dayanacaqlarda od saçan əşyalardan və neft fənərindən istifadə etmək;

maşın dayanacağı kimi istifadə olunan binalarda qaynaq işi aparmaq;

təyyarələrin mühərriklərini qızdırmaq və işə salmaq;

saxlanc və dayanacaq kimi istifadə olunan binaların darvazalarına əşyalar yığmaq, bu binalarda anbar, emalatxana və yaşayış yeri düzəltmək;

maşınların (təyyarələrin) saxlanması və dayanacağı kimi istifadə olunan binaların darvazalarını içəridən cəftə ilə bağlamaq.

12. Yanğın baş verdikdə, maşınların (təyyarələrin) təcili çıxarılmasını təmin etmək üçün hər gün xüsusi troslar olan növbətçi-yedəkçilər və naryad ayrılır.

 

Emalatxanalarda xüsusi yanğın təhlükəsizliyi tədbirləri

 

13. Tezalışan mayelərlə (ağ neft, benzin, aseton, spirt, nitratlı lak və s.) iş aparılan və akkumlyator batareyaları doldurulan binalar xüsusi ventilyasiya ilə təchiz olunmalıdır. Elektrik mühərrikləri, çilçıraqlar və elektrik paylayıcı qurğular elə hazırlanır ki, onlarda partlayış baş verməsin. Doldurma aqreqatları və qaz qaynağı aparatlarının generatorları ayrıca otaqlara qoyulmalıdır. Bu otaqlarda sobalar qurmaq qadağandır.

14. Tezalışan mayelər ayrı, kip bağlanan metal qablarda birgünlük tələbat üçün lazım olan miqdarda saxlanılır və iş qurtaran kimi onlar xüsusi anbar binalarına aparılır.

Maye yanacaqla işləyən istehsalat sobalarının və aqreqatlarının işlədilən baklarının həcmi 1 kubmetrdən artıq olduqda ayrıca otaqda, 1 kubmetrdən az olduqda isə aqreqatdan ən azı 5 m məsafədə oda davamlı divarlar üstünə qoyulmalıdır.

15. Silgi materiallarını, yağlı əsgi və cındırları yığmaq üçün qapaqlı metal qutular qoyulmalıdır. Bu qutular iş qurtaran kimi mütləq boşaldılmalıdır.

Yağa bulaşmış iş paltarı istehsalat binalarından (sexlərdən) kənarda xüsusi şkaflarda asılmış şəkildə saxlanılmalıdır. İş paltarının ciblərində yağa bulaşmış silgi materialı saxlamaq qadağandır.

16. Sobaların qalanması emalatxanaların bağlanmasına 2 saat qalmış dayandırılır.

İşlər qurtaran kimi gün ərzində yığılmış bütün istehsalat tullantıları və zibil emalatxana binalarından çıxarılmalıdır.

 

Anbarlarda (saxlanclarda) xüsusi yanğın təhlükəsizliyi tədbirləri

 

17. Anbarların (saxlancların) texniki ərazisinə kibrit və başqa yandırıcı ləvazimatla adam buraxılması qadağandır.

Anbarların (saxlancların) ərazisində olan ot vaxtında biçilməli və yığılmalıdır. Otun anbar ərazisində qurudulmasına və yandırılmasına yol verilmir.

18. Saxlanclarda ancaq onların təyinatına uyğun əmlak növlərinin saxlanmasına icazə verilir.

Saxlanclarda keçidləri və çıxışları iri predmetlər qoyub bağlamaq, qapıları içəridən cəftə ilə bağlamaq, qəfəsələrə üz çəkmək, pəncərələrə kağız və oddan qoruyucu tərkiblə işlənməmiş karton, polimer materiallar və parça yapışdırmaqla işığın qabağını kəsmək qadağandır.

19. Əmlak qalaqlara elə yığılmalıdır ki, keçidlər və çıxışlar boş qalsın. Əmlakı sobalara, istilik radiatorlarına, elektrik xətlərinə və lampalara yaxın yığmaq, eləcə də əmlakın daşınması və yığılması ilə əlaqədar olmayan başqa işlərin görülməsi qadağandır.

20. Saxlancların yaxınlığında inşaat materialı, yanacaq ehtiyatı, yaxud hər hansı əmlak, eləcə də boş tara və qablaşdırma materialı yığmaq və ümumi saxlanclarda tezalışan mayelər saxlamaq qadağandır.

21. Sobaların odluqları və qapaq deşikləri saxlancın kənarında düzəldilir, bacaları isə qığılcımtutanlarla təchiz edilir. Anbarların bağlanmasına 2 saat qalmış sobaların qalanması tamamilə dayandırılır, bütün sobalar nəzərdən keçirilir və bağlanır.

22. Saxlanclara elektrik işığı çəkildikdə, onların rubilnikləri bayırda qoyulur. Qoruyuculu qrup lövhələri metal qutulara salınmalıdır. Anbar və saxlancların lampaları örtülü (şüşə örtüklü) olmalı, əsas və nəzarət keçidləri boyu yerləşdirilməlidir. Saxlancların içərisində elektrik rozetkaları qoymaq və xidmət yerləri düzəltmək qadağandır.

23. Döyüş sursatı və partlayıcı maddələr saxlanılan və onlarla iş aparılan yerlərin pəncərə şüşələri tutqun olmalı, yaxud ağ rənglə boyanmalıdır.

Döyüş sursatı və partlayıcı maddələr az müddətə belə günəş şüaları altında saxlanmamalıdır.

Bütün saxlanclar, talvarlar, döyüş sursatı olan meydançalar, əsas və köməkçi istehsalat sexləri, laboratoriyalar, yüksək gərginlikli elektrik xətləri və yarımstansiyaları, qazanxana boruları, su qüllələri, yanacaq və sürtkü materialı və hərbi əmlak anbarları ildırımötürən qurğularla təchiz edilməlidir.

24. Yanğın (partlayış) təhlükəsi olan saxlanclara odlu və soyuq silahla, yandırıcı ləvazimatla və akkumlyator fənərindən başqa işıqlandırma cihazları ilə, eləcə də müvafiq təlimatda göstərilməyən ayaqqabı ilə daxil olmaq qadağandır.

25. Tezalışan mayelər anbarı ancaq elektrik işığı ilə təchiz edilir ki, orada partlayış baş verməsin.

26. Saxlancların ərazisində maye yanacaq yerə dağıldıqda onun üstünə dərhal qum tökülməlidir.

27. Metal qabların tıxaclarını açarkən qığılcım saçan metal alətlərdən istifadə etmək qadağandır. Onları açmaq üçün ancaq xüsusi açarlardan istifadə edilməlidir.

28. İş qurtaran kimi saxlancların elektrik şəbəkələri bayır rubilniki ilə söndürülür.

 

 

 

 

 

 

 

 

6 saylı əlavə

 

________ Bölüyün silahlarına baxış

(silahlarını yoxlama) kitabı

 

Sıra №-si	Tarix	Yoxlayanın vəzifəsi, hərbi rütbəsi və soyadı	Nə yoxlanılıb	Yoxlamanın nəticələri, əsas çatışmazlıqlar və qeydlər	Yoxlama aparmış şəxsin göstərişləri və onların yerinə yetirilməsi müddətləri	Çatışmazlıqların aradan qaldırılması haqqında qeydlər. Vəzifəli şəxsin imzası, tarix
1	10.08.94	157-ci hərbi hissənin artilleriya silahları xidməti rəisi mayor Sarıyev	AKM — 30 ədəd RPQ — 7-5 ədəd	Təmirə ehtiyacı var: AKM -5 ədəd, RPK — 1 ədəd. Silahlar qatı yağlanır	Nasaz silahlar təmir üçün 12.08.94-cü ilə qədər emalatxanaya verilsin. Əsgərlərə silahı düzgün yağlamaq öyrədilsin.	Çatışmazlıqlar 15.08.94-cü ilə qədər aradan qaldırıldı. MAB komandiri (imza)

 

Qeydlər:

1. Kitabı bölmənin komandiri, yaxud başçavuşu saxlayır.

2. Yoxlama nəticələrini kitaba bölük komandiri və ondan vəzifəcə böyük komandirlər (rəislər) yazırlar.

 

 

7 saylı əlavə

____________bölüyün_______________taqımının

(il, ay)

 

Naryadlar Vərəqəsi

 

Xidməti naryad
Bölükdə													Bölükdən kənarda
Hərbi rütbəsi, soyadı və inisialları	köçürmə	Sutkalıq			Gündüz				Gecə			cəmi	köçürmə	Sutkalıq			Gündüz		Gecə				cəmi
Əsgər Əhmədov Ə.İ.	1	3	21	-	-	-	-	-	-	-	-	2	3	1	9	-	16	-	27	-	-	-	4
Baş əsgər Həsənov A.İ.	2	16	-	-	-	-	-	-	-	-	-	2	2	13	-	-	-	-	-	-	-	-	1
Əsgər Muradov Q.X.	4	30	-	-	-	-	-	-	-	-	-	1	2	1	5	15	-	-	21	-	-	-	4

____________________taqım komandirinin müavini______________________________________________________________________

(hərbi rütbəsi, imzası)

Qeydlər:

1. «Köçürmə» və «Cəmi» sütunlarından başqa, digər sütunlardakı rəqəmlər ayın tarixini göstərir.

2. Altından cızıq çəkilmiş naryadlar növbədənkənardır.

3. «Köçürmə» sütunundakı rəqəmlər keçən ayda olan naryadların cəmini (növbədənkənar naryadlar nəzərə alınmadan) göstərir.

 

8 saylı əlavə

Bina və otaqların qapılarındakı yazıların

 

Siyahısı

a) taborda:

 

• 
  tabor komandiri;
  
• 
  tabor komandirinin müavini;
  
• 
  tabor qərargahı;
  
• 
  dərslərə hazırlıq, iclaslar və zabitlərin istirahət otağı.
  

 

b) bölükdə:

 

• 
  ictimai-siyasi və mədəni-maarif işləri otağı;
  
• 
  yataq otağı;
  
• 
  dəftərxana;
  
• 
  silahsaxlama otağı (yeri);
  
• 
  anbar;
  
• 
  yuyunma otağı;
  
• 
  papiros çəkmə otağı (yeri);
  
• 
  ayaqqabı təmizləmə otağı (yeri);
  
• 
  məişət xidməti otağı;
  
• 
  qurutmaxana.
  

 

 

Qeydlər:

1. Lazım gəldikdə, otağın adından əvvəl bölüyün nömrəsi yazıla bilər. Məsələn: 1-ci mab dəftərxanası; 3-cü mab komandiri.

2. Alayda (briqadada) bütün lövhəciklər eyni rəngdə və ölçüdə olmalı, bütün qapılara bir cür vurulmalıdır.

 

 

9 saylı əlavə

____________Bölüyün xəstələrinin qeydiyyat kitabı

 

Gün və ay	Hərbi rütbəsi, soyadı və inisialları	Həkimin qeydi

 

__________________bölüyün başçavuşu___________________________________________ (hərbi rütbəsi, imzası)

 

10 saylı əlavə

____________________________________________________________________________ Qarnizonun adı