Azərbaycan müasir poeziyasının görkəmli nümayəndələrindən biri
Yüklə 229,28 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Almas İldırım yaradıcılığının və ictimai fəaliyyətinin kitabxanalarda təbliği
Yuxarıda qeyd etmişdik ki, A.İldırım Türkiyəyə gəldikdən sonra çox az müddət ərzində müəllim işləmişdir. Tezliklə dövlət işinə irəli çəkilən şair ömrünün sonunadək dövlət məmuru kimi çalışır. O, Türkiyənin bir sıra yerlərində (Elazığda, Malatyada və s.) bucaq müdirliyi vəzifəsini (qəza rəisliyini) yerinə yetirir. Lakin onun evində və iş otağında Azərbaycanın üçrəngli bayrağı, bir də Azərbaycanın parçadan toxunmuş xəritəsi baş ucda yer almışdı. Oğlu Azər Elmas bu baxımdan ibrətamiz bir hadisəni belə xatırlayır: “Bir gün türk valisi xəritə və bayrağı görərək atamdan hiddətlə, bu nə deməkdir” soruşur. - Bu vətən deməkdir, - atam sakitcə cavab verir. - Bəs bura nədir? - Azərbaycan mənim birinci vətənim, Türkiyə isə ikinci vətənimdir -deyir”. Bəli, A.İldırım Türkiyənin timsalında özünə ikinci vətən, türklərin timsalında isə qardaş və bacılarını tapmışdı. Bununla belə birinci vətəni – Azərbaycan, Bakı, Xəzər, Araz, Kür – heç nə ilə ölçülməsi mümkün olmayan güclü cazibə qüvvəsi ilə şairi özünə çəkirdi. Göründüyü kimi, A.İldırım rəsmi vəzifələr tutmasından asılı olmayaraq milli mənsubiyyətini, Azərbaycan övladı olduğunu unutmamış, əksinə bu mənsubiyyəti konkret əməllərilə daim sübut etmişdir. Türkiyədə yaşadığı illər ərzində şairin səsi boğulmadı. Türkiyədə çap etdirdiyi ilk kitabını “Boğulmayan bir səs” adlandırmasına baxmayaraq
25 1936-ci ildə o, soydaşlarına müraciətlə yazdığı bir məqaləsində amalını oxucularla belə bölüşürdü: “Ey, Azəri türk... Ey vətəndaşım. Sənin qarət olmuş haqqından doğan çaşqınlığına tərcüman olayım deyə hayqırdım. Nə yazıq ki, bu hayqırış sonunda qırıq-tökük çıxan hıçqırımlarımdan ibarət boğuq bir səs oldu”. A.İldırımın yaradıcılığında özünün niskil poeziyasının baş misrası “Vətən”, son misrası da
“Ayrılıq” olmuşdu. Onun poeziyası vətən və vətəndaşlıq haqqında himnlərdən daha çox laylalara, oxşamalara bənzəyir. Peyğəmbərimiz Həzrəti - Əleyhüssəlam Məhəmmədin sözlərini xatırlamaq yerinə düşərdi: “Vətənə xidmət etməyənin imanı olmaz” Vətən dərdi bütün dərdlərin ən dəhşətlisi və müqəddəsidir. Bu dərdə dözməyi bacaranlar mətin və ulu insanlardır. Almas İldırım da belə bir şəxsiyyət kimi Azərbaycan ədəbi mühitinə əbədi həkk olunmuşdur. A.İldırım 1952-ci il yanvarın 14-də ağır xəstəlikdən sonra Türkiyənin Elazıq şəhərində vəfat etmişdir. Şairin dörd oğlu qalmışdır. Avropada ali təhsil almış Azər İstanbulda yaşayır, biznesmendir, neft mühəndisliyi ilə məşğul olur. Bakıxan Almaniyanın Frankfurt şəhərində yaşayır, sürücüdür. Araz və Odxan İstanbulda yaşayırlar, Araz atasının yolunu davam etdirir.
26
Almas İldırım yaradıcılığının və ictimai fəaliyyətinin kitabxanalarda təbliği Biz uzun müddət Azərbaycan mühacirətindən danışmamışıq. Danışanda da onları satqın, casus, dönük və s. adlandırmışıq.
27
Ona görə də mühacirlərdən bəhs edəndə ilk növbədə bu şəxsləri vətəni yana-yana tərk etməyə məcbur edən amilləri və tarixi səbəbləri azca da olsa özümüz üçün aydınlaşdırmalıyıq. Ola bilər ki, şair öz istəyi ilə başqa ölkədə yaşasın, yazıb-yaratsın. O azaddır, ona mühacir demək olmaz. Ancaq əgər şair siyasi əqidərinə görə vətənindən didərgin salınarsa, çıxıb getməyə məcbur edilərsə, bu, artıq mühacirlikdir. Belə hallar ən çox sərhədlərin qapandığı XX əsrə təsadüf edir. Yuxarıda qeyd etmişdik ki, vətəndən didərgin düşən ziyalıların sayı çox olmuşdur. Bunların arasında Ceyhun Hacıbəyli, Yusif Vəzir Çəmənzəminli (sonra çətinliklə vətənə qayıtdı, 30-cu illərdə isə məhv edildi), Məmmədəmin və Məmmədəli Rəsulzadələr, M.Məmmədzadə, Ə.Cəfəroğlu, M.S.Aran, A.Ziyadxan, H.Baykara və b. çox tanınmış ziyalılar vardı. Bu şəxslər Azərbaycan dövlətinin azadlığı, istiqlaliyyəti, xalqının mədəniyyətinin, elminin, dilinin saflığı uğrunda çox zəhmətlər çəkmiş, mübarizə aparmışlar. Onlar müqəddəs amalları yolunda məhrumiyyətlərdən, çətinliklərdən qorxmamış, öz ailələrinin həyatlarını təhlükədən qurtarmaq üçün daim vətən həsrətilə mühacirətdə yaşamağa məcbur olmuşlar. Mühacirətdə yaşasalar da əqidə dönməzliyinə, möhkəm iradəyə, nəcib insani keyfiyyətlərə malik bu şəxslər dövlət, vətən, xalq qarşısında böyük xidmətlər göstərdiklərindən tarixin, insanların yaddaşında əbədi həkk olmunmuş, nəsillərə örnək, nümunə kimi təqdim
28
edilmişlər. Son zamanlar onların həyatına olan marağın artması nəticəsində kitablarda, dərsliklərdə, bədii əsərlərdə, müxtəlif elmi ədəbiyyatlarda və monoqrafiyalarda bu mühacirlərin mübarizəsi, işıqlı ideyaları, sabahkı günə inamı öyrənilməyə, təbliğ edilməyə başlanılmışdır. Belə tarixi şəxsiyyətlərlə bağlı materialların öyrənilməsi və təbliği nəticəsində, geniş oxucu kütləsi bir tərəfdən mübarizə apardığı yüksək amallarla, yaşadıqları dövrün ictimai – siyasi, mədəni həyatı ilə yaxından tanış olur, digər tərəfdən isə gənc nəslin nümayəndələri özlərini onlara oxşatmaq və bu şəxslərin nümunəsində tərbiyə almaq imkanları qazanırlar. Azərbaycan mühacirət poeziyasının görkəmli nümayəndələrindən biri, alovlu vətənpərvər Almas İldırımın bu ilin mart ayının 25-də anadan olmasının 100 illiyi tamam olur. Yubiley ərəfəsində şairin 100 illiyini yüksək səviyyədə keçirmək üçün Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi tərəfindən reallaşdırılması nəzərdə tutulmuş tədbirlər geniş və çox profillidir. Respublikanın Mərkəzləşdirilmiş Kitabxana Sistemlərində (MKS) və onun filiallarında keçirilən bir sıra mədəni- kütləvi işlər bu tədbirlərin ana xəttini təşkil edir. Çünki mədəni-kütləvi tədbirlər elmi dünyagörüşün, mənəvi zövqün, estetik mühakimə və hisslərin, eləcə də digər keyfiyyətlərin aşılanmasına yardım göstərməklə yanaşı, oxucularda bilik və bacarığı, əqidəliliyi inkişaf etdirir, nəcib sifətlər aşılayır.
29 Yüklə 229,28 Kb. Dostları ilə paylaş:
|