Arzu arslan
Yüklə 405,56 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- DOI: 10.7816/idil-05-25-01 idil, 2016, Cilt 5, Sayı 25, Volume 5, Issue 25
Gürcüm, B. H. ve Arslan, A. (2016). Süfraj Hareketini Hazırlayan Etmenlerin Tekstil Sanayi Bağlamında İrdelenmesi. idil, 5 (25), s.1305-1350. .
www.idildergisi.com 1324
karşılanmıştır. Evlendiğinde malları üzerinde hâkimiyeti kalmamış kendisi gibi malları da kocasının hâkimiyetine geçmiştir. Gerçekte Amerikalı kuzinler Avrupalı akrabalarından daha şanslı olmuşlardır. Daimi bir azınlık muamelesi görmelerine rağmen Amerika’da kadın biraz daha saygı uyandıran bir pozisyona sahip olmuştur. Fransız tarihçi Alexis de Tocqueville (1805- 1859) Fransa’dan Amerika’ya geldiğinde bu avantajı yazmış ve Fransa’da tecavüzün küçük bir ceza aldığını oysa Amerika’da tecavüzün ölüm cezası aldığını belirtmiştir (URL13:330). Bu toplumsal avantaja rağmen 19. yüzyıl Amerikası’nda cinsiyet farklılıkları kuvvetle vurgulanmış, Amerikalı kadınlar “bastırılmış diğer cins” olarak kabul görmüşlerdir. Genel toplumsal algı şöyledir: Kadınlar fiziksel ve duygusal olarak zayıf, sanatsal, namus ve din bakımından arınmış olarak kabul edilmiş, hassas ahlaki değerlerle donanmış olduklarından toplumun bilinci ve ahlakı olarak gençleri iyiye sevketme ve aileyi çekip çevirme görevleri ile donanmışlardır. Erkekler ise kuvvetli, okuma yazma bilen, eğitimli ve sevgi dolu eşlerinin nazik ilgisinden yoksun kaldıklarında kötü mecralara sapabilecek kişiler olarak kabul edilmiştir. Toplumun kural koyucusu ve kuralların uygulanmasındaki sertlik onların toplumsal görevi olarak belirlenirken, ev bir kadının özel “evcimenlik kült”ünün merkezi olarak kutsanmıştır. Buna rağmen bazı kadınlar evi bir altın kafeste esaret olarak görmeye başlamışlardır. Rüstemzade (1987) kadınların pek çoğunun dokuma, madencilik, kadın giyimi, dantel ve seramik sanayilerinde çalışarak bu esaretten kurtulmayı istediğini belirten 19. yüzyılın başlarına ait kaynaklardan bahseder. Bu dönem, kadınların “işçi” olarak sanayide yaygın biçimde yer aldıkları ve bu alanda olabildiğince sömürüldükleri dönem olarak nitelendirilebilir. Ancak burada önemli olan bir noktayı gözden kaçırmamak gerekir ki o da çalışan kadınların ilk defa ekonomik bağımsızlıklarını elde etmeleridir. Ücretler çok düşük olsa bile bu ücretler kendilerine aittir ve kendilerine ödenmektedir (Rüstemzade, 1987). 19. yüzyılın sonunda erkekler daha iyi eğitim aldıkları için iş piyasasında daha iyi işlere sahip olarak daha iyi para kazanmaktadırlar (Akalın, 2002). Buna rağmen “ikinci sınıf vatandaş” olarak kabul edilen kadınlar erkek egemen dünyada ev dışında çalışarak az da olsa “ücret” kazanmaya başlamışlar, aynı dönemin kurulu hukuk sisteminin kadınlar aleyhine olan eşitsiz hükümlerinin değiştirilmesine ve bu yol ile kadın hak ve özgürlüklerinin kazanılmasına yönelik çabaları dernekler aracılığı ile sürdürmüşlerdir. Rüstemzade (1987) kadın işçilerin ekonomik hayat içerisinde eskiye oranla oldukça yoğun bir biçimde yer almaya başladığını kaydeder. 19. yüzyılda bile giysiler işçi sınıfı ailesinin varlıkları içinde büyük bir yer tutmaktadır. Fransa’da işçi sınıfından bir erkeğin evlenirken satın aldığı takım elbisenin çoğunlukla hayat boyu dayanması ve kilisenin pazar ayinlerinde, düğünler DOI: 10.7816/idil-05-25-01 idil, 2016, Cilt 5, Sayı 25, Volume 5, Issue 25
1325
www.idildergisi.com
kadın ve onun akrabaları, kadının gelecekteki ev eşyalarına katkıda bulunacak kaynakların önemli bir bölümünü temsil eden ve yıllar boyu kullanması niyet edilen giysilerden, iç çamaşırlarından ve yatak çarşaflarından oluşan çeyizin hazırlanmasına genellikle yıllarını verirdi. De Marly (1986) İngiltere’de fakir ailelerin giysi alacak parayı denkleştirebilmek için dernekler kurduğunu ifade eder. Evde ya da ev dışında çalışması beklenmeyen üst sınıf kadınının ideal rolü modaya uygun giyim tarzlarının dekoratif ve kullanışsız doğasıyla yansıtılmıştır. Toplumsal yapının farklı konumlarında yer alan diğer kadınlar için modaya uygun giysiler çeşitli açılardan bir sorunsal olmuştur. Bu durumu Crane (2003:15) “diğer sınıfların modaya uygun bir görünüşe bürünmeyi isteyen üyeleri üst sınıfları taklit etmek zorundaydı” şeklinde açıklar. Ancak üst sınıfın modaya uygun giysilerini taklit etme durumu orta sınıfın ev hanımları için daha az ekonomik kaynaklarla olmuştur. Bu dönemde kadın modası hızlı bir şekilde değişim göstermiş teknik ilerlemeler, seri üretim olanakları ve 1871 yılında Ellen Butterick tarafından hazırlanan kâğıt patronlar imdada yetişmiş ve orta sınıf kadınlar için sağlanan evde dikiş kolaylığı ile modanın ilerlemesi sağlanmıştır (Dereboy, 2004: 94). Orta sınıf kadınları bu dönemde ton çeşidinin artmasını sağlayan yeni anilin boyaların ortaya çıkmasıyla giderek daha canlı bir hale gelen açık renkleri kullanmışlardır. Bu gruptaki kadınların yalnızca yarısından biraz fazlasının giysilerinin renklerine ilişkin bilgiye rastlansa da, işçi sınıfı kadınlarının hemen hepsinin siyah ve diğer koyu renkleri giydiği kaydedilmiştir. Siyah elbiseler dönüşümlü olarak düğünlere, cenazelere ve pazar günleri kiliseye giyilebildiklerinden tercih edilir (Delpierre 1990: 24).Giyim bütçeleri genellikle eşlerininkinden daha küçük olan işçi sınıfının ev hanımlarının görünüşlerinin pek bilinmemesi bu kadınların eve hapsedildiklerini ve kamusal alandan dışlandıklarını göstermektedir (Crane,2003:31). Ailenin tüm bireyleri için dikiş dikme (yeni elbiseler dikme ve eskilerini onarma) konusunda gösterdikleri yoğun çabaya rağmen bu ailelerdeki işçi sınıfı kadınları kendi çabalarının karşılığını en az almış olanlardır. Genelde giysilere eşlerinden daha az harcamışlardır (Crane, 2003:90). 1830’lara kadar özellikle de kadınların giyimi çok fazla abartılı ve hareketi kısıtlayıcı olmuştur. Giyim anlayışındaki bu durum 1860’lara kadar varlığını sürdürmüştür. 19. yüzyılın ikinci yarısında Avrupa’da yaşanan bolluk döneminde üst sınıfa mensup kişiler şık ve elegant tarzı benimseyerek modayı takip etmişler (Dereboy, 2004: 94). İşçi sınıfı için erişilmez olan giysiler modanın varlık sebebini
Yüklə 405,56 Kb. Dostları ilə paylaş:
|