Azərbaycan respubl kasi təhs L naz rl y azərbaycan döVLƏt qt sad un vers tet
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
vəzifələri, ümumilikdə, iki qrupa bölmək olar.Birincisi,ölkənin aqrar sektor üzrə ə sasən təbii amillərə əsaslananmüqayisəli üstünlüklərinin, müasir texnologiyalara ə saslanan rəqabətüstünlüklərinə çevrilməsi təmin edilməli, başqa sözlə, ölkədə rəqabətqabiliyyətliaqrar sektor formalaşdırıl-malıdır. Porterin ifadəsi ilədesək, yalnız təbii resurslara əsaslanan müqayisəli üstünlüklər iqtisadiyyatdadurğunluğu və böhranı şə rtləndirir. Bütün bunlar isə, aqrar sectorüzrə istehsal, bazar və sosial infrastrukturun inkişafını tələb edir. kincisi,Azərbaycanın kənd təsərrüfatı istehsalının strukturu, bu sektor üzrə yerli potensial, daxili tələbat və ölkənin BƏB-də malik olduğumüqayisəli üstünlüklər nəzərə alınmaqla təkmilləşdirilməlidir. Kənd təsərrüfatı istehsalçılarının maşın, texnika və avadanlıqlarla,həmçinin mineral gübrələr və pestisidlərlə təminatının yaxşılaşdırılması,sektorun rəqabətqabiliyyətinin yüksəldilməsinin başlıca məsələlərindəndir. Fikrimizcə, aqrar sektorun rəqabətqabiliyyətliliyinin yüksəldilməsi baxımındanaqroservis xidmətlərinin inkişaf etdirilməsi işində dövlətin iştirakımüxtəlif formalarda ola bilər. lk növbədə, yaradılmasına ehtiyac duyulanaqroservis müəssisələri üzrə müvafiq dövlət orqanı tərəfindən nümunəvibiznes-planlar hazırlanmaqla, dövlət bu işə metodiki rəhbərlik edə bilər.Aqrar istehsalçıların maliyyə resurslarına olan ehtiyaclarınınödənilməsi üçün daha effektiv vasitə, hazırda kənd yelərindəfəaliyyət göstərən mikromaliyyə təşkilatlarının fəaliyyətlərinin daha dagücləndirilməsini stimullaşdırmaqdır. Ümumiyyətlə, kənd təsərrüfatı istehsalçıları üçün əlverişli bazarimkanlarının yaradılması baxımından aqrar sektorun dövlət tənzimlənməsininklassik vasitələrindən olan dövlət satınalmaları və qiyməttənzimlənməsinin digər formalarından praktiki olaraq istifadə edilməməsi,həmçinin aqrar bazar konyukturası haqqında və digər istiqamətlərdəfermerlərə informasiya-məsləhət xidmətlərinin göstərilməməsi, hazırda ölkəninaqrar bazarı üçün xarakterik olan monopsoniya probleminin daha daağırlaşmasına səbəb olur. Buna görə də, aqrar sektor üzrə qiyməttənzimlənməsi, o cümlədən dövlət satınalmaları sisteminin formalaşdırılması,eyni zamanda, kənd təsərrüfatı məhsullarının satışına yardım,aqrar bazar konyukturası haqqında fermerlərə informasiya-məsləhətxidmətlərinin göstərilməsi sisteminin formalaşdırılması və inkişafına yardımedilməsi olduqca aktualdır. Bu baxımdan da, hesab edirik ki, “Dövlət satınalmalarıhaqqında”, “Tənzimlənən qiymətlər haqqında”, “Yeyinti məhsullarıhaqqında” Azərbaycan Respublikası Qanunlarına, “Qiymətləri (tarifləri)dövlət tərəfindən tənzimlənən malların (işlərin, xidmətlərin) Siyahısı”haqqında Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin Qərarına əlavə vədəyişikliklər edilməlidir. Eyni zamanda, fermerlərə dövlət tərəfindən müxtəlifistiqamətlərdə informasiya-məsləhət xidmətlərinin göstərilməsi üçün vahidmetodologiyanı özündə əks etdirən Qaydalar hazırlanmalı və NazirlərKabineti tərəfindən təsdiqlənməlidir. Bunlarla yanaşı, aqrar sektor üzrə dövləttənzimlənməsini həyata keçirən mövcud təşkilati-idarəetmə sistemindəyeni struktur dəyişikliklərinin edilməsi də zəruridir. Bu baxımdan, hesabedirik ki, Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin nəzdində “Aqrar Bazarın TənzimlənməsiFondu” və “Aqrar Sektor üzrə nformasiya- məsləhət XidmətiMərkəzi” kimi yeni qurumların yaradılması məqsədəuyğun olar. Hazırdayaradılması hökumət dairələrində müzakirə edilən Dövlət Taxıl Fondu vəgələcəkdə dövlət mülkiyyətində yaradılması məqsədəuyğun olan digəranbar- təsərrüfat tipli strukturlar Aqrar Bazarın Tənzimlənməsi Fondununinfrastrukturu kimi fəaliyyət göstərə bilər. Eyni zamanda, Kənd TəsərrüfatıNazirliyinin nəzdində yaradılacaq Aqrar Sektor üzrə nformasiya-məsləhətXidməti Mərkəzi ilə yanaşı, kənd təsərrüfatı profilli tədqiqat institutlarının(məsələn, Elmi-Tədqiqat Kənd Təsərrüfatının qtisadiyyatı və Təşkili nstitutu) və təhsil müəssisələrinin (məsələn, Kənd Təsərrüfatı Akademiyası) yanında informasiya-məsləhət xidməti göstərən qurumların yaradılması da təşviq edilməlidir. Aqrar islahatlara start verildiyi gündən indiyədək yaradılmış normativ-hüquqi baza bütövlükdə kənd təsərrüfatında bazar iqtisadiyyatına keçid prinsiplərinin reallaşdırılmasına imkan vermişdir. Bu baza eyni zamanda aqrar sahədə çoxukladlı təsərrüfatçılıq sisteminin formalaşdırılmasını və inkişafını təmin etməklə, çoxmülkiyyətçiliyə keçidi qısa tarixi dövr ərzində cəmiyyətdə sosial qarşıdurma yaratrnadan təmin edə bilmişdir. Bütün hallarda, aqrar sahədə transformasiya prosesinin Azərbaycan modeli respublikanın özünə məxsus, təkrarolunmaz xüsusiyyətlərini və cəmiyyətdəki dominant motivasiyaları, dövlətçiliyin gücləndirilməsi tələblərini, əsas sosial qrupların üstün maraqlarını yetərincə əks etdirmiş və bu sahədə geniş mənada milli təhlükəsizliyin təmin olunmasına xidmət göstərilmişdir. Qeyd olunan tezis əsasında davamlı aqrar islahat prosesinin normativ- hüquqi bazasının formalaşdırılmasında ölkənin milli maraqları yüksək səviyyədə təmin olunmuş və islahatın ilkin mərhələlərində mövcud aqrar istehsal potensialının özəlləşdirmə prosesinə optimal istiqamətləndirilməsi reallaşdırılmışdır. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin "Kənd təsərrüfatı məhsulları istehsalçılarının kənd təsərrüfatı texnikası ilə təminatına əlavə dəstək haqqında" 4 iyun 2014-cü il tarixli sərəncamı ilə bu sahəyə əlavə büdcə vəsaitinin ayrılması, habelə 2015-ci ilin dövlət büdcəsində "Aqrolizinq" ASC-nin fəaliyyəti üçün nəzərdə tutulan vəsaitin artımı hesabına ölkənin kənd təsərrüfatı texnikası parkının müasir maşın və avadanlıqlarla təchizi davam etdiriləcək. Heyvandarlığın cins tərkibinin başqa ölkələrdən gətirilən cins heyvanlar hesabına yaxşılaşdırılması tədbirləri ilə yanaşı, hazırda bu işin daha böyük miqyasda aparılması üçün ölkənin özündə müvafiq maddi-texniki və elmi bazanın gücləndirilməsi siyasətinə üstünlük verilir. Bu baxımdan Azərbaycan Respublikası Prezidentinin "Azərbaycan Respublikasında heyvandarlığın inkişafı ilə bağlı əlavə tədbirlər haqqında" 6 iyun 2014-cü il sərəncamı ölkədəki heyvandarlıq təsərrüfatlarında cins tərkibinin yaxşılaşdırılması və məhsuldarlığın artırılması istiqamətində görülən işlərin davamlılığına və əhatə dairəsinin genişləndirilməsinə mühüm töhfədir. Bakıda və Abşeronda kənd təsərrüfatı məhsullarının tədarükü, saxlanılması, daşınması, ixracı və satışını təmin edəcək və tutumu 110 min ton olan 3 logistik mərkəzin və daxilində "fermer mağazaları" da fəaliyyət göstərəcək "yaşıl market" kompleksinin layihələri razılaşdırılmış, tikintisi güzəştli kreditlər hesabına maliyyələşdirilmişdir. Həmin obyektlər bu ilin sonunadək istifadəyə veriləcək. Bundan əlavə, kənd təsərrüfatı və ərzaq məhsullarının ixracının artırılması məqsədilə Qazaxıstanın Aktau şəhərində logistik mərkəzin tikintisinə başlanılmışdır. Belə mərkəzlərin digər ölkələrdə də yaradılması istiqamətində tədbirlər davam edir. Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|