128
ST FADƏ ED LM Ş ƏDƏB YYAT
1. Hacıyev Ş.H., Bayramov Ə. ., Beynəlxalq iqtisadiyyat, Bakı, 2000
2. Bayramov Ə. Ə. Regional iqtisadi inteqrasiya, Bakı ,1997
3. Abdullayev S.H., Feyzullayev C.Я. Azяrbaycan Respublиkasыnыn xarиcи tиcarяt
sahяsиndя qanunverиcиlиyиnиn tяhlиlи, Bakı, 2006
4. Heydərov K. F., Həsənov C. Q. Azərbaycanın gömrük xidməti yeni dünya təsər-
rüfatı sistemində, Bakı, 1998
5. Heydərov K.F “Gömrük işinin əsasları, gömrük işinin təşkili və texnologiyası” 1-
ci cild, Bakı, 1998
6. Heydərov K.F “Gömrük işinin əsasları, gömrük orqanlarının iqtisadi fəaliyyəti”
2-ci cild, Bakı, 1999
7. Heydərov K.F “Gömrük işinin əsasları, gömrük işinin idarə edilməsi və inkişafı”
4-cü cild, Bakı, 2000
8. Heydərov K.F. “Gömrük işinin əsasları” 4 cilddə. I c. “Gömrük işinin təşkili və
texnologiyası”, 1998, Bakı: Azərnəşr, 496 s.; II c. “Gömrük orqanlarının iqtisadi
fəaliyyəti” (1999), Bakı: Azərnəşr, 392 s.
9. Kəlbiyev Y.A. Fiskal siyasət və milli iqtisadiyyatın tənzimlənməsi problemləri.
Monoqrafiya, Bakı: Elm, 2005, 468 s.
10. Məhərrəmov A.M., Aslanov H.H. “Xarici iqtisadi fəaliyyətin tənzimlənməsi”
2008, Bakı, 399 s.
11. Nuriyev C.Q., Əliyev A.Ə., Atakişiyev M.C. “Gömrük işinin təşkili və idarə
edilməsi”, 2009, Bakı, Şərq-Qərb, 452 s.
12. Əliyev A.Ə. “Gömrük işi və dünya iqtisadiyyatının inkişafı”, 2002, Bakı:
Caşıoğlu, 236 s.
13. Səmədzadə Z. A. “Boyuk yolun mərhələləri: yarım əsr ərzində Azərbaycan
iqtisadiyyatı, onun gercəkliklərivə perspektivləri”, 2004, Bakı, 936 s.
14. Nuriyev C.Q. “Gömrük Hüququ”, Bakı, 2002
15. Məmmədov S.M. “Vergi və gömrük işi”, Bakı, 1996
129
16. Əlirzayev K. Avtoreferat “Azərbaycan Respublikasının xarici iqtisadi
ə
laqələrinin gömrük-tarif tənzimlənməsi sistemi və onun təkmilləşdirilməsi
problemləri”
17. Feyzullabəyli .Ə. “Beynəlxalq ticarət işi”, Bakı, 2001
18. Səmədzadə Z. Ə. Azərbaycanın xarici iqtisadi əlaqələri. “ qtisadiyyat və həyat”
jurnalı, Bakı, 1998
19. Əhmədov M.A. Qloballaşma və milli iqtisadiyyatın formalaşması, Bakı, 2003
20. Vəliyev D.Ə. Beynəlxaq iqtisadiyyat, Bakı, 1998
21. Şəkərəliyev A. Ş. Dünya təsərrüfatı və beynəlxalq iqtisadi münasibətlər. Bakı,
1998
22. Nuriyev C. Beynəlxalq iqtisadi əlaqələrin hüquqi tənzimlənməsi, Bakı, 2000
23. Azərbaycan Respublikasının Gömrük Məcəlləsi, 2009, Bakı, Qanun, 256 s.
24. ”Gömrük tarifi haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu, Bakı 1994
25. “Azərbaycan Respublikasının Vergi Məcəlləsi” Hüquq ədəbiyyatı», Bakı, 2003
26. Azərbaycanın Statistik Göstəriciləri, Bakı, 2013
27. Azərbaycan Respublikası dövlət sərhədinin buraxılış məntəqələrindən keçirilən
malların və nəqliyyat vasitələrinin yoxlanılmasında «bir pəncərə» prinsipinin
tətbiqi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 11 noyabr 2008-ci il
tarixli Fərmanı;
28. “Azərbaycan Respublikasında ixrac-idxal əməliyyatları üzrə gömrük rüsumlarının
dərəcələri, gömrük rəsmiləşdirilməsinə görə alınan yığımların miqdarı haqqında”
Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin Qərarı, (2001);
29. «Azərbaycan Respublikasının beynəlxalq müqavilələrinin bağlanması, icrası və
ləğv edilməsi haqqında » Azərbaycan Respublikasının Qanunu (1995);
30. Бабашкина А.М.“Государственное регулирование национальной экономии-
ки
”, 2007
31. Авдокушин Е.Ф. Международные экономические отношения, Москва, 2001
32. Гаджиев Ш.Г. Азербайджан на пути к мировому сообществу: стратегия
внешнеэкономического
развития, Киев, 2000
130
33. Бондаренко Н. Таможенно-тарифное регулирование ВЭД. Издательство:
МарТ
Издательский центр, Ростов-на-Дону, 2007 г. 224 стр.
34. Бондаренко Н.П. Таможенно-тарифное регулирование ВЭД. Издательство:
МарТ
, 2007 г.240 стр.
35. Свинухов В.Г.Таможенно-тарифное регулирование внешнеэкономической
деятельности
и таможенная стоимость. Издательство:Homo faber. 2005 г,
271 стр.
36. Авдокушин Е.Ф. Международные экономические отношения. Москва –
2001
37. Рыбалкин В.Е., Щербанин Ю.А., Балдин Л.В. и др. Международные
экономические
отношения, Москва, 2001
38. Вельяминов Г.М. Международное экономическое право и процесс: М.:
Волтерс
, Клувер, 2004
39. Эфендиев О., Алиев Э. Внешнеэкономическая деятельность современного
Азербайджана
. Баку, 2007
40. Шумилов В.М. Международное экономическое право в эпоху глобализации.
М
.: Междунар. отношения, 2003
WEB Saytlar:
1.
http://www.meclis.gov.az
– AR Milli Məclisin rəsmi ünvanı;
2.
http://www.president.gov.az
– AR Prezident Aparatının rəsmi ünvanı;
3.
http://www.economy.gov.az
– AR qtisadi nkişaf Nazirliyinin saytı;
4.
http://www.mie.gov.az/
-Azərbaycan Respublikası Sənaye və Energetika Nazirliyi
5.
http://www.elm.az/
- Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası
6.
http://socar.az/
- Azərbaycan Dövlət Neft Şirkəti
7.
http://www.nba.az
– AR Mərkəzi Bankının rəsmi ünvanı;
8.
http://www.azstat.org
– Azərbaycan Dövlət Statistika Komitəsinin ünvanı;
9.
http://www.maliyye.gov.az
–
AR Maliyyə Naziyliyinin rəsmi ünvanı;
10.
http://www.kitab.az
– Azərbaycan Elektron Kitabxanası;
11.
http://www.undp.com/
- BMT – nin nkişaf Proqramı;
131
12.
http://www.oilfund.az
– Dövlət Neft Fondu;
13.
http://www.az–customs.net
– Dövlət Gömrük Komitəsi;
14.
http://www.taxes.gov.az
– Vergilər Nazirliyi;
15.
http://www.world- bank.org
– Dünya Bankı;
16.
http://www.wto.org
– Ümumdünya Ticarət Təşkilatı;
17.
http://www.oilfund.az
– Dövlət Neft Fondu;
18.
www.economy.gov.az
– qtisadi nkişaf Nazirliyi
19.
www.kitab.az
– Elektron Kitabxana Şəbəkəsi
20.
www.wcoomd.org
- Ümumdünya Gömrük Təşkilatı
132
АННОТАЦИЯ
В
диссертации отмечается что, таможенно-тарифное регулирование осу-
ществляется
с помощью инструментов, воздействующих, прежде всего на цено-
вые
показатели. Таможенно-тарифное регулирование - экономический по своей
природе
метод государственного регулирования. В его основе лежит механизм
применения
ввозных и вывозных таможенных пошлин, то есть оно предполага-
ет
применение импортных и экспортных таможенных тарифов. Таможенно-та-
рифный
метод регламентируется таможенным законодательством данной
страны
.
В
диссертации отмечается что, в международной практике под тарифом в
первую
очередь понимается таможенная пошлина, взимающаяся с товара, кото-
рый
пересекает государственную границу. В данном случае будет рассмотрено
воздействие
тарифных инструментов внешнеторговой политики, используемых
государствами
в качестве ограничений для свободного перемещения товаров,
на
экономику этих государств, благотворные эффекты и различные аргументы,
говорящие
в пользу использования тарифных инструментов.
В
диссертации так же отмечается что, таможенно-тарифное регулирова-
ние
внешнеторговой деятельности, совокупность методов государственного ре-
гулирования
внешнеторговой деятельности, основанных на применении тамо-
женных
пошлин, таможенных процедур, правил. С точки зрения государствен-
ного
регулирования внешнеэкономической деятельности таможенно-тарифное
регулирование
является одной из двух групп методов регулирования государ-
ством
этой сферы деятельности наряду с нетарифными методами.
Таможенные
тарифы инструмент таможенной политики в области тамо-
женного
регулирования экономики страны, использующийся для реализации
целей
торговой политики и представляющий собой свод ставоктаможенных
пошлин
облагаемых товаров, систематизированных в соответствии с товарной
номенклатурой
внешнеэкономической деятельности.
133
ANNOTATION
The thesis notes that the customs and tariff regulation is carried out by using
the tools that affect primarily on price indices. Customs and tariff regulation -
economic in nature method of state regulation. It is based on the mechanism for
import and export customs duties, that is, it involves the application of import and
export tariffs . Customs tariff method is governed by the customs legislation of the
country .
The thesis notes that in international practice under the tariff primarily meant
customs duties levied on goods, which crosses the state border. In this case, the
impact of tariff will be considered foreign trade policy instruments used by states as a
restriction to the free movement of goods, on the economy of these countries, and the
beneficial effects of the various arguments that speak in favor of the use of tariff
instruments .
The dissertation is also noted that the customs and tariff regulation of foreign
trade, a set of methods of state regulation of foreign trade, based on the application of
customs duties, customs procedures, rules. From the point of view of state regulation
of foreign trade activity customs and tariff regulation is one of two groups of methods
of state regulation in this sphere of activity, along with non-tariff methods.
Customs tariffs tool policy in customs regulation of the economy of the
country, used to achieve the objectives of trade policy and represents a set of duties
stavoktamozhennyh taxable goods classified in accordance with the commodity
nomenclature of foreign economic activity.
134
REFERAT
Mövzunun aktuallığı. Məlumdur ki, ölkəmiz müstəqillik əldə etdikdən sonra
müstəqil gömrük siyasəti formalaşdırılmağa başlandı və lazım olan gömrük
qanunvericiliyi aktları qəbul olundu. Eyni zamanda gömrük işinin daha səmərəli
təşkil edilməsi üçün Azərbaycan Respublikasının Dövlət Gömrük Komitəsi
tərəfindən lazım olan təlimat və əsasnamələr işlənib hazırlanmışdır. Bütün sənədlərin
ə
sasını Azərbaycan Respublikasının suverenliyinin və iqtisadi təhlükəsizliyinin təmin
edilməsi təşkil edir. Azərbaycanın gömrük-tarif siyasətinin əsas xüsusiyyəti hər
ş
eydən əvvəl müasir şəraitində xarici iqtisadi əlaqələrin gömrük-tarif tənzimlənmə
sisteminin təkmilləşdirilməsinin zəruriliyi və onun elmi-tədqiqat predmeti kimi
mühüm nəzəri metodoloji və praktiki əhəmiyyət kəsb etməsidir. Hazırda Azərbaycan
Respublikası qarşısında dünya iqtisadiyyatına inteqrasiya olunmaq, dünya bazarına
çıxmaq və onun perspektivdə fəal subyektinə çevrilmək, müasir beynəlxalq iqtisadi
münasibətlər sisteminin imkanlarından daha geniş istifadə etmək kimi mühüm vəzifə
durur.
Xarici iqtisadi fəaliyyət hər bir cəmiyyətin sosial-iqtisadi tərəqqisinin güclü
faktorlarından biridir və o bu tərəqqini sürətləndirə və ləngidə bilər. Bu fəaliyyətin
milli iqtisadiyyata, milli maraqlara müsbət təsiri onda olur ki, o dövlət tərəfindən
düzgün tənzimlənməklə ixracı stimullaşdıra bilsin, ölkənin ixrac potensialı artırsın,
yəni ixrac yönümlü istehsal sahələrinin inkişafına diqqət yetirilsin. Xarici iqtisadi
fəaliyyətin tənzimlənməsi üzrə dövlət orqanlarının fəaliyyəti praktiki olaraq dünyanın
bütün ölkələrində mövcuddur. Lakin onun miqyası, forma və metodları hər bir ölkədə
qarşıya qoyulmuş məqsəd və vəzifələrə, ölkənin muasir dünyada yerinə və roluna,
habelə dövlətin xarici və daxili siyasətinə uyğun olaraq müəyyən edilir. Məhz bu
məqamlar mövzunun aktuallığını şərtləndirir.
Tədqiqatın predmeti xarici iqtisadi fəaliyyətlə bağlı yeni tendensiyalar, xarici
iqtisadi fəaliyyətin tənzimlənməsində hüquqi mexanizmin, həmçinin bu tənzimlənmə
prosesində milli, dövlətlərarası və beynəlxalq hüququn yeri və rolunun müəyyənləş-
dirilməsi təşkil edir. Dissertasiya tədqiqatının obyekti milli iqtisadiyyatların beynəl-
xalq iqtisadi münasibətlərlə təmas nöqtəsini formalşdıran fəaliyyət növü kimi xarici
iqtisadi fəaliyyət və onuna bağlı digər proseslərdir.
Təqiqatın məqsədi dünya təsərrüfatnın beynəlmiləlləşməsi və qloballaşmasının
müasir mərhələsində xarici iqtisadi fəaliyyətin gömrük-tarif tənzimlənməsinin hüquqi
mexanizminin nəzəri və praktiki aspektlərinin təhlilini aparmaq, bunun əsasında
hüquqi tənzimlənmənin mövcud vəziyyətini, onun aktual problemlərini üzə çıxarmaq
və Azərbaycanın dünya dövlətləri ilə ticarət əlaqələrinin hüquqi tənzimlənməsinin və
bu istiqamətdə həyata keçirilən dövlət siyasətinin xüsusiyyətlərini müəyyənləşdir-
mək, həmiçinin preoritetləri dəqiqləşdirməkdən ibarətdir. Bu kimi mühüm vəzifələrin
yerinə yetirilməsi baxımından aşağıdakı vəzifələr müəyyən edilmişdir:
• xarici ticarətin gömrük-tarif tənzimlənməsinə nəzəri yanaşmaları səciyyə-
ləndirmək;
• gömrük siyasəti və ümumi iqtisadi siyasətin tərkib hissəsi kimi onun
ə
həmiyyətini xarakterizə etmək;
• gömrük-tarif tənzimlənməsinin əsas istiqamətlərini və tariflərin müəyyən
edilməsinin əsas prinsiplərinui müəyyən etmək;
135
• gömrük tarifləri və onun xarakterik tənzimləmə xüsusiyyətlərini araşdırmaq;
• gömrük rüsumları səviyyəsinin müəyyənləşdirilməsinin iqtisadi-hüquqi
mexanizmini tədqiq etmək;
• respublikamızda gömrük və idxal-ixrac əməliyyatlarının müasir vəziyyətini
kompleks təhlil etmək;
• respublikada xarici iqtisadi fəaliyyətin tənzimlənməsinin təşkili və
formalaşmasının əsas istiqamətlərini göstərmək;
• xarici iqtisadi fəaliyyətin tənzimlənməsinin normativ-hüquqi təminatının
təkmilləşdirilməsi istiqamətlərini göstərmək;
• Azərbaycanda Respublikasında gömrük tarif siyasətinin təkmilləşdirilməsi
istiqamətlərini müəyyənləşdirmək.
Tədqiqatın informasiya bazasını dövlət hakimiyyəti və idarəetmə orqanlarının,
xüsusilə də Dövlət Statistika Komitəsinin, Xarici şlər Nazirliyinin, Mərkəzi Bankın,
beynəlxalq təşkilatların işçi materialları və sənədləri, statistik və normativ – metodiki
materiallar, bir sıra seminar və konfransların sənədləri, tədqiqat mövzusu üzrə elmi
araşdırmalar və digər elmi ədəbiyyatlar təşkil etmişdir.
ş
in nəzəri-metodoloji bazasını xarici iqtisadi fəaliyyət, o cümlədən gömrük-
tarif tənzimlənməsi haqqında alimlərin tədqiqatları, müasir iqtisadiyyatda xarici
iqtisadi fəaliyyətdə hüquqi tənzimlənmənin tətbiqinə dair yerli və xarici iqtisadçı
alimlərin əldə etdikləri nəticələr təşkil etmişdir. Tədqiqatda qarşıya qoyulan
məsələlərin həllinə nail olmaq üçün struktur, funksional, məntiqi, müqayisəli təhlil,
statistik, səbəb – nəticə və beynəlxalq ticarət sferasının hüquiq tənzimlənməsinin əsas
istiqamətlərinin digər metodları istifadə edilmişdir.
Dissertasiya işinin strukturu giriş, üç fəsil, nəticə və təkliflərdən ibarətdir.
Sonda istifadə olunmuş ədəbiyyatların siyahısı verilmişdir. “Xarici iqtisadi fəaliy-
yətin gömrük-tarif tənzimlənməsinin konseptual aspektləri” adlanan birinci fəsildə
xarici ticarətin gömrük-tarif tənzimlənməsinə nəzəri yanaşmalar, gömrük siyasəti və
ümumi iqtisadi siyasətin tərkib hissəsi kimi onun əhəmiyyəti, habelə gömrük-tarif
tənzimlənməsinin əsas istiqamətləri və tariflərin müəyyən edilməsinin əsas prinsipləri
kimi məsələlər xarakterizə edilmişdir.
ş
in “Azərbaycan Respublikasında gömrük-tarif tənzimlənməsinin müasir
vəziyyətinin təhlili” adlanan ikinci fəslində isə gömrük tariflərinin xarakterik tənzim-
ləmə xüsusiyyəti və onun formalaşması, gömrük rüsumları səviyyəsinin müəyyənləş-
dirilməsinin iqtisadi-hüquqi mexanizmi və respublikamızda gömrük və idxal-ixrac
ə
məliyyatlarının müasir vəziyyəti kompleks təhlil edilmişdir.
Dissertasiya işinin “Azərbaycan Respublikasında xarici iqtisadi fəaliyyətin
hüquqi tənzimlənməsinin təkmilləşdirilməsi istiqamətləri” adlanan üçüncü fəslinə
gəldikdə, burada respublikada xarici iqtisadi fəaliyyətin tənzimlənməsinin təşkili və
formalaşmasının əsas istiqamətləri, xarici iqtisadi fəaliyyətin tənzimlənməsinin
normativ-hüquqi təminatının təkmilləşdirilməsi istiqamətləri və Azərbaycanda
Respublikasında gömrük tarif siyasətinin təkmilləşdirilməsi istiqamətləri müəyyən-
ləşdirilmişdir.
Tədqiqatın sonunda nəticələr çıxarılmış və təkliflər irəli sürülmüş, habelə istif-
adə olunan ədəbiyyat siyahısı və internet resursları təqdim edilmişdir.
Dostları ilə paylaş: |