Azərbaycan Respublikası Silahlı Qüvvələri Daxili xidmət nizamnaməsinin təsdiq edilməsi haqqında

Tabor (alayın-briqadanın xüsusi bölmələri və xidmət bölmələri) növbətçisi

 

253. Tabor (alayın-briqadanın xüsusi bölmələri və xidmət bölmələri) növbətçisi (214-cü maddə) çavuşlardan təyin olunur, o, alay (briqada) növbətçisinə və onun köməkçisinə tabedir.

Tabor növbətçisi taborda daxili xidmət qaydasında tabor komandirinə, alayın (briqadanın) xüsusi bölmələri və xidmət bölmələri növbətçisi bu bölmələrdən birinin — alay (briqada) üzrə əmrlə bu bölmələrin böyüyü təyin olunmuş bölmə komandirinə tabedir.

Tabor (alayın-briqadanın) xüsusi bölmələri və xidmət bölmələri) növbətçisi bölük növbətçisinə aid olan (255-258-ci maddələr) vəzifələri yerinə yetirir və məsuliyyət daşıyır.

254. Alayın (briqadanın) başqa bölmələrindən ayrı yerləşən taborun növbətçisi zabitlərdən və gizirlərdən təyin edilə bilər. Bu halda o, alay (briqada) növbətçisinə aid olan (238-244-cü maddələr) vəzifələri yerinə yetirir.

 

Bölük növbətçisi

 

255. Bölük növbətçisi çavuşlardan və müstəsna hallarda daha hazırlıqlı əsgərlərdən təyin olunur. O, bölükdə daxili qayda-qanuna əməl olunmasına və günün nizam qaydalarının dəqiq yerinə yetirilməsinə; silahların, döyüş sursatı saxlanan yeşiklərin, bölük əmlakının, əsgərlərin və çavuşların şəxsi əşyalarının qorunub saxlanmasına və gün növbətçilərinin düzgün xidmət etmələrinə cavabdehdir. Bölük növbətçisi alay (briqada) növbətçisinə və onun köməkçisinə, bölükdə daxili xidmət qaydasında isə bölük komandirinə və bölük baş çavuşuna tabedir. Ona bölüyün gün növbətçiləri tabedirlər.

256. Yeni bölük növbətçisi dəyişmədən əvvəl bölüyün təyin olunmuş sutkalıq naryadının heyətini yoxlayır, onu nəzərdən keçirir və bölüyün baş çavuşuna təqdim edir. Bölük baş çavuşu sutkalıq naryada təlimat verdikdən, baxdıqdan və onu yoxladıqdan sonra yeni növbətçi köhnə növbətçidən bölükdəki şəxsi heyətin sayı və harada olmaları haqqında məlumat alır və sutkalıq naryadı dəyişməyə aparır.

Yeni növbətçi dəyişmədən sonra köhnə növbətçi ilə birlikdə silahları, döyüş sursatları olan yeşikləri və onlardakı möhürləri, əmlakı siyahılarla yoxlayaraq qəbul edir, yanğın söndürmə və siqnalizasiya vasitələrinin sazlığını yoxlayır və bundan sonra onlar növbətçiliyin qəbulu və təhvili kitabında imza edirlər (14 saylı əlavə).

Silahlar bir-bir, nömrələri ilə və komplekt şəkildə qəbul edilir. Bu zaman qıfılların, şkafların, möhürlərin və digər avadanlığın sazlığı yoxlanılır.

Yeni növbətçi növbətçiliyi qəbul edəndən sonra köhnə növbətçi ilə birlikdə növbətçiliyin təhvili və qəbulu haqqında bölük komandirinin, o olmadıqda bölük komandiri müavininin, o da yerində olmadıqda isə bölük başçavuşunun yanına gəlib raport verirlər.

Məsələn: «Yoldaş kapitan. Çavuş Səlimov bölük növbətçiliyini təhvil verdi». «Yoldaş kapitan. Çavuş İsmayılov bölük növbətçiliyini qəbul etdi».

Raportdan sonra bölüyün yeni növbətçisi dəyişmə zamanı alay (briqada) növbətçisinin etdiyi bütün iradlar, verdiyi sərəncamlar, həmçinin növbətçiliyi qəbul edərkən aşkar edilmiş bütün nasazlıqlar və çatışmazlıqlar barəsində məlumat verir.

257. Bölük növbətçisinin vəzifəsidir:

bölükdə günün nizam qaydalarının dəqiq yerinə yetirilməsinə diqqət yetirmək;

bölüyün yerini, onun şəxsi heyətinin, növbədə olanlarının, xəstələrinin, həbs edilənlərinin, alayın (briqadanın) yerləşdiyi yerdən buraxılanların və ya komandaların tərkibində göndərilənlərin sayını və həmçinin mövcud olan və sərf edilən silahların dəqiq sayını bilmək;

silahları ancaq bölük komandirinin və ya bölük başçavuşunun sərəncamı, tapançaları isə əsgərlərə və çavuşlara ancaq bölük komandirinin icazəsi ilə, bu barədə bölüyün silahlarının və döyüş sursatının verilməsi kitabında (13 saylı əlavə) müvafiq qeydlər etməklə vermək; silahları qəbul edərkən onların nömrələrini və komplektliliyini yoxlamaq; silahlar saxlanan otağın açarını həmişə özündə saxlamaq və heç kimə verməmək;

hər hansı hadisə baş verdikdə, təcili tədbirlər görmək və bu barədə dərhal alay (briqada) növbətçisinə, bölük komandirinə və ya onun müavininə, onlar olmadıqda isə bölük başçavuşuna məlumat vermək;

bölükdə yanğınsöndürmə vasitələrinin olmasına və onların saz saxlanılmasına, yanğın təhlükəsizliyi qaydalarına riayət edilməsinə diqqət yetirmək (papirosu xüsusi ayrılmış yerlərdə çəkməyə, geyimləri ancaq qurutma yerlərində qurutmağa icazə vermək, sobaların qalanması və lampaların istifadəsi qaydalarının yerinə yetirilməsinə nəzarət etmək);

yanğın baş verdikdə yanğınsöndürmə komandasını çağırmaq, yanğının söndürülməsindən ötrü tədbirlər görmək, dərhal alay (briqada) növbətçisinə və bölük komandirinə məlumat vermək, həmçinin təhlükə baş verə biləcək otaqlardan şəxsi heyətin, silahların və əmlakın çıxarılması üçün tədbir görmək;

gün növbətçilərini vaxtında dəyişmək; bölük başçavuşunun göstərişi ilə işləmək üçün təyin edilmiş bölmələri və digər komandaları göndərmək, həmçinin bütün xəstələri və həkim müayinəsinə ehtiyacı olanları tibb məntəqəsinə göndərmək;

bölüyün şəxsi heyətini ümumi «Qalx» komandası ilə yuxudan oyatmaq;

alayın (briqadanın) yerləşdiyi ərazidən buraxılanları müəyyən olunmuş saatda sıraya düzmək, bu barədə bölük başçavuşuna məlumat vermək və bölük başçavuşunun göstərişi ilə onları alay (briqada) növbətçisinə təqdim etmək;

xidməti ilə əlaqədar bölüyün yerləşdiyi binadan çıxıb getdikdə, həmçinin istirahət etdikdə öz vəzifələrinin icrasını növbədə durmayan gün növbətçilərindən birinə həvalə etmək;

alay (briqada) növbətçisinə təqdim etmək üçün axşam yoxlanışından sonra yerində olmayanlar haqqında məlumatı və özbaşına gedənlər olduqda, onların soyadlarını bölük başçavuşundan almaq və alay (briqada) növbətçisinə raport vermək.

Məsələn: «Yoldaş kapitan. 1-ci tank bölüyündə axşam yoxlanışı aparıldı, məzuniyyətdə olan iki nəfərdən və növbədə olan üç nəfərdən başqa qalanları yerindədir. Bölük növbətçisi çavuş Səlimov»;

səhər baxışından sonra bölük şəxsi heyətinin sayı və harada olması, gecə vaxtı baş vermiş hadisələr haqqında raportla alay (briqada) növbətçisinin yanına gəlmək, buraxılanlardan gecikənlərin və özbaşına gedənlərin siyahısını ona təqdim etmək;

həyəcan siqnalı və ya toplanış elan olunduqda, şəxsi heyəti ayağa qaldırmaq, zabitləri, gizirləri, həmçinin bölüyün müddətindən artıq xidmət çavuşlarını xəbərdar etmək, onlar bölüyə gələnə qədər alay (briqada) növbətçisinin göstərişlərini yerinə yetirmək;

bölük otaqlarının səliqə ilə təmizlənməsinə və saxlanmasına, müəyyən olunmuş hava temperaturunun, işıqlanmanın, istiliyin saxlanması, otaqların havasının dəyişdirilməsi qaydalarına riayət edilməsinə, baklarda içməli suyun, əlüzyuyanlarda suyun olmasına, həmçinin bölüyə təhkim edilmiş ərazi sahələrinin təmizlənməsinə diqqət yetirmək;

bölüyün şəxsi heyəti qida qəbul edən zaman orada olmaq və qayda-qanuna diqqət yetirmək; bölük başçavuşunun göstərişi ilə növbədə olanlar və ya başqa xidməti işlə əlaqədar olmayanlara xörək saxlamaq üçün yeməkxana növbətçisinə vaxtında sifarişlər vermək;

bölük komandiri və ondan yüksək vəzifəli rəislər, alay (briqada) növbətçisi, həmçinin təftiş aparan (yoxlayan) şəxslər bölüyə gəldikdə «Farağat» komandası vermək, onlara raport verərək bölüyün ərazisində müşayiət etmək.

Məsələn: «Yoldaş kapitan. Mənim növbətçiliyim zamanı heç bir hadisə baş verməmişdir (və ya baş verib filan-filan). Bölük atış meydanı rayonunda təlimdədir. Bölük növbətçisi çavuş Kazımov».

Başqa hərbi qulluqçular olmadıqda «Farağat» komandası verilmir, ancaq raport verilir.

Bölüyün başqa zabitlərinə, gizirlərinə və bölük başçavuşuna növbətçi raport vermir, ancaq özünü təqdim edir.

Məsələn: «Yoldaş leytenant. Bölük növbətçisi kiçik çavuş İsmayılov».

Öz bölüyündən olmayan zabitlər gəldikdə, bölük növbətçisi özünü təqdim edir və onları bölük komandirinin yanına müşayiət edir.

Gəlmiş komandiri (rəisi) bölük komandiri qarşıladıqda və ona raport verdikdə, iştirak edən bölük növbətçisi raport vermir və ancaq özünü təqdim edir.

258. Bölük növbətçisində bölük növbətçisi və gün növbətçisi üçün təlimat, həmçinin həyəcan siqnalı, toplanış və yanğın təhlükəsizliyi tədbirləri üçün təlimatlar; günün nizam qaydaları; bölüyün kazarmadan kənarda yaşayan hərbi qulluqçularının telefonları, ünvanları və çağırılma qaydaları göstərilən siyahısı; bölüyə təmizlənməkdən ötrü təhkim olunmuş sahənin sxemi; səhər idman gimnastikası üçün geyim forması nümunələri; növbətçiliyin qəbulu və təhvili, silahların və döyüş sursatının verilməsi, xəstələrin və buraxılanların qeydiyyatı kitabları; nizamnamələr; yanğınsöndürmə komandasının və alay (briqada) növbətçisinin telefon nömrələri olmalıdır.

259. Yaşayış məntəqəsində yerləşdikdə, bölük növbətçisi bunlardan əlavə, əsgərlərin və çavuşların bölüyün yerləşdiyi ərazidən çıxmamalarına və qadağan olunmuş yerlərə getməmələrinə, küçələrdə olduqda müəyyən edilmiş geyim formasında olmalarına və ictimai asayişə riayət etmələrinə nəzarət edir. Göstərilən qaydaları pozanları bölük növbətçisi saxlayır və bölük başçavuşunun yanına göndərir.

 

Bölüyün gün növbətçisi

 

260. Bölüyün gün növbətçisi əsgərlərdən təyin olunur. O, mühafizəsində olan silahların, tapançalar olan şkafların (yeşiklərin), döyüş sursatı olan yeşiklərin, bölüyün əmlakının, əsgərlərin və çavuşların şəxsi əşyalarının qorunub saxlanmasına cavabdehdir. Bölüyün gün növbətçisi bölük növbətçisinə tabedir.

261. Bölüyün növbəti gün növbətçisi kazarmanın daxilində giriş qapısının yanında silahlar saxlanan otağa yaxın yerdə dayanır.

Bölüyün gün növbətçisinin vəzifəsidir:

bölük növbətçisinin icazəsi olmadan bölüyün binasından heç yerə getməmək; silah saxlama otağına daim nəzarət etmək;

bölük komandiri, ondan yüksək vəzifəli birbaşa rəislər və alay (briqada) növbətçisi bölüyə gəldikdə «Farağat» komandası vermək; bölüyün başqa zabitləri, həmçinin başçavuş və öz bölüyündən olmayan hərbi qulluqçular bölüyə gəldikdə isə növbətçini çağırmaq, məsələn: «Bölük növbətçisi çıxışa»;

bölükdə baş vermiş bütün hadisələr, yanğın təhlükəsizliyi qaydalarının pozulması və gördüyü nasazlıqlar haqqında bölük növbətçisinə dərhal məlumat vermək;

otaqlarda təmizliyə və qayda-qanuna diqqət yetirmək, hərbi qulluqçuların buna riayət etmələrini onlardan tələb etmək;

hərbi qulluqçuların soyuq havada, xüsusilə gecələr geyinməmiş binadan çıxmasına icazə verməmək;

növbətçi işıqlandırılma qaydalarına riayət etmək;

hərbi qulluqçuların yalnız müəyyən olunmuş otaqlarda və ya yerlərdə papiros çəkmələrinə, ayaqqabı və paltar təmizləmələrinə diqqət yetirmək;

səhər yuxudan durma zamanı və həmçinin gecələr həyəcan siqnalı, toplanış və ya yanğın olduqda şəxsi heyəti yuxudan oyatmaq;

bölük növbətçisinin icazəsi olmadan kənar şəxsləri binaya buraxmamaq və həmçinin kazarmadan silahların, əmlakın və əşyaların çıxarılmasına icazə verməmək.

Növbədə durmayan gün növbətçisi bölüyün otaqlarında təmizliyi və qayda-qanunu saxlamalı, bölük növbətçisinin icazəsi olmadan heç bir yerə getməməlidir; bölük növbətçisinin əvəzinə qaldıqda onun vəzifələrini yerinə yetirməlidir.

262. Bölük yaşayış məntəqəsində yerləşdirildikdə gün növbətçilərindən biri, həmişə küçədə bölük komandirinin müəyyən etdiyi yerdə olmalı və bölük növbətçisinin harada olmasını bilməlidir.

Gün növbətçisinin duracağı yerdə pis havadan qorunmaqdan ötrü talvar düzəldilir.

Gün növbətçisi hərbi qulluqçuların ictimai asayişə, geyim forması qaydalarına riayət etmələrinə nəzarət edir və gördüyü bütün pozuntular haqqında bölük növbətçisinə məlumat verir.

 

Yeməkxana növbətçisi

 

263. Yeməkxana növbətçisi gizirlərdən və ya çavuşlardan təyin edilir. O, ərzağın anbardan düzgün alınmasına, onun bütünlüklə qazana tökülməsinə, müəyyən olunmuş norma ilə xörəyin vaxtında paylanmasına və həmçinin yeməkxanada qayda-qanunun saxlanmasına cavabdehdir. Yeməkxana növbətçisi alay (briqada) növbətçisinə, onun köməkçisinə və alay (briqada) komandirinin arxa xidmət üzrə müavininə tabedir. Ona yeməkxanada işləmək üçün təyin edilmiş bütün gündəlik naryad və aşpazlar tabedirlər.

264. Yeməkxananın yeni növbətçisi müəyyən olunmuş vaxtda alay (briqada) komandirinin arxa xidmət üzrə müavininin və ya ərzaq xidməti rəisinin yanına təlimat almaq üçün gəlir.

Dəyişmədən əvvəl yeməkxananın yeni növbətçisi naryadın heyətini yoxlayır və onu tibbi müayinədən keçmək üçün təqdim edir.

Yeməkxananın köhnə və təzə növbətçiləri növbətçiliyin təhvil verilməsi və qəbulu haqqında alay (briqada) komandirinin arxa xidmət üzrə müavininə və alay (briqada) növbətçisinə məlumat verirlər.

265. Yeməkxana növbətçisinin vəzifəsidir:

təminatda olan adamların sayını bilmək;

təlimatçı-aşpaz (böyük aşpaz) anbardan ərzaq alarkən iştirak etmək, ərzağın çəkisinin dəqiqliyinə və keyfiyyətli olmasına nəzarət etmək (zəruri hallarda ərzağın keyfiyyətini müəyyən etmək üçün həkim və ya feldşer çağırmaq);

ərzağın təmizlənməsinə, həmçinin ətin və balığın ancaq aşpazlar tərəfindən doğranıb yuyulmasına diqqət yetirmək;

normada nəzərdə tutulan ərzağın hamısının dəqiq çəki üzrə qazana tökülməsinə nəzarət etmək;

ətin və balığın porsiyalara bölünməsində iştirak etmək, onların çəkilərini və təlimatçı-aşpazın (böyük aşpazın) hazırlanmış xörəyin keyfiyyətinə nəzarət kitabında etdiyi qeydlərin düzgünlüyünü yoxlamaq;

tibbi müayinədən keçməmiş əsgərləri yeməkxanada işləməyə buraxmamaq və iş vaxtı gigiyena qaydalarına riayət edilməsinə diqqət yetirmək;

yeməkxanada işləməyə təyin edilmiş əsgərlər arasında işi bölüşdürmək;

yemək vaxtı yeməkxanada qayda-qanunu saxlamaq; yeməkxanaya əsgərləri və çavuşları baş geyimində, şineldə, xüsusi paltarda (iş paltarında) buraxmamaq;

stolların vaxtında hazırlanmasına və təmizlənməsinə, həmçinin yeməkxanada bütün gün ərzində təmizliyin və qayda-qanunun saxlanmasına diqqət yetirmək;

ərzaq təmizləndikdən sonra tullantıların vaxtında yığışdırılmasını təşkil etmək və yeməkxanaya bitişik ərazinin təmizliyinə diqqət yetirmək;

xörəyin vaxtında, düzgün və növbə ilə paylanmasına dəqiq riayət edilməsinə diqqət yetirmək;

ərzaq ehtiyatının təmiz və qaydasında saxlanmasını tələb etmək;

yeməkxana-mətbəx qablarının təmiz yuyulmasını təşkil etmək və qabların yeməkxanadan aparılmasına icazə verməmək;

bölük başçavuşlarının və ya bölük (tabor, alayın-briqadanın xüsusi bölmələri və xidmət bölmələri) növbətçilərinin sifarişi ilə xörək saxlamaq və onun müəyyən olunmuş vaxtdan artıq saxlanmasına yol verməmək;

kənar şəxsləri yeməkxanaya buraxmamaq;

yanğın təhlükəsizliyi qaydalarına riayət edilməsini təmin etmək;

bütün çatışmazlıqlar haqqında alay (briqada) növbətçisinə və ya onun köməkçisinə məlumat vermək;

alay (briqada) komandirinin müavinləri və onlardan yüksək vəzifəli birbaşa rəislər, həmçinin alay (briqada) növbətçisi və onun köməkçisi yeməkxanaya gəldikdə özünü təqdim etmək.

Məsələn: «Yoldaş polkovnik. Yeməkxana növbətçisi gizir İmanov».

266. Yeməkxana növbətçisində yeməkxana növbətçisi, böyük aşpaz, çörəkdoğrayan, yeməkxana işçiləri üçün təlimatlar; həyəcan, toplanış və yanğına qarşı tədbirlər təlimatları; günün nizam qaydaları; bölmələrin, sutkalıq naryadın və həbs edilənlərin yemək növbəsi qarfikləri; növbətçiliyin qəbulu və təhvili kitabı; yeməkxanada olan əmlak və avadanlığın siyahısı; hazır xörəyin və ərzaq təmizlənərkən tullantının normaları; ərzaqların bişirilmə müddəti cədvəli; çörəyin, yağın və şəkərin verilmə normaları olmalıdır.

 

Tibb məntəqəsinin növbətçi feldşeri (sanitar təlimatçısı)

 

267. Tibb məntəqəsinin növbətçi feldşeri (sanitar təlimatçısı) tibb məntəqəsində daxili qayda-qanuna, həkim olmadıqda isə tibbi yardım göstərilməsinə cavabdehdir. O, alay (briqada) növbətçisinə, onun köməkçisinə və alayın (briqadanın) tibb məntəqəsi rəisinə tabedir. Ona tibb məntəqəsinin gün növbətçiləri tabedirlər.

Köhnə və yeni növbətçilər növbətçiliyin təhvili və qəbulu haqqında alayın (briqadanın) tibb məntəqəsi rəisinə və alay (briqada) növbətçisinə məlumat verirlər.

268. Tibb məntəqəsinin növbətçi feldşerinin (sanitar təlimatçısının) vəzifəsidir:

tibb məntəqəsində olmaq; xidməti iş ilə əlaqədar getdikdə öz əvəzinə tibb məntəqəsinin gün növbətçisini qoymaq, ona hara və hansı müddətə getdiyini bildirmək;

tibb məntəqəsində stasionar müalicədə olan xəstələrin sayını, xəstəliyin xarakerini, hər xəstə üçün müəyyən olunmuş müalicəni, qidanı bilmək və həkimin təyinatını yerinə yetirmək;

yeməkxana növbətçisinin çağırışı və yeməkxanaya verilən ərzağın keyfiyyətini müəyyən etmək;

ambulator qəbulu başlamazdan əvvəl qəbula yazılmış bütün hərbi qulluqçuların tibb kitabçalarını seçmək və xəstələrin temperatunu ölçmək;

tibb məntəqəsinə qəflətən xəstələnmiş hərbi qulluqçular daxil olduqda, onlara ilk tibbi yardım göstərmək;

bölmə və ya alay (briqada) növbətçisinin çağırışı ilə dərhal xəstənin yanına gəlib, ona yardım göstərmək, təcili həkim yardımı tələb edildiyi hallarda isə xəstəni dərhal tibb məntəqəsinə göndərmək və həkimə məlumat vermək;

məzuniyyətdən və ezamiyyətdən gələnləri, həmçinin yeməkxanaya naryada təyin olunanları tibbi müayinədən keçirmək;

tibb məntəqəsinin gün növbətçilərindən xəstələrə diqqətlə qulluq və nəzarət etmələrini tələb etmək;

xəstələrə verilən xörəyin keyfiyyətinə və vaxtında paylanmasına, tibb məntəqəsinin yığışdırılıb təmizlənməsinə, otaqların temperaturuna və havasının vaxtında dəyişdirilməsinə diqqət yetirmək;

növbəni qəbul edəndən sonra tibb məntəqəsində stasionar müalicədə olan xəstələrin sayı haqqında alay (briqada) növbətçisinə məlumat vermək;

tibb məntəqəsinin rəisi və ondan yüksək vəzifəli birbaşa rəislər, həmçinin alay (briqada) növbətçisi tibb məntəqəsinə gəldikdə özünü təqdim etmək.

Məsələn: «Yoldaş mayor. Növbətçi feldşer gizir Kərimov».

Növbətçi feldşer özünü təqdim etdikdən sonra tibb məntəqəsindəki xəstələr və onların vəziyyəti haqqında məlumat verir.

 

Tibb məntəqəsinin gün növbətçisi

 

269. Tibb məntəqəsinin gün növbətçisi sanitarlardan təyin edilir və növbətçi feldşerə (sanitar təlimatçıya) tabedir. Tibb məntəqəsi gün növbətçisinin vəzifəsidir:

növbətçi feldşerin (sanitar təlimatçının) göstərişi və nəzarəti ilə daxil olan xəstələri sanitar təmizləmədən keçirmək;

xəstələrin şəxsi əşyalarını qəbul etmək və dezinfeksiyaya hazırlamaq;

xəstələrə qulluq etmək, onlara xörək və içməli su vermək;

tibb məntəqəsi otağını yığışdırmaq;

tibb məntəqəsində müəyyən olunmuş daxili qayda-qanuna əməl olunmasına diqqət yetirmək.

 

Alay (briqada) qərargahı növbətçisi

 

270. Alay (briqada) qərargahı növbətçisi alay (briqada) qərargahının və xidmətlərinin gizir və çavuşlarından təyin edilir. O, qərargah otaqlarında təmizliyə, kuryerlərin yaxşı xidmət etməsinə, daxil olan poçtun vaxtında qəbul olunmasına cavabdehdir. Alay (briqada) qərargahı növbətçisi alay (briqada) növbətçisinə, onun köməkçisinə və alay (briqada) qərargahı rəisinə tabedir.

Növbətçiliyin təhvili və qəbulu haqqında köhnə və yeni növbətçilər alay (briqada) qərargahı rəisinə və alay (briqada) növbətçisinə məlumat verirlər.

271. Alay (briqada) qərargahı növbətçisinin vəzifəsidir:

işdənkənar vaxt daxil olan poçtu qəbul etmək;

xidməti telefonoqramları qəbul etmək və vermək;

kuryerlərə rəhbərlik etmək;

daim qərargahın binasında olmaq, orada təmizliyə və qayda-qanuna fikir vermək, qərargah binasına kənar şəxsləri alay (briqada) komandirinin müəyyən etdiyi qaydada buraxmaq;

həyəcan və ya toplanış elan olunduqda, dərhal alayın (briqadanın) qərargah və xidmət zabitlərini, gizirlərini, həmçinin müddətindən artıq xidmət çavuşlarını xəbərdar etmək, gecə vaxtı işığın maskalanmasına diqqət yetirmək;

möhürlənən otaqların açarlarını qəbul etmək və saxlamaq;

sobaların qalanması qaydalarının yerinə yetirilməsinə diqqət yetirmək, iş günü qurtaranda isə alay (briqada) qərargahı otaqlarını yağından mühafizə məqsədilə yoxlamaq;

yanğın baş verdikdə yanğınsöndürmə komandasını çağırmaq, yanğının söndürülməsi və qərargahdakı sənədlərin və əmlakın xilas edilməsi üçün tədbirlər görmək, bu barədə dərhal alay (briqada) növbətçisinə və qərargah rəisinə məlumat vermək;

alay (briqada) qərargahı rəisi, alay (briqada) komandirinin başqa müavinləri və onlardan böyük rəislər, həmçinin öz hərbi hissəsindən olmayan generallar, admirallar və zabitlər alay (briqada) qərargahına gəldikdə özünü təqdim etmək.

Məsələn: «Yoldaş mayor. Alay (briqada) qərargahı növbətçisi çavuş Ağayev».

 

Növbətçi siqnalçı

272. Növbətçi siqnalçı alay (briqada) növbətçisinin otağının yaxınlığında olan otaqda olmalı, alay (briqada) növbətçisinin və ya onun köməkçisinin şəxsi sərəncamı ilə siqnallar verməlidir. O, alay (briqada) növbətçisinə və onun köməkçisinə tabedir.

 

IX fəsil. Yaşayış məntəqələrində yerləşdirilmə

 

273. Sülh dövründə alayın (briqadanın) yaşayış məntəqələrində yerləşdirilməsi yerli hakimiyyət nümayəndələri ilə razılaşdırılaraq həyata keçirilir.

Bölmələr, bir qayda olaraq, inzibati binalarda, onlar olmadıqda isə boş yaşayış binalarında və ya evlərində yerləşdirilir.

Yerləşdirildikdən sonra özbaşına evdən-evə keçmək qadağandır.

274. Yerləşdirilmə üçün nəzərdə tutulan yaşayış məntəqələri alay (briqada) komandirinin sərəncamı ilə əvvəlcədən sanitar-epidemioloji cəhətdən yoxlanılır. Sanitar-epidemioloji cəhətdən əlverişsiz yaşayış məntəqələrində yerləşdirilmə qadağandır.

275. Binaları, çardaqları və meydançaları tutmazdan əvvəl bölmə komandiri onları yoxlayır və yalnız bundan sonra şəxsi heyəti, döyüş texnikasını və digər texnikanı yerləşdirir.

Taqımlar imkan dairəsində bir yerdə, çavuşlar isə öz taqımlarında yerləşdirilirlər.

Zabitlər və gizirlər onların tabeliyində olan bölmələrin yaxınlığında ayrı binalarda yerləşdirilirlər.

Döyüş texnikası və digər texnika bölmələr üzrə binalardan kənarda, üstüörtülü (maskalanmış) meydançalarda və ya talvarların altında yerləşdirilir.

276. Hər bölük üçün onun yerləşdirilmə hüdudları göstərilir, bu hüdudlar daxilində otaqlar, məşğələlər üçün yer sahələri ayrılır və həyəcan (toplanış) siqnalı zamanı yığışmaq üçün toplanış məntəqəsi müəyyən olunur.

277. Anbarların yerləşdirilməsi üçün yanğın təhlükəsizliyi qaydalarına cavab verən ayrıca binalar ayrılır.

Mətbəxlər, çörəkxanalar və hamamlar üçün ayrıca yerlər ayrılmadıqda, onlar tikililərdən elə məsafədə yerləşdirilir ki, yanğın baş verməsin.

278. Bölmələr yaşayış məntəqəsində yerləşdirilərkən, dərhal ayaqyolular düzəldilməlidir.

Onların vaxtında düzəldilməsinə və təmiz saxlanmasına xüsusi diqqət yetirilməlidir.

279. İçmək və xörək bişirmək üçün su ancaq bu məqsədlərdən ötrü seçilmiş quyulardan (və ya başqa mənbələrdən) götürülür; quyuların çirklənməsinin qarşısını almaqdan ötrü tədbir görülür və həmçinin onların gecə-gündüz qorunması təşkil edilir.

280. Hər binada hərbi qulluqçuların davranışına, daxili intizama riayət olunmasına, binadakı əmlakın toxunulmazlığına, həyətin təmizlənməsinə və həmçinin yanğın təhlükəsizliyi qaydalarına əməl edilməsinə cavabdeh olan böyük təyin edilir.

Bütün hərbi qulluqçulara bina sahiblərinə məxsus olan əşyalardan icazəsiz istifadə etmək qadağandır.

281. Yaşayış məntəqəsində yerləşdikdə silahlar və döyüş sursatı quru yerdə, qapılardan, sobalardan, qızdırıcı cihazlardan aralı saxlanmalıdır və sutkalıq naryad onları daim mühafizə etməlidir. Rəsmi geyimlər və ləzavimat bu məqsəd üçün düzəldilmiş yerdən asılır. Şəxsi əşyalar və dəyişək alt paltarları arxa çantasında saxlanılır.

282. Daxili qaydalara və alayın (briqadanın) yerləşdiyi yerdən müddətli xidmət hərbi qulluqçularının buraxılmasına aid olan bütün başqa hallarda kazarma vəziyyətində onlar üçün nəzərdə tutulan qaydalara əməl olunmalıdır.

 

X fəsil. Parklarda daxili xidmət