Arzu arslan
Yüklə 405,56 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Görsel.35- İlk kadın hakları toplantısı New York’ta Seneca Falls’da düzenlenmiştir (URL36)
- DOI: 10.7816/idil-05-25-01 idil, 2016, Cilt 5, Sayı 25, Volume 5, Issue 25
- Görsel.36(solda)-Reform giysisi hareketi (URL37) Görsel.37(sağda)- Amerikalı ilk süfrajetlerden, Susan B. Anthony, (URL36)
Gürcüm, B. H. ve Arslan, A. (2016). Süfraj Hareketini Hazırlayan Etmenlerin Tekstil Sanayi Bağlamında İrdelenmesi. idil, 5 (25), s.1305-1350. .
www.idildergisi.com 1340
Görsel.35- İlk kadın hakları toplantısı New York’ta Seneca Falls’da düzenlenmiştir (URL36) 1844 yılında Massachusetts’de kadın tekstil çalışanların dayanışma için Lowell Kadın İş Reform Derneği’ni (Lowell Female Labor Reform Association-LFLRA) kurarak çalışma şartlarının iyileştirilmesini örneğin çalışma sürelerinin günde 10 saate indirilmesini talep etmişlerdir. Bu Birleşik Devletler ’de çalışan kadınlar için ilk ciddi çalışma derneklerinden birisi olmuştur. 1848 yılında Birleşik Devletler‘deki ilk kadın hakları toplantısı New York’ta Seneca Falls’da düzenlenmiştir (Görsel.35). Pek çok katılımcı ortaya çıkan kadın hareketinin ana sorunları ve amaçları özetleyen “Fikirler ve Çözümler Bildirgesi” imzalayan kadınların toplantıları düzenli olarak devam etmiştir. Köleliği kaldırmak için yürütülen hareketin iki öncü eylemcisi Lucretia Mott ve Elizabeth Cady Stanton’dır. Stanton, New York’un merkezi dışında Seneca Falls’da yaşıyordu ve orada Wesleyan Şapeli’nde, bir mücadele bildirgesi hazırlamak için iki yüz kadar kadının bir araya geldiği bir toplantı düzenlemiştir (Heater,2007:186). Tıpkı Olympe Gouge’un Fransız Haklar Bildirgesi’ni taklit ettiği gibi, Seneca Falls Düşünceler Bildirgesi de, aşağıda alıntıda görüldüğü gibi daha sert bir tonda, Amerikan Bağımsızlık Bildirgesi’nin taklidi şeklinde yazılmıştır: İnanıyoruz ki şu doğrular apaçık ortadadır: Tüm erkekler ve kadınlar eşit yaratılmıştır (…) İnsanlık tarihi, erkeğin kadına sürekli yaptığı eza ve zulümlerin tarihidir.(…) Erkek hiçbir zaman kadının devredilemez seçme hakkını kullanmasına izin vermemiştir. Onu, yapılırken kendisine söz hakkı tanınmayan yasalara boyun eğmeye zorlamıştır. Hem yerli hem de yabancı, en cahil ve aşağı düzeyde erkeklere tanınan haklarını ondan esirgemiştir. (…) Şimdi (…) kadınlar kendilerini mağdur, ezik ve en DOI: 10.7816/idil-05-25-01 idil, 2016, Cilt 5, Sayı 25, Volume 5, Issue 25
1341
www.idildergisi.com
yurttaşları olarak onlara ait olan tüm hak ve ayrıcalıklara bir an önce kavuşmalarını istiyoruz (Beard ve Beard,1944:517; Heater,2007:187’den). 1850 yılında Süfraj hareketin içinde bir aktivist olan Amelia Jenks Bloomer kendi adını taşıyan bir kostüm ile giysi reform hareketini başlatmıştır (Görsel.36). Bloomer kostümü, daha ciddi kadın hakları sorunlarından dikkati azaltmasından korkan pek çok süfrajet tarafından daha sonra terk edilmiştir. 1861-65 yılları arasında Amerikan Sivil Savaşı, kadınlar Kuzey ve Güney’de, enerjilerini savaş işlerine yöneltmesine rağmen süfrajet hareketini dağıtmıştır. Ancak savaşın bizzat kendisi, kadınların savaş sonrası örgütsel aktivitelerinde daha sonra kullanacakları önemli örgütsel ve mesleki beceriler kazanması için bir eğitim zemini olarak hizmet etmiştir .
Görsel.36(solda)-Reform giysisi hareketi (URL37) Görsel.37(sağda)- Amerikalı ilk süfrajetlerden, Susan B. Anthony, (URL36) Elizabeth Cady Stanton ve Susan B. Anthony, evrensel süfraj amaçlarına adanmış beyaz ve siyah kadın ile erkeklerin örgütlenmesi için Amerikan Eşit Haklar Derneği’ni (American Equal Rights Association) kurarak, adaletsiz devlet yasalarına karşı Anayasa’nın korumasını tüm vatandaşlar için genişletmeye uğraştılar. 1872’de Susan B. Anthony (1892-1900) kadınlara oy kullanma hakkı verilmediği halde oy kullanmaya çalışırken yakalanmıştır (Jo ve Buhle, 1978: 293; Örnek,2015:109). Bu reformlarda,1890’daki birleşmelerine dek var olan iki oy hakkı hareketinin payı az Gürcüm, B. H. ve Arslan, A. (2016). Süfraj Hareketini Hazırlayan Etmenlerin Tekstil Sanayi Bağlamında İrdelenmesi. idil, 5 (25), s.1305-1350. .
www.idildergisi.com 1342
değildir. İki hareketten daha kavgacı olanının başında, kadın hakları hareketleri kadar köleliğin kaldırılması ve alkolle mücadele faaliyetlerinde de yer almış olan, kadınların kamusal etkinliklerinde deneyimli isim Susan B. Anthony vardır. Anthony’in kadınların davasına katkısı gerçekten de o denli özeldir ki, 1920’de on dokuzuncu değişiklik ile Anayasa’ya kadınlara oy hakkı yazıldığında “Susan Anthony Değişikliği” diye adlandırılmıştır (Heater,2007:187). Sosyolog Toby Clark’a göre, 20. yüzyıl başları radikal sanat hareketlerinin çoğunun sınıf sorunlarını öncelikli olarak ele almaya başladığı yıllardır. Bu bağlamda, ABD ve Avrupa’daki politik mücadeleler içerisinde oy verme hakkının elde edilmesi için yürütülen kadın hakları kampanyaları özellikle dikkat çekici olmuştur. Genel seçimlerde oy kullanma hakkı için propaganda yapan kadınların çoğu profesyonel sanatçılar olmamalarına rağmen çalışmaları egemen sanat değerlerini derinden sarsmış, kadınların sanatla buluşmalarını sağlamıştır. Bu kadınların bir kısmı doğrudan sanat kurumlarını hedef alarak bu arenayı politik eylem alanı olarak görmüştür. Kadınların oy kullanma hakkı için eylem yapan İngiliz Mary Richardson 1914 yılında, küçük bir balta ile Londra Ulusal Müzesi’ne girdiğinde böyle bir eylem gerçekleştirmiştir. Richardson tutuklanmadan önce baltayla Diego Velazquez’in (1599-1660) tablosunun camını kırıp resim üzerine birkaç yarık açmıştır. Mahkemede, bu eylemi Londra Holloway Hapishanesi’nde açlık grevi yapan Suffragette hareketi lideri Emily Pankhurst’a yapılan muameleye dikkat çekmek için gerçekleştirdiğini belirtmiştir. Bu eylem, İngiltere’de kadınlara oy hakkı elde etmeyi amaçlayan ve uygulanan yaygın ayrımcılığa karşı çıkan militanların 1905 yılından itibaren gerçekleştirdiği propaganda eylemlerinden sadece biridir. 1880’lerin reformcu orta sınıf insanları bu yıllarda çalışanların altında yaşadıkları ağır koşulları değiştirmeyi kendilerine görev edinmeye başlarlar. Endüstride çalışan kadınlara nasıl yardım etmeli isimli broşürde Leeds'li bir feminist ve sosyalist militan olan Isabella Ford, "Kadınlar kendi arzunuzla kendi kurtuluşunuz için mücadele edin," diye seslenir. Bu yıllarda birçok orta sınıf kadın ve erkek İşçi Partisi'ne üye olmuştur (URL38). 6. SONUÇ VE TARTIŞMA Kadının yüzyıllardır çeşitli toplumların inanç ve kurum sistemlerinde hareket alanlarının daraltılması, kadına yönelik kısıtlamalar, egemen olan sosyo-kültürel değerlerle baskı altına alınması, kadınların kimliklerini ve toplum içerisindeki yerlerini sorgulamalarına neden olmuştur. Tarihsel süreç içinde kadınlar ataerkil kültüre boyun eğme biçimlerinin yanı sıra meydan okuma stratejilerini de barındıran Yüklə 405,56 Kb. Dostları ilə paylaş:
|